44
Các Chén Bạc
1Giô-sép ra chỉ thị cho quản gia: “Những người đó chở được bao nhiêu thì hãy đổ đầy lương thực trong bao họ bấy nhiêu, rồi để bạc của mỗi người lại trong bao của họ.
2Cũng hãy để cái chén bạc của ta nơi miệng bao chung với số bạc mua lúa của người em út.” Quản gia vâng lời làm mọi điều Giô-sép căn dặn.
3Hôm sau trời vừa sáng họ cho các người đó cỡi lừa ra đi.
4Họ ra khỏi thành chưa xa, Giô-sép bảo quản gia: “Anh hãy đuổi theo những người đó, khi bắt kịp hãy nói: ‘Tại sao các ngươi lấy oán trả ơn?
5Phải chăng đây là cái chén mà chủ ta thường dùng để uống rượu và bói toán? Các ngươi đã làm một việc gian ác!’ ”
6Khi bắt kịp, quản gia lặp lại những lời đó.
7Nhưng họ đáp: “Tại sao ngài trách chúng tôi như thế? Chẳng bao giờ các tôi tớ ngài làm như thế cả.
8Chúng tôi đã mang cho ngài số bạc tìm được trong miệng bao từ xứ Ca-na-an xuống đây. Lẽ nào chúng tôi lại ăn cắp bạc hoặc vàng trong nhà chủ ngài sao?
9Nếu người ta tìm được cái chén ấy trong bất cứ người nào trong vòng chúng tôi là tôi tớ ngài thì người đó phải chết còn chúng tôi xin làm nô lệ cho ngài.”
10Quản gia đáp: “Được, hãy làm như điều các ngươi nói. Ta tìm được cái chén ấy nơi ai thì người đó sẽ làm nô lệ cho ta; còn các ngươi không có gì đáng trách.”
11Mỗi người vội vã hạ bao mình xuống đất và mở ra.
12Quản gia bắt đầu lục từ người anh cả đến người em út, và tìm được cái chén trong bao của Bên-gia-min.
13Họ liền xé áo mình, mỗi người chất lại bao lúa trên lừa mình rồi cùng quay lại thành.
14Giô-sép vẫn còn ở nhà khi Giu-đa và các anh em bước vào. Họ sấp mình xuống đất trước mặt ông.
15Giô-sép trách: “Các ngươi làm chi vậy! Các ngươi không biết một người như ta có tài bói sao?”
16Giu-đa đáp: “Chúng tôi sẽ thưa với chúa làm sao, trình bày làm sao, biện minh làm sao? Đức Chúa Trời đã khám phá tội ác của chúng tôi rồi. Bây giờ chúng tôi xin làm nô lệ cho chúa. Tất cả chúng tôi lẫn người đã bị bắt quả tang có chén.”
17Nhưng Giô-sép đáp: “Ta chẳng bao giờ muốn làm điều như thế. Chỉ kẻ nào bị bắt được quả tang có chén mới làm nô lệ cho ta, còn các ngươi cứ về nhà cha mình bình an.”
18Giu-đa tiến lên gần Giô-sép mà nói: “Thưa chúa, xin cho phép kẻ tôi tớ chúa được thưa một lời với chúa. Xin đừng nổi giận cùng kẻ tôi tớ chúa dù chúa ngang vai với Pha-ra-ôn.
19Chúa tôi đã hỏi các tôi tớ chúa: ‘Các ngươi còn có cha hay anh em nào không?’
20Chúng tôi đã thưa: ‘Chúng tôi còn cha già và một đứa em út sinh ra trong lúc người đã tuổi cao tác lớn. Anh ruột nó đã chết, trong các con của mẹ nó chỉ còn một mình nó và cha thương nó lắm.’
21Lúc ấy chúa bảo: ‘Hãy đưa nó xuống với ta để ta được thấy tận mắt.’
22Chúng tôi đã thưa với chúa: ‘Đứa trẻ không thể nào lìa cha được; nếu nó rời cha thì cha sẽ chết.’
23Nhưng chúa lại dạy: ‘Nếu em út các ngươi không xuống với các ngươi thì các ngươi chẳng bao giờ được thấy mặt ta nữa.’
24Nên khi chúng tôi quay về kẻ tôi tớ chúa là cha tôi, chúng tôi có thuật lại cho người nghe lời chúa dạy.
25Sau đó cha chúng tôi lại bảo: ‘Các con hãy trở xuống để mua ít lương thực.’
26Chúng tôi thưa lại: ‘Không thể nào được, chỉ khi nào em út đi với chúng con thì chúng con mới xuống đó được. Còn không chúng con chẳng bao giờ được thấy mặt lại người đó.’
27Kẻ tôi tớ chúa là cha tôi đáp: ‘Các con biết vợ ta sinh cho ta hai đứa con trai.
28Một đứa đã biệt tích nên ta nói chắc nó bị thú dữ xé xác rồi; vì từ đó ta chẳng bao giờ thấy nó nữa.
29Nếu các con cũng đem đứa này xa mặt cha và nếu có điều tổn hại xảy đến cho nó thì các con sẽ làm cho đầu bạc này đau lòng xót dạ mà xuống mộ địa.’
30Bây giờ nếu em út không theo chúng tôi trở về với kẻ tôi tớ chúa là cha tôi, và nếu cha tôi đã khắng khít với em út tôi là thế,
31bây giờ nếu thấy đứa trẻ không còn đó nữa chắc người sẽ chết, và các tôi tớ chúa sẽ làm cho đầu bạc của cha chúng tôi đau lòng xót dạ xuống mộ địa.
32Vì kẻ tôi tớ này của chúa đã bảo đảm an ninh cho em út trước mặt cha. ‘Nếu con không đem em con về cho cha thì con sẽ mang tội cùng cha suốt đời.’
33Vậy bây giờ xin cho tôi làm nô lệ thế cho đứa trẻ và cho đứa trẻ quay về với các anh nó.
34Nếu đứa trẻ không theo tôi, làm sao tôi có thể quay về với cha tôi? Không! tôi không nỡ nào chứng kiến cảnh đau lòng xót dạ của cha tôi đâu!”
44
Nyaanh Zaanv Dingx Laaih
1Yosepv paaiv goux ninh nyei biauv nyei domh bou, “Zorqv mbiauh dapv naaiv deix mienh nyei mbuoqc. Dapv gaux ninh mbuo dorh. Aengx zorqv gorqv-mienh maaiz mbiauh nyei nyaanh dapv gorqv-mienh nyei mbuoqc nzuih.
2Zorqv yie nyei zaanv, dongh nyaanh zaanv wuov norm, caux maaiz mbiauh nyei nyaanh dapv jienv youz-laai wuov dauh nyei mbuoqc nzuih.” Bou ziouc ei jienv Yosepv nyei waac zoux.
3Da'nyeic ndorm nziouv nyei, lungh mbiouz-mbiouz njang, domh bou ziouc fungx ninh mbuo caux ninh mbuo nyei lorh cuotv jauv nzuonx.
4Cuotv ziqc zingh mingh maiv gaengh nangc go, Yosepv gorngv mbuox ninh nyei domh bou, “Gaanv mingh zunc wuov deix mienh. Zunc zaaic, oix zuqc naaic gaax ninh mbuo, ‘Yie mbuo zoux longx bun meih mbuo. Meih mbuo weic haaix diuc zoux waaic bun yie mbuo?
5Meih mbuo weic haaix diuc nimc yie nyei ziouv nyei nyaanh zaanv mingh? Naaiv norm zaanv ninh longc hopv yaac longc naaic zinh hoz nyei jauv. Meih mbuo za'gengh zoux dorngc ndo haic aqv.’+”
6Wuov dauh bou zunc zaaic, ninh ziouc ei Yosepv nyei waac gorngv.
7Mv baac wuov deix muoz-doic gorngv, “Domh Gorx aac, meih zoux haaix nyungc hnangv naaiv nor gorngv? Yie mbuo zungv maiv hnamv taux hnangv naaiv nor zoux.
8Mangc gaax, maaiz daauh nzunc mbiauh nyei nyaanh yiem yie mbuo nyei mbuoqc yie mbuo zungv yiem Kaa^naa^an Deic-Bung dorh daaih tuix nzuonx bun meih. Yie mbuo fungc haih nimc yiem meih nyei ziouv nyei biauv nyei jiem nyaanh?
9Se gorngv meih buatc wuov norm zaanv yiem haaix dauh, bun wuov dauh zuqc daic aqv. Zengc wuov deix laengz zoux meih nyei nouh.”
10Bou gorngv, “Horpc nyei. Ei jienv meih mbuo nyei waac zoux aqv. Mv baac lorz buatc yiem haaix dauh nyei mbuoqc, wuov dauh ganh oix zuqc zoux yie nyei nouh. Zengc njiec wuov deix maiv dorngc haaix nyungc.”
11Dauh dauh ziouc siepv-siepv nyei bouh mbuoqc njiec don jienv wuov ndau koi.
12Bou ziouc sou aqv, yiem domh gorx nyei sou jienv mingh taux youz-laai nyei. Taux Mben^yaa^min nyei mbuoqc ziouc sou cuotv wuov norm zaanv.
13Wuov deix muoz-doic nzauh haic, ⟨betv ninh mbuo nyei lui,⟩ aengx bouh mbuoqc faaux bun lorh tor jienv daaux nqaang nzuonx wuov zingh aqv.
14Yu^ndaa caux ninh nyei muoz-doic nzuonx taux Yosepv nyei biauv wuov zanc, Yosepv corc yiem biauv nyei. Ninh mbuo yiem ninh nyei nza'hmien mbaapv njiec ndau.
15Yosepv gorngv mbuox ninh mbuo, “Naaiv meih mbuo zoux haaix nyungc laeh? Meih mbuo maiv hiuv duqv yie naaiv nyungc mienh haih mangc duqv cuotv zinh hoz nyei sic, haih zorqv duqv meih mbuo fai?”
16Yu^ndaa gorngv, “Yie mbuo hnangv haaix nor haih dau ziouv? Hnangv haaix nor haih gorngv? Yie mbuo hnangv haaix nor haih jaiv sin? Tin-Hungh wetv cuotv nzengc yie mbuo zoux dorngc nyei sic. Ih zanc maiv zeiz kungx zaanv yiem mbuoqc wuov dauh benx meih nyei nouh hnangv. Liemh yie mbuo yietc zungv benx meih nyei nouh aqv.”
17Yosepv gorngv, “Maiv zeiz hnangv naaic lorqc. Kungx zaanv yiem mbuoqc wuov dauh oix zuqc zoux yie nyei nouh hnangv. Zengc wuov deix gunv baengh orn nyei nzuonx meih mbuo nyei die wuov aqv.”
Yu^ndaa Tov Yosepv Bungx Mben^yaa^min
18Yu^ndaa aengx mingh fatv deix doix Yosepv gorngv, “Yie nyei ziouv aac, yie tov caux meih gorngv joux waac. Meih maiv dungx gaengh qiex jiez yie, meih nyei bou, maiv gunv meih ndongc Faalo Hungh hlo.
19Ziouv naaic yie mbuo, meih nyei bou, ‘Meih mbuo corc maaih die, maaih youz nyei fai?’
20Yie mbuo dau, ‘Die maaih nyei mv baac gox haic aqv. Youz yaac maaih nyei. Die zungv gox haic cingx duqv naaiv dauh dorn-laai. Naaiv dauh dorn nyei gorx daic mi'aqv. Ninh mbuo i muoz juangc maa mv baac ih zanc kungx maaih ninh ganh hnangv. Ninh nyei die yaac hnamv haic ninh.’
21“Meih heuc yie mbuo, meih nyei bou, dorh ninh daaih naaiv bun meih mangc.
22Yie mbuo mbuox meih, yie mbuo nyei ziouv, ‘Wuov dauh dorn leih maiv duqv ninh nyei die. Leih nor, ninh nyei die haih daic nyei.’
23Mv baac meih mbuox yie mbuo, meih nyei bou, ‘Yie mbuo maiv dorh naaiv dauh youz-laai caux jienv daaih nor, yie mbuo maiv duqv aengx buatc meih nyei hmien.’
24Yie mbuo dorh meih nyei waac nzuonx mingh gorngv bun meih nyei bou, yie mbuo nyei die, muangx.
25“Yie mbuo nyei die mbuox yie mbuo, ‘Aengx mingh maaiz deix mbiauh maah!’
26Yie mbuo dau, ‘Yie mbuo maiv haih mingh. Se gorngv yie mbuo nyei youz-laai caux jienv yie mbuo mingh nor, yie mbuo mingh nyei. Weic zuqc youz-laai maiv caux yie mbuo mingh nor, yie mbuo maiv duqv buatc wuov laanh mienh nyei hmien.’
27“Meih nyei bou, yie mbuo nyei die, mbuox yie mbuo, ‘Meih mbuo hiuv duqv yie nyei auv, Laasen, yungz duqv i dauh dorn bun yie hnangv.
28Maaih dauh zungv leih nqoi yie. Yie hnamv daaih ninh zuqc hieh ga'naaiv betv ninh mi'aqv. Taux ih zanc yie maiv duqv buatc wuov dauh dorn.
29Se gorngv meih mbuo dorh naaiv dauh mingh, ninh yaac buangh zuqc sic nor, meih mbuo ziouc bun yie, ong-m'nqorngv-baeqc, nzauh taux bieqc yiemh gen.’ ”⚓
30Yu^ndaa aengx gorngv, “Se gorngv yie nzuonx meih nyei bou, yie nyei die, wuov, yaac maiv maaih naaiv dauh dorn caux yie nzuonx,
31yie nyei die buatc yie nyei youz maiv caux yie nzuonx nor, ninh ziouc daic aqv, weic zuqc naaiv dauh dorn zoux yie nyei die nyei mba'nziu-gorn. Hnangv naaiv yie nyei die, meih nyei bou, ong-m'nqorngv-baeqc, nzauh taux daic.⚓
32Yie ganh longc yie nyei maengc zoux ndaam-daauh mbuox yie nyei die, ‘Yie maiv dorh naaiv dauh youz nzuonx bun die nor, yie laengz yiem die nyei nza'hmien yietc seix ndaam-dorng.’
33“Hnangv naaic, yie tov bun yie, meih nyei bou, yiem naaiv zoux meih nyei nouh div naaiv dauh dorn. Tov bun ninh gan jienv ninh nyei gorx mbuo nzuonx aqv oc.
34Se gorngv naaiv dauh dorn maiv caux yie nzuonx, yie hnangv haaix nor haih nzuonx yie nyei die wuov. Yie maiv oix buatc yie nyei die zuqc zeqc naanc hoic ninh.”