30

Những Lời Khuyên của A-gu-rơ

¹Những lời của A-gu-rơ con trai Gia-kê, những câu cách ngôn.
Ông ấy than rằng, “Lạy Ðức Chúa Trời! Con mệt mỏi quá.
Ðức Chúa Trời ôi! Con mệt mỏi quá. Làm sao con chịu nổi?”
²Thật vậy, tôi là kẻ đần độn hơn mọi người;
Tôi không được thông sáng như bao nhiêu người khác.
³Tôi chẳng có dịp học hành để thành người khôn,
Tôi cũng chẳng có tri thức giống như Ðấng Thánh.
⁴Ai đã lên trời rồi xuống trở lại?
Ai đã thâu gió vào lòng bàn tay?
Ai đã lấy vạt áo mình bọc nước?
Ai đã định giới hạn cho chân trời góc bể?
Danh Ngài là gì, và Con của Ngài tên chi?
Nếu bạn biết được, xin nói ra đi!

⁵Mỗi lời của Ðức Chúa Trời đều là chính xác;
Ngài là thuẫn khiên che chở cho người tin cậy Ngài.
⁶Chớ thêm chi vào những lời Ngài đã phán,
Kẻo Ngài quở trách bạn, và bạn sẽ bị xem là kẻ nói dối chăng.

⁷Con cầu xin Ngài ban cho con hai điều;
Mong Ngài đừng từ chối trước khi con qua đời:
⁸Xin khiến dang xa con những lọc lừa và gian dối,
Xin cho con đừng nghèo mà cũng đừng giàu.
Xin nuôi con vừa đủ nhu cầu ẩm thực,
⁹Kẻo khi dư dật, con sẽ chối bỏ Ngài, mà rằng, “CHÚA là ai?”
Hoặc khi quá nghèo, con trộm cắp và làm ô danh Ðức Chúa Trời của con chăng.
¹⁰Ðừng cáo tội một đầy tớ nào với chủ nó,
Kẻo nó nguyền rủa bạn và bạn sẽ mang mặc cảm tội lỗi chăng.

¹¹Có những kẻ chưởi rủa cha mình,
Có những kẻ không cầu phước cho mẹ mình.
¹²Có những kẻ cứ cho mình là trong sạch,
Dù chúng chưa được sạch các ô nhơ.
¹³Có những kẻ mà cặp mắt lúc nào cũng ngước lên kiêu ngạo,
Mí mắt chúng luôn vênh váo kiêu kỳ.
¹⁴Có những kẻ răng như gươm và hàm răng như các con dao,
Chúng ăn nuốt những người nghèo trên đất và những người bần cùng sống giữa phàm nhân.
¹⁵Con đỉa có hai con gái lúc nào cũng kêu, “Cho nữa! Cho nữa!”
Có ba điều không khi nào biết đủ,
Và bốn thứ sẽ không nói, “Ðủ rồi”:
¹⁶Âm phủ,
Tử cung của người đàn bà son sẻ,
Trái đất không bao giờ thỏa mãn với số lượng nước nó có,
Và lửa không bao giờ nói, “Ðủ rồi!”

¹⁷Con mắt nhạo báng cha mình và khinh bỉ mẹ mình sẽ bị quạ trong thung lũng móc ăn và kên kên ăn.

¹⁸Có ba điều lạ lùng quá cho tôi,
Và bốn chuyện tôi không biết rõ:
¹⁹Ðường của chim phượng hoàng bay trên trời,
Lối của con rắn bò trên vầng đá,
Tuyến của chiếc tàu di chuyển giữa đại dương,
Và cách của người nam gần người nữ.

²⁰Ðây là những gì người phụ nữ ngoại tình đã làm:
Nàng ăn rồi chùi mép và nói rằng, “Tôi đâu có làm gì sai.”

²¹Có ba điều làm trái đất rúng động,
Và bốn chuyện nó không chịu nổi:
²²Kẻ tôi tớ được làm vua,
Kẻ dại dột lại có đầy thực phẩm,
²³Người đàn bà khó ưa có được một người chồng.
Và kẻ nữ tỳ lại trở thành bà chủ.

²⁴Có bốn sinh vật nhỏ trên đất,
Nhưng chúng rất khôn ngoan:
²⁵Loài kiến chẳng phải là loài có sức mạnh,
Nhưng chúng biết chuẩn bị lương thực trong mùa hè.
²⁶Loài thỏ rừng chẳng phải là loài mạnh mẽ,
Nhưng chúng biết chọn các vầng đá làm nhà ở.
²⁷Loài cào cào chẳng có vua cai trị,
Nhưng chúng bay như có đội ngũ hẳn hoi.
²⁸Loài thằn lằn người ta có thể lấy tay bắt được,
Nhưng chúng sống trong các cung điện của vua.

²⁹Ba con vật có vóc dáng đẹp đẽ,
Và bốn loài có dáng đi oai vệ:
³⁰Sư tử là con vật dũng mãnh nhất trong các loài thú vật,
Nó không biết thối lui trước một con thú nào,
³¹Con gà trống bước đi cách hiên ngang,
Con dê đực,
Và vị vua uy nghi cỡi ngựa giữa ba quân.

³²Nếu bạn dại dột đến độ tự đề cao mình lên,
Hoặc nếu bạn toan mưu ác, hãy lấy tay bụm miệng bạn lại.
³³Vì ép sữa sẽ làm ra bơ và đánh vào mũi sẽ làm cho phun máu,
Cũng vậy chọc cho giận sẽ sinh ra tranh cạnh.

30

Châm Ngôn Và Lời Cầu Nguyện Của A-gu-rơ

¹Các lời của A-gu-rơ, con trai Gia-kê;
Châm ngôn⚓ người ấy nói cùng Y-thi-ên,
Y-thi-ên và U-canh.⚓
²Thật, tôi ngu dại hơn người thường,
Và tôi không có sự sáng suốt như người thường.
³Tôi chưa học được sự khôn ngoan,
Cũng không có sự hiểu biết của Đấng Thánh.
⁴Ai đã lên trời rồi trở xuống?
Ai đã góp gió trong lòng bàn tay mình?
Ai đã bọc nước trong áo mình?
Ai đã lập các đầu cùng của đất?
Tên của người ấy là gì? Tên của con trai người ấy là chi?
Nếu ngươi biết?
⁵Mọi lời của Đức Chúa Trời đều tinh khiết;
Ngài là cái khiên cho những người trú ẩn nơi Ngài.
⁶Chớ thêm vào lời của Ngài;
E rằng Ngài sẽ quở trách ngươi và ngươi bị coi là kẻ nói dối.
⁷Hai điều con cầu xin Ngài;
Xin Ngài chớ từ chối trước khi con chết:
⁸Xin cho con cách xa gian xảo và dối trá;
Xin đừng cho con nghèo khổ hay giàu có,
Xin cho con đủ thực phẩm cần dùng.
⁹Kẻo khi dư thừa con sẽ từ khước Ngài
Mà bảo CHÚA là ai?
Hoặc khi nghèo khổ con đi ăn cắp
Và làm nhục danh Đức Chúa Trời con.
¹⁰Chớ nói xấu đầy tớ với chủ nó;
E rằng nó sẽ rủa sả con và con phải mắc tội.
¹¹Có loại người rủa cha mình,
Và không chúc phước mẹ mình.
¹²Có loại người cho rằng mình trong sạch;
Nhưng chưa được thanh tẩy sự dơ bẩn của mình.
¹³Có loại người mắt thật kiêu hãnh;
Mí mắt thật tự cao.
¹⁴Có loại người răng như lưỡi gươm,
Răng hàm như dao;
Chúng ăn nuốt người nghèo khổ trên đất
Và người cùng khốn giữa loài người.
¹⁵Con đỉa có hai con gái;
Chúng kêu lên: Hãy cho, hãy cho.
Có ba điều không bao giờ thỏa mãn;
Bốn điều không bao giờ nói: Đủ.
¹⁶Âm Phủ, dạ son sẻ,
Đất không bao giờ đủ nước,
Và lửa không bao giờ nói: Đủ rồi.
¹⁷Con mắt chế nhạo cha,
Khinh bỉ việc vâng lời mẹ,
Sẽ bị quạ nơi thung lũng móc mắt đi,
Và diều hâu ăn thịt.
¹⁸Có ba điều quá kỳ diệu cho tôi,
Bốn việc tôi không hiểu nỗi:
¹⁹Con đường của chim ưng bay trên trời;
Con đường của rắn bò trên đá;
Con đường tàu chạy giữa biển;
Và con đường một người nam phối hiệp với người nữ.
²⁰Đây là con đường của một phụ nữ ngoại tình:
Nàng ăn rồi chùi miệng
Và nói: tôi có làm gì tội lỗi đâu.
²¹Có ba điều làm trái đất rung chuyển
Và bốn điều nó không chịu nổi:
²²Một tên nô lệ lên làm vua;
Kẻ ngu có đầy dẫy thực phẩm;
²³Một người đàn bà đáng ghét lấy chồng,
Và một cô tớ gái thay thế bà chủ.
²⁴Có bốn vật nhỏ trên trái đất
Nhưng chúng cực kỳ khôn ngoan:
²⁵Kiến là loài không có sức mạnh,
Nhưng chúng dự trữ thực phẩm cho mình trong mùa hè.
²⁶Thỏ là loài sức yếu
Nhưng chúng làm ổ trong đá.
²⁷Cào cào không có vua
Nhưng tất cả đều tiến lên theo hàng lối.
²⁸Thằn lằn người ta có thể lấy tay bắt
Nhưng nó lại ở trong đền vua.
²⁹Có ba con vật có dáng đi đẹp,
Có bốn con vật có bước oai vệ:
³⁰Sư tử là loài dũng mãnh nhất giữa vòng các loài thú;
Nó không lùi bước trước một loài nào.
³¹Con gà trống vươn cao cổ, con dê đực;
Và vị vua khi thống lĩnh quân đội mình.
³²Nếu con dại dột tự tôn;
Nếu con âm mưu điều ác;
Hãy lấy tay bịt miệng lại.
³³Vì ép sữa làm ra bơ;
Bóp mũi ra máu;
Chọc giận sinh ra cãi lộn.