9
Mienh Yiem Tin-Hungh Nyei Buoz
1Yie ziouc zorqv naaiv deix yietc zungv sic yiem hnyouv corngh ziouc hiuv duqv kuv mienh, cong-mengh mienh caux ninh mbuo zoux nyei sic, yiem Tin-Hungh nyei buoz. Mv baac maiv maaih haaix dauh hiuv duqv ninh haih buangh hnamv nyei fai nzorng nyei sic.
2Nqa'haav hingv dauh dauh buangh fih hnangv nyei. Kuv mienh caux orqv mienh, mienh longx mienh caux mienh waaic mienh, cing-nzengc nyei caux maaih uix nyei, fongc horc ziec nyei caux maiv fongc horc ziec nyei, yaac fih hnangv.
Kuv mienh hnangv haaix nor,
zuiz-mienh hnangv wuov nor,
houv waac nyei mienh hnangv haaix nor,
maiv houv waac nyei mienh yaac hnangv wuov nor.
3Naaiv se yiem seix zaangc nyei nyungc-nyungc sic maaih nyei zeqc naanc. Yietc zungv oix zuqc buangh fih hnangv nyei. Baamh mienh nyei hnyouv maaih orqv sic buangv nzengc. Ziangh jienv nyei ziangh hoc hnyouv yaac buv longh buv dangv nyei. Nqa'haav ninh mbuo ziouc daic.
4Haaix dauh caux ziangh jienv nyei mienh yiem, wuov dauh maaih lamh hnamv aqv. Ziangh jienv nyei juv zungv gauh longx daic mingh nyei sienh.
5Ziangh jienv nyei mienh hiuv duqv ninh mbuo oix zuqc daic
mv baac daic mingh nyei mienh maiv hiuv haaix nyungc.
Ninh mbuo maiv haih aengx duqv zipv zingh nyeic.
Zuangx mienh yaac la'kuqv nzengc ninh mbuo aqv.
6Ninh mbuo hnamv nyei, nzorng nyei,
ninh mbuo mueic jieqv nyei caux ninh mbuo yietc njiec zuqc mietc nzengc.
Yiem naaiv seix zoux nyei yietc zungv sic
ninh mbuo yietc liuz maiv maaih ninh mbuo nyei buonc aqv.
7Gunv mingh njien-njien youh youh nyei nyanc meih nyei hnaangx,
yaac orn-lorqc nyei hopv meih nyei a'ngunc diuv,
weic zuqc Tin-Hungh zungv a'hneiv meih zoux nyei gong.
8Meih nyei lui-houx oix zuqc zanc-zanc baeqc,
m'nqorngv yaac oix zuqc nzaatv jienv youh.
9Yiem meih kungx-morngh nyei hnoi-nyieqc, se Tin-Hungh bun meih yiem naaiv seix zaangc nyei maengc, meih gunv caux meih hnamv nyei auv njien-youh nyei yiem, weic zuqc naaiv se meih yiem lungh ndiev laauh luic zoux gong duqv nyei buonc.
10Da'faanh meih nyei buoz lorz buatc haaix nyungc zoux, gunv longc qaqv zoux, weic zuqc yiem yiemh gen, dongh meih oix zuqc mingh yiem nyei dorngx, maiv maaih gong zoux fai daav za'eix nyei jauv fai wuonh zaang fai cong-mengh.
11Yie aengx buatc yiem naaiv seix zaangc aengx maaih yietc nyungc se,
saaix tiux nyei mienh maiv duqv zanc-zanc hingh.
Mborqv jaax henv nyei mienh mborqv domh jaax yaac maiv duqv zanc-zanc hingh jiex,
cong-mengh mienh maiv duqv zanc-zanc maaih hnaangx nyanc.
Guai nyei mienh maiv duqv zanc-zanc butv zoih,
maaih banh zeic nyei mienh maiv duqv mienh zanc-zanc a'hneiv ninh mbuo.
Mv baac ziangh hoc caux wuonh qiex taux dauh dauh mienh.
12Mienh m'daaih maiv hiuv ganh nyei ziangh hoc haaix zanc taux.
Hnangv mbiauz zuqc doqc haic nyei mungz nzenc,
fai norqc zuqc koux hlopv,
mienh yaac fih hnangv nyei zuqc ciouv haic nyei ziangh hoc hoic ninh mbuo.
Cong-Mengh Gauh Longx Qaqv
13Yie aengx buatc yiem seix zaangc maaih nyungc cong-mengh nyei jauv, yie yaac buatc yaauc haic.
14Maaih norm zingh faix nyei, yiem zingh gu'nyuoz nyei mienh yaac zoqc.Aengx maaih dauh domh hungh diex daaih mborqv ziouc weih jienv zingh, yaac liepc mborqv jaax nyei jaa-sic weih gormx.
15Mv baac zingh gu'nyuoz maaih dauh cong-mengh nyei mienh jomc mienh. Ninh longc ninh nyei cong-mengh njoux wuov norm zingh, mv baac maiv maaih haaix dauh jangx wuov dauh mienh jomc mienh.
16Yie ziouc gorngv, “Cong-mengh se gauh longx jiex qaqv.” Mv baac wuov dauh mienh jomc mienh nyei cong-mengh zuqc mienh mangc piex. Ninh nyei waac yaac maiv maaih mienh muangx.
17Muangx cong-mengh mienh gorngv waac-faix,
se gauh longx muangx gunv mienh hngongx mienh wuov dauh heuc nyei qiex.
18Cong-mengh se gauh longx mborqv jaax nyei wuoqc ginc,
mv baac yietc dauh zuiz-mienh haih baaic waaic ziex dor kuv sic.
9
Hãy Tận Hưởng Cuộc Sống
1Số là tôi đã để tâm suy gẫm về mọi điều nầy, nên tôi có thể đi đến kết luận rằng: Tất cả những gì người ngay lành và người khôn ngoan đã làm đều ở trong tay Ðức Chúa Trời. Không ai biết mình sẽ được thương hay ghét. Không ai biết trước chuyện gì sẽ xảy ra.
2Cuối cùng mọi người đều cùng chung một số phận, người ngay lành cũng như kẻ gian ác, người tốt cũng như kẻ xấu, người trong sạch cũng như kẻ ô uế, người dâng các của lễ cũng như kẻ chẳng dâng gì. Người tốt ra sao, kẻ có tội cũng như vậy. Người đã thề ra sao, kẻ sợ mà không dám thề cũng như vậy.
3Ðây là điều bất hạnh trong mọi sự đã xảy ra dưới ánh mặt trời: Cuối cùng mọi người đều cùng chung một số phận. Vì thế lòng dạ của con người cứ đầy những gian ác xấu xa. Ngày nào còn sống, tâm địa của họ vẫn còn ấp ủ những chuyện điên rồ, để rồi sau đó họ sẽ nhập bọn với những người đã chết.
4Quả thật, tất cả những ai hiện đang sống đều còn hy vọng, vì con chó sống vẫn tốt hơn con sư tử chết.
5Vì ít nữa người sống còn biết mình sẽ chết, nhưng kẻ chết rồi chẳng còn biết điều chi. Họ đâu còn hưởng nhận được gì, thậm chí kỷ niệm về họ cũng đã rơi vào quên lãng.
6Bao nhiêu yêu thương, thù ghét, và ganh tị của họ đều đã tan biến. Họ sẽ không bao giờ có phần gì về những việc sẽ xảy ra dưới ánh mặt trời nữa.
7Hãy đi, hãy ăn thức ăn của bạn cách vui vẻ, hãy uống rượu của bạn với tâm hồn khoan khoái, vì bây giờ Ðức Chúa Trời chấp nhận những việc bạn làm.
8Hãy luôn mặc đẹp và đừng thiếu dầu thơm trên đầu.
9Hãy tận hưởng hạnh phúc với vợ của bạn, người bạn yêu thương, trọn những ngày vô nghĩa của cuộc đời mà Ðức Chúa Trời đã ban cho bạn dưới ánh mặt trời. Vì đó là phần của bạn trong chuỗi ngày vô nghĩa của cuộc sống mà bạn đã lao động vất vả dưới ánh mặt trời.
Ðường Lối của Ðức Chúa Trời Không Thể Hiểu Ðược
10Những gì tay bạn làm được, hãy làm hết sức mình, vì trong phần mộ, nơi bạn sẽ đến, không có việc làm, không có kế hoạch, không có kiến thức, và không có khôn ngoan.
11Tôi quay lại và nhìn thấy dưới ánh mặt trời rằng:
Không hẳn người chạy nhanh sẽ thắng cuộc chạy đua,
Không hẳn người dũng mãnh sẽ chiến thắng nơi trận mạc,
Không hẳn người khôn ngoan sẽ luôn có thức ăn,
Không hẳn người thông thái sẽ luôn được giàu có,
Và không hẳn người tri thức sẽ luôn được ban ơn,
Vì thời thế và cơ hội xảy đến chung cho mọi người.
12Ngoài ra, không ai biết trước được chuyện rủi ro sẽ xảy đến cho mình lúc nào. Như bầy cá chẳng may bị mắc lưới, như đàn chim bị sập vào bẫy lưới, người ta cũng có thể bị chuyện rủi ro ập xuống thình lình trên mình như vậy.
Khôn Ngoan Tốt Hơn Dại Dột
13Tôi cũng đã thấy điều nầy liên quan đến sự khôn ngoan đã xảy ra dưới ánh mặt trời, và điều đó rất có ý nghĩa đối với tôi:
14Có một thành nhỏ kia với dân số ít ỏi. Một đại vương nọ kéo quân đến tiến đánh và bao vây thành. Vua ấy xây các công sự lớn để tấn công thành.
15Bấy giờ người ta tìm được trong thành một người nghèo mà khôn. Người ấy đã dùng sự khôn ngoan của mình để giải cứu thành; nhưng sau đó không ai nhớ đến người nghèo ấy cả.
16Vì thế tôi nói: Sự khôn ngoan mạnh hơn vũ lực, nhưng sự khôn ngoan của người nghèo bị coi thường, và lời nói của người nghèo không được ai đếm xỉa.
17Lời nói của người khôn thốt ra cách nhỏ nhẹ được nghe rõ hơn tiếng la hét của kẻ cầm quyền đoán xét giữa những kẻ dại khờ.
18Sự khôn ngoan có năng lực hơn các vũ khí chiến tranh, nhưng một kẻ nội gián có thể phá tan bao nhiêu kỳ mưu diệu kế.