1

Tơlơi Kơñăm Kơ Tơlơi Pơrơtưh

¹Anai yơh jing khul tơlơi pơrơtưh pơtao Solomôn, jing ană đah rơkơi Dawid laih anŭn ăt jing pơtao ƀing Israel.⚓
²Ƀing ta dưi yua khul tơlơi pơrơtưh anai kiăng kơ mă tŭ tơlơi rơgơi laih anŭn tơlơi pơkhư̆ pơhrăm;
kiăng kơ thâo hluh khul boh hiăp rơgơi;
³laih anŭn kiăng kơ đuaĭ tui jơlan hơdră pơkhư̆ pơhrăm hăng răng pơñen,
laih anŭn ngă hơget tơlơi jing djơ̆, tơpă hăng găl kơ rĭm mơnuih.
⁴Khul tơlơi pơrơtưh ăt dưi pha brơi tơlơi răng pơñen mơ̆n kơ mơnuih aka thâo phe pho,
jing tơlơi thâo pơmĭn laih anŭn tơlơi kơsem răng kơ pô hlak ai.

⁵Brơi bĕ mơnuih rơgơi hơmư̆ khul tơlơi pơrơtưh anai hăng mă thim kơ tơlơi gơñu hrăm,
laih anŭn brơi bĕ mơnuih thâo rơđah mă hơmâo tơlơi kơčrâo brơi,
⁶kiăng kơ dưi thâo hluh tơlơi pơrơtưh laih anŭn tơlơi pơhơmutu,
jing tơlơi pơhiăp laih anŭn tơlơi pơđao mơnuih rơgơi.

⁷Tơlơi mơnuih huĭ pơpŭ kơ Yahweh jing blung hlâo kơ tơlơi ñu anŭn thâo pơmĭn,
samơ̆ bơ kơ mơnuih mlŭk, ñu anŭn djik djak hĭ kơ tơlơi rơgơi hăng tơlơi pơkhư̆ pơhrăm.⚓

Tơlơi Djru Pơmĭn Hiam Kơ Ƀing Hlak Ai

⁸Ơ dăm, hơmư̆ bĕ kơ tơlơi kâo, jing ama ih anai, pơkhư̆ pơhrăm
laih anŭn anăm đuaĭ lui hĭ ôh mơ̆ng tơlơi amĭ ih pơtô pơhrăm.
⁹Hơdôm tơlơi pơtô anŭn či jing kar hăng sa boh kuăl bơnga⚓ hiam rô̆ ƀơi akŏ ih
laih anŭn jing kar hăng sa ară añŭ hiam ƀơi tơkuai ih yơh.

¹⁰Ơ ană kâo hơi, tơdah ƀing mơnuih soh sat pơhưč plư ih,
anăm hơmư̆ tui ƀing gơñu ôh.
¹¹Tơdah ƀing gơñu laĭ tui anai, “Rai pơgop hrŏm bĕ hăng ƀing gơmơi;
brơi ta dŏ krăp ngă tuh drah mơnuih bĕ,
jing tơlơi pơrăm hĭ mơnuih anŭn wơ̆t tơdah ñu ƀu hơmâo ngă tơlơi soh ôh.
¹²Kar hăng amăng pơsat lun ƀơ̆ng hĭ mơnuih hơdip brơi kơ ƀing ta ăt ngă bĕ tui hăng anŭn,
laih anŭn kar hăng mơnuih lê̆ trŭn nao pơ amăng luh, brơi kơ ƀing gơñu lê̆ hlo̱m amăng tơngan ta.
¹³Tui anŭn, ƀing ta dưi klĕ mă hĭ djŏp mơta khul dram gơnam yom
kiăng kơ pơbă hĭ khul sang ta hăng gơnam sua mă.
¹⁴Rai pơjing tơlơi pơgop bĕ hrŏm hăng ƀing gơmơi,
tui anŭn ƀing ta či pơpha pơdơ̆ abih bang gơnam ƀing ta sua mă.”
¹⁵Ơ ană kâo hơi, anăm nao pơgop hrŏm hăng ƀing gơñu ôh,
anăm brơi tơkai ih yak nao amăng khul jơlan gơñu ôh;
¹⁶yuakơ tơkai gơñu ječ ameč đuaĭ nao pơ tơlơi soh,
ƀing gơñu tơlŭh nao tañ kiăng kơ ngă tuh drah.
¹⁷Kar hăng djŏp mơta čim brĭm ƀuh
samơ̆ mŭt djơ̆ hĭ amăng hơñuăl arăng dăng ƀơi anăp mơta gơñu yơh,
¹⁸Tui anŭn, ƀing mơnuih sat ƀai anŭn ăt dŏ tơguan kơ drah gơñu pô mơ̆n;
sĭt ƀing gơñu dŏ krăp kơnơ̆ng kơ gơñu pô đôč yơh!
¹⁹Anŭn yơh jing bưng thut⚓ kơ abih bang ƀing hlơi pô ngă tuh drah arăng kiăng mă hĭ gơnam arăng;
kar hăng ƀing gơñu mă pơđuaĭ hĭ tơlơi hơdip arăng, ƀing gơñu ăt či rơngiă hĭ tơlơi hơdip gơñu pô mơ̆n.

Anăm Hơngah Hĭ Boh Hiăp Rơgơi

²⁰Boh hiăp rơgơi kar hăng đah kơmơi hiam ur kraih ƀơi jơlan,
ñu ur đĭ jua pơhiăp ñu amăng anih hơmâo lu mơnuih.⚓
²¹Ƀơi phŭn kơ khul jơlan ngañ bañ⚓ yơh ñu ur kraih,
jĕ khul amăng ja̱ng plei yơh ñu pơhiăp nao tui anai:

²²“Ơ ƀing aka thâo phe pho ăh, hơbĭn sui dơ̆ng ƀing gih ăt či dŏ khăp kơ khul jơlan ƀu thâo phe pho gih lĕ?
Ơ ƀing djik djak laih anŭn ƀing mlŭk, hơbĭn sui dơ̆ng ƀing gih ăt či dŏ mơak amăng tơlơi djik djak
laih anŭn pơrơmut kơ tơlơi thâo pơmĭn lĕ?
²³Tơdah ƀing gih hơmâo hơmư̆ tui laih kơ tơlơi kâo ƀuăh pơkra,
sĭt kâo či tuh tơbiă tơlơi pơmĭn kâo kơ ƀing gih
laih anŭn brơi kơ ƀing gih thâo krăn khul tơlơi pơhiăp kâo yơh.
²⁴Samơ̆ ƀing gih hơngah hĭ laih kâo tơdang kâo iâu
laih anŭn ƀu hơmâo hlơi pô hơmư̆ tui ôh tơdang kâo yơr đĭ tơngan kâo jak iâu ƀing gih.
²⁵Ƀing gih ăt ngă amơ̱ng mơ̆n kơ abih bang tơlơi kâo djru pơmĭn
laih anŭn hơngah ƀu kiăng mă tŭ ôh tơlơi kâo ƀuăh pơtô.
²⁶Tui anŭn, kâo či klao tơdang tơlơi tơnap tap truh ƀơi ƀing gih,
laih anŭn kâo či djik djak yơh tơdang tơlơi huĭ bra̱l rai ƀơi ƀing gih.
²⁷Sĭt kâo či djik djak yơh tơdang tơlơi huĭ bra̱l rai ƀơi ƀing gih kar hăng angĭn rơbŭ,
tơdang tơlơi răm rai kih huet hĭ ƀing gih kar hăng angĭn huer,
laih anŭn tơdang tơlơi gleh tơnap hăng tơlơi rŭng răng truh blai ƀơi ƀing gih.

²⁸“Hlak anŭn ƀing gơñu či iâu kwưh kơ kâo samơ̆ kâo ƀu či pơđi̱ng tơngia ôh;
ƀing gơñu či hơduah sem kâo samơ̆ ƀu či hơduah ƀuh kâo ôh.
²⁹Ƀing gơñu pơrơmut hĭ laih nanao tơlơi thâo pơmĭn
laih anŭn hơngah ƀu ruah mă tơlơi huĭ pơpŭ kơ Yahweh ôh.
³⁰Ƀing gơñu ăt hơngah ƀu mă tŭ ôh tơlơi kâo djru pơmĭn
samơ̆ djik jăm hĭ kơ tơlơi kâo ƀuăh pơtô.
³¹Tui anŭn, ƀing gơñu či ƀơ̆ng boh čroh⚓ mơ̆ng khul jơlan sat gơñu pô
laih anŭn bă trơi hăng boh čroh mơ̆ng khul bruă mơneč ƀai gơñu yơh.
³²Sĭt tơlơi bruă pơkŭp pơđang mơnuih ƀu thâo phe pho či pơdjai hĭ gơñu pô,
laih anŭn tơlơi pơhrăp pô mơnuih mlŭk či pơrai hĭ ƀing gơñu yơh.
³³Samơ̆ hlơi pô hơmư̆ tui kâo, ñu anŭn či hơdip rơnŭk rơnua
laih anŭn dŏ pơdơi, ƀu huĭ kơ tơlơi răm truh ôh.”

1

箴言的價值

¹大衛的兒子，以色列王所羅門的箴言：
²要使人懂得智慧和訓誨，
明白通達的言語，
³使人領受明智的訓誨，
就是公義、公平和正直，
⁴使愚蒙人靈巧，
使年輕人有知識，有智謀。
⁵智慧人聽見，增長學問，
聰明人得着智謀，
⁶明白箴言和譬喻，
懂得智慧人的言詞和謎語。

⁷敬畏耶和華是知識的開端；
愚妄人藐視智慧和訓誨。

給年輕人的忠告

⁸我兒啊，要聽你父親的訓誨，
不可離棄你母親的教誨；
⁹因為這要作你頭上恩惠的華冠，
作你頸上的項鏈。
¹⁰我兒啊，罪人若引誘你，
你不可隨從。
¹¹他們若說：「你與我們同去，
我們要埋伏殺人流血，
無故地潛藏，殺害無辜；
¹²我們好像陰間，把他們活活吞下，
囫圇吞下，如吞下那下到地府的人；
¹³我們必得各樣寶物，
將所奪來的裝滿房屋；
¹⁴你來與我們同夥，
共用一個錢囊。」
¹⁵我兒啊，不要與他們走同一道路，
禁止你的腳走他們的路徑。
¹⁶因為他們的腳奔跑行惡，
他們急速殺人流血。
¹⁷在飛鳥眼前張設網羅，
一定會徒勞無功；
¹⁸同樣，他們埋伏，是自流己血，
他們潛藏，是自害己命。
¹⁹凡靠暴力歛財的，所行之路都是如此，
這種念頭必奪去自己的生命。

智慧呼喚人

²⁰智慧⚓在街市上呼喊，
在廣場上高聲吶喊，
²¹在熱鬧街頭呼叫，
在城門口，在城中，發出言語，說：
²²「你們無知的人喜愛無知，
傲慢人喜歡傲慢，
愚昧人恨惡知識，
要到幾時呢？
²³你們當因我的責備回轉，
我要將我的靈澆灌你們，
將我的話指示你們。
²⁴因為我呼喚，你們不聽，
我招手，無人理會。
²⁵你們忽視我一切的勸戒，
拒聽我的責備。
^26-27你們遭難，我就發笑；
驚恐臨到你們，
驚恐如狂風來臨，
災難好像暴風來到，
急難痛苦臨到你們身上，
我必嗤笑。
²⁸那時，他們就會呼求我，我卻不回答，
懇切尋求我，卻尋不見。
²⁹因為他們恨惡知識，
選擇不敬畏耶和華，
³⁰不聽我的勸戒，
藐視我一切的責備，
³¹所以他們要自食其果，
飽脹在自己的計謀中。
³²愚蒙人背道，害死自己，
愚昧人安逸，自取滅亡。
³³惟聽從我的，必安然居住，
得享寧靜，不怕災禍。」