22
Lòng Nhân Ðạo và Các Luật Linh Tinh
1Khi anh chị em thấy bò hay chiên của người khác đi lạc, chớ làm ngơ mà bỏ mặc, nhưng anh chị em phải dẫn chúng về cho chủ của chúng.
2Nếu chủ của chúng không ở gần anh chị em hay anh chị em không biết chủ của chúng là ai, anh chị em có thể dẫn chúng về nhà mình. Chúng sẽ ở với anh chị em cho đến khi chủ của chúng đến nhận lại; bấy giờ anh chị em sẽ trao chúng lại cho chủ của chúng.
3Anh chị em hãy làm như vậy đối với lừa của người khác. Anh chị em hãy làm như vậy đối với áo quần của người khác. Anh chị em hãy làm như vậy đối với bất cứ vật gì của người khác bị mất mà anh chị em gặp phải. Anh chị em chớ làm ngơ mà bỏ mặc.
4Khi anh chị em thấy lừa hay bò của người khác bị rơi xuống vực thẳm bên đường, anh chị em chớ làm ngơ mà bỏ mặc; anh chị em phải giúp chủ của nó đem nó lên.
5Nữ giới chớ mặc quần áo của nam giới, nam giới cũng chớ mặc quần áo của nữ giới, vì ai làm những việc như thế đều trở thành gớm ghiếc đối với CHÚA, Ðức Chúa Trời của anh chị em.
6Nếu anh chị em gặp một tổ chim trên cây hay trên mặt đất, trong đó có các chim con hay các trứng và chim mẹ đang ấp các chim con hay đang ấp trứng, anh chị em không được bắt chim mẹ luôn với các chim con.
7Hãy để chim mẹ bay đi và chỉ được bắt các chim con, hầu mọi sự sẽ tốt đẹp đối với anh chị em và anh chị em có thể sống lâu.
8Khi anh chị em cất một căn nhà mới, anh chị em hãy làm lan can chung quanh mái nhà, để không ai sẽ từ mái nhà té xuống và bị đổ máu ở nhà anh chị em.
9Anh chị em chớ trồng trong vườn nho mình hai loại cây, nếu không hoa quả của cả vườn đều sẽ trở nên không thuần khiết, không thuần khiết cho loại cây trái thứ hai mà anh chị em trồng vào vườn đó và cho trái của các cây nho nữa.
10Anh chị em chớ cày bằng một con bò và một con lừa chung một ách.
11Anh chị em chớ mặc áo quần làm bằng lông thú dệt chung với sợi vải gai.
12Anh chị em hãy làm các tua ở bốn góc áo choàng của mình mặc.
Luật về Việc Xâm Phạm Tiết Hạnh của Phụ Nữ
13Nếu có người nam nào cưới một người nữ, nhưng sau khi đến với nàng, người ấy đâm ra ghét nàng,
14thậm chí còn kiếm chuyện nói xấu nàng, và vu khống nàng rằng, ‘Tôi đã cưới người nữ nầy, nhưng khi gần gũi nàng, tôi không thấy có dấu hiệu gì chứng tỏ nàng còn trinh.’
15Bấy giờ cha và mẹ của người thiếu nữ ấy sẽ trình bằng chứng về sự trinh tiết của con gái mình cho các trưởng lão ở cổng thành.
16Người cha của người thiếu nữ sẽ nói với các trưởng lão, ‘Tôi đã gả con gái tôi cho cậu nầy, nhưng cậu ấy đã không thương nó,
17và này, cậu ấy còn kiếm chuyện làm nhục con gái chúng tôi rằng, “Tôi không thấy dấu vết gì chứng tỏ con gái của ông bà còn trinh.” Nhưng đây là dấu vết chứng tỏ sự trinh tiết của con gái chúng tôi.’ Bấy giờ họ sẽ trải tấm vải ra trước mặt các trưởng lão trong thành.
18Các trưởng lão sẽ bắt chàng thanh niên ấy và trách mắng hắn.
19Họ sẽ phạt hắn một trăm thỏi bạc, và trao số bạc đó cho cha người thiếu nữ, bởi vì hắn đã vu khống một trinh nữ của I-sơ-ra-ên. Người thiếu nữ ấy sẽ tiếp tục làm vợ hắn. Hễ ngày nào hắn còn sống, hắn không được phép ly dị nàng.
20Ngược lại, nếu lời cáo buộc ấy là thật, nếu người ta không tìm thấy dấu vết gì chứng tỏ người thiếu nữ ấy còn trinh,
21họ sẽ đem người thiếu nữ ấy ra khỏi cửa nhà cha nó, và những người trong thành sẽ ném đá cho nó chết, vì nó đã phạm một điều ô nhục trong I-sơ-ra-ên qua quan hệ tình dục bừa bãi như một gái điếm trong nhà cha nó. Làm như thế anh chị em sẽ tẩy trừ sự gian ác khỏi anh chị em.
22Nếu một người đàn ông bị bắt quả tang ăn nằm với vợ của người khác, cả hai người phải chết, tức người đàn ông đã ăn nằm với người đàn bà và người đàn bà đó. Làm như thế anh chị em sẽ tẩy trừ sự gian ác khỏi I-sơ-ra-ên.
23Nếu một thiếu nữ còn trinh đã đính hôn với một người đàn ông, và một người đàn ông khác gặp nàng trong thành và nằm với nàng,
24anh chị em hãy đem cả hai người ấy đến cổng thành đó, rồi ném đá chúng cho chết; người thiếu nữ vì ở trong thành mà đã không la lên kêu cứu, và người đàn ông vì hắn đã xâm phạm tiết hạnh của vợ người khác. Làm như thế anh chị em sẽ tẩy trừ sự gian ác khỏi anh chị em.
25Nhưng nếu một người đàn ông gặp một thiếu nữ đã đính hôn ở ngoài đồng, và hắn dùng vũ lực bắt nàng và hãm hiếp nàng, thì chỉ người đàn ông hãm hiếp nàng phải chết.
26Anh chị em chớ làm gì với người thiếu nữ đó. Người thiếu nữ đó đã không phạm tội gì đáng bị phạt, vì trường hợp nầy cũng giống như một kẻ xông vào nhà người khác và giết người,
27bởi hắn đã gặp nàng ở ngoài đồng, và người thiếu nữ đã đính hôn có lẽ đã la lên kêu cứu, nhưng không ai giải cứu nàng.
28Nếu một người nam gặp một trinh nữ chưa đính hôn với ai, nếu hắn dùng vũ lực bắt nàng và hãm hiếp nàng, rồi cả hai bị bắt quả tang,
29thì người nam đã hãm hiếp nàng phải nộp năm mươi thỏi bạc cho cha nàng, và nàng sẽ trở thành vợ hắn; vì hắn đã xúc phạm đến tiết hạnh của nàng; hễ ngày nào hắn còn sống, hắn không được phép ly dị nàng.
30Một người nam không được cưới vợ lẽ của cha mình, vì như thế là xúc phạm đến người chia sẻ chăn gối với cha nó.
22
1Se gorngv buatc meih mbuo nyei gorx-youz nyei ngongh fai ba'gi yungh dorngc jauv wuov naah, maiv dungx zoux hnangv maiv guen maiv sic nyei. Zungv oix zuqc ken nzuonx bun meih nyei gorx-youz.⚓
2Se gorngv wuov dauh gorx-youz leih meih mbuo go, fai maiv hiuv duqv haaix dauh nyei saeng-kuv, oix zuqc ken nzuonx meih mbuo nyei biauv an jienv wuov, zuov meih mbuo nyei gorx-youz daaih lorz ziouc fungx nzuonx bun ninh.
3Gorx-youz nyei lorh fai ninh nyei lui fai ninh nyei haaix nyungc ga'naaiv oix zuqc fih hnangv nyei fungx nzuonx. Maiv dungx zoux hnangv maiv guen maiv sic nyei.
4Se gorngv buatc gorx-youz nyei lorh fai ngongh ndorpc wuov jauv, maiv dungx zoux hnangv maiv guen maiv sic nyei. Oix zuqc liepc jiez sin daaih.
5M'sieqv dorn maiv dungx zuqv m'jangc dorn nyei lui-houx. M'jangc dorn yaac maiv dungx zuqv m'sieqv dorn nyei lui-houx. Ziouv, meih mbuo nyei Tin-Hungh youx haic zoux naaiv nyungc sic nyei mienh.
6Se gorngv buatc norqc lauz yiem wuov jauv-hlen, maiv gunv yiem ndiangx fai ga'ndiev ndau, buatc norqc maa buoc dorn fai buoc jaux, maiv dungx liemh maa caux norqc dorn zorqv.
7Zungv oix zuqc bungx norqc maa, mv baac zorqv norqc dorn duqv nyei. Hnangv naaic meih mbuo ziouc duqv longx, ziangh duqv siouc nyuonh ndaauv.
8Meih mbuo haaix zanc zoux siang-biauv oix zuqc weih jienv biauv-ngorh⚓ nyei biei bung hlang deix. Se gorngv mienh ndortv daic, biauv zong mienh ziouc maiv zuqc ndaam-dorng.
9Maiv dungx zorqv ganh nyungc nyim⚓ zuangx meih mbuo nyei a'ngunc huingx.⚓ Se gorngv hnangv naaiv zoux, liemh zuangx nyei ga'naaiv caux a'ngunc biouv, ganh maiv duqv longc. Oix zuqc dorh mingh zaangc Tin-Hungh nyei biauv.⚓
10Maiv dungx longc ngongh caux lorh juangc ⟨ndiangx-gaaz⟩ ndaam laih ndau.
11Maiv dungx zuqv ba'gi yungh biei caux la'maah suix zorpc jienv ndatv daaih nyei lui.
12Meih mbuo zuqv nyei domh lui-ndaauv, lui-siaam-jieqv nyei biei norm gorqv oix zuqc dingx jienv nqingh nqou.⚓
Longc Baengh Fim Nyei Leiz Dorng Jaa
13Se gorngv maaih dauh mienh longc auv yaac caux ninh bueix, nqa'haav nzorng ninh,
14ziouc lorz jauv gorngv doqc baaic auv nyei mengh dauh. Ninh gorngv, “Yie longc wuov zanc yie maiv buatc ninh maaih jangx-hoc bun cing ninh se maiv bueix jiex dorn nyei sieqv.”
15Sieqv nyei diex maac ziouc oix zuqc dorh nyungc jangx-hoc cuotv daaih mingh taux zingh gaengh ndaangc, ⟨mienh gox⟩ wuov, bun cing ninh mbuo nyei sieqv maiv bueix jiex dorn.
16Sieqv nyei die ziouc gorngv mbuox mienh gox, “Yie bun yie nyei sieqv naaiv dauh mienh longc zoux auv mv baac ih zanc ninh nzorng.
17Ninh zungv gorngv doqc yie nyei sieqv. Ninh gorngv, ‘Yie maiv buatc meih nyei sieqv maaih jangx-hoc bun cing ninh maiv bueix jiex dorn.’ Dongh naaiv aqv! Naaiv zoux jangx-hoc bun cing yie nyei sieqv maiv nziaauc jiex dorn.” Sieqv nyei diex maac ziouc zorqv zoux jangx-hoc wuov kuaaiv ndie taan jienv mienh gox nyei nza'hmien zoux zorng-zengx.
18Wuov norm zingh nyei mienh gox ziouc zorqv wuov dauh nqox daaih longc biaav-bin mborqv,
19aengx baatc ninh nyic ziepc luoqc lungz⚓ nyaanh jiu bun sieqv nyei die, weic zuqc ninh bun yietc dauh maiv bueix jiex nqox nyei I^saa^laa^en sieqv ndortv mengh dauh. Wuov dauh sieqv corc benx ninh nyei auv, ninh yietc liuz maiv haih leih guangc.
20Mv baac se gorngv ninh gox nyei waac zien nyei, sieqv yaac lorz maiv duqv haaix nyungc zoux zorng-zengx bun cing ninh maiv nziaauc jiex dorn,
21ninh mbuo ziouc dorh naaiv dauh sieqv cuotv daaih yiem ninh nyei die nyei biauv nyei gaengh ndaangc. Wuov norm zingh nyei zuangx m'jangc dorn ziouc zorqv la'bieiv zong daic, weic zuqc ninh yiem I^saa^laa^en Mienh mbu'ndongx zoux nyaiv haic nyei sic. Ninh corc yiem ninh nyei die nyei biauv wuov zanc ninh zoux hnangv maaic buonv-sin nyei m'sieqv dorn nor. Hnangv naaiv zoux, ziouc bun yiem meih mbuo mbu'ndongx maiv maaih naaiv nyungc orqv sic.⚓
22Se gorngv buatc dauh mienh hienx ganh dauh mienh nyei auv, i dauh zungv oix zuqc dingc zuiz daix daic. Hnangv naaiv zoux ziouc bun yiem I^saa^laa^en Mienh mbu'ndongx maiv maaih naaiv nyungc orqv sic.⚓
23Se gorngv maaih dauh maiv nziaauc jiex dorn nyei sieqv, mienh yaac gorngv ziangh ninh mi'aqv, maaih dauh m'jangc dorn buangh zuqc ninh yiem wuov zingh ziouc caux ninh bueix,
24meih mbuo oix zuqc dorh ninh mbuo i dauh cuotv ga'nyiec ziqc zingh gaengh ndaangc aengx longc la'bieiv zong daic ninh mbuo. Wuov dauh sieqv zuqc daix daic weic zuqc ninh yiem zingh gu'nyuoz yaac maiv heuc mbui tov mienh daaih tengx. Wuov dauh m'jangc dorn daic weic zuqc ninh hienx ganh dauh mienh nyei auv. Hnangv naaiv zoux ziouc bun yiem meih mbuo mbu'ndongx maiv maaih naaiv nyungc orqv sic.⚓
25Mv baac se gorngv maaih dauh m'jangc dorn buangh zuqc dauh dongh mienh gorngv ziangh nyei sieqv yiem wuov naah ziouc zorqv jienv naaiv dauh sieqv caa, kungx oix zuqc zorqv naaiv dauh m'jangc dorn daix daic hnangv.
26Maiv dungx zoux haaix nyungc bun wuov dauh sieqv weic zuqc ninh maiv zoux haaix nyungc zuiz zic duqv daic. Naaiv nyungc sic se hnangv mienh baac-baac mingh mborqv daic dauh ninh nyei laangz zaangc mienh,
27weic zuqc naaiv dauh m'jangc dorn yiem wuov naah buangh zuqc naaiv dauh dongh mienh gorngv ziangh nyei sieqv ziouc caa ninh. Maiv gunv sieqv qaqv heuc yaac maiv maaih haaix dauh daaih njoux ninh.
28Se gorngv maaih dauh m'jangc dorn buangh dauh maiv nziaauc jiex dorn yaac maiv maaih mienh gorngv ziangh nyei sieqv ziouc zorqv jienv ninh caa yaac maaih mienh buatc,⚓
29caa sieqv wuov dauh m'jangc dorn oix zuqc bun ziepc hmz lungz nyaanh⚓ sieqv nyei die weic zuqc ninh baaic wuov dauh sieqv. Sieqv ziouc benx ninh nyei auv mi'aqv. Ninh yietc liuz maiv haih leih guangc.
30Mienh maiv dungx longc die nyei auv zoux ganh nyei auv. Hnangv naaiv zoux baaic zuqc ganh nyei die.⚓