17
1Noj ib qho mov qhuav los nyob kaj siab
kuj zoo dua li lub tsev uas noj nqaij noj hno
los muaj kev sib cav sib ceg.
2Tus qhev uas ua haujlwm ntse ntsuav
yuav tswj tau tus tub uas rhuav ntsej muag,
thiab nws yuav muaj feem
nrog cov tub tau qub txeeg qub teg.
3Lub yeej vub siv nchuav cov tseem nyiaj,
lub cub thee siv nchuav cov tseem kub,
tiamsis Yawmsaub sim neeg lub siab.
4Tus uas ua phem mloog
daim tawv ncauj uas limhiam tej lus,
thiab tus neeg dag ua tib zoo mloog
tus nplaig uas ntxeev ntxias.
5Tus uas thuam cov neeg pluag
kuj yog saib tsis taus Yawmsaub
uas yog tus tsim,
tus uas thaum lwm tus raug ceeblaj
los tseem zoo siab
kuj yuav tsis dim kev teem txim.
6Tej xeeb ntxwv
yog tej poj koob yawm txwv lub mom kub,
thiab leej txiv yog cov tub lub koob meej.
7Tus neeg ruam tsis phim hais
tej lus zaj lus zuag,
thiab tej lus dag yeej tsis phim
cov uas muaj meej mom.
8Nyiaj xiab mas tus muab pom tias
zoo yam nkaus li tej pov hum uas muaj hwjchim,
nws mus rau qhov twg los nws vam meej.
9Tus uas zam txim rau luag
kuj yog nrhiav kev sib raug zoo,
tiamsis tus uas pheej rov dig tej qub
los kuj yog rhuav kev ua phoojywg.
10Tej lus qhuab ntuas nkag rau hauv
tus neeg thoob tsib tob dua li uas
nplawm tus ruam ib puas nplawg.
11Tus neeg phem nrhiav kev fav xeeb,
tiamsis yuav muaj ib tug tub tshaj xo nyaum
mus tiv nws.
12Mus ntsib ib tug maum dais
uas cov menyuam ploj lawm
zoo dua li uas ntsib ib tug neeg ruam
uas ua tej haujlwm ruam.
13Yog leejtwg ua phem pauj zoo,
kev phem yuav tsis tawm
hauv nws lub tsev mus.
14Thaum pib sib cav sib ceg
kuj zoo yam nkaus li tso lub pas dej nqeg,
yog li ntawd cia li tseg ua ntej uas
kev sib ceg sib ntaus tawm tuaj.
15Tus uas tso tej neeg txhaum dim
thiab tus uas rau txim rau cov uas tsis txhaum,
mas ob tug uas ua li no
Yawmsaub ntxub kawg li.
16Ua cas tus neeg ruam yuav rho nyiaj
hauv nws txhais tes yuav tswvyim
rau thaum uas nws tsis txawj xav dabtsi?
17Tej phoojywg kuj muaj kev sib hlub
txhua lub sijhawm,
thiab tej kwvtij kuj yug los sib pab
rau thaum muaj kev txom nyem.
18Tus neeg tsis thoob tsib
thiaj nrog luag cog lus,
thiab qhwv kwvtij zej zog.
19Tus uas nyiam kev txhaum
kuj nyiam kev sib cav sib ceg,
tus uas ua lub qhov rooj siab siab
kuj yog nrhiav kev puam tsuaj.
20Tus uas lub siab nkhaus yuav tsis vam meej,
tus nplaig ntxeev xaiv
poob rau qhov txom nyem.
21Leejtxiv uas muaj tub tsis thoob tsib
kuj muaj kev txhawj xeeb,
thiab leej txiv uas muaj tub ruam
tsis muaj ntsej muag luag.
22Lub siab xyiv fab yog cov tshuaj zoo,
tiamsis kev poob siab ua rau pob txha qhuav.
23Tus neeg limhiam txais tej nyiaj xiab
ntawm luag lub hnab tsho los qhau txojcai.
24Tus uas thoob tsib to nrog tob,
mas ntsia ntsoov rau tswvyim,
tiamsis tus ruam lub qhov muag
nuam rau qab ntuj kawg.
25Tus tub ruam ua rau leej txiv txhawj qas ntsuav
thiab ua rau leej niam uas yug lwj siab.
26Qhov uas muab tus ncaj ncees nplua
kuj tsis zoo,
qhov uas muab tus uas zoo nplawm
kuj txhaum.
27Tus uas tswj tau nws tej lus
kuj yog nws txawj ntse,
tus uas muaj lub siab ntev
kuj thoob tsib to nrog.
28Tus ruam ua twjywm
kuj suav tias muaj tswvyim,
thaum nws qos nws daim tawv ncauj
kuj suav tias nws txawj xav.
17
1Thà ăn bánh mì khô mà hoà thuận,
còn hơn nhà đầy thức ăn mà cãi vã.
2Đầy tớ khôn ngoan sẽ quản trị con trai gây sỉ nhục,
và thừa hưởng một phần gia tài chủ để lại cho con cái.
3Lò luyện bạc và nồi thử vàng,
còn Chúa thử lòng.
4Kẻ ác hay nghe ý kiến ác độc.
Kẻ nói dối để tâm đến lời cay cú.
5Ai ngược đãi người nghèo sỉ nhục Đấng Tạo Hóa mình,
ai hớn hở trên sự đau khổ người khác sẽ bị phạt.
6Con cháu là niềm kiêu hãnh của người già,
và cha mẹ là niềm kiêu hãnh của con cái.
7Lời tao nhã không thích hợp cho kẻ dại,
Lời nói dối càng không phù hợp với người cai trị.
8Kẻ hối lộ tin vào may mắn.
Hắn cho rằng làm gì cũng thành công.
9Ai tha thứ lỗi lầm kẻ khác tìm thêm bạn hữu,
nhưng nhắc mãi lỗi cũ khiến bạn bè xa lánh.
10Người khôn học được nhiều qua lời trách móc,
còn kẻ ngu dại có đánh trăm roi cũng như không.
11Kẻ ác tìm điều dấy loạn,
cho nên sứ giả hung bạo sẽ được sai đi trị chúng.
12Thà gặp gấu cái mất con,
hơn gặp kẻ ngu dại làm chuyện ngu xuẩn.
13Ai lấy ác báo thiện,
sẽ luôn luôn gặp khó khăn trong gia đình.
14Gây cãi vã chẳng khác nào chỗ nứt trong đập nước,
cho nên hãy ngăn chận nó trước khi nó nổ bùng.
15Chúa rất ghét hai điều sau:
phóng thích kẻ có tội và trừng phạt người vô tội.
16Kẻ dại dù có mua khôn ngoan cũng vô ích,
vì nó không ước muốn học hỏi.
17Bạn bè thương nhau mọi lúc,
còn anh em sinh ra để giúp nhau trong cảnh khốn khó.
18Ai dại dột mới bảo lãnh cho láng giềng.
19Ai ưa tranh biện thích phạm tội.
Ai hay khoác lác rước lấy lôi thôi vào mình⚓.
20Kẻ có lòng gian ác chẳng thể thành công,
kẻ ăn nói phỉnh gạt sẽ gặp lôi thôi.
21Sinh con dại dột thật đáng buồn;
làm cha mẹ của đứa ngu dại chẳng vui sướng gì.
22Lòng vui mừng là phương thuốc hay,
còn tinh thần chán nản làm suy yếu sức khoẻ.
23Khi kẻ ác nhận của hối lộ,
thì công lý cất cánh bay đi.
24Người thông hiểu luôn tìm sự khôn ngoan,
nhưng mắt kẻ ngu dại nhìn mông lung.
25Con ngu dại gây buồn bực cho cha,
là niềm sầu khổ của mẹ.
26Trừng phạt người vô tội là sai,
đánh đập người lãnh đạo lương thiện là quấy.
27Người khôn ngoan dè dặt trong lời nói,
kẻ biết điều mình làm tỏ ra bình thản⚓.
28Khi im lặng thì kẻ ngu cũng được xem là khôn,
nếu làm thinh thì kẻ dại cũng được xem như thông sáng.