23

  1你若与长官坐席,
  要留意在你面前的是谁。
  2你若是胃口大的人,
  就当拿刀放在喉咙上。
  3不可贪恋长官的美食,
  因为那是欺哄人的食物。

  4不要劳碌求富,
  要有聪明来节制。
  5你定睛在财富,它就消失,
  因为它必长翅膀,如鹰向天飞去。

  6守财奴的饭,你不要吃,
  也不要贪恋他的美味;
  7因为他的心怎样算计
  他为人就是这样。
  他虽对你说:请吃,请喝,
  他的心却与你相背。
  8你所吃的那点食物必吐出来,
  你恭维的话语也必落空。
  9不要说话给愚昧人听,
  因他必藐视你智慧的言语。
  10不可挪移古时的地界,
  也不可侵占孤儿的田地,
  11因他们的救赎者大有能力,
  他必向你为他们辩护。
  12你要留心领受训诲,
  侧耳听从知识的言语。

  13不可不管教孩童,
  因为你用杖打他,他不会死。
  14你用杖打他,
  就可以救他的性命免下阴间。

  15我儿啊,你若心存智慧,
  我的心就甚欢喜。
  16你的嘴唇若说正直话,
  我的心肠也必快乐。

  17你的心不要羡慕罪人,
  却要羡慕常常敬畏耶和华的人,
  18因为你必有前途,
  你的指望也不致断绝。

  19我儿啊,你当听,当存智慧,
  好在正道上引导你的心。
  20不可与好饮酒的人在一起,
  也不要跟贪吃肉的人来往,
  21因为贪食好酒的,必致贫穷,
  爱睡觉的,必穿破烂衣服。

  22你要听从生你的父亲;
  不可因母亲年老而轻看她。
  23你当获得真理,不可出卖,
  智慧、训诲和聪明也是一样。
  24义人的父亲必大大快乐,
  生智慧儿子的,必因他欢喜。
  25愿你的父母欢喜,
  愿那生你的母亲快乐。

  26我儿啊,要将你的心归我,
  你的眼目也要喜爱我的道路。
  27妓女是深坑,
  外邦女子是窄井。
  28她像强盗埋伏,
  她使奸诈的人增多。

  29谁有祸患?谁有灾难?
  谁有纷争?谁有焦虑?
  谁无故受伤?谁的眼目红赤?
  30就是那流连饮酒的人,
  常去寻找调和的酒。
  31-32酒发红,在杯中闪烁时,
  你不可观看;
  虽下咽舒畅,
  终究它必咬你如蛇,刺你如毒蛇。
  
  33你的眼睛必看见怪异的事,
  你的心必发出乖谬的话。
  34你必像躺在深海中,
  或卧在桅杆顶上,
  35说:“人击打我,但我未受伤,
  重击我,我不觉得。
  我几时清醒,
  还要再去寻酒。”

23

  1Khi con ngồi và ăn uống với người quyền thế,
  Con hãy quan sát cẩn thận những gì được dọn ra trước mặt mình,
  2Nếu con đói quá,
  Hãy để con dao nơi cổ họng con.
  3Con đừng thèm muốn cao lương mỹ vị của người quyền thế,
  Vì miếng ngon rượu ngọt đó có thể lừa gạt con.
  4Con đừng đổ hết sức lực ra làm giàu;
  Hãy khôn ngoan mà biết lúc nào phải dừng lại.
  5Mắt con có nhìn thấy nó nữa chăng?
  Sự giàu có dường như có cánh,
  Như phượng hoàng tung cánh bay vút trời cao.
  6Con đừng ăn bánh của kẻ keo kiệt,
  Con đừng thèm muốn cao lương mỹ vị của nó làm gì.
  7Vì lòng người ta nghĩ sao, con người họ sẽ thể ấy.
  Nó nói với con rằng, “Mời bạn ăn! Mời bạn uống!”
  Nhưng lòng nó chẳng muốn con ăn uống đồ nó mời chút nào.
  8Nếu con đã lỡ ăn miếng nào rồi, hãy nôn mửa nó ra,
  Và con sẽ phí những lời khen ngợi tao nhã của con.
  9Ðừng phí lời nói của con với kẻ dại dột,
  Vì nó sẽ khinh bỉ lời lẽ khôn ngoan của con.
  10Ðừng di chuyển mốc địa giới đã có sẵn từ xưa,
  Ðừng lấn đất của các cô nhi côi cút.
  11Vì Ðấng Cứu Chuộc của họ thật đầy quyền năng,
  Ngài sẽ binh vực duyên cớ của họ để chống lại con.
  12Con hãy hết lòng áp dụng những lời giáo huấn,
  Hãy để tai con vào những lời tri thức.
  13Ðừng e ngại khi phải sửa phạt trẻ thơ,
  Nếu con dùng roi vọt, nó cũng chẳng chết đâu.
  14Nếu con phải dùng roi vọt để sửa trị nó,
  Con sẽ cứu linh hồn nó khỏi sa vào âm phủ.
  15Con ơi, nếu lòng con khôn ngoan,
  Lòng ta rất vui mừng; đúng vậy, chính lòng ta.
  16Thật vậy, linh hồn ta sẽ vui mừng khi môi con nói những lời chính đáng.
  17Ðừng để lòng con ganh tị với những kẻ tội lỗi,
  Nhưng hằng ngày hãy kính sợ CHÚA luôn luôn.
  18Chắc chắn con sẽ có một tương lai tốt đẹp,
  Hy vọng của con sẽ không bị gãy đổ nửa chừng.
  19Con ơi, hãy lắng nghe và hãy khôn ngoan,
  Hãy hướng lòng con vào con đường chính đáng.
  20Con đừng nhập bọn với những bợm rượu say sưa,
  Con đừng đi theo những kẻ ăn nhậu suốt ngày.
  21Vì những kẻ say sưa và nhậu nhẹt sẽ chóng thành nghèo đói,
  Còn những kẻ say rượu lừ đừ sẽ rách rưới tả tơi.

  22Hãy lắng nghe lời cha, người đã sinh con,
  Chớ khinh bỉ mẹ con khi mẹ con già yếu.
  23Hãy mua chân lý, đừng bán nó đi;
  Hãy mua khôn ngoan, kỷ luật, và thông sáng.
  24Cha của người ngay lành sẽ vui mừng khôn xiết,
  Ai sinh được đứa con khôn ngoan sẽ vui sướng biết bao.
  25Hãy làm cho cha mẹ con được vui vẻ;
  Hãy làm cho người mẹ sinh ra con được vui thỏa vì con.

  26Con ơi, hãy dâng lòng con cho ta,
  Hãy để mắt con noi theo các đường lối của ta.
  27Vì người kỹ nữ là cái hố sâu,
  Người phụ nữ lăng loàn là cái giếng thẳm.
  28Nàng nằm rình rập con mồi như một tên cướp,
  Nàng làm cho số người bội tín với vợ mỗi ngày một gia tăng.

  29Ai gặp cơn hoạn nạn? Ai gặp phải ưu sầu?
  Ai thường gây xung đột? Ai phiền trách kêu ca?
  Ai bị thương tích vô cớ? Ai có cặp mắt đỏ ngầu?
  30Ðó là những kẻ la cà nán trễ bên rượu,
  Ðó là những người cứ tiếp tục nhấm nháp các thứ rượu pha.
  31Chớ nhìn xem rượu khi nó đỏ hồng,
  Khi nó sủi bọt lấp lánh trong ly,
  Rồi trôi tuột vào cuống họng trơn tru trót lọt.
  32Vì đến cuối cùng nó sẽ cắn như rắn,
  Nó sẽ làm con đau đớn nhức nhối như bị rắn độc cắn.
  33Mắt con sẽ hoa lên và thấy những điều xằng bậy,
  Rồi từ đầu óc con sẽ ra những lời lẽ tầm phào.
  34Con sẽ cảm thấy như bị chơi vơi giữa biển cả,
  Con sẽ có cảm tưởng như đang đeo trên chót vót cột buồm.
  35Con sẽ nói, “Họ đánh tôi, nhưng tôi không thấy đau.
  Họ đập tôi, nhưng tôi không cảm biết.
  Khi nào tôi mới tỉnh lại?
  Chắc tôi phải đi kiếm thêm một ly rượu nữa.”