5
山上宝训
1耶稣看见这一群人，就上了山，坐下后，门徒到他跟前来，
2他开口教导他们说：
论福
（路6．20－23）
3“心灵贫穷的人有福了！
因为天国是他们的。
4哀恸的人有福了！
因为他们必得安慰。
5谦和的人有福了！
因为他们必承受土地。
6饥渴慕义的人有福了！
因为他们必得饱足。
7怜悯人的人有福了！
因为他们必蒙怜悯。
8清心的人有福了！
因为他们必得见上帝。
9缔造和平的人有福了！
因为他们必称为上帝的儿子。
10为义受迫害的人有福了！
因为天国是他们的。
11“人若因我辱骂你们，迫害你们，捏造各样坏话毁谤你们⚓，你们就有福了！
12要欢喜快乐，因为你们在天上的赏赐是很多的。在你们以前的先知，人也是这样迫害他们。”
盐和光
（可9．50；路14．34－35）
13“你们是地上的盐。盐若失了味，怎能叫它再咸呢？它不再有用，只好被丢在外面，任人践踏。
14你们是世上的光。城造在山上是不能隐藏的。
15人点灯，不放在斗底下，而是放在灯台上，就照亮一家的人。
16你们的光也要这样照在人前，叫他们看见你们的好行为，把荣耀归给你们在天上的父。”
论律法
17“不要以为我来是要废掉律法和先知。我来不是要废掉，而是要成全。
18我实在告诉你们，就是到天地都废去，律法的一点一画也不能废去，直到一切都实现。
19所以，无论谁废掉这诫命中最小的一条，又教导人也这样做，他在天国里要称为最小的。但无论谁遵行并如此教导人的，他在天国里要称为大。
20我告诉你们，你们的义若不胜过文士和法利赛人的义，绝不能进天国。”
论发怒
21“你们听过有对古人说：‘不可杀人’；‘凡杀人的，必须受审判。’
22但是我告诉你们：凡向弟兄动怒的，必须受审判；凡骂弟兄是废物的，必须受议会的审判；凡骂弟兄是白痴的，必须遭受地狱的火。
23所以，你在祭坛上献祭物的时候，若想起有弟兄对你怀恨，
24就要把祭物留在坛前，先去跟弟兄和好，然后来献祭物。
25你同告你的冤家还在路上，就要赶快与他讲和，免得他把你送交给法官，法官交给警卫，你就下在监里了。
26我实在告诉你，就是有一个大文钱⚓还没有还清，你也绝不能从那里出来。”
论奸淫
27“你们听过有话说：‘不可奸淫。’
28但是我告诉你们：凡看见妇女就动淫念的，这人心里已经与她犯奸淫了。
29若是你的右眼使你跌倒，就把它挖出来，丢掉。宁可失去身体中的一部分，也不让整个身体被扔进地狱。
30若是你的右手使你跌倒，就把它砍下来，丢掉。宁可失去身体中的一部分，也不让整个身体下地狱。”
论休妻
（太19．9；可10．11－12；路16．18）
31“又有话说：‘无论谁休妻，都要给她休书。’
32但是我告诉你们：凡休妻的，除非是因不贞的缘故，否则就是使她犯奸淫了；人若娶被休的妇人，也是犯奸淫了。”
论起誓
33“你们又听过有对古人说：‘不可背誓，所起的誓总要向主谨守。’
34但是我告诉你们：什么誓都不可起。不可指着天起誓，因为天是上帝的宝座。
35不可指着地起誓，因为地是他的脚凳；也不可指着耶路撒冷起誓，因为耶路撒冷是大君王的京城。
36又不可指着你的头起誓，因为你不能使一根头发变黑变白。
37你们的话，是，就说是；不是，就说不是。若再多说，就是出于那恶者。”
论报复
（路6．29－30）
38“你们听过有话说：‘以眼还眼，以牙还牙。’
39但是我告诉你们：不要与恶人作对。有人打你的右脸，连另一边也转过去由他打。
40有人想要告你，要拿你的里衣，连外衣也由他拿去。
41有人强迫你走一里⚓路，你就跟他走二里。
42有求你的，就给他；有向你借贷的，不可推辞。”
论爱仇敌
（路6．27－28，32－36）
43“你们听过有话说：‘要爱你的邻舍，恨你的仇敌。’
44但是我告诉你们：要爱你们的仇敌，为那迫害你们的祷告。
45这样，你们就可以作天父的儿女了。因为他叫太阳照好人，也照坏人；降雨给义人，也给不义的人。
46你们若只爱那爱你们的人，有什么赏赐呢？就是税吏不也是这样做吗？
47你们若只请你弟兄的安，有什么比别人强呢？就是外邦人不也是这样做吗？
48所以，你们要完全，如同你们的天父是完全的。”
5
Klei Mtô Ti Dlông Čư̆
1Yêsu ƀuh phung lu, Ñu đĭ čư̆, leh Ñu dôk gŭ phung ƀĭng kna Ñu hriê giăm Ñu.
2Yêsu ha blŭ leh anăn lač snei:
Klei Hơ̆k Mơak Sĭt
(Luk 6:20-23)
kyuadah ƀuôn ala mtao adiê pioh kơ diñu.
4Jăk mơak yơh phung čŏk hia,
kyuadah Aê Diê srăng bi juh diñu.
5Jăk mơak yơh phung thâo luă gŭ,
kyuadah diñu srăng dưn ya klei Aê Diê ƀuăn leh.
6Jăk mơak yơh phung êpa leh anăn mhao kơ klei kpă ênô,
kyuadah Aê Diê srăng bi hrăp diñu.
7Jăk mơak yơh phung thâo pap,
kyuadah Aê Diê srăng pap kơ diñu.
8Jăk mơak yơh phung mâo ai tiê doh,
kyuadah diñu srăng ƀuh Aê Diê.
9Jăk mơak yơh phung đru brei klei êđăp ênang hdơ̆ng mnuih,
kyuadah Aê Diê srăng pia diñu phung anak Aê Diê.
10Jăk mơak yơh phung arăng ngă jhat kyua diñu tui klei kpă ênô,
kyuadah ƀuôn ala mtao adiê pioh kơ diñu.
11Jăk mơak yơh diih tơdah arăng dlao wač, ngă jhat, leh anăn mčeh lu mta klei jhat kyua kâo.
12Hơ̆k mơak bĕ, kyuadah klei mưn diih jing prŏng hlăm adiê, kyuadah arăng ngă jhat msĕ mơh kơ phung khua pô hưn êlâo, êlâo kơ diih.”
Hra leh anăn Klei Mngač
(Mark 9:50; Luk 14:34-35)
14Diih jing klei mngač kơ lăn ala. Sa boh ƀuôn prŏng dôk ti dlông čư̆ amâo dưi hgăm ôh.
15Leh anăn arăng amâo čuh ôh pui kđen leh anăn găm hĕ hŏng kčaih, ƀiădah arăng kă ti gơ̆ng, leh anăn gơ̆ mtrang bi mngač jih jang mnuih hlăm sang.
16Msĕ mơh brei klei mngač diih mtrang ti anăp mnuih, čiăng kơ diñu dưi ƀuh bruă jăk diih ngă leh anăn diñu mpŭ mni kơ Ama diih hlăm adiê.”
Klei Mtô Djŏ kơ Klei Bhiăn
17“Đăm mĭn ôh kâo hriê bi rai klei bhiăn leh anăn klei phung khua pô hưn êlâo čih. Kâo hriê amâo djŏ čiăng bi rai ôh, ƀiădah čiăng bi sĭt.
18Kyuadah sĭt nik kâo lač kơ diih, tơl adiê leh anăn lăn ala êgao tuč, amâo srăng luč sa boh hră amâodah sa klei điêt hĭn hlăm klei bhiăn ôh, tơl jih jang klei anăn srăng bi sĭt.
19Snăn hlei pô gao sa mta điêt hĭn hlăm klei bhiăn anei, leh anăn mtô kơ arăng ngă msĕ, ñu srăng jing pô điêt hĭn hlăm ƀuôn ala mtao adiê. Ƀiădah hlei pô gưt leh anăn mtô klei bhiăn anăn, ñu srăng jing prŏng hlăm ƀuôn ala mtao adiê.
20Kyuadah kâo lač kơ diih, tơdah klei kpă ênô diih amâo jing kdlưn hĭn kơ klei kpă ênô phung khua čih hră leh anăn phung Pharisi, diih amâo srăng mŭt hlăm ƀuôn ala mtao adiê ôh.”
Klei Mtô Djŏ kơ Klei Ăl
21“Diih hmư̆ leh arăng mtô kơ phung ênuk đưm, ‘Đăm bi mdjiê mnuih ôh; leh anăn hlei pô bi mdjiê mnuih năng kơ klei phat kđi.’
22Ƀiădah kâo lač kơ diih, hlei pô ăl kơ ayŏng adei ñu srăng năng kơ klei phat kđi; hlei pô lač ‘Ih mluk’ kơ ayŏng adei ñu srăng năng jao kơ êpul khua phat kđi; hlei pô srăng lač, ‘Ih mluk mgu!’ srăng năng kơ war pui.
23Snăn tơdah ih myơr mnơ̆ng myơr kơ Aê Diê ti knưl ngă yang, leh anăn tinăn ih hdơr kơ ayŏng adei ih mâo klei hŏng ih,
24lui hĕ mnơ̆ng ih myơr ti anăp knưl leh anăn nao lŏ bi grăng hŏng ayŏng adei ih êlâo; leh anăn kơh ih dưi hriê myơr mnơ̆ng ih.
25Ruăt bi grăng bĕ hŏng pô mâo klei hŏng ih êjai ih êbat mbĭt hŏng ñu ktuê êlan, huĭdah ñu kčŭt kơ ih kơ khua phat kđi, leh anăn khua phat kđi jao ih kơ khua mnă, leh anăn arăng krư̆ ih.
26Sĭt nik kâo lač kơ ih, ih amâo srăng dưi kbiă mơ̆ng war ôh tơl ih ba kđi ênŭm.”
Klei Mtô Djŏ kơ Klei Tlĕ Piu
27“Diih hmư̆ leh arăng lač đưm, ‘Đăm tlĕ piu ôh.’
28Ƀiădah kâo lač kơ diih, hlei pô dlăng kơ mniê hŏng klei ƀô čiăng ngă soh, tlĕ piu leh hŏng mniê anăn hlăm ai tiê ñu.
29Tơdah ală hnuă ih bi msoh kơ ih, ƀlêč hĕ gơ̆ leh anăn hwiê ti tač; kyuadah jăk hĭn ih luč sa kdrêč mnơ̆ng hlăm asei mlei ih kơ arăng hwiê hĕ asei mlei ih hrông dôk hlăm war pui.
30Tơdah kngan hnuă ih bi msoh kơ ih, khăt hwiê hĕ gơ̆ ti tač; jăk hĭn ih luč sa ƀĕ kngan kơ asei mlei ih hrông dôk hlăm war pui.”
Klei Mtô Djŏ kơ Klei Bi Lui Ung Mô̆
(Mat 19:9; Mark 10:11-12; Luk 16:18)
Klei Mtô Djŏ kơ Klei Kat Asei
33“Diih hmư̆ leh arăng mtô kơ phung mnuih ênuk đưm, ‘Đăm ih kat asei hŏng klei luar ôh, ƀiădah brei ih bi sĭt ti anăp Khua Yang klei ih kat asei leh.’
34Ƀiădah kâo lač kơ diih, đăm kat asei ôh hơăi, thâodah hŏng adiê, kyuadah adiê jing jhưng mtao Aê Diê,
35thâodah hŏng lăn ala, kyuadah lăn ala jing mdhô̆ Aê Diê trông jơ̆ng, thâodah hŏng ƀuôn Yêrusalem, kyuadah ƀuôn anăn jing ƀuôn kơ Mtao prŏng.
36Đăm kat asei hŏng boh kŏ ih pô ôh, kyuadah ih amâo dưi mjing ôh sa aruăt ƀŭk ih kô̆ amâodah jŭ.
37Brei klei ih blŭ ‘Ơ’ jing Ơ amâodah ‘Ơ ơh’ jing Ơ ơh; klei lŏ thiăm kơ klei anăn kbiă mơ̆ng yang jhat.”
Klei Mtô Djŏ kơ Klei Rŭ Ênua
(Luk 6:29-30)
Khăp Bĕ kơ Phung Roh
(Luk 6:27-28,32-36)