21
1Ý nghĩ của vua như nước suối do CHÚA điều khiển,
Ngài muốn hướng dẫn thế nào theo ý Ngài.
2Điều con người làm cho là phải,
nhưng CHÚA xem xét động lực trong lòng người ấy.
3Làm điều công bằng hợp lý,
CHÚA sẽ hài lòng hơn dâng của lễ.
4Cái nhìn kiêu căng, tư tưởng tự phụ
và hành động gian ác đều là tội lỗi⚓.
5Dự định của người chịu khó mang lợi ích,
còn kẻ hành động hấp tấp sẽ trở nên nghèo khó.
6Của cải có được nhờ gian manh là một cái bẫy giết người,
nó sẽ biến mất như sương mù tiêu tan theo mây khói.
7Sự hung bạo của kẻ ác sẽ lôi chúng đi,
vì chúng không làm điều phải.
8Những kẻ có tội sống đời bất lương,
còn người thanh liêm làm điều phải.
9Thà sống một góc trên mái nhà⚓
hơn sống trong nhà chung với người vợ hay gây gổ.
10Kẻ ác âm mưu ác.
Nó chẳng ngó ngàng gì đến người láng giềng.
11Nếu con trừng phạt kẻ xấc láo,
thì kẻ khờ dại sẽ trở nên khôn⚓.
Nếu con dạy người khôn
thì họ sẽ thêm hiểu biết.
12Thượng Đế công bình luôn canh chừng nhà kẻ ác,
Ngài sẽ khiến chúng nó bị tàn hại.
13Ai bịt tai không nghe lời kêu xin của người nghèo,
cũng sẽ kêu xin mà không ai ngó ngàng đến.
14Của hối lộ làm nguôi cơn giận;
của đút lót làm mất cơn thịnh nộ.
15Khi công lý được thực thi, thì người công chính sẽ vui mừng,
nhưng công lý sẽ làm kẻ ác hoảng sợ.
16Ai không thận trọng
sẽ cùng chung số phận với kẻ chết.
17Ai ham vui sẽ trở nên nghèo khó;
ai thích rượu và dầu⚓ sẽ không giàu nổi.
18Đôi khi kẻ ác trở thành của chuộc cho người công chính,
kẻ phản bội sẽ làm vật cầm thế cho người thanh liêm.
19Thà ở một mình trong sa mạc,
hơn ở chung với người vợ hay gây gổ, phàn nàn.
20Nhà người khôn đầy thức ăn ngon và dầu ô liu,
nhưng kẻ dại tiêu tán của cải mình.
21Ai theo đuổi sự ngay thật và nhân từ
sẽ tìm được sự sống, thành công và vinh dự.
22Người khôn có thể chiến thắng một thành trì đầy chiến sĩ
và phá sập chiến lũy mà chúng trông cậy.
23Ai thận trọng trong lời nói
sẽ tránh gặp lôi thôi.
24Những kẻ kiêu căng được gọi là kẻ “xấc láo.”
Nó hành động tự phụ.
25Sự ham muốn của kẻ biếng nhác sẽ giết nó,
vì nó không chịu làm việc.
26Mỗi ngày nó thèm muốn đủ thứ,
nhưng người công chính phân phát rộng rãi.
27CHÚA gớm ghiếc của lễ kẻ ác mang đến,
nhất là khi chúng dâng của lễ với ý xấu.
28Chứng gian sẽ bị phơi bày và bị trừng phạt,
nhưng chứng nhân thành thật sẽ được nghe.
29Kẻ ác phải giả bộ,
còn người chân chính đắn đo lời nói mình.
30Không có sự khôn ngoan, hiểu biết hoặc ý kiến hay nào
mà chống nghịch CHÚA được.
31Ngựa chuẩn bị cho chiến trận,
nhưng sự chiến thắng do CHÚA mà đến.
21
1Yiang Sursĩ bán curiaq mứt pahỡm puo ariang Yiang Sursĩ sadoi rana yỗn dỡq hoi chu nâi chu ki.
2Dũ ranáq cũai táq, án chanchớm pai khoiq pĩeiq lứq chơ, ma Yiang Sursĩ ỡt nhêng salĩq níc mứt pahỡm cũai.
3Yiang Sursĩ ễq hái táq ranáq tanoang tapứng cớp pĩeiq o, hỡn tễ án yoc hái dững crơng chiau sang yỗn án.
4Cũai culiau moat chóq yớu cớp achỗn tỗ, ki bữn lôih lứq; yuaq ranáq ki apáh yỗn noau hữm alới la cũai sâuq lứq.
5Aloŏh ngê carsĩat o cớp táq sarâng, ŏ́c ki táq yỗn dũ ranáq cỡt lơi; ma khân hâp coâp táq ranáq cớp tỡ bữn chanchớm voai, ŏ́c ki táq yỗn cỡt cadĩt níc sâng.
6Sanốc bữn na raphếq rathũ, ki pứt chái lứq, cỡt samoât sarnŏ́q dững chu ŏ́c cuchĩt.
7Máh cũai sâuq cóq roap tôt cỗ alới tachoât; alới tỡ ễq tháng táq ranáq pĩeiq.
8Máh cũai khoiq táq ranáq lôih, alới pỡq tâng rana cooc véc; máh cũai ca tỡ bữn táq lôih, alới táq ranáq pĩeiq.
9Khaq ỡt chíq tâng mpuol dống, saláng ỡt muoi dống cớp lacuoi ma yoc ralỗih níc.
10Cũai sâuq déc-padéc yoc ễ táq ranáq sâuq; án ŏ́q loâng mứt sarũiq chóq cũai canŏ́h.
11Toâq noau manrap cũai ca dốq ayê ra‑ac yớu, máh cũai tỡ bữn dáng ntrớu, têq tutuaiq cớp rien tễ ŏ́c noau manrap ki; toâq noau atỡng cũai rangoaiq, án bữn dáng sa‑ữi ễn.
12Yiang Sursĩ la Yiang tanoang o, án dáng nheq máh ranáq sâuq tâng dống cũai loâi, cớp án dững atoâq ŏ́c rúng ralốh pỡ alới.
13Cũai ca tỡ ễq tamứng toâq cũai cadĩt sễq tễ án, ki tỡ bữn noau tamứng tê toâq án sễq yỗn noau chuai án.
14Khân cũai aléq nhôp mới, cóq mới ĩt crơng mpon cớp yỗn án na clỡp, chơ ŏ́c cutâu ki cỡt ngcuai taiq loah.
15Cũai tanoang o sâng bũi pahỡm toâq án hữm noau táq pĩeiq o; ma máh cũai sâuq, ki alới sâng croŏq lứq.
16Ŏ́c cuchĩt ỡt acoan níc cũai ca parnging-parnguang tễ ngê tanoang o.
17Cũai ca yoc ễ tâc cha sâng, nguaiq níc blŏ́ng, cớp cha níc sana ra‑ỗt, cũai ki tỡ nai cỡt sốc bữn.
18Khân máh cũai sâuq chi-chuaq ngê ễ táq túh arức cũai tanoang o, chơ ŏ́c túh arức ki lứq toâq loah pỡ alới bữm.
19Khaq ỡt tâng ntốq aiq, saláng ỡt muoi dống cớp lacuoi ca hap-pahap loai níc.
20Cũai rangoaiq pachứm máh sanốc tâng dống án; ma cũai sacũl, máh léq án bữn án tâc cha pốih nheq.
21Cũai tanoang tapứng bữn mứt sarũiq, án bữn ỡt cóng tamoong dũn; noau yám noap án, cớp án táq pỡq lứq pân cỡt.
22Sốt tahan rangoaiq, têq án riap cheng ndỡm vil ca bữn clứng tahan, dếh talốh viang vil khâm ca máh cũai tâng vil ki poâng.
23Cũai khễuq rabán lieih bữm, ŏ́c túh coat tỡ bữn toâq pỡ án.
24Cũai achỗn tỗ cớp ỗt sác, cũai ki ŏ́q mứt saryóq chóq cũai canŏ́h.
25Cũai tỡ ễq táq ranáq, la samoât án cachĩt tỗ án bữm;
26án ham yoc ễ bữn crơng crớu sa‑ữi. Ma cũai tanoang o yoc ễ chuai cũai canŏ́h, yuaq cũai tanoang o bữn mứt pahỡm la‑a.
27Yiang Sursĩ kêt crơng cũai loâi chiau sang; alới chiau sang ma mứt alới chanchớm tỡ bữn o.
28Cũai tũn apớt cũai canŏ́h, lứq án cuchĩt pứt; cớp khân cũai aléq tamứng santoiq án ki, lứq án cỡt rúng ralốh tê.
29Cũai tanoang o chanchớm yỗn samoât voai tễ ranáq án ễ táq; ma cũai sâuq táq nan án la cũai tanoang o cớp dáng dũ ramứh.
30Ŏ́c tacáng dáng rangoaiq la tỡ bữn kia ntrớu khân Yiang Sursĩ tỡ bữn pruam.
31Tam bữn muoi cantóh aséh thrũan dŏq loŏh rachíl, ma ống Yiang Sursĩ toâp yỗn têq chíl riap.