6
Ntuag kuas xyum tsheej
1Kuv tub 'e, yog koj ua tug laav kwvtij zej zog
hab tau cog lug tseg rua lwm tug lawm,
2yog koj maag khi vem yog tim
koj daim tawv ncauj,
hab yog koj maag hlua vem tim
koj lub ncauj tej lug,
3kuv tug tub 'e, koj yuav tsum ua le nuav
txhad paab tau koj dim,
tsua qhov koj poob rua huv kwvtij zej zog
txhais teg lawm.
Ca le maaj nroog moog thov nwg.
4Tsw xob ua ntsej muag laag dig,
tsw xob qe muag nti.
5Koj ca le tswv kuas dim ib yaam le
tug kauv seb tswv dim tug kws tua nqaj,
hab ib yaam le tug noog nti dim
huv tug kws cuab txhais teg.
6Nam tuabneeg cis nkeeg 'e,
koj ca le moog saib ntsaum,
ca le ua tuab zoo saib ntsaum nyob tau le caag,
koj txhad le txawj ntse.
7Ntsaum tub tsw muaj thawj coj,
tsw muaj num tswv, tsw muaj tug kaav,
8los lub caij ntuj qhua ntsaum tseed
txawj npaaj zaub mov ca,
hab lub caij sau qoob ntsaum txawj sau lug ca.
9Tuabneeg cis nkeeg 'e,
koj yuav pw ntev le caag?
Thaus twg koj le sawv huv nruab daab ndub lug?
10Tsaug ib nyuas tswg zug,
ib nyuas qe muag, khawm teg su ib plag,
11mas txujkev pluag yuav lug txug koj
yaam nkaus le tub saab tuaj lws,
hab kev txom nyem yuav lug
yaam nkaus le tug coj ntaaj coj rag tuaj lws.
12Tug tuabneeg tsw tswm txaj,
yog tuabneeg limham, daag taug zej taug zog,
13nwg zwg ncauj ntxw muag,
nwg ua teg ua taw ntxag, nwg taw teg nki,
14nwg lub sab nkhaus xaav tswvyim ua phem,
nwg pheej tshaum kuas muaj kev tsw sws hum.
15Vem le nuav vej sub vej sw
yuav lug raug nwg sai sai,
ib plag ntshws xwb
yuav raug kev puag ntsoog khu tsw tau.
16Muaj rau yaam kws Yawmsaub ntxub,
yog muaj xyaa yaam⚓
kws nwg ntxub kawg le, yog le nuav
17qhov muag qauj luj leg, nplaig daag,
hab txhais teg kws tua tug tuabneeg tsw txhum,
18lub sab kws ntaus tswvyim ua limham,
txhais kwtaw kws maaj nroog moog ua phem,
19tug cuav timkhawv kws ua paa xwb
los puavleej yog daag,
hab tug kws tshaum ua rua kwvtij tsw sws hum.
Ntuag kev nkauj kev nraug
20Kuv tub 'e, ca le tuav rawv
koj txwv tej lug nkaw
hab tsw xob muab koj nam
tej lug qha pov tseg.
21Muab tej lug hov khi rua koj lub sab
moog ib txhws,
muab khi rua ntawm koj cej daab.
22Thaus koj moog kev tej lug hov yuav coj koj,
thaus koj pw tej lug hov yuav tsom kwm koj,
hab thaus koj sawv tej lug hov yuav qha koj.
23Tsua qhov tej lug nkaw hov yog lub teeb ci
hab tej lug qha hov yog qhov kaaj,
hab tej lug qhuab ntuag
yog qha koj paub ua neej,
24sub txhad tiv thaiv koj ntawm tug quaspuj phem
hab tiv thaiv ntawm tug puj cov zej cov zog
ncauj qaab zwb nplaig qaab ntse.
25Koj tsw xob qaug sab rua qhov kws nwg zoo nkauj,
tsw xob ca nwg txav muag ntxag tau koj.
26Ib lub ncuav xwb ndav tau tug puj muag cev,
tassws qhov kws moog nrug
luas tug quaspuj pw mas yuav txuv koj txujsa.
27Ib tug txwvneej yuav puag nplaim tawg
rua ntawm nwg hauv sab
es nwg lub tsho tsw kub nyab tau hab lov?
28Lossws ib tug txwvneej yuav tsuj
sau cov ncaig tawg kws kub heev
es nwg txhais kwtaw tsw kub nyab tau hab lov?
29Tug kws moog nrug luas quaspuj pw
kuj zoo ib yaam le ntawd.
Tsw muaj ib tug twg kws kov luas tug quaspuj
es yuav tsw raug txem.
30Yog tub saab nyag lug noj vem nwg tshaib heev
mas tsw muaj leejtwg thuaj nwg.
31Yog nteg tau mas nwg yuav them xyaa npaug,
nwg yuav muab tej hov txhua chaw
huv nwg tsev huvsw them.
32Tug kws ntxag luas quaspuj
yeej yog tsw thoob tswb,
tug kws ua le ntawd kuj yog nwg
rov rhuav nwg ua kuas puam tsuaj.
33Nwg yuav raug luas nplawm
hab poob ntsej muag,
ntxuav tsw tau nwg qhov txaaj muag pluj le.
34Qhov kws khib xeeb ua rua tuabneeg
npau tawg kawg nkaus,
mas nub kws nwg pauj taub
nwg tsw tswj nwg tug zug le.
35Nwg yuav tsw kaam yuav
ib qho nyaj saam fwm le,
txawm yog yeem muab ntau
los nwg yeej tsw yib.
6
Đừng bảo lãnh cho ai
1Con ơi, nếu con bảo lãnh cho người láng giềng,
nhất là cam kết trả nợ cho người khác.
2Thì con có thể bị mắc kẹt trong lời cam kết mình;
bị vướng trong lời hứa mình.
3Con ơi, nếu số phận con nằm trong tay người láng giềng,
thì hãy gỡ mình ra như sau.
Con hãy hạ mình, đi đến người ấy
van xin được gỡ khỏi lời hứa của con.
4Chớ ngủ hay chợp mắt
5nhưng hãy tự giải thoát
như con nai chạy thoát khỏi tay thợ săn,
như con chim bay vụt khỏi kẻ đánh bẫy.
Cái nguy của sự biếng nhác
6Nầy kẻ lười biếng, hãy quan sát loài kiến.
Hãy nhìn chúng mà học khôn.
7Tuy chúng không có kẻ chỉ huy,
người lãnh đạo hay quan tướng,
8nhưng chúng biết tích trữ thực phẩm lúc mùa hè,
và thu chứa lương thực vào mùa gặt.
9Nầy kẻ biếng nhác,
các ngươi nằm nướng như thế cho đến bao giờ?
Chừng nào thì các ngươi thức dậy?
10Ngủ một chút; chợp mắt một chút.
Khoanh tay nghỉ ngơi một chút
11thì sự nghèo khổ sẽ nhanh chóng đến trên con;
và cảnh thiếu thốn sẽ ập đến như kẻ cướp.
Những kẻ gây rối
12Có những người gian ác và vô tích sự.
Chỉ đi quanh phao tin thất thiệt,
13chúng chớp mắt, làm dấu bằng chân, ra hiệu bằng tay.
14Lòng hư hỏng của kẻ âm mưu điều ác,
lúc nào cũng muốn gieo xích mích.
15Cho nên bỗng chốc tai hoạ sẽ chụp bắt chúng;
thình lình chúng bị thiệt hại đến nỗi không ai giúp được.
Điều Chúa ghét
16Có sáu điều Chúa ghét.
Có bảy điều Ngài không chịu nổi:
17cái nhìn tự phụ, lưỡi dối gạt,
tay giết người vô tội,
18lòng định mưu ác,
chân vội vàng làm điều ác,
19kẻ chứng gian tuôn ra điều dối gạt,
và gây chuyện hục hặc trong gia đình.
Lời răn dạy về tội ngoại tình
20Con ơi, hãy vâng theo lời dạy bảo của cha,
đừng quên sự dạy dỗ của mẹ con.
21Buộc nó vào lòng con,
đeo nó quanh cổ con.
22Nó sẽ hướng dẫn khi con bước đi.
Nó sẽ bảo vệ con khi con ngủ nghỉ.
Nó sẽ chuyện trò với con khi con thức dậy.
23Những lời dạy bảo ấy giống như ngọn đèn;
lời giáo huấn đó là ánh sáng.
Sự sửa trị của nó là con đường sống cho con.
24Chúng sẽ giúp con tránh khỏi người đàn bà tội lỗi,
và những lời đường mật của người vợ bất chính.
25Chớ mê nhan sắc nàng.
Đừng để cái liếc mắt đưa tình của nàng quyến rũ con.
26Gái làng chơi chỉ tốn có một ổ bánh,
nhưng vợ người khác săn lùng đời sống quí báu của con.
27Con không thể nào ôm lửa đỏ vào lòng, mà không cháy quần áo,
28cũng không thể bước trên than hồng mà không bị phỏng chân.
29Nếu con ăn nằm với vợ người khác thì cũng giống như vậy.
Ai làm chuyện đó thế nào cũng lãnh trừng phạt.
30Kẻ nào vì đói mà phải ăn cắp
thì không bị khinh chê.
31Nhưng nếu bị bắt thì phải bồi thường bảy lần vật nó đánh cắp,
có thể phải lấy hết tài sản mình mà bồi thường nữa.
32Kẻ phạm tội ngoại tình thiếu hiểu biết;
nó sẽ tự hủy hoại mình.
33Nó sẽ bị đánh đập và bị sỉ nhục,
cái nhục đó không bao giờ phai.
34Vì một khi đàn ông nổi ghen thì tràn đầy thịnh nộ,
khi người đó báo thù thì chẳng bao giờ nương tay.
35Người sẽ không bao giờ chấp nhận món bồi thường nào cho chuyện quấy ấy cả;
đền bù bao nhiêu người cũng không nhận.