17
1Thà ăn miếng bánh khô mà ấm êm hòa thuận,
Hơn là nhà có đầy bánh thịt mà xung đột gây gổ với nhau.
2Tôi tớ khôn sáng sẽ chỉ huy con trai gây xấu hổ,
Và sẽ chia phần gia tài như anh chị em trong gia đình.
3Nồi để luyện bạc, lò để luyện vàng,
Còn CHÚA trui luyện tấm lòng.
4Kẻ làm ác nghe theo môi của kẻ gian ác,
Kẻ nói dối nghe theo lưỡi của kẻ hiểm độc.
5Ai chế nhạo người nghèo là làm nhục Ðấng Tạo Hóa mình,
Kẻ nào vui khi thấy người ta bị nạn sẽ không khỏi bị hình phạt.
6Cháu chắt là mão miện của người già cả,
Ông bà cha mẹ là vinh hiển của con cháu.
7Lời hay đẹp không xứng cho kẻ điên dại,
Môi giả dối lại càng bất xứng cho các bậc cầm quyền.
8Của hối lộ là viên ngọc nhiệm mầu trước mắt người đem biếu,
Nó quay về hướng nào, hướng đó được hanh thông.
9Bỏ qua lầm lỗi bồi đắp thêm tình cảm,
Còn cứ nhắc lại lỗi xưa cưa tình bạn nát tan.
10Một lời quở trách thấm sâu vào trí người khôn ngoan
Hơn trăm roi đánh vào lưng kẻ dại dột.
11Kẻ gian ác chỉ tìm dịp để phản bội,
Nên một sứ giả bạo tàn sẽ được phái đến để đối phó với nó.
12Thà gặp gấu cái bị cướp con,
Hơn là gặp kẻ dại đang say sưa trong cơn điên cuồng của nó.
13Sự xui xẻo sẽ không bao giờ rời khỏi nhà của kẻ lấy oán trả ân.
14Khơi mào sự xung đột như tháo nước cho tuôn chảy,
Vậy hãy ngưng ngay trước khi sự cãi vã bắt đầu.
15Ai cho kẻ gian ác là đúng, và ai lên án người ngay lành,
Cả hai đều trở thành gớm ghiếc trước mặt CHÚA.
16Sao kẻ dại đóng học phí mua sự khôn ngoan,
Trong khi đầu óc nó không muốn học hỏi?
17Phước thay khi có người bạn lúc nào cũng thương mình,
Và có anh chị em ruột giúp nhau trong lúc khó khăn.
18Thật là người thiếu hiểu biết mới đưa tay ra bảo lãnh,
Ðể bảo đảm trả nợ cho kẻ khác.
19Kẻ thích phạm tội yêu mến sự xung đột,
Kẻ xây ngạch cửa cho cao sẽ có ngày bị vấp ngã gãy xương.
20Tâm địa gian trá sẽ không đem lại thành quả,
Miệng lưỡi điêu ngoa sẽ rước họa vào thân.
21Ai sinh ra đứa con dại dột hãy chờ đón nhận phiền muộn,
Cha mẹ đứa con hư sẽ không có niềm vui.
22Lòng vui mừng là phương thuốc hay,
Còn tinh thần tiêu cực đày cho xương cốt khô héo.
23Kẻ gian ác lén lút nhận của hối lộ,
Ðể làm sai lệch con đường công lý.
24Mặt người thông sáng chăm chú hướng vào sự khôn ngoan,
Kẻ dại dột thả mắt nhìn vơ vẩn nơi chân trời góc bể.
25Ðứa con dại dột làm buồn lòng cha nó,
Và gây đắng cay sầu khổ cho mẹ nó.
26Thật là không đúng khi phạt người vô tội,
Hay đánh đòn người cao thượng vì đức liêm khiết của họ.
27Người cẩn trọng ít nói là người có tri thức,
Người điềm tĩnh là người sáng suốt.
28Ngay cả kẻ dại dột khi im lặng cũng được xem là khôn ngoan,
Khi nó không nói, người ta cứ tưởng nó thông sáng.
17
1Sa klŏ kpŭng krô hŏng klei êđăp ênang jing jăk hĭn
kơ sa boh sang bŏ hŏng mnơ̆ng ƀơ̆ng huă mâo klei bi mneh msao.
2Sa čô hlŭn thâo mĭn srăng jing khua kơ anak êkei ngă klei hêñ,
leh anăn ñu srăng dưn ngăn mdŭm hŏng sa čô ayŏng adei hlăm găp djuê.
3Anôk bi lik pioh kơ prăk leh anăn kpur pioh kơ mah,
ƀiădah Yêhôwa jing pô lông dlăng ai tiê.
4Mnuih ƀai mđing knga kơ êlah blŭ klei ƀai,
mnuih luar gưt kơ êlah blŭ klei jhat.
5Hlei pô mưč kơ mnuih ƀun ƀin dlao wač kơ Pô Mjing gơ̆,
hlei pô mơak kyua klei knap mñai truh amâo srăng tlaih kơ klei bi kmhal ôh.
6Phung čô čĕ jing đuôn mtao kơ phung mduôn,
leh anăn amĭ ama jing klei guh kơang kơ phung anak diñu.
7Klei blŭ siam amâo năng ôh kơ sa čô mluk,
kdlưn hĭn kơ anăn klei blŭ luar amâo năng ôh kơ sa čô khua kiă kriê.
8Ngăn sun jing msĕ si drao kơ pô yua gơ̆,
ti anôk ñu nao, ñu mâo klei dưi.
9Hlei pô pap brei klei soh duah klei khăp hdăng găp
ƀiădah hlei pô bi hdơr klei soh luč mah jiăng.
10Sa klei ƀuah kma êlam hĭn hlăm mnuih mâo klei thâo săng,
hŏng sa êtuh bliư̆ čăm mnuih mluk.
11Mnuih ƀai knŏng duah klei bi kdơ̆ng,
leh anăn arăng srăng tiŏ nao sa čô dĭng ktang ƀai nao ngă kơ ñu.
12Jăk hĭn bi tuôm hŏng sa drei kgâo ana arăng tlĕ leh êđai,
hŏng bi tuôm hŏng mnuih mluk êjai ñu ngă klei mluk.
13Tơdah sa čô mnuih bi wĭt klei jhat kơ klei jăk,
klei knap mñai amâo srăng đuĕ mơ̆ng sang ñu ôh.
14Klei kčưm kơ klei bi mneh msao jing msĕ si bi hluh anôk arăng ƀư̆ êa,
snăn mdei hĕ êlâo kơ mâo klei bi mneh msao.
15Pô yap mnuih soh kpă leh anăn pô bi kmhal mnuih kpă,
Yêhôwa bi êmut kơ jih dua diñu.
16Ya yuôm mnuih mluk mâo prăk, čiăng blei klei thâo mĭn,
ƀiădah ñu pô amâo čiăng hriăm ôh?
17Sa čô mah jiăng khăp nanao,
leh anăn mâo ayŏng adei čiăng bi đru êjai mâo klei knap mñai.
18Hlei pô amâo mâo klei thâo mĭn ngă klei bi kuôl rơ̆ng,
ñu rơ̆ng kơ mnuih ti anăp pô riêng gah ñu.
19Hlei pô khăp kơ klei soh khăp kơ klei rŭng răng,
hlei pô ngă ƀăng bhă dlông tui duah klei bi rai.
20Sa čô mâo klei mĭn wê amâo mâo klei đĭ kyar ôh,
leh anăn hlei pô mâo êlah soh lĕ hlăm klei knap mñai.
21Sa čô anak êkei mluk bi ênguôt kơ ama ñu,
ama sa čô mnuih mluk amâo mâo klei mơak ôh.
22Ai tiê hơ̆k mơak jing sa mta êa drao jăk,
ƀiădah klei êdu ai bi thu krô klang.
23Mnuih ƀai mă tŭ ngăn sun hŏng klei hgăm,
čiăng bi msoh klei kpă.
24Mnuih thâo săng ƀuh klei knhâo ti anăp ñu,
ƀiădah ală mnuih mluk dlăng kơ knhal lăn ala.
25Sa čô anak êkei mluk bi ênguôt ama ñu,
leh anăn brei klei phĭ kơ mniê kkiêng kơ ñu leh.
26Amâo jăk ôh brei mnuih kpă ba kđi,
kăn jăk rei čăm phung khua kyua klei kpă diñu.
27Hlei pô răng kơ klei ñu blŭ mâo klei thâo mĭn lu,
leh anăn hlei pô mâo klei mĭn êđăp ênang jing sa čô mnuih thâo săng.
28Arăng yap mnuih mluk jing mnuih thâo mĭn tơdah ñu dôk ñăt,
tơdah ñu kđhĭp kƀông ñu arăng yap ñu mnuih thâo săng.