37

国王差人征求以赛亚的意见

(王下19.1-7)

1希西家王听见了,就撕裂衣服,披上麻衣,进了耶和华的殿。 2他差遣以利亚敬宫廷总管和舍伯那书记,并祭司中年长的,都披上麻衣,到亚摩斯的儿子以赛亚先知那里去。 3他们对他说:“希西家如此说:‘今日是急难、惩罚、凌辱的日子,就如婴孩快要出生,却没有力气生产。 4或许耶和华-你的上帝听见亚述将军的话,就是他主人亚述王差他来辱骂永生上帝的话,耶和华-你的上帝就斥责所听见的这些话。求你为幸存的余民扬声祷告。’”
5希西家王的臣仆就来到以赛亚那里。 6以赛亚对他们说:“要对你们的主人这样说,耶和华如此说:‘你听见亚述王的仆人亵渎我的话,不要惧怕。 7看哪,因为我必惊动他的心,他要听见风声就归回本地,在那里我必使他倒在刀下。’”

亚述王再来威胁

(王下19.8-19)

8亚述将军听见亚述王已拔营离开拉吉,就启程返回,正遇见亚述王去攻打立拿 9亚述王听见有人谈论古实特哈加说:“他出来要与你争战。”亚述王一听见,就差使者去见希西家,说: 10“你们要对犹大希西家如此说:‘不要听你所倚靠的上帝欺哄你说:耶路撒冷必不交在亚述王的手中。 11看哪,你总听说亚述诸王向列国所行的是尽行灭绝,难道你能幸免吗? 12我祖先所毁灭的,就是歌散哈兰利色提.拉撒伊甸人;这些国的神明何曾拯救他们呢? 13哈马的王,亚珥拔的王,西法瓦音城的王,希拿以瓦的王,都在哪里呢?’”
14希西家从使者手里接过书信,看完了,就上耶和华的殿,在耶和华面前展开书信。 15希西家向耶和华祷告说: 16“坐在基路伯之上万军之耶和华-以色列的上帝啊,你,惟有你是地上万国的上帝,你创造了天和地。 17耶和华啊,求你侧耳而听;耶和华啊,求你睁眼而看,听西拿基立差遣使者辱骂永生上帝的一切话。 18耶和华啊,亚述诸王果然使列国和列国之地变为荒芜, 19将列国的神明扔在火里,因为它们不是神明,是人手所造的,是木头、石头,所以被灭绝了。 20耶和华-我们的上帝啊,现在求你救我们脱离亚述王的手,使地上万国都知道惟有你是耶和华。”

以赛亚给王的信息

(王下19.20-37)

21亚摩斯的儿子以赛亚就差人去见希西家,说:“耶和华-以色列的上帝如此说,你因亚述西拿基立的事向我祈求, 22所以耶和华论他这样说:
  ‘少女锡安藐视你,嘲笑你;
  耶路撒冷向你摇头。

  23“‘你辱骂谁,亵渎谁,
  扬起声来,高举眼目攻击谁呢?
  你攻击的是以色列的圣者。
  24你藉臣仆辱骂主说:
  我率领许多战车登上高山,
  到黎巴嫩的顶端;
  我要砍伐其中高大的香柏树
  和上好的松树。
  我必上到极高之处,
  进入茂盛的森林里。
  25我已经挖井喝水
  我必用脚掌踏干埃及一切的河流。

  26“‘你岂没有听见
  我早先所定、古时所立、现今实现的事吗?
  就是让你去毁坏坚固的城镇,使它们变为废墟;
  27城里居民的力量甚小,
  他们惊惶羞愧;
  像野草,像青菜,
  如房顶上的草,
  被东风刮散

  28“‘你站起,你坐下,你出去,你进来,
  你向我发烈怒,我都知道。
  29因你向我发烈怒,
  你的狂傲上达我耳中,
  我要用钩子钩住你的鼻子,
  将嚼环放在你口里,
  使你从原路转回去。’

30“我赐给你的预兆:你们今年要吃野生的,明年也要吃自长的;后年,你们就要耕种收割,栽葡萄园,吃其中的果子。 31犹大家所逃脱剩余的,仍要往下扎根,向上结果。 32必有剩余的民从耶路撒冷而出;有逃脱的人从锡安山而来。万军之耶和华的热心必成就这事。
33“所以耶和华论亚述王如此说:他必不得来到这城,也不在这里射箭,不得拿盾牌到城前,也不能建土堆攻城。 34他从哪条路来,必从那条路回去,必不得来到这城。这是耶和华说的。 35因我为自己的缘故,又为我仆人大卫的缘故,必保护拯救这城。”

36耶和华的使者出去,在亚述营中杀了十八万五千人。清早有人起来,看哪,都是死尸。 37亚述西拿基立就拔营回去,住在尼尼微 38一日,他在他的神明尼斯洛庙里叩拜,他儿子亚得米勒沙利色用刀杀了他,然后逃到亚拉腊地;他儿子以撒.哈顿接续他作王。

37

Puo Sễq Ê-sai Tĩeih Atỡng

1Toâq puo Hê-sakia sâng ngkíq, án háq tampâc bữm, táq tếc án sâng ngua, cớp án tâc tampâc tanúh; chơ án pỡq chu Dống Sang Toâr Yiang Sursĩ. 2Án ớn E-lia-kim, la ayững atĩ kĩaq dống puo, cớp Sêp-na, la cũai ayững atĩ chĩc choâiq yỗn puo, dếh máh cũai sốt tỗp tễng rit sang, yỗn alới pỡq ramóh cũai tang bỗq Yiang Sursĩ ramứh Ê-sai, con samiang Amot. Tỗp nâi tâc tampâc tanúh machớng puo tê. 3Tỗp alới atỡng Ê-sai neq: “Tangái nâi la tangái hếq chĩuq túh coat, la tangái hếq roap ŏ́c manrap cớp ŏ́c casiet táq. Tỗp hếq cỡt samoât riang mansễm ntôm ễ sễt con, ma án ieuq lứq ŏ́q rêng cunỗ con aloŏh. 4Puo cruang Asi-ria khoiq ớn ayững atĩ án toâq sieu saryễ ramứh Yiang Sursĩ ca tamoong níc. Sễq Yiang Sursĩ, Ncháu anhia, sâng tê tễ santoiq alới pai, cớp manrap máh cũai pai ngkíq. Chơ sễq anhia câu chuai máh cũai proai ca noâng bữn tamoong nâi.”
5Toâq Ê-sai sâng tễ santoiq puo Hê-sakia pai, 6án cơiq loah parnai neq: “Yiang Sursĩ atỡng anhia chỗi ngcŏh ntrớu tễ santoiq cũai Asi-ria pai Yiang Sursĩ tỡ têq rachuai ntrớu anhia. 7Yiang Sursĩ lứq táq yỗn puo ki sâng han tễ ranáq ca táq yỗn án píh loah pỡ cruang cutễq án. Cớp Yiang Sursĩ lứq yỗn noau cachĩt án na pla dau tâng ntốq ki.”

Cũai Asi-ria Toâq Parưt Sĩa

(Puo Bar 19:8-19)

8Cũai ayững atĩ puo Asi-ria sâng puo án khoiq loŏh tễ vil Lakit, cớp ntôm rachíl cheq vil Lip-na; ngkíq án pỡq ramóh puo pỡ ntốq ki. 9Ranáq nâi cỡt trŏ́h toâq cutũr tỗp Asi-ria, pai tahan tỗp Ê-yip-tô ntôm toâq ễ chíl tỗp alới. Cũai taniap tahan ki la puo Tir-haca tễ tỗp Ê-thia-bi. Toâq puo Asi-ria sâng ngkíq, án cơiq thỡ chu Hê-sakia la puo cũai Yuda pai neq: 10“Chỗi yỗn Yiang Sursĩ anhia poâng bữn raphếq rathũ anhia na pai vil Yaru-salem tỡ bữn ỡt tâng talang atĩ cứq. 11Anhia khoiq sâng chơ tễ ranáq puo Asi-ria táq chóq cruang ca án dadŏq ễ talốh. Anhia chanchớm salĩq, anhia têq lúh vớt tễ án tỡ? 12Achúc achiac cứq khoiq talốh táh máh vil Cô-san, Haran, cớp Rê-sêp, dếh cachĩt nheq tỗp Bet Ê-dên ca ỡt tâng vil Têl Asar; ma tỡ hữm yiang aléq têq rachuai alới. 13Máh puo tâng vil Hamat, Ar-pat, Sê-phar-vêm, Hê-na, cớp I-va, alới pỡq chu léq sanua?”
14Puo Hê-sakia roap thỡ tễ cũai dững santoiq, chơ án doc. Cớp án dững choâiq thỡ ki pỡ Dống Sang Toâr, chơ án paliang yáng moat Yiang Sursĩ, 15cớp câu neq: 16“Ơ Yiang Sursĩ la Ncháu Sốt Toâr Lứq ơi! Anhia la Yiang cũai I-sarel sang; anhia tacu tâng mpứng dĩ chê-rup. Anhia toâp la Yiang Sursĩ ca ndỡm máh cruang cutễq nâi; ống anhia toâp tễng paloŏng cớp cốc cutễq nâi. 17Cucốh Yiang Sursĩ ơi! Sanua sễq anhia nhêng chu ranáq ca ễ toâq pỡ tỗp hếq. Sễq anhia tamứng santoiq Sê-naca-rip sieu anhia, la Yiang ca tamoong níc. 18Ơ Yiang Sursĩ ơi! Nheq tữh hếq dáng samoât lứq la máh puo Asi-ria khoiq talốh sa‑ữi cruang chơ, cớp alới táq yỗn máh cutễq ki cỡt rangual nheq. 19Chơ alới bốh nheq máh rup yiang cũai canŏ́h, yuaq rup ki tỡ cỡn lứq yiang; ma atĩ cũai chống táq toâq aluang cớp toâq tamáu. 20Ngkíq sanua, Yiang Sursĩ la Ncháu hếq ơi! Sễq anhia chuai tỗp hếq yỗn vớt tễ tỗp Asi-ria, dŏq dũ cruang pưn paloŏng cutrúq nâi dáng samoât lứq ống anhia toâp la lứq Yiang Sursĩ.”
21Chơ Ê-sai con samiang Amot cơiq parnai yỗn puo Hê-sakia dŏq ta‑ỡi loah santoiq án câu. 22Yiang Sursĩ atỡng puo Asi-ria neq: “Sê-naca-rip ơi! Cũai tâng vil Yaru-salem cacháng ayê mới. 23Mới ntôm ayê cớp mumat noau? Mới tỡ bữn yám noap loâng cứq la Yiang Sursĩ cũai I-sarel, án ca bráh o lứq. 24Mới ớn cũai dững santoiq pau ayê ra‑ac cứq, cớp pai nheq tữh sễ aséh rachíl mới khoiq chíl riap cóh Lê-banôn sarỡih lứq ki. Mới chống khễn mới bữm pai mới khoiq tamư aluang sê-da sarỡih cớp nỡm aluang sango nêuq o lứq ki, dếh bữn mut tâng sarứng la‑a lứq hỡ. 25Mới pai mới píq dỡq chữong sa‑ữi ntốq tâng cruang canŏ́h dŏq bữn dỡq nguaiq, cớp mới pai ayững tahan mới toâp tĩn crỗng Nil toau cỡt sarễt.
26“Mới sâng ma tỡ bữn, cứq khoiq thrũan tễ dũn chơ máh ranáq ki? Sanua cứq táq ngkíq. Cứq toâp yỗn mới bữn chớc têq talốh máh vil bữn viang khâm, yỗn ralốh pữoi-alữoi, cỡt samoât ntốq bốq tamáu sâng. 27Máh cũai proai tâng vil ki ŏ́q rêng chíl loah; tỗp alới cỡt ngcŏh toau tỗ chác cangcoaih nheq, cỡt samoât bát nhuam tâng ruang, tỡ la samoât bát sanlan dáh tâng mpuol dống; tữ cuyal tễ angia mandang loŏh thỗr rêng lứq, bát ki cuchĩt tỡ yũah toâr.
28“Ma cứq dáng dũ ramứh tễ mới, dếh ntốq mới ỡt cớp bo léq mới pỡq mới chu. Cứq dáng mới sâng nsóq lứq chóq cứq. 29Cứq khoiq sâng noau pai mới ũan cớp ỗt; chơ sanua cứq ễ ĩt canŏ́q cŏ́q múh mới, cớp ĩt nhễm chóq tâng bỗq mới; chơ cứq lứq tếc mới píh loah chu rana mới khoiq toâq chơ.”
30Chơ Ê-sai pai chóq puo Hê-sakia neq: “Nâi la tếc yỗn mới. Tâng cumo nâi cớp cumo kếq, mới bữn cha sarnóh ca dáh bữm; ma toâq cumo ntun ễn, mới bữn chóh sarnóh cớp ĩt palâi, dếh táq nưong nho cớp bữn cha palâi. 31Máh cũai noâng bữn tamoong tâng cruang Yuda, alới lứq cỡt sốc bữn, cỡt samoât nỡm aluang apŏ́ng rêh yarũ tâng cutễq, cớp bữn palâi bong lêt tháng. 32Tâng vil Yaru-salem cớp pỡ cóh Si-ôn lứq bữn cũai proai noâng khlâiq, yuaq Yiang Sursĩ Sốt Toâr Lứq khoiq anoat dŏq ranáq ki cóq cỡt ngkíq.
33“Yuaq ngkíq, Yiang Sursĩ pai tễ máh ranáq puo cũai Asi-ria táq neq: ‘Án tỡ dáng bữn mut tâng vil nâi, tỡ la pán muoi ntreh saráh tâng ki. Cớp tỡ bữn tahan aléq têq yống khễl têq tarôq cheq vil nâi, tỡ la puon cutễq dŏq chỗn viang vil ki. 34Án lứq píh chu loah na rana án toâq, ma án tỡ bữn mut tâng vil nâi. Cứq la Yiang Sursĩ pai santoiq nâi. 35Cứq lứq bán curiaq cớp nhêng salĩq vil nâi na chớc cứq, cỗ cứq khoiq parkhán cớp Davĩt, la cũai táq ranáq cứq.’”
36Moâm ki, bữn muoi ranễng Yiang Sursĩ sễng cachĩt táh cũai 185,000 náq tâng dỗn tahan Asi-ria. Toâq poang tarưp sac cũai tahan proac prêq tháng tâng ntốq ki. 37Ngkíq Sê-naca-rip puo cruang Asi-ria dững tahan án carlũn chu loah pỡ vil Ni-navê. 38Bữn muoi tangái, bo án cucốh sang yiang Ni-sarôc tâng dống sang yiang ki, bữn bar lám con samiang án, ramứh Atram-aléc cớp Sa-rasơ, alới toâq cachĩt án na dau. Moâm ki alới lúh chu cruang cutễq A-rarat. Ma án noâng bữn con samiang án manoaq ễn, ramứh Ê-sar Hadôn; con ki chỗn cỡt puo pláih án.