1Ma Yê-su chỗn tâng dũal O‑li‑vê. 2Toâq poang tarưp Yê-su pỡq sĩa chu Dống Sang Toâr. Ỡt ntốq ki bữn cũai rôm mpễr án clứng lứq. Ngkíq án tacu cớp atỡng alới. 3Tỗp cũai yống rit cớp tỗp Pha-rasi dững pỡ án manoaq mansễm ca cooc cớp samiang. Alới yỗn mansễm ki tayứng mpứng dĩ máh cũai ỡt pễr Yê-su. 4Cớp alới atỡng Yê-su neq: “Thâi ơi! Bữn cũai ramóh mansễm nâi cooc cớp samiang. 5Tâng phễp rit hái, Môi-se khoiq atỡng hếq, khân cũai aléq táq tỡ o ngkíq, cóq cachĩt án tám chóq tamáu. Ma nŏ́q thâi pai tễ ŏ́c nâi?” 6Alới blớh ngkíq yoc ễ chim Yê-su. Alới chuaq ngê ễ cauq án. Ma Yê-su ngũq asễng chĩc toâq ndễm atĩ án tâng cutễq. 7Tữ alới ca dững mansễm ki blớh níc án, Yê-su yuor cớp atỡng alới neq: “Khân bữn manoaq tễ anhia ma tỡ bữn lôih ntrớu, yỗn án ki tám nhũang tamáu chóq mansễm nâi.” 8Chơ Yê-su ngũq asễng chĩc sĩa tâng cutễq. 9Tữ alới sâng Yê-su pai ngkíq, alới miar loŏh tễ ntốq ki, máh cũai thâu loŏh nhũang, toau noâng ống Yê-su cớp mansễm ki sâng ỡt ngki. 10Yê-su yuor tayứng cớp blớh mansễm ki neq: “Niang ơi! Pỡ léq chơ máh cũai tếq mới? Alới noâng ễ táq tôt mới tỡ?” 11Mansễm ki ta‑ỡi neq: “Tỡ bữn noau noâng, Ncháu ơi.” Yê-su atỡng án neq: “Ngkíq cứq tỡ bữn táq tôt mới tê. Têq mới chu; ma chỗi táq lôih noâng.”
Yê-su Atỡng Sĩa Máh Cũai I-sarel
12Yê-su atỡng ễn máh cũai I-sarel neq: “Cứq la ŏ́c poang yỗn nheq tữh cũai. Cũai aléq puai cứq, lứq án tỡ bữn pỡq tâng ntốq canám, ma án bữn ŏ́c poang. Cũai aléq bữn ŏ́c poang nâi, cũai ki bữn dếh ŏ́c tamoong hỡ.” 13Tỗp Pha-rasi atỡng Yê-su neq: “Sanua thâi atỡng tễ ngê thâi bữm. Ngkíq hếq tỡ têq noap parnai thâi.” 14Yê-su ta‑ỡi alới neq: “Tam cứq atỡng tễ ngê cứq bữm, ma parnai cứq lứq pĩeiq, yuaq cứq dáng tễ léq cứq toâq cớp chu léq cứq ễ pỡq. Ma anhia tỡ bữn dáng tễ léq cứq toâq cớp chu léq cứq ễ pỡq. 15Anhia sữq cũai canŏ́h puai ngê tâng dỡi nâi sâng, ma cứq tỡ bữn sữq aléq yũah. 16Ma khân cứq sữq, máh santoiq cứq pai la pĩeiq lứq, yuaq Mpoaq ca ớn cứq toâq, án ỡt cớp cứq tê; tỡ cỡn cứq ỡt manoaq cứq sâng. 17Tâng phễp rit anhia noau khoiq chĩc neq: Khân bữn bar náq pai machớng, ki têq noap ĩt ŏ́c ki. 18Cứq atỡng tễ tỗ cứq bữm, cớp Mpoaq ca ớn cứq toâq khoiq atỡng tễ cứq tê.” 19Chơ tỗp Pha-rasi blớh Yê-su: “Mpoaq thâi ỡt nléq?” Yê-su ta‑ỡi alới neq: “Anhia tỡ bữn dáng cứq tỡ la Mpoaq cứq. Khân anhia ma dáng cứq, lứq anhia dáng Mpoaq cứq tê.” 20Yê-su atỡng máh santoiq nâi tâng Dống Sang Toâr cheq ntốq noau dốq chóq práq sang. Ma tỡ bữn noau cỗp án yũah, yuaq ngư án cóq cuchĩt tỡ yũah toâq. 21Moâm ki Yê-su atỡng loah alới neq: “Nỡ‑ra cứq lứq pỡq tễ anhia. Anhia chuaq cứq, ma anhia lứq cuchĩt tâng ŏ́c lôih anhia bữm. Ntốq cứq pỡq, anhia tỡ têq pỡq chu ntốq ki.” 22Chơ cũai I-sarel blớh neq: “Nŏ́q án pai hái tỡ têq pỡq chu ntốq án pỡq? Nâng án ễ yác tỡ?” 23Ma Yê-su pai ễn: “Anhia toâq tễ pưn, ma cứq toâq tễ pỡng. Anhia cỡt tễ cutễq nâi, ma cứq tỡ bữn cỡt tễ cutễq nâi. 24Cứq khoiq atỡng anhia chơ, toâq anhia cuchĩt, anhia noâng bữn lôih. Khân anhia tỡ bữn sa‑âm cứq la án ca chuai amoong anhia, toâq anhia cuchĩt, anhia noâng bữn lôih.” 25Alới blớh Yê-su neq: “Thâi la noau?” Yê-su ta‑ỡi alới: “Cứq la án ca khoiq atỡng anhia tễ dâu lứq ki. 26Cứq noâng bữn sa‑ữi ŏ́c ễn ễ tếq anhia. Ma án ca ớn cứq toâq la tanoang lứq. Cứq atỡng yỗn nheq tữh cũai dáng máh santoiq cứq khoiq sâng tễ án.” 27Ma cũai ki tỡ bữn sapúh Yê-su atỡng tễ Mpoaq tâng paloŏng. 28Ngkíq Yê-su atỡng alới neq: “Toâq tangái anhia téh Con Yiang Cỡt Cũai tâng aluang sangcáng, tangái ki anhia lứq dáng raloaih cứq la noau. Cớp bo ki anhia lứq dáng raloaih cứq tỡ bữn táq puai ngê cứq bữm, ma máh santoiq cứq atỡng la santoiq Mpoaq cứq khoiq atỡng cứq. 29Án ca ớn cứq toâq, án ỡt níc cớp cứq. Án tỡ bữn yỗn cứq ỡt manoaq, yuaq ranáq cứq táq, la cứq ễq án sâng bũi pahỡm.” 30Tữ noau sâng Yê-su pai ngkíq, sa‑ữi náq sa‑âm án.
Yê-su Atỡng Tễ Cũai Sũl Cớp Tỡ Bữn Sũl
31Yê-su atỡng cũai I-sarel ca khoiq sa‑âm án neq: “Khân anhia trĩh parnai cứq atỡng, lứq samoât anhia cỡt cũai puai cứq. 32Chơ anhia bữn dáng ŏ́c pĩeiq la ntrớu; cớp ŏ́c pĩeiq nâi acláh anhia tễ cỡt sũl.” 33Ma máh cũai ki ta‑ỡi Yê-su neq: “Hếq la tŏ́ng toiq A-praham. Hếq tỡ nai cỡt sũl noau. Nŏ́q thâi pai acláh hếq tễ cỡt sũl?” 34Yê-su atỡng alới neq: “Cứq atỡng anhia samoât lứq, cũai aléq táq lôih, cũai ki cỡt sũl ŏ́c lôih ki. 35Khân cũai aléq yoc ễ táh cũai sũl, ki têq án táh, ma con samiang án bữm, án tỡ nai táh. Con ki ỡt níc tâng dống án. 36Ngkíq khân Con Yiang Sursĩ acláh anhia, lứq samoât anhia tỡ bữn sũl noâng. 37Cứq dáng anhia la tễ tŏ́ng toiq A-praham. Ma noâng anhia ễ cachĩt cứq, yuaq anhia tỡ ễq tamứng parnai cứq atỡng. 38Cứq atỡng máh santoiq cứq khoiq hữm tễ Mpoaq cứq, ma anhia táq puai máh santoiq anhia khoiq sâng tễ mpoaq anhia.” 39Cũai ki pai neq: “A-praham la mpoaq hếq.” Ma Yê-su pai loah neq: “Khân anhia lứq tễ tŏ́ng A-praham, cóq anhia táq ranáq machớng A-praham tê. 40Cứq atỡng anhia ŏ́c pĩeiq ca cứq khoiq bữn tễ Yiang Sursĩ, ma anhia chanchớm ễ cachĩt cứq. A-praham tỡ bữn táq riang ngkíq. 41Anhia táq puai ranáq mpoaq anhia, ma mpoaq anhia tỡ cỡn A-praham.” Alới ta‑ỡi Yê-su neq: “Hếq la tỡ cỡn con saríh. Hếq bữn ống muoi noaq Mpoaq sâng. Yiang Sursĩ lứq Mpoaq hếq.” 42Ma Yê-su atỡng loah alới neq: “Khân Yiang Sursĩ lứq Mpoaq anhia, ngkíq anhia ayooq cứq, yuaq cứq toâq tễ Yiang Sursĩ. Sanua cứq ỡt nâi, cứq tỡ bữn toâq puai ngê cứq bữm, ma Yiang Sursĩ ớn cứq toâq. 43Nŏ́q anhia tỡ bữn sapúh parnai cứq atỡng? Anhia tỡ bữn sapúh, yuaq anhia tỡ ễq tamứng parnai cứq. 44Anhia la con acái yiang Satan. Án la mpoaq anhia. Cớp anhia yoc lứq puai ngê mpoaq anhia. Tễ dâu lứq, yiang Satan dốq ễ cachĩt cũai. Án tỡ bữn yống ŏ́c pĩeiq, yuaq tỡ bữn muoi ŏ́c pĩeiq ntrớu ỡt tâng mứt án. Tữ án táq ntỡng santoiq lauq, án táq ntỡng parnai án bữm, yuaq án dốq lauq níc, cớp án la mpoaq ŏ́c lauq. 45Ma cỗ cứq atỡng anhia ŏ́c pĩeiq, ngkíq anhia tỡ bữn sa‑âm cứq. 46Bữn noau tễ anhia bữn tếc têq cauq cứq táq lôih tỡ? Khân cứq atỡng lứq pĩeiq, ki nŏ́q anhia tỡ bữn sa‑âm cứq? 47Cũai ca lứq con Yiang Sursĩ, ki án tamứng parnai Yiang Sursĩ atỡng. Ma anhia tỡ ễq tamứng parnai Yiang Sursĩ, yuaq anhia tỡ cỡn con Yiang Sursĩ.”
Yê-su Atỡng Tễ A-praham
48Máh cũai I-sarel lóc acrieiq Yê-su neq: “Pĩeiq ma tỡ bữn hếq pai mới la cũai Sa-mari, cớp mới bữn yiang sâuq payốh hỡ?” 49Yê-su ta‑ỡi alới neq: “Cứq tỡ bữn bữn yiang sâuq. Cứq yám noap Mpoaq cứq sâng, ma anhia tỡ bữn yám noap cứq. 50Cứq tỡ bữn chuaq ễq noau khễn cứq. Ma bữn manoaq chuaq ŏ́c ki yỗn cứq. Án ki sữq anhia cớp cứq. 51Cứq atỡng anhia samoât lứq, khân bữn cũai trĩh samoât samơi parnai cứq, cũai ki tỡ nai cuchĩt.” 52Tữ Yê-su pai ngkíq, cũai I-sarel pai neq: “Sanua hếq dáng samoât lứq mới bữn yiang sâuq. A-praham khoiq cuchĩt chơ. Cớp máh cũai tang bỗq Yiang Sursĩ la khoiq cuchĩt nheq tê. Ma sanua mới pai khân bữn cũai trĩh parnai mới, cũai ki tỡ nai cuchĩt. 53Mới la toâr hỡn tễ achúc achiac hếq A-praham tỡ? A-praham khoiq cuchĩt, cớp cũai tang bỗq Yiang Sursĩ la cuchĩt tê. Mới chanchớm mới la noau?” 54Yê-su ta‑ỡi alới neq: “Khân cứq ma khễn tỗ cứq bữm, ki tỡ bữn loŏh lưr ntrớu. Án ca khễn cứq la Mpoaq cứq, án ca anhia ngin pai Yiang anhia. 55Anhia tỡ bữn dáng án, ma cứq dáng án. Khân cứq pai cứq tỡ bữn dáng án, ki cứq táq ntỡng lauq machớng anhia tê. Ma lứq cứq dáng án, cớp cứq trĩh parnai án. 56A-praham la achúc achiac anhia, án ễr áiq lứq yoc ễ hữm cứq toâq pỡ cutễq nâi. Án khoiq hữm ŏ́c nâi chơ; ngkíq án ỡn lứq.” 57Máh cũai I-sarel ki pai neq: “Dỡi mới tỡ yũah bữn sỡng chít cumo. Nŏ́q mới pai mới khoiq hữm A-praham?” 58Yê-su ta‑ỡi loah alới neq: “Cứq atỡng anhia samoât lứq, nhũang A-praham tỡ yũah cỡt, cứq khoiq bữn chơ.” 59Moâm Yê-su pai ngkíq, cũai I-sarel ĩt tamáu ễ tám án. Ma Yê-su tamblốc chíq tâng cũai clứng ki; chơ án loŏh chíq tễ Dống Sang Toâr.
8
1Còn Đức Chúa Jêsus lên núi Ô-liu.
Người phụ nữ ngoại tình
2Đến tảng sáng, Ngài trở lại đền thờ. Cả đoàn dân đều đến với Ngài; Ngài ngồi xuống giảng dạy cho họ. 3Các thầy thông giáo và người Pha-ri-si đem một phụ nữ bị bắt gặp đang ngoại tình, để người nầy đứng ở giữa 4và nói với Ngài: “Thưa Thầy, người đàn bà nầy bị bắt quả tang đang ngoại tình. 5Trong luật pháp, Môi-se truyền cho chúng ta phải ném đá những người như vậy. Còn Thầy thì nói thế nào?”⚓6Họ nói như thế để thử Ngài, nhằm có cớ tố cáo Ngài. Đức Chúa Jêsus cúi xuống, dùng ngón tay viết trên đất. 7Vì họ cứ hỏi mãi nên Ngài ngước lên và nói: “Ai trong các ngươi là người không có tội, hãy lấy đá ném vào chị ấy trước đi.” 8Rồi Ngài lại cúi xuống viết trên đất. 9Khi họ nghe điều nầy thì lần lượt bỏ đi, những người cao tuổi đi trước. Đức Chúa Jêsus ở lại một mình với người phụ nữ vẫn đang đứng giữa đó. 10Đức Chúa Jêsus ngước lên nói với người phụ nữ: “Nầy chị kia, họ đâu cả rồi? Không ai kết án chị sao?” 11Người phụ nữ đáp: “Thưa Chúa, không ai cả.” Đức Chúa Jêsus phán: “Ta cũng không kết án chị đâu; hãy đi, đừng phạm tội nữa.”]⚓
Đức Chúa Jêsus là ánh sáng của thế gian
12Đức Chúa Jêsus lại nói với dân chúng rằng: “Ta là ánh sáng của thế gian, người nào theo Ta sẽ không đi trong bóng tối, nhưng có ánh sáng của sự sống.”⚓13Những người Pha-ri-si nói: “Thầy tự làm chứng cho mình thì lời chứng của Thầy không đáng tin.”⚓14Đức Chúa Jêsus đáp: “Cho dù Ta tự làm chứng cho mình đi nữa thì lời chứng của Ta vẫn đáng tin, vì Ta biết mình từ đâu đến và đang đi đâu. Nhưng các ngươi không biết Ta đến từ đâu và đang đi đâu. 15Các ngươi xét đoán theo xác thịt, còn Ta không xét đoán ai hết. 16Tuy nhiên, nếu Ta xét đoán thì sự xét đoán của Ta vẫn xác thực vì Ta không phải chỉ có một mình, nhưng Ta cùng Cha là Đấng đã sai Ta. 17Trong luật pháp của các ngươi có chép rằng lời chứng của hai người là xác thực. ⚓18Ta tự làm chứng cho mình, và Cha là Đấng đã sai Ta cũng làm chứng cho Ta.” 19Vì vậy, họ hỏi Ngài: “Cha của Thầy ở đâu?” Đức Chúa Jêsus đáp: “Các ngươi không biết Ta, cũng không biết Cha Ta. Nếu các ngươi biết Ta thì cũng biết Cha Ta nữa.” 20Đức Chúa Jêsus phán những lời nầy tại nơi đặt các thùng tiền dâng, lúc đang giảng dạy trong đền thờ. Nhưng không ai bắt Ngài vì giờ Ngài chưa đến. 21Ngài lại nói với họ: “Ta đi, các ngươi sẽ tìm Ta, và các ngươi sẽ chết trong tội lỗi mình. Nơi Ta đi, các ngươi không thể đến được.” 22Những người Do Thái nói: “Liệu ông ta sẽ tự tử chăng, khi nói rằng: ‘Nơi Ta đi, các ngươi không đến được’?” 23Đức Chúa Jêsus đáp: “Các ngươi ra từ dưới, còn Ta đến từ trên. Các ngươi ra từ thế gian nầy, còn Ta không ra từ thế gian nầy. 24Vì thế, Ta đã bảo các ngươi rằng các ngươi sẽ chết trong tội lỗi mình; vì nếu các ngươi không tin Ta là Đấng Hằng Hữu thì các ngươi sẽ chết trong tội lỗi mình.” 25Họ hỏi Ngài rằng: “Vậy Thầy là ai?” Đức Chúa Jêsus đáp: “Như Ta đã nói với các ngươi từ lúc đầu. 26Ta có nhiều điều để nói và xét đoán về các ngươi; nhưng Đấng đã sai Ta đến là thật, và Ta công bố cho thế gian những gì Ta đã nghe nơi Ngài.” 27Họ không hiểu rằng Ngài đang nói về Cha cho họ. 28Vì vậy, Đức Chúa Jêsus nói rằng: “Khi các ngươi treo Con Người lên, lúc ấy các ngươi sẽ biết rằng Ta là Đấng Hằng Hữu, và biết Ta không tự mình làm điều gì, nhưng chỉ công bố những điều Cha dạy Ta. 29Đấng đã sai Ta vẫn ở với Ta, không để Ta một mình, vì Ta luôn luôn làm những điều đẹp lòng Ngài.” 30Khi Ngài nói những điều nầy thì nhiều người tin Ngài. 31Vậy, Đức Chúa Jêsus nói với những người Do Thái đã tin Ngài rằng: “Nếu các ngươi cứ ở trong lời của Ta, thì các ngươi thật là môn đồ Ta. 32Các ngươi sẽ biết chân lý, và chân lý sẽ giải phóng các ngươi.” 33Những người Do Thái nói: “Chúng tôi là dòng dõi Áp-ra-ham, chưa từng làm nô lệ ai, sao Thầy lại nói: ‘Các ngươi sẽ được tự do’?”⚓34Đức Chúa Jêsus đáp: “Thật, Ta bảo thật các ngươi, ai phạm tội là nô lệ cho tội lỗi. 35Nô lệ thì không ở mãi trong nhà, nhưng con cái thì ở đó mãi mãi. 36Vậy, nếu Con giải phóng các ngươi thì các ngươi thật sự được tự do. 37Ta biết các ngươi là dòng dõi Áp-ra-ham, nhưng các ngươi lại tìm cách giết Ta, vì lời Ta không có chỗ trong các ngươi. 38Ta nói những điều Ta thấy nơi Cha Ta, còn các ngươi làm những điều các ngươi nghe nơi cha mình.” 39Họ trả lời: “Cha chúng tôi là Áp-ra-ham.” Đức Chúa Jêsus nói: “Nếu các ngươi là con Áp-ra-ham thì phải làm những điều Áp-ra-ham đã làm. 40Nhưng bây giờ các ngươi tìm giết Ta, là người đã nói cho các ngươi chân lý nghe được từ Đức Chúa Trời. Áp-ra-ham đã không làm những việc như thế. 41Các ngươi làm những công việc của cha mình.” Họ nói: “Chúng tôi không phải là con ngoại tình, chúng tôi chỉ có một Cha, là Đức Chúa Trời.” 42Ngài bảo họ: “Nếu Đức Chúa Trời là Cha các ngươi, thì các ngươi phải yêu thương Ta; vì Ta ra từ Đức Chúa Trời và từ Ngài mà đến, bởi Ta không tự mình đến, nhưng chính Ngài đã sai Ta. 43Tại sao các ngươi không thể hiểu điều Ta nói? Vì các ngươi không thể nghe được lời của Ta. 44Các ngươi ra từ cha mình là ma quỷ, và muốn làm theo dục vọng của cha mình. Ngay từ đầu nó đã là kẻ giết người, và không đứng trong chân lý vì chân lý không ở trong nó. Khi nó nói dối thì nói theo bản tính của mình, vì nó là kẻ nói dối và là cha của sự nói dối. 45Nhưng vì Ta nói chân lý nên các ngươi không tin Ta. 46Có ai trong các ngươi kết tội Ta được không? Nếu Ta nói chân lý, sao các ngươi không tin Ta? 47Ai ra từ Đức Chúa Trời thì nghe lời Đức Chúa Trời. Sở dĩ các ngươi không nghe, vì các ngươi không thuộc về Đức Chúa Trời.” 48Những người Do Thái đáp: “Chúng tôi nói Thầy là người Sa-ma-ri và bị quỷ ám, không đúng lắm sao?” 49Đức Chúa Jêsus trả lời: “Ta không bị quỷ ám, nhưng Ta tôn vinh Cha Ta, còn các ngươi thì làm nhục Ta. 50Ta không tìm vinh quang cho riêng mình; đã có Đấng tìm điều ấy và xét đoán. 51Thật, Ta bảo thật các ngươi, nếu người nào giữ lời Ta thì sẽ không bao giờ thấy sự chết.” 52Những người Do Thái nói: “Bây giờ, chúng tôi biết rõ Thầy bị quỷ ám. Áp-ra-ham đã chết, các nhà tiên tri cũng vậy; thế mà Thầy nói: ‘Nếu người nào giữ lời Ta sẽ không bao giờ nếm trải sự chết.’ 53Có phải Thầy vĩ đại hơn Áp-ra-ham, tổ phụ chúng tôi, là người đã chết rồi chăng? Các nhà tiên tri cũng đã chết! Thầy tự cho mình là ai?” 54Đức Chúa Jêsus đáp: “Nếu Ta tự tôn vinh mình thì vinh quang của Ta chẳng ra gì. Chính Cha tôn vinh Ta, Ngài là Đấng các ngươi gọi là Đức Chúa Trời của mình. 55Các ngươi không biết Ngài nhưng Ta biết Ngài. Nếu Ta nói Ta không biết Ngài thì Ta cũng nói dối như các ngươi. Nhưng Ta thật biết Ngài và giữ lời Ngài. 56Cha các ngươi là Áp-ra-ham vui mừng mong được thấy ngày của Ta; người đã thấy và mừng rỡ.” 57Những người Do Thái nói: “Thầy chưa đầy năm mươi tuổi mà đã thấy Áp-ra-ham!” 58Đức Chúa Jêsus đáp: “Thật, Ta bảo thật các ngươi, trước khi Áp-ra-ham hiện hữu, Ta hằng hữu.” 59Họ liền nhặt đá để ném Ngài, nhưng Đức Chúa Jêsus lánh đi, và ra khỏi đền thờ.