14
1妇人的智慧建立家室；
愚昧却亲手拆毁它⚓。
2行事正直的，敬畏耶和华；
偏离正路的，却藐视他。
3在愚妄人的口中有骄傲的杖；
智慧人的嘴唇必保护自己。
4没有牛，槽就空空；
土产丰盛却凭牛的力气。
5诚实的证人不说谎；
虚假的证人口吐谎言。
6傲慢人枉寻智慧；
聪明人易得知识。
7不要到愚昧人面前，
你无法从他嘴唇里知道知识。
8通达人的智慧使他认清自己的道路；
愚昧人的愚昧却是自欺。
9愚妄人嘲笑赎愆祭⚓；
但正直人蒙悦纳。
10心中的苦楚，只有自己知道；
心里的喜乐，陌生人无法分享。
11恶人的房屋必倒塌；
正直人的帐棚必兴旺。
12有一条路，人以为正，
至终成为死亡之路。
13人在喜笑中，心也会忧愁；
快乐的终点就是愁苦。
14心中背道的，必满尝其果；
善人必从自己的行为得到回报。
15无知的人什么话都信；
通达人谨慎自己的脚步。
16智慧人有所惧怕，就远离恶事；
愚昧人却狂傲自恃。
17轻易发怒的，行事愚昧；
擅长诡计的，被人恨恶。
18愚蒙人承受愚昧为产业；
通达人得知识为冠冕。
19坏人在善人面前俯伏；
恶人在义人门口也是如此。
20穷乏人，连邻舍也恨他；
有钱人，爱他的人众多。
21藐视邻舍的，这人有罪；
施恩给困苦人的，这人有福。
22谋恶的，岂非走入迷途？
谋善的，有慈爱和诚实。
23任何勤劳总有收获；
仅耍嘴皮必致穷乏。
24智慧人的冠冕是富有智慧；
愚昧人的愚昧终究是愚昧。
25诚实作证，救人性命；
口吐谎言是诡诈。
26敬畏耶和华的，大有倚靠；
他的儿女也有避难所。
27敬畏耶和华是生命的泉源，
使人离开死亡的圈套。
28君王的荣耀在乎民多；
没有百姓，王就衰败。
29不轻易发怒的，大有聪明；
性情暴躁的，大显愚昧。
30平静的心使肉体有生气；
嫉妒使骨头朽烂。
31欺压贫寒人的，是蔑视造他的主；
怜悯贫穷人的，是尊敬主。
32恶人因所行的恶必被推倒；
义人临死⚓，有所投靠。
33智慧安居在聪明人的心中，
在愚昧人的心中却不认识⚓。
34公义使邦国高举；
罪恶是百姓的羞辱。
35君王的恩宠临到智慧的臣仆；
但其愤怒临到蒙羞的臣仆。
14
1Bu ur blau mĭn ndâk ngih păng; ƀiălah bu ur rluk sŏk ti păng nơm rơih lơi ngih păng.
2Mbu nơm hăn tĭng nau sŏng klach yơk ma Yêhôva, bi ma nơm ƀư nau kue tâm rmot ma Păng.
3Tâm mbung bunuyh rluk mra geh mâng nkhôm ma nau sưr păng;
ƀiălah bâr mbung bunuyh blau mĭn mra mât săk păng nơm.
4Ta ntŭk mâu geh ndrôk ta nây ndrêch gơ̆ dơm;
ƀiălah geh play ba âk luh tă n'hâm suan ndrôk nkuăng.
5Du huê bunuyh răp jăp mbơh mâu geh ndơm ôh.
Ƀiălah du huê bunuyh mbơh mâu geh nau nanê̆ ôh jêng nơm mƀruh.
6Bunuyh dăng mưch joi nau blau mĭn, ƀiălah nau gĭt mĭn jêng nơih ma nơm gĭt rbăng.
7Ăn may der ngai hom bơh bunuyh rluk, khân păng mâu dơi sâm nti may ma nau blau mĭn ôh.
8Nau blau mĭn bunuyh blau njrăng nây jêng gĭt rbăng tâm trong păng;
ƀiălah nau mâl phung rluk jêng nau ndơm.
9Phung rluk mưch rmot ma nau tâm rmal ma nau tih;
ƀiălah bunuyh sŏng ƀư ma nuih n'hâm ueh.
10Nuih n'hâm gĭt năl nau rngot păng nơm, du huê bu năch mâu blau tâm pă ôh nau păng maak.
11Bu mra ƀư rai ngih phung ƀai, ƀiălah ngih phung sŏng mra văch ma hao.
12Geh trong bunuyh kơp ntôn lah sŏng; ƀiălah nglĕ dŭt păng njŭn ma nau khĭt.
13Nđâp lah dôl geh nau gơm nuih n'hâm ăt hôm geh nau rngot;
jêh ri pakơi ma nau răm rhơn nây jêng nau rngot rvê.
14Nuih n'hâm mhĭk mra mplơ̆ tâm trong nau mhĭk păng nơm, Jêh ri bunuyh ueh mra geh nau nkhôm bơh kan ueh păng.
15Bunuyh rluk rnơm iăt lĕ rngôch nau; ƀiălah bunuyh blau njrăng sek uănh lĕ trong păng chuat hăn.
16Bunuyh blau mĭn blau njrăng jêh ri der bơh nau tih;
ƀiălah bunuyh rluk ƀư sưr mâu blau njrăng ôh.
17Mbu nơm gơnh ji nuih ƀư nau rluk; jêh ri bunuyh ƀlêp-ƀlêr bu tâm rmot.
18Phung mâu blau mĭn ôh sŏk dơn nau rluk.
Ƀiălah phung blau njrăng geh nau nkhôm đon hađăch nau gĭt rbăng
19Phung mhĭk mra chon mon ta năp phung ueh;
jêh ri phung ƀai chon mbah panăp mpôl phung sŏng.
20Du huê bunuyh o ach nđâp lah phung chiau meng ăt biănh đŏng.
Ƀiălah phung ndrŏng geh âk mĭt jiăng.
21Mbu nơm tâm rmot ma phung chiau meng păng jêng bunuyh tih:
Ƀiălah ueh maak ngăn ma nơm yô̆ ma phung o ach.
22Phung tâm chră ma nau ƀư mhĭk mâu hĕ tih?
Bi ma nau ueh jêh ri n'hêl nanê̆ jêng phung tâm chră ƀư nau di.
23Tâm lĕ rngôch nau kan geh nau khlay da dê.
Ƀiălah bâr mbung kanŏng ngơi dơm mra njŭn ma nau mâu geh.
24Đon hađăch ma phung blau mĭn jêng nau ndrŏng.
Ƀiălah nau rluk mâl ma phung rluk kanŏng tâm rvang nau rluk.
25Nơm mbơh nau ngăn gay tâm rklaih huêng bu; ƀiălah bunuyh ngơi mƀruh jêng nau ƀlêp ƀlêr.
26Mbu nơm klach yơk ma Yêhôva geh ntŭk nsing nâp ngăn.
Jêh ri phung jêng kon Păng mra dơn geh du ntŭk nde.
27Nau klach yơk ma Yêhôva jêng du tu nau rêh, gay ăn bu der bơh dăk nau khĭt.
28Nau chrêk rmah ma hađăch jêng phung ƀon lan âk;
ƀiălah nau mâu geh bunuyh, nây jêng rai lôch ma kôranh chiă uănh.
29Mbu nơm băt (mâu gơnh) nuih geh nau gĭt rbăng toyh.
Ƀiălah mbu nơm gơnh nuih n'hao nau rluk.
30Nuih n'hâm đăp rmên ăn nau rêh ma săk jăn.
31Phung tŭn jot bunuyh o ach rak suai ma Nơm Njêng ôbăl.
Ƀiălah mbu nơm yô̆ ma bunuyh o ach jêng yơk ma Nơm Njêng Ôbăl.
32Bunuyh mhĭk rai roh yor nau tih păng nơm ƀư.
Ƀiălah bunuyh sŏng ăt hôm geh ntŭk nde nđâp tơlah dôl păng khĭt.
33Nau blau mĭn gŭ tâm nuih n'hâm bunuyh gĭt rbăng.
Ƀiălah nuih n'hâm bunuyh rluk mâu gĭt rbăng ôh.
34Nau sŏng srăng n'hao ăn bri dak dơi hao.
Ƀiălah nau tih jêng nau ƀư prêng ntil mpôl bunuyh.
35Hađăch yô̆ ma oh mon gŭ ngao blau mĭn; ƀiălah păng ji nuih ma nơm ƀư nau prêng.