26
1Lub koob meej muab rua tug kws ruag
kuj tsw phim yaam nkaus le
daus xwb daus npu lug rua lub caij ntuj kub
hab naag lug rua lub caij sau qoob.
2Yog yug tsw tau ua txhum
mas tej lug foom tsw zoo yuav tsw raug
ib yaam le tug noog piv kws yaa moog yaa lug
hab yaam le tug luv kws yaa tsw tsaws.
3Raab nplawm swv nplawm neeg,
txuj xauv swv saam neeg luav,
mas raab nplawm swv nplawm
tug ruag nraus qaum.
4Tsw xob teb tug ruag lawv le nwg txujkev ruag
tsaam tes koj tsua zoo nkaus le nwg lawm.
5Ca le teb tug ruag lawv le nwg txujkev ruag,
tsaam tes nwg pum tas nwg ntse lawm.
6Tug kws tso tug tuabneeg ruag xaa xuv
kuj yog nwg txav nwg kwtaw pov tseg
hab haus kev ab kev khwv.
7Tej paaj lug kws nyob
huv tug ruag lub qhov ncauj
zoo ib yaam nkaus le
txhais kwtaw kws luv dai vag swv tsw tau.
8Tug kws muab koob meej rua tug kws ruag
zoo ib yaam nkaus le nwg muab
lub qai zeb hlaws khi rua ntawm txuj roj maab.
9Tej paaj lug kws nyob
huv tug ruag lub qhov ncauj
zoo ib yaam nkaus le tug saus
kws nyob huv tug qaug cawv txhais teg.
10Tug kws ndav tug tuabneeg ruag
lossws tug kws qaug cawv kws dua kev,
kuj zoo ib yaam le tug kws tua neev ywj tua
raug txhua leej txhua tug.
11Tug ruag kws ua qhov ruag taag los ua thab,
kuj zoo ib yaam nkaus le
tug dev kws rov noj nwg cov ntuav.
12Koj pum tug kws nwg xaav has tas
nwg ntse los tsw pum?
Tseed muaj vaam
tug kws ruag heev dua le tug ntawd.
13Tug cis nkeeg has tas,
“Muaj tsuv ntxhuav nyob tom kev.
Muaj tsuv ntxhuav nyob ntawm ntug moos.”
14Lub qhov rooj qoj tau moog lug
ntawm tug puab rooj le caag,
tug cis nkeeg kuj ntxeev luj luam
sau nwg lub txaaj pw ib yaam le ntawd.
15Tug cis nkeeg muab txhais teg
tsau rua huv lub phaaj,
nwg nqaa txhais teg rua ntawm qhov ncauj
txug sav kawg.
16Tug kws cis nkeeg pum tas nwg ntse dua
xyaa leej kws teb tau tej lug thoob tswb to nrog.
17Tug kws ntxwg ceg rua huv luas tej lug
sws caav sws tshe kws tsw thaab raug nwg,
kuj zoo ib yaam le tug kws ntsab tug dev
kws dha hlaa moog nplooj ntseg.
18-19Tug kws daag lwm tug lawm
los tsua has tas, “Kuv laam tawb koj xwb,”
tes kuj zoo yaam le tug tuabneeg vwm
kws laim hlaav suavtawg
hab tua raab xub hab kev tuag tawm moog.
20Yog tawg taag lawm suavtawg kuj tuag,
hab yog tsw muaj tuabneeg lig xaiv
kuj tseg tsw muaj lug sws caav sws tshe.
21Thee ua rua cub tawg caj ncaig vug,
hab tawg ua rua nplaim tawg ci le caag,
tug kws pheej sws caav sws tshe
tshaum kuas muaj lug sws caav sws tshe
ib yaam le ntawd.
22Tug lig xaiv tej lug
zoo yaam nkaus tej zaub mov qaab qaab,
kws nkaag hlo moog rua huv plaab.
23Daim tawv ncauj nplag lub sab phem
kuj zoo yaam nkaus le cov kua tshuaj
kws muab luam rua lub taig aav.
24Tug kws ntxub luas
mas nwg daim tawv ncuaj zais lug,
hab nwg cib nyeej rua nruab sab.
25Thaus nwg has lug mog lug muas
tsw xob ntseeg nwg
tsua qhov ib puas tsaav yaam⚓
txujkev ntxub ntxaug nyob huv nwg lub sab.
26Txawm yog nwg muaj tswvyim
npog nwg txujkev ntxub ntxaug ca
los nwg txujkev limham yuav tshwm plawg lug
rua ib tsoom tuabneeg pum.
27Tug kws khawb qhov taub cuab luas,
nwg yuav poob rua huv lub qhov hov,
tug kws dov pob zeb lug
nwg yuav raug pob zeb tais.
28Tug nplaig kws daag,
ntxub tug kws nwg rhuav tshem,
hab lub ncauj qaab rog qaab ntse
coj kev puam tsuaj lug ze.
26
1Như tuyết trong mùa hạ, hoặc mưa trong mùa gặt,
Vinh dự không xứng cho kẻ ngu dại.
2Như chim sẻ bay, như chim én lượn,
Lời rủa sả vô cớ cũng vậy, nó chẳng hề xảy đến.
3Roi dùng cho ngựa, hàm thiếc dành cho lừa,
Còn đòn vọt dành cho lưng kẻ ngu dại.
4Đừng đáp lời kẻ ngu dại như sự ngu dại của nó,
Kẻo chính con cũng giống nó chăng.
5Hãy đáp lại kẻ ngu dại xứng với sự ngu dại của nó,
Kẻo nó tưởng rằng nó khôn ngoan.
6Người nào nhờ kẻ ngu dại chuyển tin tức,
Chẳng khác gì chặt chân mình và chuốc⚓ sự tổn hại.
7Như chân người què đong đưa vô dụng,
Câu châm ngôn trong miệng kẻ ngu dại cũng vậy.
8Tôn trọng kẻ ngu dại
Giống như bỏ viên ngọc vào đống đá.⚓
9Câu châm ngôn nơi miệng kẻ ngu dại
Khác nào một cái gai đâm vào tay người say rượu.
10Ai mướn người ngu dại và khách qua đường
Giống như lính bắn cung gây thương tích mọi người.
11Kẻ ngu dại lặp lại việc ngu dại của mình
Khác nào con chó đã mửa ra rồi liếm lại.
12Con có thấy người nào khôn ngoan theo mắt mình chăng?
Kẻ ngu dại còn có sự trông cậy hơn nó.
13Kẻ lười biếng nói: “Có con sư tử ngoài đường!
Có một con sư tử trong đường phố!”
14Kẻ lười biếng lăn trở trên giường mình
Khác nào cửa xoay trên bản lề.
15Kẻ lười biếng thò tay mình vào đĩa,
Mệt nhọc lắm để đưa nó lên miệng.
16Kẻ lười biếng tự nghĩ mình khôn ngoan
Hơn bảy người đối đáp cách hợp lý.
17Kẻ nổi giận về cuộc tranh cãi không liên hệ đến mình
Khác nào người nắm tai của con chó chạy rông.
18Kẻ điên cuồng phóng hỏa,
Bắn tên, gây chết chóc,
19Khác nào kẻ lường gạt người lân cận mình,
Rồi lại nói: “Tôi đùa đấy mà!”
20Lửa tắt vì thiếu củi;
Không có kẻ mách lẻo, cuộc tranh cãi cũng ngưng.
21Đốt than cho than cháy đỏ, chụm củi để lửa cháy bùng,
Kẻ hay tranh cạnh gây ra điều cãi cọ cũng như thế.
22Lời kẻ mách lẻo giống như thức ăn ngon,
Thấu đến tận gan ruột.
23Môi miệng sốt sắng⚓ mà lòng dạ độc ác
Khác nào bình gốm tráng bạc pha.
24Kẻ ghen ghét giả vờ ngoài môi miệng,
Nhưng trong lòng mưu việc dối gian;
25Khi nó nói ngon ngọt thì chớ tin,
Vì trong lòng nó có bảy điều ghê tởm.
26Dù ghen ghét được che đậy dưới trò lừa đảo,
Sự gian ác của nó sẽ bị lộ ra giữa công chúng.
27Ai đào hầm sẽ té xuống đó;
Kẻ lăn đá, lại bị đá đè.
28Lưỡi dối trá ghét những người nó làm hại,
Và miệng xu nịnh gây ra sự đổ vỡ.