17
帖撒羅尼迦的騷動
1保羅和西拉經過暗妃坡里、亞波羅尼亞，來到帖撒羅尼迦，在那裏有猶太人的會堂。
2保羅照他素常的規矩進去，一連三個安息日，根據聖經與他們辯論，
3講解和說明基督必須受害，從死人中復活；又說：「我所傳給你們的這位耶穌就是基督。」
4他們中間有些人聽了勸，就跟從保羅和西拉，還有許多虔敬的希臘人，尊貴的婦女也不少。
5但不信的猶太人心裏嫉妒，聚集了些市井流氓，搭夥成羣，煽動全城的人闖進耶孫的家，要把保羅和西拉帶到民眾那裏。
6那些人找不着他們，就把耶孫和幾個弟兄拉到地方官那裏，喊叫着：「這些攪亂天下的人也到這裏來了，
7耶孫竟收留他們。這些人都違背凱撒的命令，說另有一個王耶穌。」
8眾人和地方官聽見這些話，就惶恐了，
9於是收了耶孫和其餘的人的保證金後，釋放了他們。
使徒們在庇哩亞傳道
10當夜，弟兄們立刻送保羅和西拉往庇哩亞去；二人到了，就進入猶太人的會堂。
11這地方的猶太人比帖撒羅尼迦的人開明，熱心領受這道，天天查考聖經，要知道這道是否真實。
12所以，他們中間有許多信了，又有希臘的尊貴婦人，男人也不少。
13但帖撒羅尼迦的猶太人知道保羅又在庇哩亞傳上帝的道，就往那裏去，煽動挑撥羣眾。
14於是，弟兄們立刻送保羅到海邊去，西拉和提摩太卻仍留在庇哩亞。
15護送保羅的人帶他到了雅典，他們領了保羅的命令，叫西拉和提摩太趕快到他那裏來，然後回去了。
保羅在雅典
16保羅在雅典等候他們的時候，看見滿城都是偶像，就心裏非常難過。
17於是他在會堂裏與猶太人和虔敬的人，以及每日在市場上所遇見的人辯論。
18還有伊壁鳩魯和斯多亞兩派的哲學家也與他爭辯。有的說：「這胡言亂語的要說甚麼？」有的說：「他似乎是宣傳外邦鬼神的。」這是因保羅傳講耶穌與復活的福音。
19他們就把他帶到亞略巴古，說：「你所講的這新學說，我們也可以知道嗎？
20因為你有些奇怪的事傳到我們耳中，我們想知道這些事是甚麼意思。」
21原來所有的雅典人和居住在那裏的外國人都無暇管別的事，只是談談或聽聽新聞。
22保羅站在亞略巴古當中，說：「諸位雅典人！我看你們凡事很敬畏鬼神。
23我到處走走的時候，仔細觀察你們所敬拜的，發現一座壇，上面寫着『獻給未識之神明』。你們所不認識而敬拜的，我現在向你們宣告：
24他是創造宇宙和其中萬物的上帝；他既是天地的主，就不住在人手所造的殿宇裏，
25也不用人手去服侍，好像缺少甚麼似的；自己倒將生命、氣息、萬物賜給萬人。
26他從一人⚓造出萬族，居住在全地面上，並且預先定準他們的年限和所住的疆界，
27為要使他們尋求上帝，或者可以揣摩而找到他，其實他離我們各人不遠。
28我們生活、行動、存在都在於他。就如你們的詩人也有人說：『我們也是他所生的。』
29既然我們是上帝所生的，就不應該以為上帝的神性像人用手藝和心思所雕刻的金、銀、石像一般。
30世人蒙昧無知的時候，上帝並不追究，如今卻吩咐各處的人都要悔改。
31因為他已經定了日子，要藉着他所設立的人按公義審判天下，並且使他從死人中復活，給萬人作可信的憑據。」
32眾人聽見死人復活的話，就有人譏誚他；又有人說：「我們會再聽你講這事。」
33於是保羅從他們當中出去了。
34但有幾個人依附他，信了主，其中有亞略巴古的議員丟尼修，和一個名叫大馬哩的婦人，還有幾個與他們一起的人。
17
Ti Ƀuôn Têsalônik
1Y-Pôl leh anăn Y-Silas găn ƀuôn Amphipôlis leh anăn ƀuôn Apôlôni, truh ti ƀuôn Têsalônik. Tinăn mâo sa boh sang bi kƀĭn phung Yuđa.
2Tui si klei bhiăn ñu, Y-Pôl mŭt hlăm sang bi kƀĭn, leh anăn êjai tlâo hruê sabat ñu bi mgăl hŏng digơ̆, mơ̆ng Klei Aê Diê Blŭ
3mblang leh anăn bi sĭt jing klei djŏ kơ Krist tŭ klei knap mñai leh anăn kbiă lŏ hdĭp mơ̆ng phung djiê. Ñu lač, “Yêsu, Pô kâo hưn kơ diih anei, Ñu yơh jing Yang Krist.”
4Đa đa hlăm phung digơ̆ đăo leh anăn bi mguôp hŏng Y-Pôl leh anăn Y-Silas. Leh anăn msĕ mơh mâo lu phung Grĕk kkuh mpŭ kơ Aê Diê wăt lu phung mniê arăng mpŭ đăo mơh.
5Ƀiădah phung Yuđa nač, mă đa đa mnuih ƀai dôk hlăm êlan dơ̆ng. Diñu bi kƀĭn lu mnuih, bi rŭng ƀuôn, leh anăn nao ngă kơ sang Y-Jasôn duah Y-Pôl leh anăn Y-Silas, čiăng mă ba digơ̆ ti tač kơ phung ƀuôn sang.
6Tơdah diñu amâo dưi ƀuh phung anăn ôh, diñu mă đoh ba Y-Jasôn leh anăn đa đa phung ayŏng adei đăo ti anăp phung khua kiă kriê ƀuôn prŏng, leh anăn ur lač, “Phung anei bi rŭng leh jih lăn ala, diñu truh leh tinei.
7Y-Jasôn jum diñu leh. Jih jang diñu bi kdơ̆ng hŏng klei Sêsar mtă, êjai diñu lač mâo sa čô mtao mkăn, Yêsu.”
8Leh hmư̆ klei anăn, phung ƀuôn sang leh anăn phung khua kiă kriê ƀuôn prŏng mâo klei rŭng răng.
9Leh phung khua prŏng mă prăk rơ̆ng mơ̆ng Y-Jasôn leh anăn phung mkăn, diñu phưi digơ̆.
Ti Ƀuôn Ƀêrê
10Êjai mlam phung ayŏng adei tiŏ nao mtam Y-Pôl leh anăn Y-Silas kơ ƀuôn Ƀêrê. Leh diñu truh, diñu mŭt hlăm sang bi kƀĭn phung Yuđa.
11Phung Yuđa anei mâo knuih jăk hĭn kơ phung Yuđa hlăm ƀuôn Têsalônik, kyuadah digơ̆ tŭ klei Aê Diê blŭ hŏng klei čiăng snăk, ksiêm dlăng grăp hruê Klei Aê Diê Blŭ čiăng thâo tơdah klei mtô anăn jing sĭt.
12Snăn lu hlăm phung digơ̆ đăo, mâo wăt lu phung mniê Grĕk arăng mpŭ, leh anăn phung êkei msĕ mơh.
13Ƀiădah tơdah phung Yuđa ti ƀuôn Têsalônik thâo kơ Y-Pôl mtô klei Aê Diê blŭ ti ƀuôn Ƀêrê msĕ mơh, diñu nao tinăn mơh, čiăng mtrŭt phung lu ngă klei rŭng răng.
14Hlăk anăn phung ayŏng adei tiŏ nao mtam Y-Pôl phă êa ksĭ. Ƀiădah Y-Silas leh anăn Y-Timôthê ăt dôk ti ƀuôn Ƀêrê.
15Phung atăt Y-Pôl nao mbĭt hŏng ñu truh ti ƀuôn Athen, leh anăn digơ̆ lŏ wĭt kơ Ƀêrê, leh Y-Pôl mtă kơ digơ̆ brei hưn kơ Y-Silas leh anăn Y-Timôthê lŏ hriê kơ Y-Pôl djăl tui si dưi.
Ti Ƀuôn Athen
16Êjai Y-Pôl dôk guôn Y-Silas leh anăn Y-Timôthê ti ƀuôn Athen, ñu đĭ ai ăl, kyuadah ñu ƀuh ƀuôn anăn bŏ hŏng rup yang.
17Snăn hlăm sang bi kƀĭn ñu bi mgăl hŏng phung Yuđa leh anăn phung kkuh mpŭ kơ Aê Diê, leh anăn ñu bi mgăl mơh hlăm anôk sang mnia grăp hruê hŏng phung ñu tuôm ti anăn.
18Msĕ mơh đa đa nai mtô hlăm phung Êpikur leh anăn phung Stôik bi tuôm hŏng ñu. Đa đa lač, “Ya pô thâo djưč anei čiăng lač?” Phung mkăn lač, “Ñu msĕ si hưn klei yang phung tue” — kyuadah Y-Pôl hưn klei mrâo mrang jăk Yêsu leh anăn klei kbiă lŏ hdĭp.
19Diñu mă Y-Pôl leh anăn atăt ba gơ̆ ti anôk bi kƀĭn Arêôpa, lač, “Dưi mơ̆ hmei thâo ya klei mtô mrâo ih mâo?
20Kyuadah ih brei hmei hmư̆ klei bi kngăr; snăn hmei čiăng thâo si mblang klei anăn.”
21Jih jang mnuih ƀuôn Athen leh anăn phung tue dôk tinăn čiăng knŏng hưn amâodah hmư̆ klei mrâo.
22Snăn Y-Pôl dôk dơ̆ng ti krah anôk arăng pia Arêôpa, lač, “Ơ phung ƀuôn Athen, kâo ƀuh diih kriăng snăk hlăm bruă kkuh mpŭ kơ yang.
23Kyuadah êjai kâo hiu hlăm ƀuôn leh anăn dlăng mnơ̆ng diih kkuh mpŭ, kâo ƀuh msĕ mơh sa boh knưl ngă yang mâo hră čih snei, ‘Kơ Yang Amâo Thâo Kral Ôh.’ Snăn yang diih kkuh mpŭ ƀiădah amâo thâo kral ôh, kơ Pô anăn yơh kâo hưn kơ diih.
24 Aê Diê, Pô hrih lăn ala leh anăn jih jang mnơ̆ng hlăm Ñu, jing Khua Yang kơ adiê leh anăn kơ lăn ala, amâo dôk ôh hlăm sang yang kngan mnuih ngă,
25kăn kngan mnuih mă bruă kơ Ñu rei, msĕ si Ñu kƀah mnơ̆ng, kyuadah Ñu pô yơh brei kơ jih jang mnuih klei hdĭp, klei bi êwa, leh anăn djăp mta mnơ̆ng.
26Ñu brei jih jang găp djuê mnuih kbiă hriê mơ̆ng sa čô čiăng dôk tar ƀar lăn ala. Ñu bi kčah leh ênuk digơ̆ leh anăn kdriêl lăn anôk digơ̆ dôk,
27čiăng kơ digơ̆ duah Aê Diê hŏng klei čang hmăng digơ̆ dưi duah Ñu tơl bi tuôm. Wăt tơdah Ñu amâo dôk kbưi hŏng grăp čô drei ôh.
28Kyuadah,
‘Hlăm Ñu drei mâo klei hdĭp, klei kpư̆ hiu, leh anăn klei jing;’
msĕ si wăt đa đa phung thâo duê diih lač leh,
‘Kyuadah sĭt nik drei jing phung anak čô Ñu.’
29Snăn kyuadah drei jing phung anak Aê Diê, đăm drei mĭn ôh kơ Aê Diê jing msĕ si mah, prăk, amâodah boh tâo tui si mnuih krah hŏng klei mbruă leh anăn klei mĭn gơ̆.
30Aê Diê amâo yap ôh ênuk mnuih amâo thâo săng ôh, ƀiădah ară anei hin Ñu mtă kơ jih jang mnuih dôk tar ƀar brei kmhal kơ klei soh.
31Kyuadah Ñu bi kčah leh sa hruê Ñu srăng brei sa čô Ñu čuăn leh phat kđi lăn ala hŏng klei kpă. Ñu hưn bi sĭt leh klei anăn kơ jih jang mnuih hŏng klei Ñu bi kbiă lŏ hdĭp gơ̆ leh mơ̆ng phung djiê.”
32Tơdah diñu hmư̆ klei blŭ kơ klei kbiă lŏ hdĭp mơ̆ng phung djiê, đa đa mưč; ƀiădah phung mkăn lač, “Hmei srăng lŏ hmư̆ ih yăl dliê klei anei hruê mkăn.”
33Snăn Y-Pôl kbiă đuĕ mơ̆ng diñu.
34Mâo đa đa bi mguôp hŏng ñu leh anăn đăo. Hlăm phung anăn mâo Y-Dênis sa čô khua phat kđi Arêôpa, leh anăn sa čô mniê anăn gơ̆ H'Damaris, leh anăn phung mkăn mbĭt hŏng digơ̆.