47

¹约瑟进去告诉法老说：“我的父亲和我的兄弟带着羊群牛群，以及他们一切所有的，从迦南地来了。看哪，他们正在歌珊地。” ²约瑟从他所有兄弟中挑选五个人，引他们到法老面前。 ³法老对约瑟的兄弟说：“你们是做什么的？”他们对法老说：“你仆人是牧羊的，我们和我们的祖宗都是这样。” ⁴他们又对法老说：“迦南地的饥荒非常严重，仆人的羊群没有牧草，所以我们来到这地寄居。现在求你准许仆人住在歌珊地。” ⁵法老对约瑟说：“你的父亲和你的兄弟到你这里来了， ⁶埃及地都在你面前，只管让你父亲和你兄弟住在最好的地，他们可以住在歌珊地。你若知道他们中间有能干的人，就派他们看管我的牲畜。”
⁷约瑟带他父亲雅各来，站在法老面前，雅各就为法老祝福。 ⁸法老对雅各说：“你平生的年日是多少呢？” ⁹雅各对法老说：“我在世寄居的年日是一百三十年，我一生的岁月又短又苦，比不上我祖先在世寄居的年日。” ¹⁰雅各又为法老祝福，就从法老面前退出去了。
¹¹约瑟安顿他的父亲和兄弟，遵照法老的命令，把埃及境内最好的地，就是兰塞地，给他们作为产业。 ¹²约瑟用粮食供给他父亲和兄弟们，以及他父亲全家的人，照扶养亲属的人口供给。

严重的饥荒

¹³饥荒非常严重，全地都绝了粮，埃及地和迦南地都因饥荒耗损了。 ¹⁴约瑟收集了埃及地和迦南地所有的银子，就是众人买粮的银子，约瑟就把那些银子都带到法老的宫里。 ¹⁵埃及地和迦南地的银子都花光了，埃及众人到约瑟那里，说：“我们的银子都用完了，求你给我们粮食吧！我们为什么要死在你面前呢？” ¹⁶约瑟说：“银子若是用完了，可以把你们的牲畜卖给我，我就以你们的牲畜换粮食给你们。” ¹⁷于是他们把牲畜带到约瑟那里，约瑟就拿粮食换了他们的马、羊、牛、驴；那一年他因换他们一切的牲畜，用粮食养活他们。 ¹⁸那一年过去，第二年他们又来到约瑟那里，对他说：“不瞒我主，我们的银子都花光了，牲畜也都归于我主了。我们在我主面前，除了自己的身体和土地以外，一无所剩。 ¹⁹你为什么要眼看着我们人死地荒呢？求你用粮食买我们和我们的地，我们和我们的地就要为法老效力。求你给我们种子，使我们可以存活，不致死亡，土地也不致荒芜。”
²⁰于是，约瑟为法老买了埃及所有的土地，埃及人因饥荒所迫，都卖了自己的田地；那些地都归给法老了。 ²¹至于百姓，从埃及边界的一端到另一端，约瑟使他们作奴隶。⚓ ²²只有祭司的土地，约瑟没有买，因为祭司从法老领取薪俸，靠法老的薪俸过活，所以没有卖自己的土地。
²³约瑟对百姓说：“看哪，我今日为法老买了你们和你们的土地。看哪，这些种子是给你们的，你们可以耕种土地。 ²⁴将来收割的时候，你们要把五分之一纳给法老，另外四分可以给你们作田地的种子，作你们和你们全家大小的食物。” ²⁵他们说：“你救了我们的性命，愿我们在我主眼前蒙恩，我们情愿作法老的奴隶。” ²⁶于是约瑟为埃及的土地立下定例，直到今日，就是收成的五分之一要归法老。惟独祭司的土地例外，不归于法老。

雅各最后的吩咐

²⁷以色列人住在埃及境内的歌珊地。他们在那里得了产业，并且生养众多。 ²⁸雅各住在埃及地十七年。雅各一生的年日是一百四十七年。 ²⁹以色列的死期快到了，就叫了他儿子约瑟来，对他说：“我若在你眼前蒙恩，把你的手放在我大腿底下，以慈爱和诚实向我承诺，必不将我葬在埃及。 ³⁰我与我祖先同睡的时候，你要将我带出埃及，把我葬在他们所葬的地方。”约瑟说：“我必遵照你的吩咐去做。” ³¹雅各说：“你向我起誓吧！”约瑟就向他起了誓。于是以色列在床头⚓敬拜。

47

Gia đình Gia-cốp yết kiến Pha-ra-ôn. – Lập cư tại Gô-sen

¹Giô-sép đến tâu trình với Pha-ra-ôn: “Cha tôi và anh em tôi từ xứ Ca-na-an đã đến cùng với chiên, bò, và tất cả những gì họ có. Bây giờ họ đang ở tại Gô-sen.” ²Ông chọn năm người trong số các anh em và đưa vào yết kiến Pha-ra-ôn. ³Pha-ra-ôn hỏi: “Các ngươi làm nghề gì?” Họ thưa: “Các đầy tớ bệ hạ làm nghề chăn chiên như tổ tiên đã làm.” ⁴Rồi họ thưa tiếp: “Chúng tôi đến tạm trú trong đất nầy vì ở Ca-na-an không còn đồng cỏ cho súc vật và nạn đói đã trở nên trầm trọng. Vậy, xin bệ hạ cho các đầy tớ ngài được cư ngụ tại xứ Gô-sen.”
⁵Pha-ra-ôn nói với Giô-sép: “Cha ngươi và các anh em đã đến với ngươi. ⁶Đất nước Ai Cập đang ở trước mặt ngươi, hãy cho cha và anh em ngươi ở nơi nào tốt nhất trong xứ nầy. Hãy cứ để họ ở đất Gô-sen. Nếu ngươi biết trong số họ ai có tài thì giao cho họ trông nom các đàn súc vật của ta.”
⁷Sau đó, Giô-sép đưa cha mình là Gia-cốp vào yết kiến Pha-ra-ôn. Gia-cốp chúc phước cho Pha-ra-ôn. ⁸Pha-ra-ôn hỏi Gia-cốp: “Cụ được bao nhiêu tuổi rồi?” ⁹Gia-cốp đáp: “Những năm tháng phiêu bạt của tôi tổng cộng là một trăm ba mươi năm. Những năm tháng đời tôi ngắn ngủi và nhọc nhằn, không so được với cuộc đời phiêu bạt của tổ phụ tôi.” ¹⁰Gia-cốp lại chúc phước cho Pha-ra-ôn rồi cáo biệt vua.
¹¹Theo lệnh Pha-ra-ôn, Giô-sép ổn định chỗ ở cho cha và anh em, cấp đất đai để họ làm sản nghiệp trong Ai Cập, tại vùng tốt nhất của xứ sở nầy, thuộc địa hạt Ram-se. ¹²Giô-sép cấp lương thực cho cha, anh em và mọi người trong nhà cha, tùy theo số con cái của họ.

Đường lối cai trị của Giô-sép

¹³Trong khắp xứ không còn thức ăn nữa, vì nạn đói trở nên nghiêm trọng. Cả Ai Cập và Ca-na-an đều bị kiệt quệ vì nạn đói. ¹⁴Giô-sép thu tất cả số tiền bạc trong xứ Ai Cập và Ca-na-an, tức là tiền người ta mua lúa, rồi đưa vào kho Pha-ra-ôn. ¹⁵Khi tiền bạc trong xứ Ai Cập và Ca-na-an đã hết thì mọi người Ai Cập đều kéo đến với Giô-sép và yêu cầu: “Xin cấp lương thực cho chúng tôi. Chẳng lẽ vì hết tiền mà chúng tôi phải chết trước mặt ngài sao?” ¹⁶Giô-sép đáp: “Nếu hết tiền bạc thì đem súc vật các ngươi đến, ta sẽ đổi lương thực lấy súc vật.” ¹⁷Dân chúng dẫn súc vật đến cho Giô-sép. Giô-sép đổi lương thực lấy ngựa, bầy chiên, bầy bò, và lừa. Năm đó, ông cung cấp lương thực cho họ và đổi lấy tất cả các bầy súc vật của họ.
¹⁸Hết năm đó, qua năm sau dân chúng lại đến với ông và nói: “Chúng tôi không giấu gì ngài, tiền bạc của chúng tôi đã hết sạch, bầy súc vật đã giao cho ngài. Bây giờ, như ngài thấy đó, chúng tôi chẳng còn gì ngoài bản thân và đất ruộng. ¹⁹Chẳng lẽ chúng tôi phải chết và ruộng đất chúng tôi phải hoang vu trước mặt ngài sao? Xin ngài lấy lương thực mà mua chúng tôi và đất đai chúng tôi. Chúng tôi và đất đai chúng tôi sẽ làm nô lệ cho Pha-ra-ôn. Xin cho chúng tôi hạt giống để chúng tôi sống chứ không phải chết, và đất đai không bị bỏ hoang.”
²⁰Giô-sép mua tất cả ruộng đất trong Ai Cập về cho Pha-ra-ôn. Vì nạn đói thúc bách nên mọi người Ai Cập đem bán đồng ruộng mình; vậy đất đai đều thuộc về Pha-ra-ôn. ²¹Còn dân chúng thì ông biến họ thành nô lệ⚓ từ đầu nầy đến đầu kia của lãnh thổ Ai Cập. ²²Tuy nhiên, Giô-sép không mua ruộng đất của những thầy tế lễ, vì các thầy tế lễ được một phần trợ cấp nhất định của Pha-ra-ôn. Họ sống nhờ phần lương thực Pha-ra-ôn trợ cấp nên không phải bán đất của mình.
²³Giô-sép nói với dân chúng: “Hôm nay ta đã mua các ngươi và đất đai của các ngươi cho Pha-ra-ôn. Đây là hạt giống để các ngươi gieo xuống đất đó. ²⁴Đến mùa gặt, các ngươi phải nộp cho Pha-ra-ôn một phần năm, còn bốn phần kia là phần của các ngươi để làm giống và làm lương thực cho bản thân, cho người nhà và nuôi con cái.” ²⁵Dân chúng nói: “Ngài đã cứu mạng chúng tôi! Chúng tôi mong được vừa lòng ngài, và sẽ làm nô lệ cho Pha-ra-ôn.” ²⁶Vậy Giô-sép lập thành một luật về đất đai tại Ai Cập, đến nay vẫn còn giá trị, tức là phải nộp cho Pha-ra-ôn một phần năm hoa lợi mình có. Chỉ có đất ruộng của các thầy tế lễ là không thuộc về Pha-ra-ôn.

Những ngày cuối đời của Gia-cốp

²⁷Vậy Y-sơ-ra-ên định cư trong miền Gô-sen, thuộc Ai Cập. Con cháu ông đã gây dựng cơ nghiệp tại đó và sinh sôi nẩy nở bội phần. ²⁸Gia-cốp sống tại Ai Cập được mười bảy năm, hưởng thọ một trăm bốn mươi bảy tuổi.
²⁹Gần đến ngày qua đời, Y-sơ-ra-ên gọi Giô-sép, con trai mình đến và bảo: “Nếu thương cha, con hãy đặt tay dưới đùi cha,⚓ lấy lòng nhân từ và thành thật mà hứa rằng con sẽ không chôn cha tại Ai Cập.⚓ ³⁰Nhưng khi cha đã an giấc với tổ phụ, con hãy đem cha ra khỏi Ai Cập, chôn cạnh phần mộ của tổ tiên.” Giô-sép thưa: “Con sẽ làm đúng như lời cha dặn.” ³¹Gia-cốp nói: “Con hãy thề với cha đi.” Giô-sép liền thề. Y-sơ-ra-ên quỳ lạy ngay trên đầu giường mình.