32

Atc^si^lie Caangv Bieqc Yu^ndaa

(Beiv mangc 2 Hungh Douh 18:13-37; 19:14-19; 35-37; I^saa^yaa 36:1-22; 37:8-38)

1He^se^ki^yaa Hungh ziepc zuoqv nyei zoux liuz naaiv deix sic, nqa'haav Atc^si^lie nyei hungh, Sen^naa^ke^lipv daaih caangv bieqc Yu^ndaa. Ninh weih gormx yietc zungv maaih zingh laatc wuonv nyei zingh, hnamv oix caangv daaih benx ninh ganh nyei zingh. 2He^se^ki^yaa buatc Sen^naa^ke^lipv daaih jiez hnyouv oix mborqv Ye^lu^saa^lem, 3ninh ziouc caux ninh nyei jien caux henv haic nyei baeng caangh laangh oix zaeqv zingh nyei wuom-zingv. Ninh mbuo ziouc tengx ninh. 4Maaih mienh camv nyei gapv zunv daaih zaeqv nzengc yietc zungv wuom-zingv caux liouc jiex deic-bung wuov diuh ndoqv-dorn. Ninh mbuo gorngv, “Fungc oix zuqc bun Atc^si^lie nyei hungh daaih buatc wuom ndongc naaiv camv!” 5Hungh diex longc qaqv zoux gong zorc zingh laatc mbaang waaic nyei dorngx aengx ceix laauh yiem zingh laatc gu'nguaaic. Yiem zingh laatc ga'nyiec maengx ninh aengx ceix yiemc zingh laatc weih gormx, aengx ceix Ndaawitv nyei Zingh, Minlo, wuov norm dorngx. Ninh yaac zoux mborqv jaax nyei wuoqc ginc caux torngv-baaih camv.
6Ninh paaiv jun-baeng-bieiv gunv baeqc fingx, aengx heuc ninh mbuo gapv zunv yiem zingh gaengh nyei domh zuangx zaamc, ziouc longc naaiv deix waac orn ninh mbuo nyei hnyouv. 7“Meih mbuo oix zuqc henv yaac daamv hlo. Maiv dungx gamh nziex yaac maiv dungx hnyouv namx laaix Atc^si^lie nyei hungh caux gan ninh wuov deix yietc zungv jun-baeng, weic zuqc caux mbuo yiem wuov dauh zungv gauh henv caux ninh mbuo yiem nyei. 8Caux ninh yiem nyei se baamh mienh hnangv, mv baac caux mbuo yiem wuov dauh se Ziouv, mbuo nyei Tin-Hungh, weic tengx mbuo yaac weic mbuo mborqv jaax.” Baeqc fingx ziouc kaux Yu^ndaa nyei hungh, He^se^ki^yaa, nyei waac duqv orn hnyouv.
9Nqa'haav Atc^si^lie nyei hungh, Sen^naa^ke^lipv, caux ninh nyei zuangx jun-baeng weih jienv Laakitv Zingh wuov zanc, ninh paaiv ninh nyei baeng-bieiv mingh Yu^ndaa nyei hungh, He^se^ki^yaa, caux yiem Ye^lu^saa^lem Zingh nyei yietc zungv Yu^ndaa Mienh gorngv,
10“Atc^si^lie nyei hungh, Sen^naa^ke^lipv, hnangv naaiv nor gorngv, ‘Meih mbuo kaux haaix nyungc cingx daaih yiem Ye^lu^saa^lem zuqc jun-baeng weih gormx? 11He^se^ki^yaa Hungh mbuox meih mbuo “Ziouv, yie mbuo nyei Tin-Hungh, zungv oix njoux yie mbuo biaux ndutv Atc^si^lie nyei buoz-ndiev” wuov deix waac ninh kungx nduov meih mbuo, oix bun meih mbuo zuqc ngorc hnaangx jaang nqaatv daic. 12He^se^ki^yaa Hungh ganh caeqv yiem hlang zaangc naaiv dauh zienh nyei dorngx caux ziec-dorngh, yaac gorngv mbuox meih mbuo Yu^ndaa caux Ye^lu^saa^lem nyei zuangx mienh, “Meih mbuo kungx oix zuqc daaih naaiv norm nduqc norm ziec-dorngh buov fongc horc ziec nyei ga'naaiv hnangv.”
13“ ‘Meih mbuo maiv hiuv duqv yie caux yie nyei ong-taaix hnangv haaix nor zoux bun ganh guoqv nyei fingx-fingx mienh fai? Wuov deix guoqv nyei baeqc fingx nyei zienh haih njoux ninh mbuo biaux ndutv yie nyei buoz-ndiev fai? 14Yie nyei ong-taaix mietc nzengc wuov deix guoqv nyei haaix dauh zienh duqv njoux ninh nyei baeqc fingx biaux ndutv yie fai? Wuov nyungc meih mbuo nyei zienh haih njoux meih mbuo biaux ndutv, maiv zuqc yiem yie nyei buoz-ndiev fai? 15Hnangv naaiv nor, maiv dungx bun He^se^ki^yaa nduov meih mbuo, bun meih mbuo hnamv dorngc. Maiv dungx sienx ninh, weic zuqc maiv maaih haaix norm guoqv fai haaix fingx mienh nyei zienh haih njoux ninh nyei baeqc fingx biaux ndutv yie fai yie nyei ong-taaix nyei buoz-ndiev. Hnangv naaic meih mbuo nyei zienh gauh fatv maiv haih njoux meih mbuo.’+”
16Sen^naa^ke^lipv nyei jien corc aengx gorngv camv-nyungc daanh Ziouv Tin-Hungh caux ninh nyei bou, He^se^ki^yaa. 17Ninh yaac fiev fienx gorngv doqc Ziouv, I^saa^laa^en nyei Tin-Hungh, yaac hnangv naaiv nor gorngv ninh, “Naaiv deix guoqv nyei zienh maiv njoux ninh mbuo nyei baeqc fingx biaux ndutv yie nyei buoz-ndiev. He^se^ki^yaa nyei zienh yaac fih hnangv nyei maiv haih njoux ninh nyei baeqc fingx biaux ndutv yie nyei buoz-ndiev.” 18Naaiv deix baeng-bieiv longc Yu^ndaa Mienh nyei waac heuc mbui nyei gorngv mbuox yiem Ye^lu^saa^lem nyei zingh laatc gu'nguaaic nyei mienh, oix haeqv ninh mbuo, bun ninh mbuo gamh nziex haic ziouc haih caangv duqv wuov norm zingh. 19Ninh mbuo gorngv Ye^lu^saa^lem nyei Tin-Hungh hnangv ninh mbuo gorngv lungh ndiev nyei ganh fingx mienh nyei zienh, se mienh nyei buoz zoux daaih nyei zienh.

Tin-Hungh Njoux He^se^ki^yaa

(Beiv mangc 2 Hungh Douh 19:1-37; I^saa^yaa 37:1-38)

20He^se^ki^yaa Hungh caux Aamortv nyei dorn, douc waac mienh, I^saa^yaa, ziouc weic naaiv deix jauv mangc jienv lungh heuc jienv daux gaux. 21Ziouv ziouc paaiv dauh fin-mienh bieqc Atc^si^lie hungh nyei ciangv daix nzengc ninh henv haic nyei mborqv jaax baeng caux ninh nyei domh baeng-bieiv fiuv-baeng-bieiv. Atc^si^lie nyei hungh ziouc nyaiv haic, nzuonx ninh ganh nyei guoqv. Ninh bieqc ninh nyei zienh nyei biauv wuov zanc, maaih deix ninh ganh nyei dorn longc nzuqc ndaauv daix ninh aqv.
22Hnangv naaic Ziouv njoux He^se^ki^yaa caux Ye^lu^saa^lem nyei baeqc fingx biaux ndutv Atc^si^lie nyei hungh, Sen^naa^ke^lipv, nyei buoz-ndiev yaac biaux ndutv yietc zungv win-wangv nyei buoz-ndiev. 23Mienh camv nyei daaih taux Ye^lu^saa^lem dorh ga'naaiv daaih bun Ziouv, aengx dorh jaaix nyei ga'naaiv daaih bun Yu^ndaa nyei hungh, He^se^ki^yaa. Yiem naaic daaih maanc guoqv mienh taaih He^se^ki^yaa weih hlo.

He^se^ki^yaa Butv Baengc

(Beiv mangc 2 Hungh Douh 20:1-11; I^saa^yaa 38:1-22)

24Wuov deix ziangh hoc He^se^ki^yaa butv baengc aav lamh daic aqv. Ninh daux gaux tov Ziouv,Ziouv yaac dau aengx bun norm mbuoqc horngh nyei jangx-hoc. 25Mv baac He^se^ki^yaa maiv laengz Ziouv nyei zingh en weic zuqc ninh nyei hnyouv maux. Weic naaiv Ziouv nouz haic ninh caux Yu^ndaa caux Ye^lu^saa^lem. 26He^se^ki^yaa ziouc nyiemv aengx goiv hnyouv guangc ninh zoux maux nyei jauv. Weic naaiv yiem He^se^ki^yaa ziangh nyei hnoi-nyieqc, Ziouv maiv bun ninh mbuo zuqc ninh nouz.

He^se^ki^yaa Butv Zoih Yaac Maaih Njang-Laangc

(Beiv mangc 2 Hungh Douh 20:12-19; I^saa^yaa 39:1-8)

27He^se^ki^yaa za'gengh! butv zoih haic. Haaix dauh yaac taaih ninh. Ninh zoux dorngx siou ninh nyei jiem nyaanh caux jaaix nyei la'bieiv, laapc liuc, torngv-baaih caux nyungc-nyungc jaaix nyei jaa-sic. 28Ninh zoux lamz siou laangh ziqc, aengx zoux dorngx siou siang-a'ngunc diuv caux ga'lanv youh. Ninh aengx zoux nyungc-nyungc saeng-kuv nyei dorngx caux yungh laanh. 29Ninh yaac ceix zingh camv nyei yaac duqv ngongh guanh yungh guanh camv! haic, weic zuqc Tin-Hungh ceix bun ninh za'gengh! butv zoih haic.
30Se dongh He^se^ki^yaa caeqv Gi^hon wuov jiex nyei wuom-zingv bun wuom liouc njiec daaih bieqc Ndaawitv nyei Zingh. He^se^ki^yaa zoux haaix nyungc ninh duqv longx. 31Hnangv naaiv nor maaih Mbaa^mbi^lon nyei domh jien paaiv daaih nyei gong-zoh daaih naaic taux yiem guoqv zaangc cuotv nyei jangx-hoc. Tin-Hungh bun ninh sueih ninh ganh nyei hnyouv kauv ninh, oix hiuv duqv yiem ninh nyei hnyouv maaih nyei yietc zungv.

He^se^ki^yaa Guei Seix

(Beiv mangc 2 Hungh Douh 20:20-21)

32He^se^ki^yaa Hungh gunv nyei ziangh hoc zoux zengc njiec nyei sic caux ninh zoux longx nyei jauv, fiev jienv Aamortv nyei dorn, douc waac mienh, I^saa^yaa, laauc yaangh nyei sic yiem I^saa^laa^en caux Yu^ndaa nyei hungh douh daan. 33He^se^ki^yaa guei seix mi'aqv. Ninh zangx jienv yiem Ndaawitv nyei zeiv-fun nyei zouv-gemh wuov jiex maengx bung. Ninh daic nyei ziangh hoc, Yu^ndaa Deic caux Ye^lu^saa^lem Zingh nyei zuangx mienh taaih ninh. Ninh nyei dorn, Maa^natv^se, nzipc jienv ninh zoux hungh.

32

Quân đội San-chê-ríp bao vây thành Giê-ru-sa-lem

(II Vua 18:13-37; Êsai 36:1-22)

1Sau các việc nầy và những hành động trung tín của Ê-xê-chia thì San-chê-ríp, vua A-si-ri, kéo quân đến xâm lăng xứ Giu-đa, đóng trại trước các thành kiên cố và ra lệnh đánh phá chúng. 2Khi Ê-xê-chia thấy San-chê-ríp đến và chuẩn bị tấn công Giê-ru-sa-lem, 3vua hội ý với các thủ lĩnh và những dũng sĩ để ngăn chặn các nguồn nước ở ngoài thành. Họ đều ủng hộ vua. 4Đông đảo dân chúng tụ họp lại, ngăn các suối nước và các khe chảy qua vùng đất ấy. Họ bảo nhau: “Tại sao chúng ta lại để cho các vua A-si-ri đến đây và tìm được nhiều nước?” 5Vua kiên quyết hành động, xây lại tất cả tường thành đổ nát, xây các tháp canh cao lên, và xây một tường thành khác ở bên ngoài. Vua còn củng cố Mi-lô trong thành Đa-vít, và chế tạo nhiều lao và khiên. 6Vua bổ nhiệm các tướng chỉ huy quân đội, rồi triệu tập họ đến quảng trường nơi cổng thành phố và khích lệ họ: 7“Hãy mạnh dạn và can đảm lên! Đừng sợ hãi, đừng kinh khiếp trước mặt vua A-si-ri và đám quân đông đảo theo vua ấy, vì Đấng ở cùng chúng ta mạnh hơn kẻ ở với vua ấy; 8vua ấy chỉ có cánh tay phàm nhân, còn chúng ta có Giê-hô-va Đức Chúa Trời ở với chúng ta để giúp đỡ và chiến đấu thay chúng ta.” Dân chúng được khích lệ nhờ lời của Ê-xê-chia, vua Giu-đa.
9Sau việc ấy, San-chê-ríp, vua A-si-ri, cùng cả đạo quân của vua vẫn còn bao vây La-ki. Vua sai các thuộc hạ đến gặp Ê-xê-chia và dân Giu-đa tại Giê-ru-sa-lem và nói: 10“San-chê-ríp, vua A-si-ri, nói thế nầy: Các ngươi nương cậy điều gì mà cứ ở mãi trong thành Giê-ru-sa-lem bị bao vây như thế? 11Chẳng phải Ê-xê-chia đã lừa dối các ngươi để các ngươi chết đói chết khát khi nói rằng: ‘Giê-hô-va Đức Chúa Trời chúng ta sẽ giải cứu chúng ta khỏi tay vua A-si-ri’ đó sao? 12Chẳng phải chính Ê-xê-chia đã dẹp bỏ những nơi cao và bàn thờ của Ngài, rồi bảo dân Giu-đa và Giê-ru-sa-lem rằng: ‘Các ngươi chỉ thờ lạy trước một bàn thờ và chỉ xông hương trên đó mà thôi’ sao? 13Các ngươi chẳng biết ta và tổ phụ ta đã từng làm gì cho các dân thiên hạ sao? Các thần của những dân tộc ấy có giải cứu xứ của chúng khỏi tay ta được chăng? 14Trong số các thần của những dân tộc mà tổ phụ ta đã tận diệt, có thần nào giải cứu dân mình khỏi tay ta chăng? Thế thì thần của các ngươi có thể giải cứu các ngươi khỏi tay ta chăng? 15Vậy bây giờ, đừng để Ê-xê-chia lừa dối và phỉnh gạt các ngươi như thế. Các ngươi đừng tin ông ta, vì chẳng có thần của dân tộc nào hay nước nào giải cứu dân mình khỏi tay ta hay tổ phụ ta, thì làm sao Đức Chúa Trời các ngươi có thể giải cứu các ngươi khỏi tay ta được!”
16Các thuộc hạ của San-chê-ríp còn xúc phạm đến Giê-hô-va Đức Chúa Trời, và xúc phạm Ê-xê-chia là đầy tớ Ngài. 17San-chê-ríp cũng viết nhiều thư thóa mạ Giê-hô-va Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên và nói phạm đến Ngài rằng: “Thần của các dân thiên hạ chẳng giải cứu dân mình khỏi tay ta, thì thần của Ê-xê-chia cũng chẳng giải cứu dân mình khỏi tay ta được đâu!” 18Chúng la lớn lên bằng tiếng Giu-đa cho dân Giê-ru-sa-lem ở trên vách thành nghe, làm cho họ hoảng sợ để chiếm lấy thành. 19Chúng nói về Đức Chúa Trời của Giê-ru-sa-lem như nói về những thần của các dân thiên hạ, là sản phẩm do tay người làm ra.

Đạo quân của San-chê-ríp bị hủy diệt

(II Vua 19:14-19,35-37; Êsai 37:14-20; 37:36-38)

20Vua Ê-xê-chia và nhà tiên tri Ê-sai, con của A-mốt, cầu nguyện về việc nầy và hướng lên trời mà kêu cầu. 21Đức Giê-hô-va sai một thiên sứ diệt tất cả những dũng sĩ, quan tướng và thủ lĩnh trong trại quân của vua A-si-ri. Vua phải xấu hổ rút lui về nước. Khi vua vào đền thờ thần mình, có mấy người con của vua dùng gươm giết vua tại đó. 22Như vậy, Đức Giê-hô-va cứu Ê-xê-chia và dân cư thành Giê-ru-sa-lem khỏi tay San-chê-ríp, vua A-si-ri, và khỏi tay mọi kẻ thù; Ngài cho họ được yên ổn mọi bề. 23Có nhiều người đem lễ vật đến dâng cho Đức Giê-hô-va tại Giê-ru-sa-lem, và nhiều tặng vật quý báu cho Ê-xê-chia, vua Giu-đa. Từ đó về sau, vua được các nước tôn trọng.

Ê-xê-chia bị bệnh và được chữa lành

(II Vua 20:1-11; Êsai 38:1-8)

24Trong những ngày ấy, Ê-xê-chia lâm bệnh sắp chết. Vua cầu nguyện với Đức Giê-hô-va, Ngài đáp lời và ban cho vua một dấu lạ. 25Nhưng Ê-xê-chia không báo đáp ân huệ Chúa ban cho mình, vì vua sinh lòng kiêu ngạo nên cơn thịnh nộ của Chúa nổi lên cùng vua, cùng Giu-đa và Giê-ru-sa-lem. 26Tuy nhiên, cuối cùng Ê-xê-chia và dân cư Giê-ru-sa-lem hạ mình xuống, không còn kiêu ngạo nữa, nên trong đời Ê-xê-chia, cơn thịnh nộ của Đức Giê-hô-va không giáng trên họ.

Sự thịnh vượng và thành đạt của Ê-xê-chia

27Ê-xê-chia trở nên rất giàu có và được tôn trọng. Vua xây các kho để cất vàng bạc, đá quý, hương liệu, khiên và các loại vật dụng có giá trị. 28Vua xây các vựa để chứa ngũ cốc, rượu và dầu. Vua cho làm chuồng để nhốt súc vật, bầy chiên và bầy bò. 29Vua cũng xây nhiều thành, nuôi nhiều bầy chiên và bò, vì Đức Chúa Trời ban cho vua rất nhiều của cải. 30Chính vua Ê-xê-chia đã lấp thượng nguồn của suối Ghi-hôn và dẫn nó chảy ngầm dưới đất qua phía tây của thành Đa-vít. Trong mọi việc, Ê-xê-chia đều được thành công. 31Nhưng khi các sứ giả mà vua Ba-by-lôn sai đến để hỏi thăm về dấu lạ đã xảy ra trong xứ, thì Đức Chúa Trời tạm lìa vua để thử xem lòng dạ vua thế nào.

Vua Ê-xê-chia băng hà

(II Vua 20:20,21)

32Các việc khác của Ê-xê-chia và những việc thiện mà vua đã làm đều được chép trong sách Các Vua Giu-đa và Y-sơ-ra-ên qua khải tượng của nhà tiên tri Ê-sai, con của A-mốt. 33Ê-xê-chia an giấc cùng tổ phụ mình và được an táng trong khu lăng tẩm trên đồi của dòng dõi Đa-vít. Cả Giu-đa và Giê-ru-sa-lem đều bày tỏ lòng tôn kính vua lúc băng hà. Ma-na-se, con vua, lên ngai kế vị.