24

  1Tsw xob khib cov tuabneeg phem,
   tsw xob ntshaw nrug puab nyob ua ke,
   2tsua qhov puab lub sab
   ntaus tswvyim ua nruj ua tswv,
  hab puab daim tawv ncauj
   has tej lug kws yuav moog ua phem.

   3Swv tswvyim txhad ua tau lub tsev,
   hab muaj kev thoob tswb to nrog
   ua lub tsev nyob ruaj khov.
   4Hab muaj kev txawj ntse
   txhad ua rua tej chaav tsev
  muaj cuab txhaj cuab taam
   zoo zoo nkauj puv nkaus.
   5Tug kws muaj tswvyim muaj zug heev,
   tug kws txawj ntse kuj muaj zug tuaj.
   6Yog muaj cov txawj ntse qha
   mas koj txhad nqeg teg ua rog tau,
  hab muaj ntau leej ua chaw sablaaj
   koj txhad kov yeej.
   7Tswvyim nyob sab dhau tug ruag,
   ntawm lub rooj loog⚓
   nwg tsw rua qhov ncauj has.

   8Tug kws ntaus tswvyim ua phem
   luas yuav hu tas tug thaab plaub.
   9Qhov kws ntaus tswvyim
   ua tej yaam ruag kuj txhum,
  hab tug kws thuaj luag
   yog tug kws tuabneeg ntxub kawg.

   10Yog koj poob sab nthaav
   rua nub kws koj raug ceblaaj,
   koj kuj tsw muaj zug.
   11Ca le cawm cov kws
   raug caab moog tua kuas dim,
  ca le paab tug kws raug caab
   nrhaaj nrhuj nrheev moog tua kuas dim.
   12Yog koj has tas,
   “Peb tsw paub zaaj nuav le,”
  mas Vaajtswv kws tshuaj saib lub sab
   yuav tsw pum lov?
  Tug kws zuv rawv koj tug ntsuj plig
   tsw paub hab lov?
  Nwg yuav tsw pauj rua tuabneeg
   lawv le puab tau ua lug lawm lov?

   13Kuv tub 'e, ca le noj zwb ntaab
   vem yog yaam kws zoo,
  hab zwb ntaab kws nrug ntawm lub tsev ntaab
   kuj qaab zwb heev.
   14Yuav tsum paub tas tswvyim
   zoo ib yaam le ntawd rua koj tug ntsuj plig,
  yog koj tau tswvyim, koj lub hauv ntej yuav zoo
   hab koj yuav tsw nplaam tej kws koj vaam.

   15Tsw xob zuv tog nrhw
   ib yaam le tej tuabneeg limham
  kws yuav lws tug ncaaj nceeg lub tsev,
   tsw xob ua nruj ua tswv rua nwg lub tsev,
   16tsua qhov tug ncaaj nceeg
   txawm qaug xyaa zag los tseed sawv lug hab,
  tassws tug tuabneeg limham
   raug vej sub vej sw muab ntxuav pov tseg.

   17Tsw xob zoo sab xyiv faab
   rua thaus koj tug yeeb ncuab qaug,
   hab tsw xob zoo sab rua thaus nwg dawm,
   18ntshai tsaam Yawmsaub pum
   tes yuav tsw txaus sab
  hab nwg yuav thim qhov kws nwg npau tawg
   rua koj tug yeeb ncuab.

   19Koj tsw xob nyuaj sab
   rua tej tuabneeg kws ua phem
   hab tsw xob khib cov kws ua limham,
   20tsua qhov tug tuabneeg phem
   tsw muaj lub hauv ntej zoo,
  hab tug tuabneeg limham lub teeb
   yuav raug muab tua.

   21Kuv tub 'e, ca le fwm hab paub ntshai
   Yawmsaub hab vaajntxwv,
  tsw xob nrug tej tuabneeg kws faav xeeb
   ua ib lub sab,
   22tsua qhov ob tug yuav ua
   vej sub vej sw tshwm lug sai sai,
  mas leejtwg yuav paub tej kev puam tsuaj
   kws ob tug ua?

Tej lug ntuag ntxwv

  23Tej lug nuav yog cov kws muaj tswvyim has.
   Qhov kws saib dej ua ntu saib tuabneeg plhu
   mas tsw zoo le.
   24Tug kws has rua tug tuabneeg limham tas,
   “Koj tsw txhum,”
  mas yuav raug tej pejxeem tshev foom
   hab raug tej tebchaws ntxub.
   25Tassws cov kws qhuab ntuag
   tug tuabneeg limham
  yuav tau nyob kaaj sab
   hab yuav tau koob moov.
   26Tug kws teb lu lug tseeb
   mas zoo le nwj daim tawv ncauj.
   27Ca le npaaj koj tej daag num saab nrau
   hab ua txhua yaam kuas txhwj huv koj daim teb,
   dhau ntawd kuj ua koj lub tsev.
   28Tsw xob laam ua timkhawv
   tum koj kwvtij zej zog kws tsw tau ua txhum,
   hab koj daim tawv ncauj tsw xob daag.
   29Tsw xob has tas, “Kuv yuav ua rua nwg
   yaam le nwg tau ua rua kuv lawm,
   kuv yuav ua pauj tej kws nwg tub ua lawm.”
   30Kuv hlaa huv tug cis nkeeg daim teb
   hab tug tsw thoob tswb lub vaaj txwv maab,
   31ua cav xuav paug tuaj puv nkaus,
   nroj tsuag tuaj ntum quas nti,
   hab tej ntsaa laaj kaab pob zeb pob taag.
   32Kuv pum hab ua tuab zoo xaav,
   kuv saib ntsoov
   mas kuv txhad tau kev qhuab qha.
   33Tsaug ib nyuas tswg zug,
   ib nyuas qe muag, khawm teg su ib plag,
   34mas txujkev pluag yuav lug txug koj
   yaam nkaus le tub saab tuaj lws,
  hab kev txom nyem yuav lug
   yaam nkaus le tug coj ntaaj coj rag tuaj lws.

24

— 19 —

  1Đừng ganh tị với kẻ ác,
   cũng đừng mong ước kết bạn với chúng.
   2Đầu óc chúng chỉ âm mưu hung bạo,
   và lúc nào cũng nói đến chuyện gây rối.

— 20 —

  3Muốn dựng gia đình tốt phải có khôn ngoan,
   muốn tạo gia đình mạnh phải có hiểu biết.
   4Có hiểu biết phòng ốc mới đầy đủ,
   và chứa những châu báu và của cải quí giá.

— 21 —

  5Người khôn ngoan hơn kẻ có sức mạnh,
   ai hiểu biết mạnh hơn kẻ có sức.
   6Khi ra trận phải có chiến thuật hay.
   Muốn chiến thắng phải có nhiều cố vấn giỏi.

— 22 —

  7Kẻ dại không hiểu nổi sự khôn ngoan.
   Khi họp nơi công cộng chúng chẳng biết nói gì.

— 23 —

  8Kẻ âm mưu điều ác sẽ bị gọi là kẻ quấy rối.
   9Âm mưu ngu xuẩn là phạm tội,
   người ta ghét kẻ xấc láo.

— 24 —

  10Nếu con tỏ ra yếu hèn khi gặp khó khăn,
   chứng tỏ sức con quá kém.

— 25 —

  11Đừng ngần ngại giải cứu những kẻ sắp bị đưa đến chỗ chết;
   giải thoát những kẻ sắp bị giết.
   12Nếu con nói, “Chúng ta chẳng hay biết gì về việc nầy cả,”
   thì Thượng Đế, Đấng thấu rõ tâm tư con sẽ thấy.
  Đấng đang trông chừng con sẽ biết.
   Ngài sẽ đền đáp cho mỗi người theo điều họ làm.

— 26 —

  13Con ơi, hãy ăn mật ong vì nó ngon.
   Mật ong từ tổ ong thật ngon ngọt.
   14Cũng vậy, sự khôn ngoan rất ngọt ngào cho đời con.
   Nếu con tìm được sự khôn ngoan,
  con sẽ có hi vọng trong tương lai,
   ước vọng con sẽ không bị cắt đứt.

— 27 —

  15Đừng làm như kẻ gian ác rình rập nhà người công chính;
   đặng cướp phá nơi ở họ.
   16Dù người công chính gặp khó khăn bảy lần,
   họ sẽ không quỵ ngã,
   nhưng kẻ ác sẽ bị sụp đổ vĩnh viễn vì một tai ương.

— 28 —

  17Chớ vui mừng khi kẻ thù con bị gục ngã;
   đừng hớn hở khi nó gặp lôi thôi.
   18CHÚA sẽ thấy điều đó và không hài lòng.
   Ngài sẽ không còn nổi giận cùng nó nữa.

— 29 —

  19Đừng ganh tị với kẻ ác,
   đừng đố kỵ với kẻ gian tà.
   20Kẻ ác chẳng có gì mà trông mong;
   chúng sẽ bị diệt đi như đèn tắt.

— 30 —

  21Con ơi, hãy kính trọng CHÚA và vua.
   Đừng nhập bọn với kẻ
   không vâng phục vua và CHÚA.⚓
   22CHÚA và vua sẽ mau chóng tiêu diệt bọn đó.
   Hai vị đó có thể gây đại họa cho chúng.

Những lời khôn ngoan khác

  23Sau đây là lời lẽ của người khôn:
   Khi ngồi phân xử không nên thiên vị bên nào.
   24Đừng xử kẻ ác mà cho rằng chúng vô tội;
   vì dân chúng sẽ chưởi rủa con,
   các nước sẽ hận thù con.
   25Nhưng nếu con phạt kẻ có tội thì mọi việc sẽ êm xuôi,
   con sẽ nhận được ân phúc.
   26Lời đáp thẳng thắn như cái hôn lên môi.
   27Trước hết hãy thu xếp việc bên ngoài
   và chuẩn bị ruộng nương của con.
   Rồi sau đó hãy xây nhà.
   28Đừng vô cớ làm chứng nghịch người láng giềng mình.
   Đừng khai những điều không thật.
   29Không nên nói, “Ta sẽ trả đũa;
   Ta sẽ làm cho hắn như hắn đã làm cho ta.”
   30Ta đi ngang ruộng của kẻ biếng nhác
   và đi qua vườn nho của kẻ thiếu hiểu biết.
   31Ta thấy gai gốc mọc khắp nơi.
   Cỏ dại phủ kín đất, còn vách đá thì đổ nhào.
   32Ta suy nghĩ điều ta thấy;
   và học được bài nầy.
   33Ngủ một chút, chợp mắt chốc lát.
   Khoanh tay nằm xuống nghỉ giây lát.
   34Thì cái nghèo sẽ đến với con như chiến sĩ mang vũ khí;
   con sẽ thiếu thốn như bị cướp.