24

¹Tsw xob khib cov tuabneeg phem,
tsw xob ntshaw nrug puab nyob ua ke,
²tsua qhov puab lub sab
ntaus tswvyim ua nruj ua tswv,
hab puab daim tawv ncauj
has tej lug kws yuav moog ua phem.

³Swv tswvyim txhad ua tau lub tsev,
hab muaj kev thoob tswb to nrog
ua lub tsev nyob ruaj khov.
⁴Hab muaj kev txawj ntse
txhad ua rua tej chaav tsev
muaj cuab txhaj cuab taam
zoo zoo nkauj puv nkaus.
⁵Tug kws muaj tswvyim muaj zug heev,
tug kws txawj ntse kuj muaj zug tuaj.
⁶Yog muaj cov txawj ntse qha
mas koj txhad nqeg teg ua rog tau,
hab muaj ntau leej ua chaw sablaaj
koj txhad kov yeej.
⁷Tswvyim nyob sab dhau tug ruag,
ntawm lub rooj loog⚓
nwg tsw rua qhov ncauj has.

⁸Tug kws ntaus tswvyim ua phem
luas yuav hu tas tug thaab plaub.
⁹Qhov kws ntaus tswvyim
ua tej yaam ruag kuj txhum,
hab tug kws thuaj luag
yog tug kws tuabneeg ntxub kawg.

¹⁰Yog koj poob sab nthaav
rua nub kws koj raug ceblaaj,
koj kuj tsw muaj zug.
¹¹Ca le cawm cov kws
raug caab moog tua kuas dim,
ca le paab tug kws raug caab
nrhaaj nrhuj nrheev moog tua kuas dim.
¹²Yog koj has tas,
“Peb tsw paub zaaj nuav le,”
mas Vaajtswv kws tshuaj saib lub sab
yuav tsw pum lov?
Tug kws zuv rawv koj tug ntsuj plig
tsw paub hab lov?
Nwg yuav tsw pauj rua tuabneeg
lawv le puab tau ua lug lawm lov?

¹³Kuv tub 'e, ca le noj zwb ntaab
vem yog yaam kws zoo,
hab zwb ntaab kws nrug ntawm lub tsev ntaab
kuj qaab zwb heev.
¹⁴Yuav tsum paub tas tswvyim
zoo ib yaam le ntawd rua koj tug ntsuj plig,
yog koj tau tswvyim, koj lub hauv ntej yuav zoo
hab koj yuav tsw nplaam tej kws koj vaam.

¹⁵Tsw xob zuv tog nrhw
ib yaam le tej tuabneeg limham
kws yuav lws tug ncaaj nceeg lub tsev,
tsw xob ua nruj ua tswv rua nwg lub tsev,
¹⁶tsua qhov tug ncaaj nceeg
txawm qaug xyaa zag los tseed sawv lug hab,
tassws tug tuabneeg limham
raug vej sub vej sw muab ntxuav pov tseg.

¹⁷Tsw xob zoo sab xyiv faab
rua thaus koj tug yeeb ncuab qaug,
hab tsw xob zoo sab rua thaus nwg dawm,
¹⁸ntshai tsaam Yawmsaub pum
tes yuav tsw txaus sab
hab nwg yuav thim qhov kws nwg npau tawg
rua koj tug yeeb ncuab.

¹⁹Koj tsw xob nyuaj sab
rua tej tuabneeg kws ua phem
hab tsw xob khib cov kws ua limham,
²⁰tsua qhov tug tuabneeg phem
tsw muaj lub hauv ntej zoo,
hab tug tuabneeg limham lub teeb
yuav raug muab tua.

²¹Kuv tub 'e, ca le fwm hab paub ntshai
Yawmsaub hab vaajntxwv,
tsw xob nrug tej tuabneeg kws faav xeeb
ua ib lub sab,
²²tsua qhov ob tug yuav ua
vej sub vej sw tshwm lug sai sai,
mas leejtwg yuav paub tej kev puam tsuaj
kws ob tug ua?

Tej lug ntuag ntxwv

²³Tej lug nuav yog cov kws muaj tswvyim has.
Qhov kws saib dej ua ntu saib tuabneeg plhu
mas tsw zoo le.
²⁴Tug kws has rua tug tuabneeg limham tas,
“Koj tsw txhum,”
mas yuav raug tej pejxeem tshev foom
hab raug tej tebchaws ntxub.
²⁵Tassws cov kws qhuab ntuag
tug tuabneeg limham
yuav tau nyob kaaj sab
hab yuav tau koob moov.
²⁶Tug kws teb lu lug tseeb
mas zoo le nwj daim tawv ncauj.
²⁷Ca le npaaj koj tej daag num saab nrau
hab ua txhua yaam kuas txhwj huv koj daim teb,
dhau ntawd kuj ua koj lub tsev.
²⁸Tsw xob laam ua timkhawv
tum koj kwvtij zej zog kws tsw tau ua txhum,
hab koj daim tawv ncauj tsw xob daag.
²⁹Tsw xob has tas, “Kuv yuav ua rua nwg
yaam le nwg tau ua rua kuv lawm,
kuv yuav ua pauj tej kws nwg tub ua lawm.”
³⁰Kuv hlaa huv tug cis nkeeg daim teb
hab tug tsw thoob tswb lub vaaj txwv maab,
³¹ua cav xuav paug tuaj puv nkaus,
nroj tsuag tuaj ntum quas nti,
hab tej ntsaa laaj kaab pob zeb pob taag.
³²Kuv pum hab ua tuab zoo xaav,
kuv saib ntsoov
mas kuv txhad tau kev qhuab qha.
³³Tsaug ib nyuas tswg zug,
ib nyuas qe muag, khawm teg su ib plag,
³⁴mas txujkev pluag yuav lug txug koj
yaam nkaus le tub saab tuaj lws,
hab kev txom nyem yuav lug
yaam nkaus le tug coj ntaaj coj rag tuaj lws.

24

¹Đừng ganh tị với kẻ ác,
Cũng đừng ước ao ở chung với chúng.
²Vì lòng chúng chỉ nghĩ đến điều hung bạo,
Và môi chúng nói ra sự tổn hại.

³Nhờ sự khôn ngoan, cửa nhà được xây cất
Và được vững vàng bởi sự thông sáng.
⁴Nhờ tri thức, các phòng ốc đều chứa đầy
Của cải quý báu và đẹp đẽ.
⁵Người khôn ngoan có sức mạnh,
Và người tri thức gia tăng năng lực.
⁶Con phải nhờ sự chỉ dẫn khôn ngoan mà đánh giặc,
Nhờ có nhiều cố vấn mà chiến thắng.
⁷Sự khôn ngoan cao xa quá cho kẻ ngu dại;
Nơi cổng thành, nó không dám mở miệng ra.

⁸Kẻ nào mưu tính làm điều ác
Sẽ bị xem là kẻ gian xảo.
⁹Tư tưởng ngu dại là tội lỗi;
Kẻ nhạo báng bị người ta ghê tởm.

¹⁰Nếu con ngã lòng trong ngày hoạn nạn,
Thì sức lực con thật yếu kém thay!
¹¹Hãy giải cứu những kẻ bị đùa đến sự chết;
Và cứu những người đi lảo đảo tới chốn hành hình.
¹²Nếu con nói: “Kìa, chúng tôi chẳng biết điều nầy,”
Thì Đấng cân nhắc lòng người không xem xét điều ấy sao?
Và Đấng gìn giữ linh hồn con không biết đến ư?
Ngài chẳng báo cho mỗi người tùy theo công việc họ làm sao?

¹³Hỡi con ta, hãy ăn mật vì nó ngon lành;
Mật từ tàng ong thật ngọt ngào cho miệng con.
¹⁴Hãy biết rằng sự khôn ngoan đối với linh hồn con cũng vậy;
Nếu con tìm được sự khôn ngoan hẳn sẽ có tương lai,
Và hi vọng của con sẽ chẳng trở thành luống công.

¹⁵Hỡi kẻ ác, chớ rình rập nơi ở của người công chính;
Đừng phá phách chỗ nghỉ của người.
¹⁶Vì người công chính dù ngã bảy lần cũng đứng lên được,
Còn kẻ hung ác bị chìm đắm trong tai họa.

¹⁷Đừng vui mừng khi kẻ thù của con gục ngã;
Lúc nó bị đánh đổ, lòng con đừng hớn hở,
¹⁸Kẻo Đức Giê-hô-va không hài lòng về điều đó,
Và xoay cơn thịnh nộ Ngài khỏi nó chăng.

¹⁹Đừng nổi giận vì cớ kẻ làm ác,
Cũng đừng ganh tị những kẻ hung dữ;
²⁰Vì kẻ làm ác không có tương lai,
Và đèn kẻ hung dữ sẽ tắt đi.

²¹Hỡi con ta, hãy kính sợ Đức Giê-hô-va và tôn trọng vua;
Đừng liên kết với những kẻ phản nghịch,
²²Vì tai họa xảy đến thình lình trên chúng,
Và ai biết được sự phá hại sẽ đến từ cả hai?

Một số châm ngôn khác nữa

²³Đây cũng là những câu nói của người khôn ngoan:

Trong việc phân xử,
Thiên vị là điều không tốt.
²⁴Người nào nói với kẻ ác rằng: “Anh là người công chính,”
Sẽ bị dân chúng nguyền rủa, và các nước ghê tởm.
²⁵Nhưng người nào quở trách kẻ ác hẳn sẽ được hài lòng,
Và phước lành sẽ giáng trên họ.
²⁶Ai đáp lời chính đáng
Như hôn nơi môi.

²⁷Hãy ổn định công việc bên ngoài của con,
Và chuẩn bị mọi việc trong cánh đồng;
Sau đó hãy cất nhà của con.

²⁸Đừng vô cớ làm chứng nghịch người lân cận con,
Cũng đừng lấy môi miệng mình mà lừa dối.
²⁹Đừng nói: “Tôi sẽ làm cho hắn như hắn đã làm cho tôi;
Tôi sẽ báo trả mỗi người theo những gì người đã làm.”

Số phận của kẻ lười biếng

³⁰Ta có đi ngang qua cánh đồng của kẻ lười biếng,
Và gần vườn nho của kẻ thiếu hiểu biết;
³¹Kìa, gai góc mọc um tùm,
Cỏ dại phủ đầy khắp đất,
Còn tường rào bằng đá thì sụp đổ hoang tàn.
³²Ta nhìn xem và để tâm suy nghĩ,
Ta đã thấy và nhận được sự dạy dỗ nầy:
³³Ngủ một chút, chợp mắt một chút,⚓
Khoanh tay nằm nghỉ một chút,
³⁴Thì sự nghèo khổ sẽ đến trên con như một kẻ cướp,
Và sự thiếu thốn của con áp tới như một kẻ được vũ trang.