29
1Haaix dauh zanc-zanc zuqc gorngv-hemx corc hnyouv ngaengc,
wuov dauh ziouc liemh zeih zuqc mietc,
maiv maaih za'eix goiv duqv nzuonx.
2Kuv mienh maaih hatc maaz camv jienv faaux, baeqc fingx njien-youh,
mv baac orqv mienh zoux hlo gunv mienh, baeqc fingx njunh jienv yiem.
3Haaix dauh hnamv cong-mengh, wuov dauh bun ninh nyei die a'hneiv,
mv baac haaix dauh caux maaic sin nyei m'sieqv dorn jiu tong,
wuov dauh zaaux nzengc ninh maaih nyei yietc zungv ga'naaiv.
4Hungh diex longc baengh fim nyei jauv,
guoqv ziouc liepc duqv wuonv,
mv baac hungh diex aapv baeqc fingx cuotv nyaanh hmuangx
ziouc bun guoqv zuqc baaic.
5Mienh la'guaih ceng ninh nyei juangc laangz mienh
se hnangv zaeng mungz nzenc ninh ganh nyei zaux.
6Orqv mienh baamz zuiz se hnangv zuqc ganh nyei zuiz zoux koux hlopv jienv,
mv baac kuv mienh njien-youh, baaux nzung.⚓
7Kuv mienh hiuv duqv mienh jomc mienh horpc zuqc duqv nyei leiz,
mv baac orqv mienh maiv bieqc hnyouv naaiv nyungc jauv.
8Zoux huotv mienh nyei mienh coqv bun zingh nyei mienh lunc nzengc,⚓
mv baac cong-mengh mienh haih donv duqv qiex jiez nyei jauv.
9Se gorngv cong-mengh mienh caux mienh hngongx mienh nzaeng,
mienh hngongx mienh youc qiex jiez youc jatv, zungv maiv haih sekv.
10Oix daix mienh nyei mienh hanc haic maiv maaih dorngx nqemh nyei mienh.
Orqv mienh lorz hnyouv zingx nyei mienh nyei maengc.⚓
11Mienh hngongx mienh bun ninh nyei ga'qiex baetv cuotv nzengc,
mv baac cong-mengh mienh longc noic nyienz jienv.
12Se gorngv zoux hlo nyei mienh muangx gorngv-baeqc nyei waac,
ninh nyei yietc zungv jien ziouc waaic nzengc.
13Mienh jomc mienh caux zeix mienh nyei mienh maaih yietc diuc fih hnangv,
se Ziouv bun ninh mbuo i dauh nyei m'zing njang.
14Se gorngv hungh diex baengh fim nyei siemv mienh jomc mienh,
ninh nyei hungh weic yietc liuz liepc wuonv.
15Longc biaav mborqv njaaux yaac gorngv-njaaux, fu'jueiv ziouc jaa cong-mengh,
mv baac se gorngv sueih fu'jueiv ei ganh nyei hnyouv zoux, ziouc bun maa zuqc nyaiv.
16Orqv mienh duqv lingc gunv, zuiz nyei jauv jaa camv,
mv baac kuv mienh duqv buatc ninh mbuo zuqc baaic waaic nzengc.
17Oix zuqc mborqv njaaux meih nyei dorn,
ninh ziouc bun meih duqv hitv kuonx,
ninh yaac oix bun meih nyei hnyouv a'hneiv.
18Haaix norm dorngx maiv maaih laauc yaangh nyei jauv,⚓
baeqc fingx ziouc maiv muangx leiz gunv,
mv baac gan longx leiz-latc nyei mienh duqv orn-lorqc.
19Kungx longc waac gorngv-njaaux bou hnangv se maiv gaux.
Maiv gunv ninh mengh baeqc ninh maiv ei jienv zoux.
20Meih buatc nzuih siepv nyei mienh fai?
Mienh hngongx mienh zungv maaih lamh hnamv gauh camv ninh.
21Bou faix nyei ziangh hoc meih ei ninh nyei hnyouv bun ga'naaiv ninh,
setv mueiz ninh zorqv⚓ nzengc meih maaih nyei yietc zungv ga'naaiv.
22Ga'qiex beqv nyei mienh coqv cuotv nzaeng jaax nyei sic.
Hungh hec qiex jiez nyei mienh baamz zuiz camv.
23Mienh zoux maux ninh ziouc ndortv njiec aiv,
mv baac mienh nyiemc ganh zoux faix ziouc duqv mienh taaih.
24Haaix dauh caux janx-zaqc maaih buonc ziouc hanc ganh nyei maengc.
Ninh haiz mienh houv nyei waac yaac maiv gorngv haaix nyungc.⚓
25Mienh gamh nziex mienh se benx koux hlopv,
mv baac haaix dauh kaux Ziouv duqv yiem longx.
26Mienh camv nyei lorz zoux hlo nyei mienh korv-lienh,
mv baac se Ziouv bun mienh duqv baengh fim.
27Hnyouv maiv zingx nyei mienh zuqc kuv mienh youx,
hnyouv zingx nyei mienh zuqc orqv mienh youx.
29
1Người nào thường bị quở trách mà vẫn cứng đầu cứng cổ
Ắt sẽ bị bại hoại thình lình, không phương cứu chữa.
2Khi người ngay lành lãnh đạo, dân chúng được an vui,
Nhưng khi kẻ ác cầm quyền, người dân ta thán không kể xiết.
3Khi con cái yêu mến sự khôn ngoan, cha mẹ mừng vô tả;
Nhưng đứa con kết bạn với đĩ điếm sẽ phá sạch gia tài.
4Nhờ theo lẽ công chính, vua làm cho quốc gia mình bền vững,
Còn vua tham của hối lộ, đất nước sẽ chóng bị tiêu diệt.
5Ai tâng bốc người nào
Là giăng cạm bẫy trước bước chân người ấy.
6Kẻ ác phạm tội là nộp mình vào cạm bẫy,
Nhưng người ngay lành vẫn an tâm ca hát và vui mừng.
7Người ngay lành quan tâm đến quyền lợi của người nghèo,
Nhưng kẻ gian ác chẳng màng gì đến việc ấy.
8Kẻ nhạo báng gây cho thành bị quân thù phóng hỏa,
Nhưng người khôn ngoan làm cho cơn thịnh nộ nguôi đi.
9Nếu người khôn cãi nhau với kẻ dại,
Kẻ dại sẽ tức giận hoặc chế giễu, và sự việc sẽ không ngừng.
10Kẻ thích gây đổ máu ghét người thanh liêm trong sạch,
Nhưng người chính trực biết làm sao giữ mình được an toàn.
11Kẻ dại dột bộc lộ cơn giận mình ra hết,
Người khôn ngoan biết kiềm giữ nó trong lòng.
12Nếu người lãnh đạo thích nghe những lời gian dối,
Các viên chức dưới quyền rồi sẽ trở thành một bọn ác nhân.
13Người nghèo khổ và kẻ áp bức có chung một điểm:
Ðôi mắt của cả hai đều được CHÚA ban ánh sáng cho.
14Nếu vua cứ theo công lý mà xét xử người nghèo,
Thì ngôi nước vua ấy sẽ bền vững lâu dài.
15Roi vọt và lời quở trách sẽ giúp con cái trở nên khôn ngoan,
Còn đứa con luôn được nuông chiều sẽ làm cho mẹ nó xấu hổ.
16Khi những kẻ gian ác cầm quyền, tội ác sẽ gia tăng;
Còn người ngay lành sẽ sống và nhìn xem chúng sụp đổ.
17Hãy sửa dạy con bạn, nó sẽ cho bạn được an lòng,
Nó sẽ làm cho lòng bạn được vui thỏa sâu xa.
18Ðâu không có khải tượng dân sẽ buông tuồng thác loạn;
Nhưng ai vâng giữ luật pháp thật có phước thay!
19Chẳng phải chỉ dùng lời nói suông mà tôi đòi sẽ sửa đổi,
Dù có hiểu rõ ràng, nó cũng chẳng làm theo.
20Con có thấy kẻ vội vàng phát biểu ý kiến của nó chăng?
Một kẻ dại dột còn có hy vọng hơn nó.
21Ai nuôi dưỡng đầy tớ mình từ khi nó còn thơ ấu,
Lúc lớn lên, nó sẽ như con cái trong nhà.
22Ai để cho cơn giận của mình điều khiển sẽ dễ gây xung đột,
Người nóng tánh nhạy giận phạm lầm lỗi nhiều thay.
23Kẻ kiêu ngạo gây sỉ nhục cho mình,
Nhưng người có tinh thần khiêm tốn kết cục sẽ được tôn vinh.
24Ai làm ăn chia chác với kẻ trộm cắp ghét mạng sống mình,
Người ấy biết sự thật nhưng chẳng dám nói ra.
25Người hay sợ sẽ dễ sa vào bẫy,
Nhưng ai tin cậy CHÚA sẽ được an toàn.
26Lắm người cầu cạnh kẻ cầm quyền để được ân huệ,
Nhưng công lý cho người ta đến từ CHÚA.
27Người ngay lành ghê tởm kẻ bất chính;
Người theo đường công chính lại bị kẻ gian ác gớm ghê.