29
1Haaix dauh zanc-zanc zuqc gorngv-hemx corc hnyouv ngaengc,
wuov dauh ziouc liemh zeih zuqc mietc,
maiv maaih za'eix goiv duqv nzuonx.
2Kuv mienh maaih hatc maaz camv jienv faaux, baeqc fingx njien-youh,
mv baac orqv mienh zoux hlo gunv mienh, baeqc fingx njunh jienv yiem.
3Haaix dauh hnamv cong-mengh, wuov dauh bun ninh nyei die a'hneiv,
mv baac haaix dauh caux maaic sin nyei m'sieqv dorn jiu tong,
wuov dauh zaaux nzengc ninh maaih nyei yietc zungv ga'naaiv.
4Hungh diex longc baengh fim nyei jauv,
guoqv ziouc liepc duqv wuonv,
mv baac hungh diex aapv baeqc fingx cuotv nyaanh hmuangx
ziouc bun guoqv zuqc baaic.
5Mienh la'guaih ceng ninh nyei juangc laangz mienh
se hnangv zaeng mungz nzenc ninh ganh nyei zaux.
6Orqv mienh baamz zuiz se hnangv zuqc ganh nyei zuiz zoux koux hlopv jienv,
mv baac kuv mienh njien-youh, baaux nzung.⚓
7Kuv mienh hiuv duqv mienh jomc mienh horpc zuqc duqv nyei leiz,
mv baac orqv mienh maiv bieqc hnyouv naaiv nyungc jauv.
8Zoux huotv mienh nyei mienh coqv bun zingh nyei mienh lunc nzengc,⚓
mv baac cong-mengh mienh haih donv duqv qiex jiez nyei jauv.
9Se gorngv cong-mengh mienh caux mienh hngongx mienh nzaeng,
mienh hngongx mienh youc qiex jiez youc jatv, zungv maiv haih sekv.
10Oix daix mienh nyei mienh hanc haic maiv maaih dorngx nqemh nyei mienh.
Orqv mienh lorz hnyouv zingx nyei mienh nyei maengc.⚓
11Mienh hngongx mienh bun ninh nyei ga'qiex baetv cuotv nzengc,
mv baac cong-mengh mienh longc noic nyienz jienv.
12Se gorngv zoux hlo nyei mienh muangx gorngv-baeqc nyei waac,
ninh nyei yietc zungv jien ziouc waaic nzengc.
13Mienh jomc mienh caux zeix mienh nyei mienh maaih yietc diuc fih hnangv,
se Ziouv bun ninh mbuo i dauh nyei m'zing njang.
14Se gorngv hungh diex baengh fim nyei siemv mienh jomc mienh,
ninh nyei hungh weic yietc liuz liepc wuonv.
15Longc biaav mborqv njaaux yaac gorngv-njaaux, fu'jueiv ziouc jaa cong-mengh,
mv baac se gorngv sueih fu'jueiv ei ganh nyei hnyouv zoux, ziouc bun maa zuqc nyaiv.
16Orqv mienh duqv lingc gunv, zuiz nyei jauv jaa camv,
mv baac kuv mienh duqv buatc ninh mbuo zuqc baaic waaic nzengc.
17Oix zuqc mborqv njaaux meih nyei dorn,
ninh ziouc bun meih duqv hitv kuonx,
ninh yaac oix bun meih nyei hnyouv a'hneiv.
18Haaix norm dorngx maiv maaih laauc yaangh nyei jauv,⚓
baeqc fingx ziouc maiv muangx leiz gunv,
mv baac gan longx leiz-latc nyei mienh duqv orn-lorqc.
19Kungx longc waac gorngv-njaaux bou hnangv se maiv gaux.
Maiv gunv ninh mengh baeqc ninh maiv ei jienv zoux.
20Meih buatc nzuih siepv nyei mienh fai?
Mienh hngongx mienh zungv maaih lamh hnamv gauh camv ninh.
21Bou faix nyei ziangh hoc meih ei ninh nyei hnyouv bun ga'naaiv ninh,
setv mueiz ninh zorqv⚓ nzengc meih maaih nyei yietc zungv ga'naaiv.
22Ga'qiex beqv nyei mienh coqv cuotv nzaeng jaax nyei sic.
Hungh hec qiex jiez nyei mienh baamz zuiz camv.
23Mienh zoux maux ninh ziouc ndortv njiec aiv,
mv baac mienh nyiemc ganh zoux faix ziouc duqv mienh taaih.
24Haaix dauh caux janx-zaqc maaih buonc ziouc hanc ganh nyei maengc.
Ninh haiz mienh houv nyei waac yaac maiv gorngv haaix nyungc.⚓
25Mienh gamh nziex mienh se benx koux hlopv,
mv baac haaix dauh kaux Ziouv duqv yiem longx.
26Mienh camv nyei lorz zoux hlo nyei mienh korv-lienh,
mv baac se Ziouv bun mienh duqv baengh fim.
27Hnyouv maiv zingx nyei mienh zuqc kuv mienh youx,
hnyouv zingx nyei mienh zuqc orqv mienh youx.
29
1Người rắn lòng cứng cổ trước lời răn dạy
Sẽ suy sụp thình lình không phương chữa chạy.
2Người liêm chính cai trị, dân sự hân hoan;
Kẻ ác nắm quyền, dân chúng lầm than.
3Con khôn ngoan khiến cha vui lòng,
Kẻ nuôi gái điếm phá hại gia phong.
4Vua công minh nước cường thịnh;
Vua tham nhũng, nước vận mạt.
5Ai nịnh bợ hàng xóm láng giềng
Là giăng lưới dưới chơn người.
6Người ác bị tội mình sập bẫy,
Nhưng người ngay ca hát vui mừng.
7Người ngay trọng quyền lợi của người nghèo khó,
Còn kẻ ác chẳng biết đến quyền lợi đó.
8Kẻ kiêu cường khua mép làm cả thành náo động xôn xao,
Người khôn ngoan làm lắng dịu cơn thạnh nộ cuồng bạo.
9Người khôn chẳng cần tranh luận với kẻ ngu muội,
Vì nó hoặc nổi giận, hoặc cười ngạo nghễ không thôi.
10Người trọn vẹn bị kẻ khát máu ghen ghét,
Nhưng được người ngay quý chuộng.
11Kẻ dại để cơn giận mình bùng nổ,
Nhưng người khôn chế ngự nó.
12Nếu vua nghe lời siểm nịnh, dối gạt,
Bầy tôi người chỉ là phường gian ác.
13Người nghèo, kẻ giàu đều giống nhau ở điểm này:
Nhờ Thượng Đế cho ánh sáng để thấy.
14Vua nào xử công minh cho người nghèo nàn,
Sẽ được tồn tại với năm tháng.
15Giáo huấn, đòn vọt rèn luyện trẻ thơ,
Đứa trẻ phóng túng làm nhục mẹ nó.
16Số kẻ ác càng nhiều, tội phạm càng gia tăng,
Nhưng người công chính sẽ chứng kiến cảnh chúng suy tàn.
17Muốn hưởng hạnh phúc và tâm hồn được an tịnh,
Hãy sửa phạt con mình.
18Nước nào không được Thượng Đế hướng dẫn sẽ bị xáo trộn,
Quốc gia nào theo luật lệ Chúa, hạnh phúc trường tồn.
19Lời nói suông không đủ điều khiển người giúp việc,
Vì dù hiểu biết, chưa chắc họ đã lưu tâm.
20Người ngu đần còn khá hơn người vội nói.
21Nếu nuông chiều người giúp việc từ thuở bé,
Lớn lên nó sẽ đòi được kể như người thừa kế.
22Kẻ dễ giận suốt ngày gây gổ,
Người nóng tính lầm lỗi liên miên.
23Tính kiêu căng đưa người xuống dốc,
Lòng khiêm tốn đem lại hiển vinh.
24Người đồng lõa với kẻ trộm,
Dù đã thề trước tòa,
Mà ngậm miệng không tố giác
Là gây hại cho bản thân.
25Lo sợ người phàm là một cạm bẫy,
Tin cậy Thượng Đế sẽ được an toàn.
26Muốn công lý, cầu xin Thượng Đế,
Đừng mong tìm ân huệ của hoàng gia.
27Người ngay ghét việc gian tà,
Kẻ gian ghen ghét việc làm người ngay.