3
Dũ Náq Cóq Cucốh Rup Yễng
1Vớt ki, puo Nabũ-canêt-sa ớn noau tooc muoi lám rup toâq yễng, sarỡih tapoât chít coat, la‑a tapoât coat.⚓ Án dŏq rup ki tâng ntốq tapín Dura tâng cruang Ba-bulôn.
2Chơ puo ớn dũ náq máh cũai sốt tâng dũ cruang án sốt toâq rôm parnơi, bữn neq: máh cũai sốt pưn puo, máh ayững atĩ alới, máh cũai sốt vil, máh cũai yống práq tâng cruang, máh cũai parchĩn parnai, máh cũai rasữq, cớp máh cũai sốt canŏ́h hỡ. Máh cũai sốt nâi cóq toâq pỡ ntốq noau sang rup yễng ca puo Nabũ-canêt-sa táq ki.
3Tữ cũai sốt ki toâq dũ nheq chơ, alới tayứng choâng moat rup yễng ki.
4Bữn manoaq pau casang neq: “Máh proai tễ dũ tỗp, dũ cruang, cớp dũ parnai ơi!
5Toâq anhia sâng sưong lavia, sưong khũi, sưong achúng toâr, sưong achúng cớt, sưong sacơr, cớp máh sưong crơng lampỡiq canŏ́h trantríq parnơi muoi prớh, cóq anhia pũp cucốh sang rup yễng puo Nabũ-canêt-sa khoiq ayứng ki.
6Khân cũai aléq ma tỡ bữn pũp cucốh sang, lứq noau takễl amut cũai ki chu lo ũih blữ ca hang cutâu lứq.”
7Yuaq ngkíq, toâq noau sâng sưong lampỡiq ki casang, cũai tễ dũ tỗp, dũ cruang, cớp dũ parnai, alới cucốh sang rup yễng puo Nabũ-canêt-sa ayứng ki.
Noau Cauq Pái Náq Yớu Daniel
8Bữn máh cũai Ba-bulôn toâq cauq cũai I-sarel.
9Alới pai chóq puo Nabũ-canêt-sa neq: “Sễq puo ỡt cóng tamoong dũn!
10Puo khoiq patâp dŏq chơ, toâq sâng máh sưong lampỡiq casang achỗn, dũ náq cũai cóq pũp cucốh sang rup yễng ki.
11Khân cũai aléq ma tỡ bữn pũp cucốh sang rup yễng, ki lứq noau takễl án tâng lo ũih blữ hang lứq.
12Bữn máh cũai tễ tỗp I-sarel ca anhia khoiq chóh yỗn táq ranáq tâng cruang Ba-bulôn, alới tỡ bữn trĩh santoiq anhia ớn. Cũai ki la Satrac, Mê-sac, cớp Abet-nacô. Alới tỡ bữn cucốh yiang anhia, tỡ la pũp sang rup anhia ayứng dŏq ki.”
13Cỗ tễ ranáq nâi, puo sâng cutâu mứt lứq, cớp ớn noau dững samiang pái náq ki toâq ramóh án.
14Chơ án blớh alới neq: “Ơ Satrac, Mê-sac, cớp Abet-nacô ơi! Lứq ma tỡ bữn, anhia tỡ bữn cucốh sang yiang cứq, cớp tỡ bữn pũp sang rup yễng cứq khoiq ayứng ki?
15Sanua nâi toâq anhia sâng sưong lavia, sưong khũi, sưong achúng toâr, sưong achúng cớt, sưong sacơr, cớp máh sưong crơng lampỡiq canŏ́h trantríq parnơi muoi prớh, cóq anhia pũp cớp cucốh sang rup ki. Khân anhia tỡ bữn cucốh sang, ki noau takễl anhia tâng lo ũih blữ sanua nâi toâp. Anhia chanchớm bữn yiang aléq têq chuai anhia tỡ?”
16Satrac, Mê-sac, cớp Abet-nacô ta‑ỡi neq: “Cucốh puo hếq ơi! Lứq hếq tỡ têq lễc ntrớu dŏq chuai tỗ hếq bữm.
17Khân Yiang Sursĩ hếq sang yoc ễ chuai hếq yỗn vớt tễ lo ũih cớp tễ chớc anhia, ki Yiang Sursĩ lứq chuai.
18Ma khân Yiang Sursĩ tỡ bữn chuai hếq, ki hếq sễq atỡng yỗn anhia dáng, la lứq samoât hếq tỡ bữn cucốh sang máh yiang anhia, tỡ la sang rup yễng anhia khoiq ayứng dŏq.”
Noau Takễl Alới Pái Náq Tâng Lo Ũih Blữ
19Chơ puo Nabũ-canêt-sa sâng cutâu mứt lứq chóq Satrac, Mê-sac, cớp Abet-nacô toau moat múh án cỡt cusâu. Yuaq ngkíq, án ớn noau chóq ũih tữm ễn tâng lo ki, táq yỗn hang clữi tễ nhũang tapul trỗ.
20Chơ, án ớn máh samiang bán rêng tâng tỗp tahan án toâq chŏ́q samiang pái náq ki, cớp takễl amut tâng lo ũih blữ.
21Ngkíq, tahan ki chŏ́q pái náq samiang ki dếh tampâc tâng tỗ alới, la au yáng tiah cớp au yáng clống, muoc, cớp máh crơng canŏ́h hỡ. Chơ noau takễl alới amut tâng lo ũih blữ ca cutâu lứq ki.
22Ma cỗ tễ parnai puo ớn ki, lo ki blữ rêng cớp hang lứq, toau cat dếh tahan ca ntôm takễl alới; chơ tahan ki cuchĩt nheq.
23Ma Satrac, Mê-sac, cớp Abet-nacô satooh tâng lo ũih, dếh sarnŏ́q noau chŏ́q alới.
24Chơ Nabũ-canêt-sa yóiq toâp án yuor tayứng, cỗ sâng dớt lứq tâng mứt. Án blớh máh cũai ayững atĩ án neq: “Anhia khoiq chŏ́q cớp takễl ống pái náq cũai samiang amut tâng lo ũih hang lứq, pĩeiq tỡ?”
Alới ta‑ỡi án neq: “Pĩeiq, puo ơi!”
25Puo blớh alới ễn neq: “Khân ngkíq, nŏ́q cứq hữm cỡt pỗn náq samiang tayáh tâng ũih ki? Ariang noau tỡ bữn chŏ́q loâng alới, cớp tỡ hữm cỡt bớc chũl ntrớu cỗ tễ ũih cat; cớp án ca pỗn ễn tâng tỗp alới, ki ariang ranễng Yiang Sursĩ.”⚓
Puo Acláh Pái Náq Samiang
26Ngkíq, Nabũ-canêt-sa pỡq cheq ngoah lo ũih noâng blữ ki, cớp arô alới neq: “Satrac, Mê-sac, cớp Abet-nacô ơi! Anhia ca táq ranáq Yiang Sursĩ la Yiang sốt clữi nheq tễ canŏ́h ơi! Anhia loŏh tễ ki!”
Ngkíq, Satrac, Mê-sac, cớp Abet-nacô loŏh.
27Máh cũai sốt pưn puo, cũai ayững atĩ alới, máh cũai sốt vil, cớp máh cũai puo dốq sarhống, nheq tữh alới toâq rôm nhêng pái náq samiang ki. Alới pái náq ki tỡ bữn bớc chũl ntrớu tễ pla ũih, sóc la tỡ bữn rachũan, tampâc la tỡ bữn cat, cớp tâng tỗ chác alới la tỡ bữn sâng hỡi khĩu phĩac ũih.
28Chơ puo pai neq: “Lứq khễn Yiang Sursĩ tỗp Satrac, Mê-sac, cớp Abet-nacô sang. Yiang Sursĩ toâp ớn ranễng án tễ paloŏng sễng chuai máh cũai táq ranáq án cớp trĩh án. Alới tỡ bữn trĩh parnai cứq, cớp alới chĩuq pứt rangứh, yuaq tỡ ễq pũp sang yiang canŏ́h, khân tỡ cỡn Yiang Sursĩ alới.
29“Sanua cứq ễ aloŏh phễp rit neq: Khân bữn manoaq cũai aléq, lứq pai án ỡt tâng cruang ntrớu tễ tỗp aléq, tỡ la táq ntỡng parnai ntrớu, ma án ayê ra‑ac ramứh Yiang Sursĩ ca Satrac, Mê-sac, cớp Abet-nacô sang, cóq noau cŏ́h cũai ki cỡt sa‑ữi béq, cớp cóq talốh táh nheq dống án. Yuaq tỡ bữn yiang aléq ma têq chuai ariang Yiang alới sang.”
30Chơ puo achỗn chớc yỗn Satrac, Mê-sac, cớp Abet-nacô tâng cruang Ba-bulôn.
3
Thần tượng của Ba-by-luân chế nhạo
1Vua Nê-bu-cát-nết-sa cho đúc một thần tượng bằng vàng, cao 36 mét, ngang 3 mét 60 và dựng tượng trong đồng bằng Đu-ra trong tỉnh Ba-by-luân.
2Vua ra lệnh triệu tập tất cả các tổng trấn, tỉnh trưởng, tướng lãnh, cố vấn, giám đốc ngân khố, thẩm phán tối cao, thẩm phán, và ty trưởng, để cử hành lễ khánh thành thần tượng mà vua đã dựng lên.
3Đến ngày lễ khánh thành, có đông đủ các tổng trấn, tỉnh trưởng, tướng lãnh, cố vấn, giám đốc ngân khố, chánh án, thẩm phán, và ty trưởng. Tất cả đều đứng sắp hàng trước thần tượng vua Nê-bu-cát-nết-sa đã dựng lên.
4Sĩ quan hướng dẫn buổi lễ lớn tiếng truyền lệnh: “Nhân dân các quốc gia, dân tộc!⚓ Hãy nghe lệnh vua truyền:
5Đúng lúc các ngươi nghe kèn, sáo, đàn tam thập lục, đàn cầm, đàn hạc, kèn túi và các nhạc khí bắt đầu cử nhạc, thì tất cả phải lập tức quỳ mọp xuống đất và thờ lạy thần tượng hoàng đế đã dựng.
6Kẻ nào bất tuân sẽ bị xử tử lập tức, bằng cách thiêu sống trong lò lửa cháy phừng phừng!”
7Tất cả đều răm rắp tuân lệnh. Vừa nghe tiếng kèn, sáo, đàn tam thập lục, đàn cầm, đàn hạc, kèn túi và các nhạc khí, các cấp lãnh đạo của tất cả các quốc gia, dân tộc đều đồng loạt quỳ mọp xuống, thờ lạy pho tượng vàng vua Nê-bu-cát-nết-sa đã dựng lên.
8,9Tuy nhiên, mấy nhân viên công an⚓ chạy đến quỳ trước ngai vua, tố cáo mấy người Giu-đa: “Hoàng đế vạn tuế!
10Muôn tâu, hoàng đế đã ra lệnh cho tất cả nhân dân, khi nghe tiếng kèn, sáo, đàn tam thập lục, đàn cầm, đàn hạc, kèn túi và các thứ nhạc khí đều phải quỳ mọp xuống, thờ lạy thần tượng bằng vàng,
11nếu ai bất tuân sẽ bị xử tử bằng cách thiêu sống trong lò lửa hừng.
12Muôn tâu, có mấy người Giu-đa hoàng đế đã cử lên cai trị tỉnh Ba-by-luân, tên là Sa-đơ-rắc, Mê-sác và A-bết-nê-gô, đã phạm tội khi quân! Chúng đã không chịu thờ lạy các thần của hoàng đế, cũng chẳng thèm quỳ lạy thần tượng vàng hoàng đế đã dựng!”
13,14Vua Nê-bu-cát-nết-sa nổi giận, lập tức ra lệnh điệu Sa-đơ-rắc, Mê-sác và A-bết-nê-gô đến. Vừa thấy mặt họ, vua tra hỏi: “Này Sa-đơ-rắc, Mê-sác và A-bết-nê-gô, có phải các ngươi không chịu thờ lạy các thần ta và quỳ lạy thần tượng vàng ta đã dựng không?
15Bây giờ, ta cho các ngươi một dịp chót: Vừa khi nghe tiếng kèn, sáo, đàn tam thập lục, đàn cầm, đàn hạc, kèn túi và các thứ nhạc khí, các ngươi hãy quỳ xuống, thờ lạy thần tượng ta đã dựng. Nếu không tuân lệnh, các ngươi sẽ bị xử tử lập tức bằng cách thiêu sống trong lò lửa hừng. Lúc ấy, thần nào có thể giải cứu các ngươi khỏi tay ta?
16Sa-đơ-rắc, Mê-sác và A-bết-nê-gô đáp: “Muôn tâu, thiết tưởng chúng tôi không thưa lại, đức vua cũng đã biết rõ lập trường của chúng tôi rồi.
17Nếu đức vua quăng chúng tôi vào lò lửa, Chân Thần mà chúng tôi phục vụ thừa khả năng giải cứu chúng tôi khỏi lò lửa và khỏi tay vua.
18Dù Chúa quyết định không giải cứu lần này, chúng tôi cũng giữ lập trường quyết không thờ lạy các thần của đức vua và thần tượng vàng vua đã dựng! Kính xin đức vua biết cho điều ấy!”
19Vua Nê-bu-cát-nết-sa vô cùng giận dữ, biến sắc mặt, nhìn Sa-đơ-rắc, Mê-sác và A-bết-nê-gô như muốn ăn tươi nuốt sống. Vua ra lệnh đốt thêm nhiên liệu cho lò lửa tăng nhiệt độ gấp bảy lần
20và gào thét bảo các chiến sĩ mạnh nhất trong quân đội trói chặt Sa-đơ-rắc, Mê-sác và A-bết-nê-gô, quăng ngay xuống lò lửa cháy phừng phừng.
21Ba người ấy bị trói luôn với áo lớn,⚓ áo choàng, khăn xếp và các triều phục khác⚓ rồi bị quăng vào giữa lò lửa nóng kinh khiếp.
22Vì nhà vua ra lệnh phải thi hành tối khẩn và lò lửa lại nóng quá độ, nên trong khi hấp tấp tuân lệnh, các chiến sĩ quăng ba người ấy cũng bị lửa táp mà chết.
23Sa-đơ-rắc, Mê-sác và A-bết-nê-gô rơi xuống ngay giữa lò lửa hừng.
24Tuy nhiên, vua Nê-bu-cát-nết-sa đang theo dõi từng chi tiết, bỗng lộ vẻ vô cùng ngạc nhiên. Nhà vua đứng phắt dậy, hỏi các quần thần: “ Có phải chúng ta chỉ quăng ba người bị trói vào lò lửa hay không?” Quần thần thưa: “Muôn tâu, đúng là ba người!”
25Nhà vua sửng sốt bảo: “Đây, ta lại thấy bốn người không bị trói đi giữa lò lửa hừng, không ai bị cháy cả! Hình dáng người thứ tư như giống như một vị thần linh!⚓
26Nhà vua tiến lại, kêu to: “Sa-đơ-rắc, Mê-sác và A-bết-nê-gô, đầy tớ của Thần Chí tôn, xin ra đây!” Sa-đơ-rắc, Mê-sác và A-bết-nê-gô từ lò lửa ung dung bước ra.
27Các thượng thư, tổng trấn, tướng lĩnh, và tất cả quần thần xúm lại khám xét ba người ấy nhưng đều nhìn nhận rằng ngọn lửa chẳng đốt được thân thể của ba người, một sợi tóc cũng không sém, một chiếc áo cũng không nám, cả đến mùi khét của lò lửa cũng không dính vào thân thể họ.
28Vua Nê-bu-cát-nết-sa tuyên bố: "Hãy ca ngợi Chân Thần của Sa-đơ-rắc, Mê-sác và A-bết-nê-gô! Chân Thần đã sai thiên sứ giải cứu tôi tớ Ngài là những người tin cậy Ngài, không sợ lệnh vua, và sẵn sàng hy sinh tính mạng⚓ để giữ vững lập trường, không phục vụ và thờ lạy thần nào khác ngoài Chân Thần của mình.
29Vì thế, ta ra nghị định này:
Trong tất cả các dân tộc, quốc gia, ngôn ngữ, nếu kẻ nào xúc phạm đến Chân Thần của Sa-đơ-rắc, Mê-sác và A-bết-nê-gô sẽ bị chặt ra từng khúc, nhà cửa nó sẽ bị phá hủy tận nền móng. Vì không có thần nào khác có quyền giải cứu như thế này!"’
30Vua thăng chức cho Sa-đơ-rắc, Mê-sác và A-bết-nê-gô trong tỉnh Ba-by-luân.