18
1Kẻ vị kỷ mưu đồ tư lợi,
Chẳng thèm theo đường lối người khôn⚓.
2Kẻ điên dại không nghe lời tri thức,
Nhưng rêu rao ý kiến điên rồ.
3Tội ác cùng đi với khinh rẻ,
Sỉ nhục đồng hành với nhuốc nhơ.
4Lời từ miệng người, như nước vực sâu thẳm,
Nhưng nguồn khôn ngoan là suối tuôn tràn.
5Vị nể kẻ ác là điều chẳng phải,
Khước từ công lý với người vô tội là đại bất công.
6Môi kẻ dại tạo ra điều tranh chấp,
Miệng mồm nó xui người ta đánh mình.
7Miệng điên dại làm chính mình thất bại,
Và đôi môi thành cạm bẩy linh hồn.
8Lời mách lẻo như cao lương mỹ vị,
Thấu vào lòng đến tận ruột gan.
9Làm việc mà cứ thả trôi,
Là anh em của người phá hoại.
10Danh Thượng Đế là pháo đài kiên cố,
Người công chính đến được nơi trú ẩn an toàn.
11Người giàu coi tài sản là thành kiên cố,
Như tường thành không thể vượt qua.
12Tự cao dẫn đến suy vi,
Khiêm nhường đem lại tôn trọng.
13Đáp lời mà chẳng chịu nghe,
Là mang sỉ nhục, để cho chúng cười.
14Bệnh thuyên giảm nhờ tinh thần phấn khởi,
Xuống tinh thần, thân thể hết cậy trông.
15Lòng người thận trọng đón nhận tri thức,
Tai người khôn ngoan tìm kiếm hiểu biết.
16Tặng phẩm có tác dụng dọn đường mở lối,
Dẫn đưa người đến trước mặt yếu nhân.
17Nghe một bên chỉ thấy vài khía cạnh,
Nghe đôi bên mới biết trọn vấn đề.
18Bắt thăm hòa giải đôi đường,
Hai bên cừu địch không còn chống nhau.
19Đánh chiếm pháo đài còn dễ hơn lấy lòng anh em xúc phạm,
Vì mối giận như cửa khóa cứng, như then gài chặt.
20Bông trái của miệng làm dạ dày no đủ,
Hoa lợi của môi làm thảo thích tâm can.
21Quyền sống chết nằm trong cái lưỡi.
Ai nuông chiều, lãnh hậu quả tày đình.
22Ai tìm được vợ là tìm ra phước hạnh,
Và hưởng ân lành của Thượng Đế ban cho.
23Người nghèo xin rủ lòng thương,
Kẻ giàu hách dịch nói năng phũ phàng.
24Nhiều bạn xấu lại càng thêm đau khổ,
Một thiết hữu còn thân hơn ruột thịt.
18
1Những kẻ thiếu thân thiện tỏ ra ích kỷ,
và cãi vã với sự khôn ngoan thật.
2Kẻ dại không muốn hiểu biết gì.
Chúng chỉ muốn nói điều mình nghĩ.
3Khi điều ác đến, thì sự khinh rẻ cũng xuất hiện.
Khi sỉ nhục đến thì lời chửi bới cũng sẽ đến.
4Lời nói có thể như nước sâu,
nhưng sự khôn ngoan như dòng suối chảy.
5Không nên thiên vị kẻ ác,
hay xử bất công với người vô tội.
6Lời nói kẻ ngu dại đưa đến cãi vã.
Lối ăn nói của chúng
khiến người ta muốn đánh chúng.
7Ngôn ngữ của kẻ dại sẽ hại nó;
lời nói của nó là cái bẫy cho nó.
8Lời nói của kẻ bép xép như món ăn ngon,
đi sâu vào ruột gan người nghe.
9Kẻ biếng nhác trong công việc,
là anh em với kẻ phá hoại.
10Danh của Chúa như cái tháp vững chắc;
ai làm điều phải chạy đến đó trú ẩn an toàn.
11Kẻ giàu trông cậy vào của cải,
tin rằng của cải là thành có vách cao vững chãi.
12Sự kiêu căng đi trước sự tàn hại,
sự khiêm nhường đi trước sự tôn trọng.
13Trả lời trước khi nghe,
là ngu dại và sỉ nhục.
14Tinh thần của con người
có thể khiến họ chịu đựng bệnh tật,
nhưng nếu mất tinh thần thì mọi việc đều bó tay⚓.
15Trí óc người hiểu biết thu nhận tri thức;
người khôn lắng nghe để học thêm kiến thức.
16Quà cáp mở cửa cho người biếu xén,
và giúp người ấy gặp kẻ có quyền.
17Người đầu tiên trình bày lý lẽ có vẻ hợp lý,
cho đến khi bị chất vấn.
18Bắt thăm giải quyết được cuộc tranh luận
giữa hai người mạnh bạo.
19Anh em bị tổn thương khó được lòng lại
hơn thành có vách kiên cố,
còn tranh luận phân rẽ anh em như then cài cổng lâu đài.
20Nhờ lời nói mà được hưởng phúc;
cũng nhờ môi miệng mà được khen ngợi.
21Sống chết đều do lời nói mà ra.
Ăn nói thận trọng sẽ được khen thưởng⚓.
22Ai kiếm được vợ tức tìm được hạnh phúc,
và nhận được phúc lành từ Chúa.
23Kẻ nghèo van xin
nhưng người giàu đáp xẳng xớm.
24Người có nhiều bạn đôi khi bị hại⚓,
nhưng có một người bạn
còn thân thiết hơn anh em ruột.