25

Tej Pajlug uas Xalumoos Hais Ntxiv

1Ntawm no yog Xalumoos tej pajlug uas cov Yudas tus Vajntxwv Hexekiyas tej nomtswv muab sau tseg cia rau hauv tsev tu plaub.
2Peb hwm Vajtswv rau qhov nws npog txhua yam cia, peb hwm tej vajntxwv rau qhov lawv tshawb txhua yam tawm.
3Koj yeej tsis paub txog vajntxwv lub siab xav ib zaug li, nws xav tau dav tshaj peb; ntuj ceebtsheej siab thiab hiavtxwv tob npaum li cas nws yeej xav dhau peb deb npaum li ntawd.
4Cais tej quav hlau tawm ntawm cov tseem nyiaj mus thiaj li nchuav tau tej tais nyiaj zoo nkauj. 5Tsis txhob pub cov tuavxam siab phem nyob ze vajntxwv thiab nws cov nomtswv, vajntxwv thiaj tswj tau lub tebchaws ncaj ncees.
6Thaum koj sawv tabmeeg ntawm vajntxwv, tsis txhob ua txuj khav li koj yog tus neeg tseemceeb. 7Cia luag caw koj mus zaum lub chaw siab zoo dua li luag ntiab koj sawv thiab muab lub chaw ntawd rau lwm tus neeg uas tseemceeb dua koj zaum.
8Tej yam uas koj paub tsis tseeb, koj tsis txhob maj mus ua timkhawv rau hauv tsev tu plaub. Nyob tsam muaj dua lwm tus timkhawv pom qhov tseeb dua koj, thaum ntawd koj yuav ua li cas?
9Yog koj thiab koj tej phoojywg zejzog muaj tej lus tsis sib haum xeeb, neb cia li sib hais neb kom tas, tsis txhob muab hais ncha teb ncha chaw. 10Yog tsis ua li ntawd, luag yuav paub hais tias koj yog ib tug uas tsis zais tej lus tseemceeb cia, ces koj yuav txajmuag mus li.
11Lo lus zoo uas hais rau lub sijhawm tsimnyog hais zoo ib yam li tej kub uas muab vuam txaij nraug zees rau ntawm lub tais nyiaj.
12Tus neeg uas txaus siab mloog tus neeg uas twb pom dua ua dua los lawm tej lus ntuas, mas muaj nqis dua tej nplhaib lossis tej saw uas tseem kub.
13Tus neeg xa xov uas ncaj ua rau tus txib nws mus lub siab kaj ib yam li haus cov dej txias thaum lub caij sau qoob.
14Cov neeg uas coglus tseg hais tias, yuav muab yam ub yam no rau luag, tiamsis tsis muab, mas zoo ib yam li tauv huab thiab nthwv cua uas tsis muaj nag.
15Ua siab ntev thiaj yuav ntxias tau tej nomtswv thiab tej lus zoo ua rau luag lub siab muag.
16Tsis txhob noj zib ntab ntau dhau, yog noj ntau yuav ua rau koj ntuav. 17Tsis txhob niaj hnub mus cuav zos hauv koj tej phoojywg nruab ze, nyob tsam nws nkees nrog koj nyob thiab ntxub koj.
18Tej lus kom tsis tseeb zoo ib yam li tus qws lossis rab ntaj lossis xib xubvos uas ntse zuag plias.
19Cia siab rau tus neeg tsis ncaj thaum muaj kev ntxhov siab, ces zoo ib yam li tus lov hniav xo mov lossis tus tu taw mus kev.
20Hu nkauj rau tus neeg nyuaj siab mloog, ces zoo ib yam li tug neeg hle ris tsho mus tiv no lossis zoo li nphoo ntsev rau lub qhov txhab.
21Yog koj tus yeebncuab tshaib plab, cia li muab mov rau nws noj; yog nws nqhis dej, cia li muab dej rau nws haus. 22Yog koj ua li ntawd nws yuav txajmuag, tus TSWV thiaj yuav muab nqi zog rau koj.
23Cov cua uas tuaj sab qaumteb tuaj coj nag los li cas tus neeg taugxaiv ua rau muaj kev chim li ntawd.
24Nyob saum rutsev zoo dua li nrog tus pojniam uas yws tau nyob ua ke hauv tsev.
25Xov zoo tuaj lub tebchaws deb tuaj zoo ib yam li koj haus cov dej txias thaum koj nqhis dej qa qhuav qhawv.
26Tus neeg ncaj ncees uas cia tug neeg ua phem coj nws mus ua kev phem kev qias, ces zoo li lub qhovdej txhawv uas nro lossis lub qhovtshij uas muaj tshuaj lom nyob hauv.
27Noj zib ntab ntau yuav tsis zoo rau koj, thiab qhov uas cia luag qhuas koj ntau los yuav tsis zoo ib yam nkaus.
28Yog koj tswj tsis tau koj kev chim, ces koj tsis muaj kev pab ib yam li lub nroog uas tsis muaj ntsayeej thaiv thiab qhib lug rau yeebncuab tuaj tua ntag.

25

1Sau đây là những châm ngôn của Sa-lô-môn do triều thần của Ê-xê-chia sưu tầm và sao chép.
2,3Giữ kín điều gì là quyền Thượng Đế,
Tìm tòi, khám phá là quyền hoàng đế,
Ta chẳng biết trời cao, biển sâu đến đâu,
Cũng chẳng dò thấu được lòng vua thế nào.
4,5Khi khử sạch cáu cặn khỏi bạc,
Con có vật liệu để chế tạo vật quý.
Khi trừ diệt phường tham nhũng khỏi chính quyền,
Ngôi nước nhà vua sẽ vững mạnh, nhờ công lý.
6,7Trước mặt vua, con chớ phô trương,
Cũng đừng tranh chỗ của hàng bá vương,
Thà ngồi thấp, rồi được nhấc lên cao,
Còn hơn bị hạ trước bao nhiêu người.
8-10Đừng hấp tấp kiện thưa ai cả,
Vì biết đâu con phải bị thua,
Danh dự tổn thương con sẽ làm gì?
Tốt hơn cả là hai bên ngồi đối chất,
Nhưng đừng tiết lộ chi cho người khác,
Kẻo đối phương nghe được lên án con nói xấu,
Và con không thể rút lại được lời mình.
11Lời bàn đúng lúc
Chẳng khác gì trái táo vàng trên đĩa bạc.
12Nghe lời chỉ trích của người khôn ngoan
Là giá trị hơn đeo nữ trang bằng vàng.
13Một sứ giả trung tín
Làm thỏa dạ chủ mình
Như tuyết mát lạnh giữa mùa gặt,
Với nắng hè gay gắt.
14Nếu hứa cho, nhưng chẳng giữ lời,
Như có mây, có gió, rồi lại chẳng mưa.
15Lòng kiên nhẫn thắng hơn cường lực,
Lưỡi dịu dàng bẻ gãy cả xương.
16,17Đừng ăn nhiều mật quá,
No chán, con phải nôn ra;
Chớ đến nhà bạn thường quá,
Nhàm mặt, bạn sẽ chán ghét con.
18Lời chứng gian vô cùng hiểm nguy,
Hại người chẳng khác gươm, tên, trái chùy.
19Đặt lòng tin vào một người không đáng tin cậy,
Chẳng khác gì nhai với răng long, chạy với chân gãy.
20Hát xướng trước người đang âu sầu buồn bã,
Cũng như lột áo người ngày đông tháng giá,
Như đổ giấm vào vết thương.
21,22Đói cho ăn, khát cho uống,
Săn sóc kẻ thù, cảm hóa lòng họ,
Con sẽ được Thượng Đế thưởng cho.
23Gió bấc đem mưa,
Nói hành sinh giận.
24Thà ở nơi góc mái nhà,
Còn hơn ở chung nhà với đàn bà hay sinh sự.
25Được tin lành từ xứ xa đưa vào,
Như được nước mát lúc khát khao.
26,27Ăn nhiều mật có hại
Cũng như thích nghe lời ca tụng mãi mãi.
28Nếu con không chế ngự lòng mình, chẳng lo tự chủ,
Như thành thị lũy nát thành xiêu, lấy gì phòng thủ?