18
Hê-sakia Cỡt Puo Yuda
1Tâng cumo pái Hô-sê con samiang E-lah cỡt puo cruang I-sarel, bữn Hê-sakia con samiang puo Ahat chỗn cỡt puo cruang Yuda.
2Hê-sakia chỗn cỡt puo cruang Yuda bo án bar chít la sỡng cumo; án cỡt sốt tâng vil Yaru-salem bar chít takêh cumo. Mpiq án ramứh Abi, con mansễm Sa-chari.
3Án táq máh ranáq pĩeiq choâng moat Yiang Sursĩ, machớng puo Davĩt achúc achiac án khoiq táq.
4Án talốh táh máh ntốq noau cucốh sang yiang canŏ́h; án pieih máh tamáu khớt cớp poâiq táh nheq tanũl noau dốq sang yiang Asê-ra. Án pieih talốh nheq rup cusân Môi-se khoiq tooc toâq sapoan; rup ki noau dŏq ramứh Nê-hutan. Yuaq máh cũai proai I-sarel noâng chŏ́ng crơng phuom dŏq chiau sang rup cusân ki toau toâq dỡi ki.
5Hê-sakia sa‑âm Yiang Sursĩ, Ncháu cũai I-sarel, nheq rangứh rahỡ. Máh puo cruang Yuda tỡ bữn puo aléq ma ariang án, dếh cũai puo nhũang tỡ la ntun án.
6Án puai cớp trĩh Yiang Sursĩ samoât samơi lứq, cớp án yống pacái lứq dũ ŏ́c Yiang Sursĩ khoiq patâp na Môi-se.
7Yiang Sursĩ ỡt níc cớp án; ngkíq dũ ranáq án táq cỡt moâm nheq. Án táq choac chóq puo Asi-ria cớp tỡ bữn pruam noâng táq ranáq puo ki.
8Án chíl riap vil cớt cớp vil toâr tỗp Phi-li-tin, toau toâq pỡ vil toâr Casa, cớp máh vil ỡt mpễr ki.
9Tâng cumo pỗn Hê-sakia cỡt puo cruang Yuda, bữn Hô-sê con samiang E-lah cỡt puo tâng cruang I-sarel tapul cumo chơ. Ma Sal-mana-sê puo Asi-ria toâq chíl cruang I-sarel, cớp tỗp tahan án ỡt crŏ́q lavíng dŏq vil Sa-mari.
10Vớt pái cumo, ki nŏ́q tỗp alới sarbữn cớp bữn vil Sa-mari. Ranáq nâi cỡt tâng cumo tapoât Hê-sakia cỡt puo, ma tâng cumo takêh Hô-sê cỡt puo I-sarel.
11Puo Asi-ria cỗp máh cũai proai I-sarel dững chu cruang Asi-ria. Án yỗn muoi tỗp ỡt tâng vil Hala, muoi tỗp ỡt tâng cruang Cô-san cheq crỗng Habor, cớp muoi tỗp ễn ỡt tâng máh vil tâng cruang Mê-dia.
12Vil Sa-mari cỡt ralốh la cỗ tian cũai I-sarel tỡ bữn trĩh santoiq Yiang Sursĩ, Ncháu alới. Ma alới táh máh ŏ́c parkhán Yiang Sursĩ khoiq yỗn tỗp alới na Môi-se, la cũai táq ranáq Yiang Sursĩ. Alới tỡ bữn tamứng cớp tỡ bữn trĩh án.
Tỗp Asi-ria Padâm Máh Cũai Tâng Vil Yaru-salem
13Tâng cumo muoi chít la pỗn Hê-sakia cỡt puo cruang Yuda, Sê-naca-rip puo Asi-ria toâq chíl máh vil cũai Yuda bữn viang khâm, cớp án cheng bữn máh vil ki.
14Puo Hê-sakia cơiq parnai yỗn puo Sê-naca-rip ỡt tâng vil Lakit, bữn santoiq neq: “Cứq khoiq táq lôih; sễq anhia carlũn aloŏh nheq máh tahan anhia, cớp máh léq anhia ễ bữn la cứq yỗn.”
Puo Sê-naca-rip ta‑ỡi loah án neq: “Puo Hê-sakia ơi! Cứq ễ bữn práq muoi chít tân, cớp yễng muoi tân tễ mới.”
15Chơ puo Hê-sakia ĩt máh práq tễ Dống Sang Toâr cớp tễ dống puo cơiq yỗn án.
16Cớp án pŏ́c ĩt nheq máh yễng tễ santŏ́ng Dống Sang Toâr Yiang Sursĩ. Máh yễng ki án toâp blom tễ nhũang. Chơ án cơiq nheq yỗn puo Asi-ria.
17Chơ án ớn pái náq cũai taniap tahan án dững tahan clứng lứq tễ vil Lakit pỡq chu vil Yaru-salem dŏq ớn puo Hê-sakia cóq chĩuq pê. Án tayứng tâng rana bân ntốq cũai dốq pooh aroâiq, cheq parchong dỡq hoi tễ amống coah pỡng.
18Chơ tỗp alới arô puo Hê-sakia yỗn toâq ramóh alới. Cớp bữn pái náq ayững atĩ Hê-sakia pỡq ramóh alới; ramứh alới pái náq la neq: E-lia-kim con samiang Hil-kia, cũai táq ranáq tâng dống puo; Sêp-na, cũai ayững atĩ chĩc choâiq yỗn puo; cớp Yũa con samiang Asap, cũai sốt chĩc máh ranáq noau atỡng.
19Cũai taniap tahan tỗp Asi-ria pai chóq alới pái náq ki neq: “Puo Asi-ria, án ca bữn chớc toâr lứq, yoc ễ dáng ntrớu ca táq yỗn puo Hê-sakia cỡt mứt clŏ́q cớp sabớng?
20Nŏ́q anhia chanchớm láih parnai têq pláih tỗp tahan rêng cớp khễuq nâi tỡ? Anhia chanchớm noau toâp têq rachuai anhia, mŏ anhia lớn-sarlớn chóq cruang Asi-ria?
21Sanua anhia ngcuang cruang Ê-yip-tô toâq rachuai anhia. Ma táq ngkíq la ariang anhia yống ralỡng khoiq proam; toâq anhia troaq ralỡng ki, atĩ anhia lứq cỡt sarong. Puo Ê-yip-tô la samoât ngkíq yỗn máh cũai ca poâng án.”
22Ma cũai ayững atĩ Asi-ria pai tữm ễn neq: “Cŏh lơ anhia ễ atỡng cứq la anhia poâng Yiang Sursĩ, Ncháu anhia. Ma puo Hê-sakia khoiq talốh táh máh ntốq sang toam cớp máh prông sang Yiang Sursĩ chơ.⚓ Cớp án khoiq atỡng cũai proai tâng cruang Yuda cớp cũai proai tâng vil Yaru-salem la cóq alới sang toam Yiang Sursĩ tâng prông sang pỡ vil Yaru-salem sâng.
23Cứq ễ par‑ữq cớp anhia nhơ ramứh puo cũai Asi-ria neq: Cứq ễ yỗn anhia aséh bar ngin lám khân anhia bữn cũai têq ỡt máh aséh ki!
24Lứq samoât anhia tỡ bữn li mŏ cớp cũai bữn chớc cacớt lứq tâng cruang Asi-ria, tam anhia ngcuang cruang Ê-yip-tô cơiq máh sễ aséh rachíl cớp tỗp tahan ỡt aséh.
25Anhia chanchớm Yiang Sursĩ tỡ bữn chuai cứq dŏq chíl cớp talốh cruang anhia tỡ? Ống Yiang Sursĩ toâp ớn cứq toâq chíl cớp talốh nheq cruang anhia.”
26Chơ E-lia-kim, Sêp-na, cớp Yũa atỡng cũai sốt ki neq: “Sễq anhia táq ntỡng toâq parnai Aram chóq hếq, yuaq hếq dáng tê parnai ki. Ma chỗi táq ntỡng toâq parnai Hê-brơ, yuaq dũ náq cũai ỡt tâng pỡng viang vil, alới bữn tamứng tê.”
27Cũai sốt ki ta‑ỡi loah neq: “Tỗp anhia chanchớm puo ớn cứq toâq pỡ nâi dŏq atỡng ống anhia cớp puo anhia sâng tỡ? Lứq tỡ cỡn ngkíq! Cứq atỡng la ễq dếh alới ca tacu tâng pỡng viang vil nâi sâng tê. Yuaq nỡ‑ra tỗp alới lứq cha créq cớp nguaiq ralũm bữm machớng cớp anhia tê.”
28Chơ cũai sốt ki yuor tayứng cớp pai casang toâq parnai Hê-brơ neq: “Cóq anhia tamứng máh parnai puo Asi-ria atỡng anhia.
29Án catoaih anhia chỗi yỗn puo Hê-sakia raphếq rathũ anhia, yuaq puo ki tỡ têq rachuai anhia ntrớu mŏ.
30Chỗi yỗn án radững anhia poâng ống Yiang Sursĩ sâng. Chỗi chanchớm pai Yiang Sursĩ têq chuai amoong anhia; cớp chỗi chanchớm pai Yiang Sursĩ têq catáng máh tahan Asi-ria tỡ yỗn toâq cheng ĩt vil anhia.
31Chỗi tamứng santoiq puo Hê-sakia. puo Asi-ria ớn anhia loŏh tễ vil anhia, cớp chĩuq pê. Án ễ yỗn dũ náq anhia bữn cha palâi nho tễ voar nho anhia chóh bữm, cớp bữn cha palâi tarúng tễ nỡm anhia chóh bữm, dếh nguaiq dỡq tễ chữong anhia píq bữm hỡ.
32Vớt ki án chuaq bữn ntốq yỗn anhia ỡt loâng táng vil tâng muoi cruang canŏ́h ĩn tháng cruang anhia bữm, la ntốq bữn nưong nho dŏq táq blŏ́ng, racáu dŏq táq bễng mi. Tâng cruang ki bữn moang palâi o‑li‑vê, dỡq nsễng o‑li‑vê, cớp dỡq khĩal. Khân anhia trĩh parnai cứq, anhia tỡ bữn cuchĩt, ma anhia bữn tamoong. Chỗi yỗn Hê-sakia raphếq rathũ anhia, cớp chỗi chanchớm pai Yiang Sursĩ têq chuai amoong anhia.
33Bữn yiang aléq têq chuai cruang alới yỗn vớt tễ puo Asi-ria tỡ?
34Sanua, pỡ léq máh yiang vil Hamat cớp vil Ar-pat ỡt? Cớp nléq yiang vil Sê-phar-vêm, yiang vil Hê-na, cớp yiang vil I-va ỡt? Tễ nhũang tỡ bữn yiang aléq têq rachuai tỗp Sa-mari.
35Máh yiang ki tỡ têq rachuai cruang alới yỗn vớt tễ talang atĩ puo hếq. Khân ngkíq, nŏ́q anhia chanchớm Yiang Sursĩ têq chuai amoong cũai tâng vil Yaru-salem?”
36Ma máh cũai proai ỡt rangiac sâng, tỡ bữn noau ta‑ỡi muoi ŏ́c ntrớu loâng. Yuaq puo Hê-sakia khoiq pai; “Chỗi ta‑ỡi ntrớu án.”
37Chơ E-lia-kim, Sêp-na, cớp Yũa háq tampâc alới bữm cỗ sâng ngua lứq tâng mứt, cớp alới atỡng puo Hê-sakia tễ máh santoiq cũai ayững atĩ puo Asi-ria khoiq pai.
18
猶大王希西家
（代下29．1－2；30．1）
1以拉的兒子以色列王何細亞第三年，猶大王亞哈斯的兒子希西家登基。
2他登基的時候年二十五歲，在耶路撒冷作王二十九年。他母親名叫亞比，是撒迦利雅的女兒。
3希西家行耶和華眼中看為正的事，效法他祖先大衛一切所行的。
4他廢去丘壇，毀壞柱像，砍下亞舍拉，打碎摩西所造的銅蛇，因為到那時以色列人仍向銅蛇燒香。人叫銅蛇為尼忽士但⚓。
5希西家倚靠耶和華－以色列的上帝，在他之前和在他之後的猶大列王中沒有一個像他一樣的。
6因為他緊緊跟隨耶和華，謹守耶和華所吩咐摩西的誡命，總不離開。
7耶和華與他同在，他無論往何處去盡都亨通。他背叛亞述王，不服事他。
8希西家攻擊非利士人，直到迦薩，以及所屬的領土，從瞭望樓到堅固城。
9希西家王第四年，也就是以拉的兒子以色列王何細亞第七年，亞述王撒縵以色上來圍困撒瑪利亞。
10過了三年，他們攻取了城。希西家第六年，以色列王何細亞第九年，撒瑪利亞被攻取了。
11亞述王把以色列人擄到亞述，安置在哈臘與歌散的哈博河邊，以及瑪代人的城鎮。
12這是因為他們不聽從耶和華－他們的上帝的話，違背了他的約；他們既不聽從，也不遵行耶和華僕人摩西一切所吩咐的。
亞述威脅耶路撒冷
（代下32．1－19；賽36．1－22）
13希西家王十四年，亞述王西拿基立上來攻擊猶大的一切堅固的城，將城攻取。
14猶大王希西家派人到拉吉，亞述王那裏，說：「我錯了，求你撤退離開我；凡你罰我的，我必承當。」於是亞述王罰猶大王希西家三百他連得銀子，三十他連得金子。
15希西家把耶和華殿裏和王宮府庫裏所有的銀子都給了他。
16那時，猶大王希西家將耶和華殿門上的金子和他自己包在柱子上的金子都刮下來，給了亞述王。
17亞述王從拉吉差遣元帥⚓、太監長⚓和將軍⚓率領大軍前往耶路撒冷，到希西家王那裏去。他們上來，到耶路撒冷。他們上來之後，站在上池的水溝旁，在往漂布地的大路上。
18他們呼叫王，希勒家的兒子以利亞敬宮廷總管，舍伯那書記和亞薩的兒子約亞史官就出來見他們。
19將軍對他們說：「你們去告訴希西家，大王亞述王如此說：『你倚靠甚麼，讓你如此自信滿滿？
20你說，你有打仗的計謀和能力，我看不過是空話。你到底倚靠誰，竟敢背叛我呢？
21現在，看哪，你自己所倚靠的埃及是那斷裂的葦杖，人若倚靠這杖，它就刺進他的手，穿透它。埃及王法老向所有倚靠他的人都是這樣。
22你們若對我說：我們倚靠耶和華－我們的上帝，希西家豈不是將上帝的丘壇和祭壇廢去，並且吩咐猶大和耶路撒冷的人說：你們當在耶路撒冷這壇前敬拜嗎？
23現在你與我主亞述王打賭，我給你兩千匹馬，看你能否派得出騎士來騎牠們。
24若不然，怎能使我主臣僕中最小的一個軍官轉臉而逃呢？你難道要倚靠埃及的戰車和騎兵嗎？
25現在我上來攻擊毀滅這地方，豈不是出於耶和華嗎？耶和華吩咐我說，你上去攻擊這地，毀滅它吧！』」
26希勒家的兒子以利亞敬，舍伯那和約亞對將軍說：「求你用亞蘭話對僕人說，因為我們聽得懂；不要用猶大話對我們說，免得傳到城牆上百姓的耳中。」
27將軍對他們說：「我主差遣我來，豈是單對你和你的主人說這些話嗎？不也是對這些坐在城牆上、要與你們一同吃自己糞、喝自己尿的人說的嗎？」
28於是亞述將軍站着，用猶大話大聲喊着說：「你們當聽大王亞述王的話，
29王如此說：『你們不要被希西家欺哄了，因他不能救你們脫離我的手。
30不要聽憑希西家說服你們倚靠耶和華，他說，耶和華必要拯救我們，這城必不交在亞述王的手中。』
31你們不要聽希西家的話！因亞述王如此說：『你們要與我講和，出來投降我，各人就可以吃自己葡萄樹和無花果樹的果子，喝自己井裏的水，
32等我來領你們到一個地方，與你們本地一樣，就是有五穀和新酒之地，有糧食和葡萄園之地，有橄欖樹和蜂蜜之地，好使你們存活，不至於死。不要聽希西家的話，因為他誤導你們說：耶和華必拯救我們。
33列國的神明有哪一個曾救它本國脫離亞述王的手呢？
34哈馬、亞珥拔的神明在哪裏呢？西法瓦音、希拿、以瓦的神明在哪裏呢？⚓它們曾救撒瑪利亞脫離我的手嗎？
35這些國的神明有誰曾救自己的國脫離我的手呢？難道耶和華能救耶路撒冷脫離我的手嗎？』」
36百姓靜默不言，一句不答，因為希西家王曾吩咐說：「不要回答他。」
37當下，希勒家的兒子以利亞敬宮廷總管、舍伯那書記和亞薩的兒子約亞史官，都撕裂衣服，來到希西家那裏，將亞述將軍的話告訴他。