Tơlơi Pơhiăp Hlâo

Lăng Tañ

Pô čih: Môseh
Ƀing mă tŭ: Ƀing mơnuih Ơi Adai ruah, jing ƀing Israel
Hrơi čih: Kơplăh wăh thŭn 1446 hăng thŭn 1406 Hlâo Kơ Krist
Atŭt akŏ: Tơlơi Čơdơ̆ng Phŭn jing sŏp hră blung hlâo pơrơđah kơ atŭt akŏ phŭn amăng Hơdrôm Hră Rơgoh Hiam, kar hăng tơlơi hrih pơjing hăng tơlơi pơklaih song mă.

 Anăn Čơdơ̆ng Phŭn kiăng laĭ “mơ̆ng phŭn, blung hlâo” yơh. Sŏp hră anai ră ruai kơ tơlơi hrih pơjing rai kơyâo pơtâo mơnơ̆ng mơnuă, čơdơ̆ng phŭn kơ djuai mơnuih, mơ̆ng phŭn tơbiă rai kơ tơlơi soh laih anŭn kơ tơlơi tơnap tap amăng lŏn tơnah wơ̆t hăng hơdră jơlan Ơi Adai ngă kơ mơnuih mơnam mơ̆n. Sŏp hră Tơlơi Čơdơ̆ng Phŭn arăng dưi pơkăh pơpha amăng dua črê̆k phŭn tui anai:
 1) Črăn 1–11 Tơlơi bruă hrih pơjing adai lŏn laih anŭn hră ruai blung hlâo kơ djuai mơnuih mơnam. Amăng hơdôm črăn anŭn hơmâo ră ruai kơ Adam hăng HʼEwơ, Kain hăng Abel, Noah hăng ia li̱ng laih anŭn Rơñan Babel yơh.
 2) Črăn 12–50 Hră ruai kơ tơlơi ƀing ơi adon blung hlâo ƀing Israel. Pô blung hlâo jing Abraham, jing pô yom pơphan yuakơ tơlơi ñu đaŏ kơnang laih anŭn gưt tui Ơi Adai. Giŏng anŭn, hơmâo hơdôm tơlơi ră ruai kơ ană ñu Isa̱k, kơ tơčô ñu Yakôb (ăt hơmâo anăn pơkŏn mơ̆n jing Israel) laih anŭn kơ pluh-dua čô ană đah rơkơi Yakôb, jing hĭ pluh-dua kơnung djuai ƀing Israel yơh. Boh nik ñu tơlơi ră ruai kơ sa čô amăng ƀing ană đah rơkơi Yakôb, anŭn jing Yôsêp yơh, wơ̆t hăng tơlơi truh tơl ba Yakôb hăng ƀing ană đah rơkơi ñu ƀing sang anŏ gơñu trŭn nao hơdip amăng lŏn čar Êjip mơ̆n.
 Tơdang sŏp hră anai ră ruai kơ mơnuih mơnam, samơ̆ tơlơi bruă yom pơphan hloh jing hơdôm bruă Ơi Adai hơmâo ngă laih yơh. Čơdơ̆ng phŭn hăng tơlơi bruă Ơi Adai hrih pơjing kơyâo pơtâo mơnơ̆ng mơnuă laih anŭn pơđŭt hĭ hăng sa tơlơi ƀuăn kơ tơlơi Ơi Adai či pơmĭn ƀlơ̆ng nanao kơ ƀing ană plei Ñu. Pô kơñăm phŭn amăng sŏp hră anai jing Ơi Adai yơh, jing Pô phat kơđi hăng pơkơhma̱l ƀing hlơi pô ngă soh, samơ̆ Ñu dui ba hăng djru ƀing ană plei Ñu laih anŭn pơgiŏng hĭ tơlơi hră ruai gơñu yơh. Sŏp hră đưm đă anai arăng čih laih kiăng pơrơđah tơlơi đaŏ mơnuih mơnam laih anŭn hiư̆m tơlơi đaŏ anŭn dưi truh hơnơ̆ng yơh.

Jar Atŭt Kơsem

Tơlơi bruă hrih pơjing adai lŏn laih anŭn mơnuih mơnam (1:1–2:25)
Čơdơ̆ng phŭn kơ tơlơi soh laih anŭn tơlơi gleh tơnap (3:1-24)
Čơdơ̆ng mơ̆ng Adam truh pơ Noah (4:1–5:32)
Noah laih anŭn ia li̱ng (6:1–10:32)
Rơñan Babel (11:1-9)
Čơdơ̆ng mơ̆ng Sem truh pơ Abraham (11:10-32)
Ƀing ơi adon: Abraham, Isa̱k, Yakôb (12:1–35:29)
Ƀing ană tơčô Esâo (36:1-43)
Yôsêp hăng ƀing ayŏng adơi ñu (37:1–45:28)
Ƀing Israel amăng lŏn čar Êjip (46:1–50:26)

簡介

《創世記》顧名思義是記載「起源」的書,是舊約聖經的第一卷,也稱為「摩西五經」的第一經,後世猶太人(包括新約時代的人)都把這五經統稱為「律法書」。本書記述宇宙的創造、人類的起源、罪惡和人世苦難的開始;自從人類墮落後,上帝就在尋找人(3.9)。本書又記述上帝逐步啟示他自己,呼召人跟從他。上帝是全書的中心:他審判和懲罰作惡的人,揀選、帶領和扶助自己的子民,他主宰歷史,也渴望進入每個人的生命。本書可分為兩部分:
一. 第1至11章記述宇宙的創造和人類早期的歷史,包括亞當夏娃該隱亞伯挪亞和洪水,以及巴別塔等事蹟。
二. 第12至50章記述以色列人列祖的歷史,重點圍繞四個人物,他們對上帝的信心代代相傳。首先是以信心和順服著稱的亞伯拉罕,他的兒子以撒、孫子雅各(也稱以色列),並雅各的十二個兒子(以色列十二支派的族長)的歷史,特別着重約瑟的經歷,以及雅各和他眾子帶着眷屬前往埃及居住的事蹟。故事跌宕起伏,引人入勝。
 本書記敘許多有血有肉的信心人物,他們有得勝,也有失敗,但他們勇敢地活出了上帝在他們身上的美好旨意。本書更重要是述說上帝的作為,從上帝創造宇宙開始,以上帝應許繼續帶領他的子民結束。12章1至3節宣告了上帝在亞伯拉罕和他後裔身上-也就是歷史中-所要成就的計劃。

作者

《創世記》沒有註明作者是誰,猶太傳統和教會傳統認為是源自摩西摩西以色列民族的領袖,被視為先知和律法的頒佈者。

提要

一.人類歷史的開端(1.1—11.26)
  1. 上帝創造宇宙和所有生物(1.1—2.25)
  2. 罪和苦難的開始(3.1—4.16)
  3. 人類的早期世代(4.17—5.32)
  4. 挪亞和洪水(6.1—10.32)
  5. 巴別塔的故事(11.1—9)
  6. 的後裔(11.10—26)
二.上帝的選民以色列的開端(11.27—50.26)
  1. 亞伯拉罕撒拉以撒(11.26—23.20)
  2. 以撒和他的家庭(24.1—28.9)
  3. 雅各以掃及其後裔(28.10—36.43)
  4. 雅各的兒子約瑟和他的兄弟們(37.1—45.28)
  5. 以色列人寄居埃及(46.1—50.26)