47

1約瑟進去告訴法老說:「我的父親和我的兄弟帶着羊羣牛羣,以及他們一切所有的,從迦南地來了。看哪,他們正在歌珊地。」 2約瑟從他所有兄弟中挑選五個人,引他們到法老面前。 3法老對約瑟的兄弟說:「你們是做甚麼的?」他們對法老說:「你僕人是牧羊的,我們和我們的祖宗都是這樣。」 4他們又對法老說:「迦南地的饑荒非常嚴重,僕人的羊羣沒有牧草,所以我們來到這地寄居。現在求你准許僕人住在歌珊地。」 5法老對約瑟說:「你的父親和你的兄弟到你這裏來了, 6埃及地都在你面前,只管讓你父親和你兄弟住在最好的地,他們可以住在歌珊地。你若知道他們中間有能幹的人,就派他們看管我的牲畜。」
7約瑟帶他父親雅各來,站在法老面前,雅各就為法老祝福。 8法老對雅各說:「你平生的年日是多少呢?」 9雅各對法老說:「我在世寄居的年日是一百三十年,我一生的歲月又短又苦,比不上我祖先在世寄居的年日。」 10雅各又為法老祝福,就從法老面前退出去了。
11約瑟安頓他的父親和兄弟,遵照法老的命令,把埃及境內最好的地,就是蘭塞地,給他們作為產業。 12約瑟用糧食供給他父親和兄弟們,以及他父親全家的人,照扶養親屬的人口供給。

嚴重的饑荒

13饑荒非常嚴重,全地都絕了糧,埃及地和迦南地都因饑荒耗損了。 14約瑟收集了埃及地和迦南地所有的銀子,就是眾人買糧的銀子,約瑟就把那些銀子都帶到法老的宮裏。 15埃及地和迦南地的銀子都花光了,埃及眾人到約瑟那裏,說:「我們的銀子都用完了,求你給我們糧食吧!我們為甚麼要死在你面前呢?」 16約瑟說:「銀子若是用完了,可以把你們的牲畜賣給我,我就以你們的牲畜換糧食給你們。」 17於是他們把牲畜帶到約瑟那裏,約瑟就拿糧食換了他們的馬、羊、牛、驢;那一年他因換他們一切的牲畜,用糧食養活他們。 18那一年過去,第二年他們又來到約瑟那裏,對他說:「不瞞我主,我們的銀子都花光了,牲畜也都歸於我主了。我們在我主面前,除了自己的身體和土地以外,一無所剩。 19你為甚麼要眼看着我們人死地荒呢?求你用糧食買我們和我們的地,我們和我們的地就要為法老效力。求你給我們種子,使我們可以存活,不致死亡,土地也不致荒蕪。」
20於是,約瑟為法老買了埃及所有的土地,埃及人因饑荒所迫,都賣了自己的田地;那些地都歸給法老了。 21至於百姓,從埃及邊界的一端到另一端,約瑟使他們作奴隸。 22只有祭司的土地,約瑟沒有買,因為祭司從法老領取薪俸,靠法老的薪俸過活,所以沒有賣自己的土地。
23約瑟對百姓說:「看哪,我今日為法老買了你們和你們的土地。看哪,這些種子是給你們的,你們可以耕種土地。 24將來收割的時候,你們要把五分之一納給法老,另外四分可以給你們作田地的種子,作你們和你們全家大小的食物。」 25他們說:「你救了我們的性命,願我們在我主眼前蒙恩,我們情願作法老的奴隸。」 26於是約瑟埃及的土地立下定例,直到今日,就是收成的五分之一要歸法老。惟獨祭司的土地例外,不歸於法老。

雅各最後的吩咐

27以色列人住在埃及境內的歌珊地。他們在那裏得了產業,並且生養眾多。 28雅各住在埃及地十七年。雅各一生的年日是一百四十七年。 29以色列的死期快到了,就叫了他兒子約瑟來,對他說:「我若在你眼前蒙恩,把你的手放在我大腿底下,以慈愛和誠實向我承諾,必不將我葬在埃及 30我與我祖先同睡的時候,你要將我帶出埃及,把我葬在他們所葬的地方。」約瑟說:「我必遵照你的吩咐去做。」 31雅各說:「你向我起誓吧!」約瑟就向他起了誓。於是以色列在床頭敬拜。

47

1Y-Yôsep hăn mbơh ma Pharaôn, lah: "Mbơ̆ gâp jêh ri phung oh nâu gâp, ndrel ma biăp, ndrôk jêh ri lĕ rngôch ndơ khân păng geh tât jêh tă bơh n'gor Kanaan; jêh ri khân păng gŭ tâm n'gor Gôsen." 2Păng sŏk prăm nuyh tâm phung oh nâu păng jêh ri njŭn ma Pharaôn, 3Pharaôn lah ma phung oh nâu păng: "Moh kan khân may ƀư?" Khân păng lah ma Pharaôn: "Hên phung n'hăk mƀuăl may, jêng phung rmăk biăp hên, nđâp phung che hên tâm ban lĕ." 4Khân păng lah ma Pharaôn: "Hên tât gay gŭ ƀât lât tâm n'gor aơ; yorlah mâu hôm geh ôh gơ̆ nse ma biăp phung n'hăk mƀuăl, yorlah nau sa sât ji ngot rêh ni ngăn tâm n'gor Kanaan. Pô ri hên dăn ma may, ăn phung n'hăk mƀuăl may gŭ tâm n'gor Gôsen. 5Pharaôn lah ma Y-Yôsep: "Mbơ̆ may jêh ri phung oh nâu may tât jêh ma may. 6N'gor Êjipt gŭ ta năp may. Ăn mbơ̆ may jêh ri phung oh nâu may gŭ tâm ntŭk ueh lơn tâm n'gor aơ; ăn khân păng gŭ tâm n'gor Gôsen. Tơ lah may saơ tâm phung khân păng bunuyh njêh, ăn păng jêng kôranh ma mpô mpa gâp rong."
7Y-Yôsep njŭn Y-Yakôb mbơ̆ păng ma Pharaôn: Y-Yakôb mât ton ma 8Pharaôn lah ma Y-Yakôb: "Ndŭm năm may geh?" 9Y-Yakôb lah ma Pharaôn: "Năm gâp gŭ tâm neh ntu aơ geh jêh du rhiăng pe jât năm. Năm gâp gŭ rêh djê̆ jêh ri mhĭk, jêh ri mâu tâm ban ôh đah năm mbơ̆ jêh ri phung che gâp gŭ rêh ta neh ntu aơ." 10Y-Yakôb mât ton ma Pharaôn jêh ri hăn luh du tă bơh păng 11Y-Yôsep ăn ntŭk gŭ ma mbơ̆ păng jêh ri ma phung oh nâu păng ntŭk ueh lơn tâm n'gor Êjipt, tâm n'gor Ramêsê. Tĭng nâm Pharaôn ntăm jêh. 12Y-Yôsep siăm mbơ̆ păng, phung oh nâu păng jêh ri lĕ ngih mbơ̆ păng ma ndơ sông sa tĭng nâm rnoh khân păng.

Y-Yôsep Chiă Uănh Dôl Nau Sa Sât Ji Ngot

13Mâu geh ôh ndơ sông sa tâm lĕ n'gor yorlah nau sa sât ji ngot rêh ni ngăn. N'gor Êjipt jêh ri n'gor Kanaan ntơm khĭt rvet jêh yor nau sa sât ji ngot. 14Y-Yôsep bun jêh lĕ prăk geh tâm n'gor Êjipt jêh ri n'gor Kanaan bu rvăt ba. Jêh ri Y-Yôsep njŭn prăk nây tâm ngih Pharaôn. 15Tơ lah dâk lĕ jêh prăk tâm n'gor Êjipt jêh ri n'gor Kanaan, lĕ rngôch phung Êjipt hăn ma Y-Yôsep, lah: "Ăn ndơ sông sa ma hên. Moh khlay hên khĭt ta năp may, yorlah lĕ jêh prăk hên?" 16Y-Yôsep lah: "Ăn ndrôk biăp khân may, tơ lah khân may mâu geh prăk ôh, jêh ri gâp mra ăn ndơ sông sa ma khân may rgâl đah ndrôk, biăp khân may." 17Pô ri khân păng njŭn ndrôk, biăp khân păng ma Y-Yôsep; jêh ri Y-Yôsep ăn ndơ sông sa ma khân păng tâm rgâl ma seh, ma biăp, ma ndrôk, jêh ri seh bri. Y-Yôsep siăm khân păng năm nây tâm rgâl ma lĕ rngôch ndrôk, biăp khân păng. 18Tơ lah năm nây lĕ jêh, khân păng lŏ hăn ma Y-Yôsep năm tal bar, lah ma Y-Yôsep: "Hên mâu mra pôn ôh ma kôranh hên, prăk hên lĕ jêh, jêh ri ndrôk, biăp jêng ndơ kôranh hên jêh; hôm kanŏng săk jăn jêh ri neh hên. 19Moh khlay hên khĭt ta năp măt may, hên jêh ri neh hên? Rvăt hom hên jêh ri neh hên ma ndơ sông sa, jêh ri hên nđâp neh hên mra jêng dĭk Pharaôn. Ăn ma hên rnih ntil gay ma hên dơi gŭ rêh mâu khĭt ôh, jêh ri lơi ăn bri neh jêng rngot ôh."
20Pô ri Y-Yôsep rvăt lĕ rngôch neh n'gor Êjipt ma Pharaôn; yorlah lĕ rngôch phung Êjipt tăch mir khân păng yorlah nau sa sât ji ngot rêh ni ngăn, jêh ri neh jêng ndơ Pharaôn. 21Bi bunuyh ƀon lan, păng ăn khân ôbăl jêng dĭk ntơm bơh du n'har bri êng. 22Kanŏng neh phung kôranh ƀư brah păng mâu rvăt ôh, yorlah phung kôranh ƀư brah geh ndơ sông sa Pharaôn pă an ma khân păng. Pô ri khân păng mâu tăch ôh neh khân păng. 23Y-Yôsep lah ma phung ƀon lan. Aơ, nar aơ gâp rvăt jêh khân may jêh ri neh khân may ma Pharaôn. Aơ, gâp ăn ma khân may rnih ntil boh ba ăn khân may tuch păng. 24Tơ lah tât yăn kăch, khân may mra ăn du kô̆ tâm prăm ma Pharaôn, jêh ri khân may prăp puăn kô̆ jêng rnih ntil jêh ri ndơ khân may sông sa, phung ngih khân may jêh ri ma phung kon jê̆ khân may." 25Khân ôbăl lah: "May sâm rklaih jêh nau rêh hên. Tơ lah nau aơ ƀư maak ma may, hên mra jêng dĭk ma Pharaôn." 26Y-Yôsep ăn nau vay nây ma neh n'gor Êjipt n'ho may hôm tât aƀaơ, ăn du kô̆ tâm prăm ma Pharaôn. Kanŏng neh phung Kôranh ƀư brah mâu jêng ndơ Pharaôn ôh.

Y-Yôsep Sơm Ton Tâp Y-Yakôb

27Phung Israel gŭ tâm n'gor Êjipt ta n'gor Gôsen. Khân păng bun ndô ndơ ta nây, n'hao drăp ndơ, jêh ri ăn bĭk rơ̆. 28Y-Yakôb gŭ tâm n'gor Êjipt jât ma pơh năm; pô ri lĕ rngôch năm Y-Yakôb gŭ rêh geh du rhiăng puăn jât ma pơh năm. 29Tơ lah nar Israel khĭt dăch jêh; păng kuăl kon bu klâu păng Y-Yôsep jêh ri lah: "Tơ lah gâp geh nau yô̆ ta năp măt may, dơm ti may tâm dâng tơm blu gâp jêh ri ton ƀư ma gâp ma nau răp jăp jêh ri nanê̆; lơi tâp ôh gâp tâm n'gor Êjipt. 30Ăn may tâp gâp ta ntŭk phung mbơ̆ gâp; njŭn leo săk jăn gâp bơh n'gor Êjipt jêh ri tâp gâp tâm môch phung mbơ̆ gâp." Y-Yôsep lah: "Gâp mra ƀư tĭng nâm nau may ngơi." 31Y-Yakôb lah: "sơm ton ma gâp." Y-Yôsep sơm ton ma păng; jêh ri Israel dop ta bôk sưng bâch.