11
Các hoàng hậu và cung phi
1Ngoài công chúa con Pha-ra-ôn, Sa-lô-môn còn thương yêu nhiều cô gái ngoại quốc từ Mô-áp, Ê-đôm, Si-đôn và Hê-tít,
2mặc dù Chúa Hằng Hữu đã nghiêm cấm người Y-sơ-ra-ên không đươc kết thông gia với người các nước ấy, vì họ sẽ quyến rũ Y-sơ-ra-ên thờ thần của họ. Tuy nhiên Sa-lô-môn vẫn say mê các mỹ nữ này.
3,4Vua có bảy trăm hoàng hậu và ba trăm cung phi. Các bà quyến rũ vua thờ thần của họ, nhất là lúc Sa-lô-môn về già. Lòng vua không trung thành với Thượng Đế Hằng Hữu như Đa-vít cha vua trước kia.
5Sa-lô-môn thờ nữ thần Át-tạt-tê của người Si-đôn và thần Minh-côm, một thần đáng ghê tởm của người Am-môn.
6Như thế, Sa-lô-môn đã làm điều tội ác trước mặt Chúa Hằng Hữu, không hết lòng theo Chúa như Đa-vít, cha vua.
7Sa-lô-môn còn cất miếu thờ Kê-móc (Thần đáng ghê tởm của người Mô-áp) và Mô-lóc, (thần đáng ghê-tởm của người Am-môn) trên ngọn đồi phía đông Giê-ru-sa-lem.
8Như thế Sa-lô-môn đã tiếp tay với các bà vợ ngoại quốc, để họ đốt nhang dâng sinh tế cho thần mình.
9Chúa Hằng Hữu rất giận Sa-lô-môn, vì lòng vua chối bỏ Ngài, là Thượng Đế của Y-sơ-ra-ên, mặc dù Ngài đã hai lần hiện ra cho vua thấy,
10bảo vua không được thờ thần khác, nhưng vua vẫn không vâng lời.
11Vì thế Chúa phán: "Vì con đã hành động như thế, không giữ lời ước, không tuân hành luật Ta, Ta sẽ tước quyền trị nước khỏi tay con, đem giao cho tôi tớ con.
12,13Tuy nhiên vì Đa-vít, cha con, ta sẽ không làm việc này trong đời con, nhưng sẽ tước quyền khỏi tay của con. Dù vậy, Ta vẫn không tước đoạt hết và Ta sẽ để lại một đại tộc cho con của con, vì cớ Đa-vít, đầy tớ Ta và vì Giê-ru-sa-lem, thành Ta đã chọn."
Các người thù nghịch Sa-lô-môn
14Chúa khiến Ha-đát, một người thuộc hoàng gia Ê-đôm, trở thành đối thủ của Sa-lô-môn.
15,16Vào thời Đa-vít chinh phục Ê-đôm, tư lệnh Giô-áp trong dịp đi lo việc chôn cất những người bị giết, đã đóng quân tại Ê-đôm sáu tháng và giết sạch đàn ông trong nước này.
17Nhưng Ha-đát, lúc đó còn nhỏ, và mấy người đầy tớ cha mình sống sót, chạy trốn qua Ai-cập.
18Họ chạy từ Ma-đi-an đến Pha-ran, tại đấy có một số người theo. Đến Ai-cập, Pha-ra-ôn cho họ nhà cửa, thực phẩm, đất đai.
19Ha-đát chiếm được cảm tình của Pha-ra-ôn, nên Pha-ra-ôn gả em vợ mình cho ông, tức em hoàng hậu Tác-bê-ne.
20Vợ ông sinh con trai, tên Giê-nu-bát. Cậu này được hoàng hậu Tác-bê-ne nuôi dưỡng trong cung cùng với các hoàng tử con của Pha-ra-ôn.
21Khi Ha-đát đang ở Ai-cập, nghe tin Đa-vít và Giô-áp đã qua đời, liền xin Pha-ra-ôn cho phép về nước.
22Pha-ra-ôn hỏi: "Ở đây có gì thiếu thốn đâu mà chú muốn trở về nước?" Ông đáp: "Không thiếu gì, nhưng xin cứ cho tôi đi."
23Chúa cũng bắt Sa-lô-môn đương đầu với một đối thủ thứ hai là Rê-xôn, con Ê-li-a-đa. Người này bỏ chủ (Ha-đa-đê-xe vua Xô-ba) chạy trốn,
24khi Đa-vít đánh giết người Xô-ba. Người ấy chiêu tập bộ hạ, cầm đầu đảng cướp, kéo sang Đa-mách và trở thành vua Đa-mách.
25Suốt đời Sa-lô-môn, Rê-xôn chống lại Y-sơ-ra-ên, gây bao thảm họa chẳng kém gì Ha-đát. Khi đã làm vua Sy-ri, Rê-xôn lại càng ghét Y-sơ-ra-ên cách cay đắng.
Giê-rô-bô-am chống nghịch Sa-lô-môn
26Ngoài ra cũng có một người Y-sơ-ra-ên nổi lên chống Sa-lô-môn. Đó là Giê-rô-bô-am, con của Nê-bát, người ở Xê-rê-đa thuộc đất Ép-ra-im. Mẹ ông là một góa phụ tên Xê-ru-a.
27Đây là lý do khiến Giê-rô-bô-am làm phản: Sa-lô-môn xây thành Mi-lô và tu bổ thành Đa-vít mà cha vua đã xây.
28Khi thấy Giê-rô-bô-am là một người trẻ tuổi vừa có khả năng vừa làm việc cần mẫn, vua giao cho ông trông coi đoàn nhân công của đại tộc Giô-sép.
29Một hôm Giê-rô-bô-am từ trong thành Giê-ru-sa-lem đi ra, giữa đường gặp tiên tri A-hi-gia người Si-lô đang mặc một cái áo mới - lúc ấy chỉ có hai người ở ngoài đồng.
30A-hi-gia nắm chiếc áo mới đang mặc, xé ra làm mười hai mảnh,
31Và nói với Giê-rô-bô-am: "Ông lấy mười mảnh, vì Thượng Đế Hằng Hữu của Y-sơ-ra-ên có phán: "Ta sẽ xé nước trong tay Sa-lô-môn, cho ngươi mười đại tộc,
32(nhưng Ta sẽ để lại cho con Sa-lô-môn một đại tộc, vì cớ Đa-vít, tôi tớ Ta và Giê-ru-sa-lem, thành Ta chọn trong khắp Y-sơ-ra-ên),
33vì Sa-lô-môn đã chối bỏ Ta, đi thờ nữ thần Át-tạt-tê của người Si-đôn, thần Kê-mốt của người Mô-áp và thần Minh-côm của người Am-môn. Nó không theo đường lối ta, không làm điều phải trước mặt Ta, không tuân giữ luật lệ và quy tắc Ta như Đa-vít cha nó trước kia.
34Dù thế, Ta cho nó cứ làm vua suốt đời, vì cớ Đa-vít, tôi tớ Ta đã chọn là người đã tuân theo mọi điều răn, luật lệ Ta. Ta sẽ không tước quyền khỏi tay nó ngay bây giờ
35nhưng đợi đến đời con nó, và Ta sẽ cho ngươi mười đại tộc.
36Ta chỉ cho con Sa-lô-môn được giữ lại một đại tộc, để Đa-vít có người nối ngôi mãi mãi trước mặt Ta tại Giê-ru-sa-lem, thành Ta chọn để mang tên Ta.
37Ta sẽ cho ngươi làm vua Y-sơ-ra-ên, ngươi sẽ cai trị như lòng mình mong muốn.
38Nếu ngươi nghe lệnh Ta, đi theo lối Ta, làm điều phải trước mắt Ta, giữ điều răn, luật lệ Ta như tôi tớ Đa-vít Ta trước kia, Ta sẽ ở cùng ngươi, lập triều đại ngươi vững chắc như triều đại Đa-vít, vì Ta cho ngươi nước Y-sơ-ra-ên.
39Vì tội của Sa-lô-môn, Ta hình phạt con cháu Đa-vít, nhưng hình phạt này không kéo dài mãi."
40Sa-lô-môn định giết Giê-rô-bô-am, nhưng ông chạy trốn sang Ai-cập, ở với vua Si-sắc cho đến ngày Sa-lô-môn qua đời.
Sa-lô-môn qua đời
41Các công việc khác của Sa-lô-môn, những lời khôn ngoan của vua đều được chép trong sách 'Công việc của Sa-lô-môn'
42Sa-lô-môn cai trị Y-sơ-ra-ên bốn mươi năm,
43rồi an nghỉ cùng tổ tiên, được chôn trong thành Đa-vít, là thành của cha mình. Hoàng tử Rô-bô-am lên ngôi kế vị.
11
Sa-lô-môn lìa bỏ Đức Chúa Trời
1Ngoài con gái của Pha-ra-ôn, vua Sa-lô-môn còn yêu mến nhiều cô gái ngoại bang khác; đó là các cô gái người Mô-áp, Am-môn, Ê-đôm, Si-đôn và Hê-tít.⚓
2Họ thuộc các dân mà Đức Giê-hô-va đã truyền phán với dân Y-sơ-ra-ên rằng: “Các con chớ kết thông gia với chúng, vì chắc chắn chúng sẽ quyến rũ các con theo các thần của chúng.” ⚓ Tuy nhiên, Sa-lô-môn vẫn yêu say đắm các cô gái ấy.
3Vua có bảy trăm bà vợ và ba trăm cung phi; họ làm cho lòng vua lầm lạc.
4Thật vậy, khi Sa-lô-môn về già, các bà vợ của vua đã quyến rũ vua theo các thần khác. Lòng vua không còn trung thành với Giê-hô-va Đức Chúa Trời mình như Đa-vít, cha của vua,
5vì Sa-lô-môn đã đi theo nữ thần Át-tạt-tê của người Si-đôn và thần Minh-côm, một thần đáng ghê tởm của người Am-môn.
6Như thế, Sa-lô-môn đã làm điều ác dưới mắt Đức Giê-hô-va, không hết lòng theo Đức Giê-hô-va như Đa-vít, cha vua.
7Bấy giờ, Sa-lô-môn xây một nơi cao trên núi đối diện với Giê-ru-sa-lem cho thần Kê-mốt là thần đáng ghê tởm của người Mô-áp, và cho thần Mo-lóc là thần đáng ghê tởm của người Am-môn.
8Vua cũng làm như vậy cho tất cả các bà vợ ngoại bang của mình; họ xông hương và dâng sinh tế cho các thần của mình.
9Đức Giê-hô-va nổi giận với Sa-lô-môn vì lòng vua lìa bỏ Giê-hô-va Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, Đấng đã hai lần hiện ra với vua,
10phán bảo vua chớ theo các thần khác, nhưng vua đã không vâng lệnh Đức Giê-hô-va.
11Vì vậy, Đức Giê-hô-va phán với Sa-lô-môn: “Vì con đã làm như thế, không giữ giao ước và luật pháp Ta truyền cho con nên Ta chắc chắn sẽ xé vương quốc của con ra và ban cho thuộc hạ của con.
12Tuy nhiên, vì Đa-vít, cha của con, Ta sẽ không làm điều đó trong đời con. Nhưng Ta sẽ đoạt lấy vương quốc khỏi tay con trai con.
13Dù vậy, Ta sẽ không đoạt lấy cả vương quốc khỏi nó; nhưng vì Đa-vít, đầy tớ Ta, và vì Giê-ru-sa-lem mà Ta đã chọn, Ta sẽ để lại một bộ tộc cho con của con.”
Những kẻ thù của Sa-lô-môn
14Đức Giê-hô-va khiến một người nổi lên chống lại Sa-lô-môn là Ha-đát, người Ê-đôm, vốn thuộc hoàng tộc Ê-đôm.
15Trước đây, vào thời Đa-vít chinh phục Ê-đôm thì Giô-áp, tướng chỉ huy quân đội, đã giết tất cả người nam ở Ê-đôm trong khi đi chôn cất các tử thi.
16Giô-áp cùng toàn thể Y-sơ-ra-ên đã ở lại đó sáu tháng cho đến khi đã giết hết người nam ở Ê-đôm.
17Lúc ấy, Ha-đát còn là một thiếu niên đã cùng với mấy người Ê-đôm, là các đầy tớ của cha mình, chạy trốn sang Ai Cập.
18Họ đi từ Ma-đi-an đến Pha-ran. Rồi từ Pha-ran, họ đem theo một số người Pha-ran đi đến Ai Cập và ra mắt Pha-ra-ôn, vua Ai Cập. Vua nầy cấp cho Ha-đát nhà ở, lương thực và đất đai.
19Ha-đát rất được lòng Pha-ra-ôn nên vua gả em vợ cho ông, tức là em gái của hoàng hậu Tác-bê-ne.
20Em gái của Tác-bê-ne sinh cho Ha-đát một con trai tên là Ghê-nu-bát, là đứa con mà Tác-bê-ne dứt sữa trong cung điện Pha-ra-ôn. Như vậy, Ghê-nu-bát sống trong cung điện Pha-ra-ôn, giữa các con trai của vua.
21Đang ở Ai Cập, Ha-đát nghe tin Đa-vít đã an giấc cùng các tổ phụ mình, và tướng chỉ huy quân đội là Giô-áp cũng đã chết, thì thưa với Pha-ra-ôn rằng: “Xin bệ hạ cho phép tôi trở về đất nước tôi.”
22Pha-ra-ôn hỏi: “Ở với trẫm, ngươi có thiếu gì không mà phải tìm về đất nước ngươi?” Ha-đát đáp: “Thưa, chẳng thiếu gì cả nhưng xin cho phép tôi đi.”
23Đức Chúa Trời lại khiến một người khác nổi lên chống lại Sa-lô-môn là Rê-xôn, con của Ê-li-gia-đa, người đã trốn chủ mình là Ha-đa-rê-xe, vua Xô-ba.
24Khi Đa-vít đánh giết quân của vua Xô-ba thì Rê-xôn chiêu tập một số người chung quanh mình và làm thủ lĩnh nhóm người đó. Họ kéo sang thành Đa-mách, ở đó và cai trị thành ấy.
25Suốt đời Sa-lô-môn, Rê-xôn luôn chống lại Y-sơ-ra-ên, gây ra bao thảm họa chẳng kém gì Ha-đát. Khi đã làm vua A-ram, Rê-xôn càng thù địch với Y-sơ-ra-ên hơn.
Cuộc phiến loạn của Giê-rô-bô-am
26Giê-rô-bô-am, con trai của Nê-bát, người Ép-ra-im, ở đất Xê-rê-đa, đã từng phục vụ Sa-lô-môn, cũng nổi lên chống lại vua. Mẹ ông là một quả phụ tên là Xê-ru-ha.
27Đây là lý do tại sao ông nổi lên chống lại vua: Sa-lô-môn xây công trình Mi-lô, lấp vá lại lỗ hổng của thành Đa-vít mà cha vua đã xây.
28Bấy giờ, Giê-rô-bô-am là một người mạnh khỏe và có khả năng. Sa-lô-môn thấy người còn trẻ và có tài nên đặt người phụ trách toàn bộ lực lượng lao dịch nhà Giô-sép.
29Một hôm, trên đường từ Giê-ru-sa-lem đi ra, Giê-rô-bô-am gặp A-hi-gia, nhà tiên tri ở Si-lô, đang mặc một chiếc áo choàng mới. Lúc ấy, chỉ có hai người ở ngoài đồng mà thôi.
30A-hi-gia nắm chiếc áo mới mình đang mặc, xé ra làm mười hai mảnh.
31Rồi ông nói với Giê-rô-bô-am: “Hãy lấy mười mảnh về phần ông, vì Giê-hô-va Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên phán: ‘Kìa! Ta sẽ xé vương quốc từ tay Sa-lô-môn và trao cho ngươi mười bộ tộc.
32Nhưng vì đầy tớ Ta là Đa-vít và vì Giê-ru-sa-lem, thành mà Ta đã chọn giữa các bộ tộc Y-sơ-ra-ên, nên sẽ còn lại một bộ tộc cho dòng dõi Sa-lô-môn.
33Bởi chúng đã lìa bỏ Ta mà thờ lạy nữ thần Át-tạt-tê của người Si-đôn, thần Kê-mốt của người Mô-áp, và thần Minh-côm của người Am-môn. Chúng không bước đi theo các đường lối của Ta để làm điều ngay thẳng dưới mắt Ta, và cũng chẳng tuân giữ luật lệ và điều răn của Ta như Đa-vít, tổ phụ chúng.
34Tuy nhiên, Ta sẽ không truất cả vương quốc khỏi tay Sa-lô-môn mà sẽ để nó làm vua trọn đời vì cớ Đa-vít, đầy tớ Ta đã chọn, người đã tuân giữ các điều răn và luật lệ Ta.
35Nhưng Ta sẽ lấy vương quốc khỏi tay con trai nó mà trao cho ngươi mười bộ tộc.
36Ta sẽ dành lại một bộ tộc cho con trai nó, để cho Đa-vít, đầy tớ Ta, có người nối ngôi mãi mãi⚓ trước mặt Ta tại Giê-ru-sa-lem, là thành mà Ta đã chọn để đặt danh Ta tại đó.
37Ta sẽ chọn và lập ngươi làm vua Y-sơ-ra-ên; ngươi sẽ cai trị toàn cõi theo lòng ngươi mong muốn.
38Nếu ngươi vâng lệnh Ta, đi theo các đường lối Ta, làm điều ngay thẳng dưới mắt Ta, tuân giữ luật lệ và điều răn của Ta như đầy tớ Ta là Đa-vít đã làm, thì Ta sẽ ở cùng ngươi, lập cho ngươi một triều đại vững chắc như Ta đã lập cho Đa-vít, và Ta sẽ ban Y-sơ-ra-ên cho ngươi.
39Như vậy, Ta sẽ làm cho dòng dõi Đa-vít bị sỉ nhục, nhưng chẳng phải mãi mãi đâu.’”
40Sa-lô-môn tìm cách giết Giê-rô-bô-am, nhưng Giê-rô-bô-am trốn qua Ai Cập, đến với Si-sắc, vua Ai Cập, rồi ở đó cho đến khi Sa-lô-môn băng hà.
Sa-lô-môn băng hà
(II Sử 9:29-31)