20
Mben Haa^ndatc Mborqv Saa^maa^lie
1Silie Guoqv⚓ nyei hungh, Mben Haa^ndatc, diuc nzoih ninh nyei baeng-guanh. Maaih faah ziepc nyeic dauh hungh caux ninh mbuo nyei maaz caux mborqv jaax nyei maaz-cie. Ninh ziouc faaux mingh weih jienv mborqv Saa^maa^lie Zingh.
2Ninh paaiv douc fienx mienh bieqc zingh mingh mbuox I^saa^laa^en nyei hungh, Aa^hapc, “Mben Haa^ndatc hnangv naaiv nor gorngv,
3‘Meih nyei jiem nyaanh benx yie nyei. Meih nyei gauh longx jiex nyei auv caux fu'jueiv yaac benx yie nyei.’+”
4I^saa^laa^en nyei hungh dau, “Yie nyei ziouv, hungh diex, aah! Hnangv meih gorngv nor. Yie caux yie maaih nyei yietc zungv benx meih nyei.”
5Douc fienx mienh aengx daaih nzunc gorngv, “Mben Haa^ndatc hnangv naaiv nor gorngv, ‘Yie bun waac mingh heuc meih zorqv meih nyei jiem nyaanh caux meih nyei auv, meih nyei fu'jueiv jiu bun yie.
6Mv baac njang hnoi leih maiv go naaiv norm ziangh hoc, yie bun yie nyei jien mingh meih wuov sou meih nyei biauv caux meih nyei jien nyei biauv. Ninh mbuo buatc haaix nyungc horpc ninh mbuo nyei hnyouv, ninh mbuo ziouc zorqv dorh mingh aqv.’+”
7I^saa^laa^en Mienh nyei hungh heuc wuov norm deic-bung nyei zuangx mienh gox daaih zunv, gorngv mbuox ninh mbuo, “Mangc maah! Naaiv dauh mienh za'gengh oix cuoqv sic aqv, weic zuqc ninh bun waac daaih heuc yie zorqv yie nyei auv, yie nyei fu'jueiv caux yie nyei jiem nyaanh fungx mingh bun ninh. Yie yaac maiv ngaengc ninh.”
8Zuangx mienh gox caux zuangx baeqc fingx gorngv, “Maiv dungx muangx, maiv dungx laengz.”
9Aa^hapc Hungh ziouc dau Mben Haa^ndatc nyei douc fienx mienh, “Yie nyei ziouv, hungh diex aah! Daauh nzunc meih heuc yie zoux nyei yietc zungv yie oix ei jienv zoux. Mv baac naaiv nzunc tov nyei yie maiv haih zoux.” Douc fienx mienh ziouc nzuonx mingh mbuox Mben Haa^ndatc.
10Mben Haa^ndatc aengx bun waac mingh mbuox Aa^hapc, “Yie oix dorh mienh camv! nyei mingh mietc meih mbuo. Saa^maa^lie nyei nie-mbung zungv maiv gaux ninh mbuo yietc dauh yietc nyau. Se gorngv yie maiv zoux, tov zuangx zienh hniev-hniev nyei zoux bun yie.”
11I^saa^laa^en nyei hungh dau, “Oix zuqc mbuox ninh, ‘Maiv gaengh zuqv mborqv jaax nyei zorng-zuqv mingh mborqv jaax nyei mienh maiv horpc zuqc bungx waac-maux hnangv mborqv liuz jaax jaiv nqoi mborqv jaax nyei zorng-zuqv nor.’+”
12Mben Haa^ndatc caux zuangx hungh diex yiem ninh mbuo nyei ndopv-liuh hopv diuv wuov zanc, Mben Haa^ndatc haiz naaiv deix fienx. Ninh ziouc gorngv mbuox ninh nyei baeng, “Gorqv-mienh yiem gorqv-mienh nyei dorngx liuc leiz ziangx mborqv jaax aqv.” Gorqv-mienh ziouc mingh yiem gorqv-mienh nyei dorngx liuc leiz ziangx mborqv wuov norm zingh.
Aa^hapc Mborqv Hingh Mben Haa^ndatc
13Maaih dauh douc waac mienh daaih lorz I^saa^laa^en Mienh nyei hungh, Aa^hapc. Ninh gorngv, “Ziouv hnangv naaiv nor gorngv, ‘Meih buatc naaiv deix domh baeng-guanh fai? Ih hnoi yie oix zorqv ninh mbuo jiu bun meih. Meih ziouc hiuv duqv yie se Ziouv ’+”
14Aa^hapc naaic, “Bangc haaix dauh zoux?”
Douc waac mienh gorngv, “Ziouv hnangv naaiv gorngv, ‘Bangc zuangx saengv-ziouv nyei baeng-bieiv lunx.’+”
Aa^hapc naaic, “Haaix dauh oix zuqc jiez gorn mborqv?”
Douc waac mienh dau, “Meih oix zuqc jiez gorn mborqv.”
15Hungh diex ziouc diuc nzoih dauh dauh saengv-ziouv nyei mienh lunx mienh. Yietc zungv maaih nyic baeqv faah ziepc nyeic dauh. Nqa'haav aengx diuc nzoih I^saa^laa^en nyei zuangx baeng, yietc zungv maaih siec cin dauh.
16Ziangx lungh aanx ninh mbuo cuotv zingh mingh mborqv jaax doix Mben Haa^ndatc caux tengx ninh wuov deix faah ziepc nyeic dauh hungh diex yiem ninh mbuo nyei ndopv-liuh hopv gau diuv oix nquin aqv.
17Saengv-ziouv nyei mienh lunx mienh cuotv zingh ndaangc.
Mben Haa^ndatc paaiv mienh cuotv mingh zaah deic-bung. Ninh mbuo nzuonx daaih gorngv, “Maaih mienh yiem Saa^maa^lie hungx jienv daaih aqv.”
18Mben Haa^ndatc gorngv, “Se gorngv ninh mbuo daaih weic oix gorngv horpc, liemh nangh zorqv ninh mbuo. Se gorngv ninh mbuo daaih mborqv jaax, liemh nangh nyei zorqv ninh mbuo maah!”
19Naaiv deix mienh ziouc cuotv zingh mingh, se zuangx saengv-ziouv nyei mienh lunx mienh. Baeng-guanh yaac gan jienv ninh mbuo mingh.
20Gorqv-mienh daix caux gorqv-mienh mborqv jaax wuov deix win-wangv. Silie Mienh biaux, I^saa^laa^en Mienh zunc jienv gan ninh mbuo nyei nqa'haav nqaang, mv baac Silie nyei hungh, Mben Haa^ndatc, geh jienv maaz caux geh maaz nyei baeng tiux biaux.
21I^saa^laa^en nyei hungh cuotv zingh mingh caangv maaz caux mborqv jaax nyei cie yaac daix Silie Mienh camv haic.
22Nqa'haav wuov dauh douc waac mienh daaih lorz I^saa^laa^en Mienh nyei hungh gorngv, “Meih oix zuqc henv jiez daaih weic zuqc taux cun-gen hnoi Silie nyei hungh zungv oix daaih mborqv meih aqv.”
23Silie nyei hungh, Mben Haa^ndatc, nyei jien gorngv mbuox ninh, “I^saa^laa^en Mienh nyei zienh se yiem mbong nyei zienh ninh mbuo cingx daaih gauh henv mbuo. Mv baac bun mbuo yiem ndau-baengh mborqv nor, mbuo ndongc haaix zungv gauh henv ninh mbuo.
24Oix zuqc hnangv naaiv nor zoux. Tov zorqv yietc zungv hungh diex cuotv, maiv dungx bun gunv mborqv jaax nyei jauv. Aengx liepc baeng-bieiv div ninh mbuo.
25Meih oix zuqc liepc baeng-guanh ndongc zinh ndaangc daic wuov deix camv, yaac lorz maaz div maaz, lorz mborqv jaax nyei maaz-cie div mborqv jaax nyei maaz-cie, mbuo ziouc yiem ndau-baengh caux I^saa^laa^en Mienh mborqv jaax. Hnangv naaic mbuo ndongc haaix zungv hingh aqv.” Mben Haa^ndatc haiz horpc hnyouv nyei ziouc ei jienv zoux.
26Taux da'nyeic hnyangx nyei cun-gen hnoi, Mben Haa^ndatc diuc nzoih Silie nyei baeng yaac cuotv mingh taux Aafekv Zingh, oix caux I^saa^laa^en Mienh mborqv jaax.
27I^saa^laa^en Mienh yaac diuc nzoih baeng, bun jienv bienh fuix, ziouc cuotv mingh caux ninh mbuo mborqv jaax. Ninh mbuo hnangv i guanh zoqc nyei yungh liepc ciangv yiem Silie baeng nyei ciangv doix-ngaanc. Silie nyei baeng buangv nzengc ndau-beih.
28Tin-Hungh nyei mienh daaih mbuox I^saa^laa^en nyei hungh, “Ziouv hnangv naaiv gorngv, ‘Laaix Silie Mienh gorngv Ziouv se yiem mbong nyei zienh, maiv zeiz horngz nyei zienh, yie oix zorqv naaiv domh guanh baeng jiu bun yiem meih nyei buoz-ndiev. Meih ziouc hiuv duqv yie se Ziouv ’+”
29I^saa^laa^en Mienh caux Silie Mienh nyei ciangv doix-ngaanc. Ninh mbuo yiem ciangv siec hnoi. Taux siec hnoi wuov hnoi ninh mbuo ziouc cuotv mingh mborqv jaax aqv. Nduqc hnoi hnangv I^saa^laa^en Mienh daix yietc sinx dauh Silie Mienh nyei yangh jauv baeng.
30Silie Mienh zengc njiec nyei baeng biaux bieqc Aafekv Zingh. Zingh laatc mbaang njiec, ndapv daic i waanc siec cin dauh. Mben Haa^ndatc biaux bieqc zingh gu'nyuoz bingx jienv zingh gu'nyuoz jiex nyei yietc qongx.
31Ninh nyei jien gorngv mbuox ninh, “Yie mbuo haiz gorngv I^saa^laa^en Mienh nyei hungh korv-lienh mienh. Bun yie mbuo sai jienv la'maah ndie-cou yaac zorqv hlaang kou jienv m'nqorngv mingh lorz I^saa^laa^en nyei hungh. Nziex ninh oix liouh meih nyei maengc.”
32Ninh mbuo ziouc sai jienv la'maah ndie-cou, m'nqorngv yaac kou jienv hlaang, mingh lorz I^saa^laa^en nyei hungh. Ninh mbuo gorngv, “Meih nyei bou, Mben Haa^ndatc, gorngv, ‘Tov meih liouh ninh nyei maengc oc.’+”
Hungh diex dau, “Ninh corc maaih maengc nyei? Ninh zoux hnangv yie nyei youz.”
33Naaiv deix mienh haiz ninh hnangv naaiv nor gorngv ziouc siepv-siepv nyei zorqv ninh nyei waac gorngv, “Zeiz nyei. Mben Haa^ndatc hnangv meih nyei youz.”
Hungh diex gorngv, “Mingh dorh ninh daaih maah!” Mben Haa^ndatc cuotv daaih wuov zanc, Aa^hapc heuc ninh faaux Aa^hapc nyei mborqv jaax cie.
34Mben Haa^ndatc gorngv, “Yie nyei die caangv meih nyei die nyei wuov deix zingh yie oix fungx nzuonx bun meih. Meih gunv liepc meih ganh nyei hei-horngc yiem Ndaa^matv^gatc Zingh hnangv yie nyei die yiem Saa^maa^lie liepc nor.”
Aa^hapc gorngv, “Ziux meih gorngv nyei liepc ngaengc waac yie ziouc bungx meih mingh.” Ninh ziouc caux Mben Haa^ndatc liepc ngaengc waac aengx bungx ninh mingh aqv.
Douc Waac Mienh Dingc Aa^hapc Nyei Zuiz
35Maaih guanh douc waac mienh nyei yietc dauh ziux Ziouv gorngv nyei waac mbuox caux ninh zoux guanh nyei yietc dauh doic, “Tov meih mborqv yie.” Mv baac wuov dauh mienh maiv kangv mborqv ninh.
36Ninh ziouc gorngv, “Laaix meih maiv muangx Ziouv nyei waac, meih yietv leih yie, maaih dauh sienh oix ngaatc daic meih.” Wuov dauh mienh yietv leih nqoi hnangv ziouc maaih dauh sienh daaih ngaatc daic ninh mi'aqv.⚓
37Wuov dauh douc waac mienh aengx buangh zuqc ganh dauh mienh ziouc gorngv mbuox ninh, “Tov mborqv yie maah!” Wuov dauh mienh ziouc mborqv ninh mun mi'aqv.
38Naaiv dauh douc waac mienh ziouc mingh souv jienv jauv-hlen zuov hungh diex jiex. Ninh longc ndie buang jienv m'zing weic bun mienh zieqv maiv duqv ninh.
39Hungh diex jiex jauv wuov zanc, wuov dauh douc waac mienh heuc jienv gorngv mbuox hungh diex, “Meih nyei bou yiem mborqv jaax ciangv wuov zanc, maaih dauh mienh dorh dauh zorqv daaih nyei win-wangv daaih gorngv, ‘Goux longx naaiv dauh mienh. Se gorngv ninh biaux ndutv, meih nyei maengc oix zuqc div ninh nyei maengc. Maiv zei aeqv, oix zuqc cuotv nyic ziepc yietv joih nyaanh.’⚓
40Mv baac yie, meih nyei bou, nyauv jienv naaiv nyauv jienv wuov nyei ziangh hoc, maiv buatc naaiv dauh mienh mi'aqv.”
I^saa^laa^en nyei hungh gorngv, “Meih nyei zuiz m'daaih oix zuqc hnangv naaic dingc weic zuqc meih ganh dingc liuz aqv.”
41Wuov dauh douc waac mienh ziouc siepv-siepv nyei zorqv nqoi buang m'zing nyei ndie. I^saa^laa^en nyei hungh diex ziouc zieqv duqv ninh benx yietc dauh wuov deix douc waac mienh.
42Ninh gorngv mbuox hungh diex, “Ziouv hnangv naaiv nor gorngv, ‘Weic zuqc meih bungx yietc dauh dongh yie dingc oix zuqc daic nyei mienh⚓ biaux, meih nyei maengc oix zuqc div ninh nyei maengc, meih nyei baeqc fingx yaac div ninh nyei baeqc fingx.’ ”
43I^saa^laa^en nyei hungh, Aa^hapc, ziouc nzuonx taux Saa^maa^lie, ninh nyei hungh dinc wuov, youc qiex jiez youc nzauh.
20
与亚兰人争战
1亚兰王便．哈达召集他的全军，率领三十二个王，带着马和战车，上来围困撒玛利亚，要攻打它。
2他派使者进城到以色列王亚哈那里，对他说：“便．哈达如此说：
3‘你的金银都要归我，你妻妾儿女中最美的也要归我。’”
4以色列王回答说：“我主我王啊，就照着你的话，我和我所有的都归你。”
5使者又来说：“便．哈达如此说：‘我已派人到你那里，要你把你的金银、妻妾、儿女都归我。’
6但明日约在这时候，我还要派臣仆到你那里，搜查你的家和你仆人的家，你眼中一切所喜爱的都由他们的手拿走。”
7以色列王召了国内所有的长老来，说：“你们要知道，看，这人是来找麻烦的！他派人到我这里来，要我的妻妾、儿女和金银，我并没有拒绝他。”
8所有的长老和众百姓对王说：“不要听从他，也不要答应他。”
9以色列王对便．哈达的使者说：“你们告诉我主我王说：‘王头一次派人向仆人所要的一切，仆人都依从，但这事我不能依从。’”使者就去回覆便．哈达。
10便．哈达又派人到亚哈那里，说：“撒玛利亚的尘土若足够跟从我的军兵每人手拿一把，愿神明重重惩罚我！”
11以色列王回答说：“你们告诉他说，‘刚束上腰带的，不要像已卸下的那样夸口。’”
12便．哈达和诸王正在帐幕里喝酒，听见这话，就对他臣仆说：“摆阵吧！”他们就摆阵攻城。
13看哪，一个先知靠近以色列王亚哈，说：“耶和华如此说：‘这一大群人你看见了吗？看哪，今日我必把他们交在你手里，你就知道我是耶和华。’”
14亚哈说：“藉着谁呢？”他说：“耶和华如此说：‘藉着跟从省长的年轻人。’”亚哈说：“谁要开战呢？”他说：“你！”
15于是亚哈数点跟从省长的年轻人，共二百三十二名，然后又数点以色列的众军兵，共七千名。
16中午，他们出了城；便．哈达和帮助他的三十二个王正在帐幕里畅饮。
17跟从省长的年轻人先出城。便．哈达派人去，他们回报说：“有人从撒玛利亚出来了。”
18他说：“他们若为求和出来，要活捉他们，若为打仗出来，也要活捉他们。”
19跟从省长的年轻人，和跟随他们的军兵，都出了城，
20各人遇见敌人就击杀。亚兰人逃跑，以色列人追赶他们；亚兰王便．哈达骑着马和骑兵一同逃跑。
21以色列王出城攻击⚓马和战车，大大击杀亚兰人。
22那先知靠近以色列王，对他说：“去吧，你当自强，看清楚，也要知道你所要做的事，因为再过一年，亚兰王会上来攻击你。”
亚兰人第二次来犯
23亚兰王的臣仆对他说：“他们的神是山神，所以他们胜过我们。但在平原与他们打仗，我们一定胜过他们。
24王当做这样的事，把诸王革去，派军官代替他们，
25又照着王丧失军兵的数目，再招募一支军队，马补马，车补车。然后在平原与他们打仗，我们一定胜过他们。”王就听臣仆的话，照样去做。
26过了一年，便．哈达果然召集亚兰人上亚弗去，要与以色列人打仗。
27以色列人也召集军兵，预备食物，去迎战亚兰人。 以色列人对着他们安营，好像两小群的山羊；亚兰人却布满了地面。
28有神人靠近，对以色列王说：“耶和华如此说：‘亚兰人既说我－耶和华是山神，不是平原之神，我必将这一大群人全都交在你手中，你们就知道我是耶和华。’”
29以色列人与亚兰人相对安营七日，到第七日两军开战。那一日以色列人杀了亚兰的十万步兵，
30其余的都逃向亚弗，到了城里，城墙倒塌，压死了剩下的二万七千人。
便．哈达也逃入城内，藏在严密的内室里。
31他的臣仆对他说：“看哪，我们听说以色列家的王都是仁慈的王；让我们腰束麻布，头套绳索，出去到以色列王那里，也许他会存留王的性命。”
32于是他们腰束麻布，头套绳索，来到以色列王那里，说：“王的仆人便．哈达说：‘求王饶我一命。’”亚哈说：“他还活着吗？他是我的兄弟。”
33这些人正在探测吉凶，就立即抓住他的话说：“便．哈达是王的兄弟！”王说：“你们去请他来。”便．哈达出来到王那里，王就请他上车。
34便．哈达对王说：“我父从你父那里所夺的城镇，我必归还给你。你可以在大马士革为你自己设立街市，像我父在撒玛利亚所设立的一样。”亚哈说：“我照此立约，放你回去。”王就与他立约，放了他。
先知责亚哈纵敌
35有一个人是先知的门徒，遵照耶和华的话对他同伴说：“你打我吧！”那人不肯打他。
36他就对那人说：“你既不听从耶和华的话，看哪，你一离开我，必有狮子咬死你。”那人一离开他，果然遇见狮子，把他咬死了。
37先知的门徒又遇见一个人，对他说：“你打我吧！”那人就打他，把他打伤。
38那先知就去了，用头巾蒙眼，改了装，在路旁等候王。
39王从那里经过，他向王呼叫说：“仆人出战的时候，看哪，有人转过来，带了一个人到我这里来，说：‘你要看守这人，若他真的失踪了，你的性命必代替他的性命，否则，你就要交出一他连得银子来。’
40仆人正在到处忙碌的时候，那人就不见了。”以色列王对他说：“你自己决定了，就必照样判你。”
41他急忙除掉蒙眼的头巾，以色列王就认出他是一个先知。
42他对王说：“耶和华如此说：‘因你把我决定要消灭的人从你手中放走，所以你的命必代替他的命，你的百姓必代替他的百姓。’”
43于是以色列王生气，忧闷地回撒玛利亚，到自己的宫去了。