13

¹Con khôn ngoan để ý nghe cha khuyên dạy,
Đứa nhạo cười bỏ lời khiển trách ngoài tai.
²Người lành thắng kiện nhờ nói năng dè dặt,
Kẻ ác chỉ ước ao toàn chuyện bạo tàn.
³Người tự chủ biết hãm cầm miệng lưỡi,
Kẻ hở môi gặt lấy thất bại hoài.
⁴Kẻ làm biếng mong muốn mà chẳng được chi,
Người siêng năng ước gì có nấy.
⁵Người công chính ghét những gì không ngay thật,
Kẻ ác ôn dối trá rồi gặt nhuốc nhơ.
⁶Đức công chính bảo vệ người ngay thẳng,
Tội lỗi luôn tiêu diệt kẻ tà tâm.
⁷Có người tỏ vẻ giàu mà chẳng có chi,
Có kẻ làm bộ nghèo mà giàu nứt vách.
⁸Người giàu mới có tiền chuộc mạng,
Còn kẻ nghèo đâu sợ ai bắt cóc.
⁹Đèn người lành sáng choang,
Đèn kẻ ác tắt ngấm.
¹⁰Tính kiêu căng chỉ sanh ra tranh chấp,
Nhưng ai khiêm tốn phục thiện mới là khôn ngoan.
¹¹Của phi nghĩa là của phù vân,
Tiền mồ hôi nước mắt mới còn bền lâu.
¹²Hy vọng trì hoãn khiến lòng đau ê ẩm,
Mộng được thành làm phấn chấn tâm can.⚓
¹³Kẻ coi thường giáo huấn, lãnh hậu hoạn chẳng sai,
Người kính trọng mạng lệnh nhận phần thưởng chắc chắn.
¹⁴Lời dạy của người khôn như nguồn sự sống,
Hướng dẫn người nghe thoát cạm bẫy tử thần.
¹⁵Lương tri đem lại lòng mến phục,
Nhưng đường xảo trá dẫy đầy gian nan.
¹⁶Người khôn⚓ suy tính kỹ càng,
Người dại hấp tấp tỏ mình ngây ngô.
¹⁷Sứ giả gian hùng ngã vào tội ác,
Khâm sai trung tín đem lại chữa lành.
¹⁸Khước từ kỷ luật gây ra bần cùng nhục nhã,
Ai đón nhận khiển trách sẽ thấy ngày quang vinh.
¹⁹Ước muốn thực hiện làm linh hồn khoan khoái,
Vì vậy kẻ ác ôm chặt lấy ước muốn lạc sai.
²⁰Gần đèn thì sáng, gần người khôn trở nên khôn,
Gần mực thì đen, gần người khờ phải mang họa.
²¹Tai họa đuổi theo kẻ tội ác,
Phước hạnh bám sát người thiện lành.
²²Của cải người lành để lại cho con cháu hưởng,
Gia tài kẻ ác dành cho người công chính dùng.
²³Ruộng người nghèo có thể sản xuất nhiều hoa lợi,
Nhưng ăn ở bất lương sẽ thành công dã tràng.
²⁴Ai kiêng roi vọt ghét con trai mình,
Người biết thương con không quên sửa trị nó.
²⁵Người công chính ăn thì được ấm lòng,
Kẻ gian tà ăn mà vẫn đói meo.

13

¹Con khôn ngoan nghe⚓ lời giáo huấn của cha;
Nhưng kẻ nhạo báng không chịu nghe lời quở trách.
²Nhờ kết quả của môi miệng mình một người hưởng những vật tốt lành;
Nhưng tham vọng của người xảo trá là hung bạo.
³Người nào gìn giữ môi miệng, giữ linh hồn mình;
Còn hủy hoại sẽ đến với kẻ hay hở môi.
⁴Linh hồn kẻ lười biếng mong muốn nhưng chẳng được gì;
Linh hồn người siêng năng được đầy đủ.
⁵Người công chính ghét lời gian dối;
Còn kẻ ác làm điều đáng hổ thẹn và nhục nhã.
⁶Sự công chính gìn giữ người theo đường ngay thẳng,
Nhưng sự gian ác đánh đổ kẻ tội lỗi.
⁷Có người làm ra vẻ giàu nhưng không có gì cả;
Có kẻ làm ra vẻ nghèo nhưng lại có nhiều của cải.
⁸Của cải của một người là tiền chuộc mạng cho người ấy;
Nhưng người nghèo không lo sợ lời hăm dọa.
⁹Ánh sáng của người công chính là niềm vui;
Nhưng đèn của kẻ gian ác sẽ tắt.
¹⁰Kiêu ngạo chỉ sinh điều cãi cọ;
Còn khôn ngoan thuộc về người chịu nghe lời cố vấn.
¹¹Của cải phi nghĩa sẽ hao mòn;
Nhưng người nào thu góp từng chút sẽ thêm nhiều.
¹²Hy vọng bị trì hoãn làm lòng dạ đau đớn;
Còn ước vọng thành đạt là cây sự sống.
¹³Kẻ nào khinh lời giáo huấn sẽ bị hủy diệt,
Nhưng ai kính sợ điều răn sẽ được thưởng.
¹⁴Sự dạy dỗ của người khôn ngoan là nguồn sự sống,
Để tránh cạm bẫy sự chết.
¹⁵Sự hiểu biết đúng đem lại sự quý mến,
Nhưng đường lối của kẻ vô tín sẽ bị khó khăn.⚓
¹⁶Người khôn ngoan làm theo mọi sự hiểu biết,
Còn kẻ ngu dại phô trương sự ngu xuẩn.
¹⁷Sứ giả gian ác sẽ gặp tai họa;
Nhưng đại sứ chân chính đem lại sự chữa lành.
¹⁸Kẻ bỏ qua lời giáo huấn sẽ bị nghèo khổ và nhục nhã;
Nhưng người chịu nghe lời quở trách sẽ được tôn trọng.
¹⁹Ước vọng được thành đạt là điều ngọt ngào cho linh hồn;
Nhưng từ bỏ điều ác lấy làm gớm ghiếc đối với kẻ ngu dại.
²⁰Người nào đi với người khôn ngoan sẽ khôn ngoan,
Nhưng làm bạn với kẻ ngu dại sẽ bị thiệt hại.
²¹Bất hạnh theo đuổi kẻ tội lỗi,
Nhưng người công chính được thưởng phúc lành.
²²Người lành để gia tài cho con cháu mình,
Nhưng của cải của kẻ tội lỗi được tích trữ cho người công chính.
²³Ruộng mới của người nghèo sinh nhiều lương thực,
Nhưng nó bị quét sạch vì bất công.
²⁴Người nào kiêng roi vọt, ghét con cái mình;
Nhưng người yêu con cái mình chăm lo giáo huấn chúng.
²⁵Người công chính ăn uống thỏa thuê;
Nhưng bụng kẻ ác sẽ đói.