25
Dingh Gong Hnyangx
(Beiv mangc Nzamc Leiz-Latc 15:1-11)
1Yiem Sinaai Mbong, Ziouv mbuox Mose,
2“Oix zuqc mbuox I^saa^laa^en Mienh, ‘Meih mbuo bieqc yie oix jiu bun meih mbuo wuov norm deic-bung nyei ziangh hoc, oix zuqc bun ndau hitv kuonx⚓ weic fungx bun Ziouv. ⚓
3Juqv hnyangx gu'nyuoz oix zuqc zuangx ga'naaiv meih mbuo nyei lingh deic yaac fioux longx a'ngunc huingx aengx siou naaiv deix gaeng-zuangx caux biouv.
4Mv baac da'cietv hnyangx se Dingh Gong Hnyangx weic fungx bun Ziouv. Oix zuqc bun ndau hitv kuonx. Maiv dungx zuangx ga'naaiv meih mbuo nyei lingh deic fai fioux meih mbuo nyei a'ngunc huingx.
5Maiv dungx mingh gaatv ninh ganh cuotv nyei gaeng-zuangx fai siou meih mbuo maiv fioux nyei a'ngunc huingx biouv. Oix zuqc bun ndau hitv kuonx yietc hnyangx.
6Dingh Gong Hnyangx wuov hnyangx, ndau ganh cuotv nyei ga'naaiv se weic meih mbuo nyei nyanc hopv. Se weic meih mbuo ganh yaac weic meih mbuo nyei nouh gauv nouh beiz, weic meih mbuo cingv daaih nyei gong-mienh, caux yiem meih mbuo gu'nyuoz nyei ganh fingx mienh.
7Naaiv deix ga'naaiv se weic meih mbuo nyei saeng-kuv nyanc caux yiem meih mbuo nyei deic-bung lomc zaangc nyei hieh zoih nyanc. Ndau ganh cuotv nyei haaix nyungc nyanc duqv nyei.
Houc Nyei Hnyangx
8“ ‘Meih mbuo oix zuqc saauv siec norm Dingh Gong Hnyangx, se saauv siec hnyangx siec nzunc. Yietc zungv se feix ziepc juov hnyangx.
9Dongh wuov hnyangx, cietv hlaax saeng-ziepc, oix zuqc biomv nzatc nyei qiex mbui buangv norm-norm dorngx. Se Fiqv Zuiz Hnoi oix zuqc maaih nzatc nyei qiex mbui gormx meih mbuo nyei deic-bung.
10Hnangv naaiv zoux se zorqv naaiv hmz ziepc hnyangx wuov hnyangx benx lengc jeiv nyei hnyangx⚓ yaac zunh mbuox yiem wuov norm deic-bung nyei zuangx baeqc fingx, ih hnyangx benx bungx nqoi nyei hnyangx. Gorqv-mienh oix zuqc nzuonx gorqv-mienh ganh nyei buonv-fingx, ganh nyei buonv-deic dorngx.
11Hmz ziepc wuov hnyangx se weic meih mbuo zoux Houc nyei Hnyangx. Maiv dungx zuangx haaix nyungc. Ndau ganh cuotv nyei maiv dungx mingh gaatv. Maiv fioux nyei a'ngunc huingx nyei biouv maiv dungx mingh siou.
12Weic zuqc wuov hnyangx se Houc nyei Hnyangx. Se weic meih mbuo benx cing-nzengc hnyangx. Meih mbuo kungx oix zuqc nyanc ndau ganh cuotv nyei ga'naaiv hnangv.
13“+‘Yiem Houc nyei Hnyangx, gorqv-mienh oix zuqc nzuonx gorqv-mienh nyei buonv-deic dorngx.
14“ ‘Se gorngv meih mbuo maaic ndau bun meih mbuo nyei gorx-youz fai tengx ninh maaiz, laanh maiv dungx kuei laanh.
15Meih mbuo oix zuqc tengx ninh maaiz ziux Houc nyei Hnyangx nqa'haav nyei hnyangx-soux. Ninh oix zuqc ziux aengx maaih zuangx ga'naaiv nyei hnyangx-soux nyei soux mouc maaic.
16Hnyangx-soux camv, oix zuqc bun jaax-zinh faaux deix. Hnyangx-soux zoqc, bun jaax-zinh njiec deix. Weic zuqc ninh maaic nyei se zuangx duqv ga'naaiv nyei hnyangx-soux.
17Meih mbuo maiv dungx laanh kuei laanh, mv baac oix zuqc gamh nziex, taaih meih mbuo nyei Tin-Hungh, weic zuqc yie se Ziouv, meih mbuo nyei Tin-Hungh.
18“ ‘Meih mbuo oix zuqc gan yie nyei lingc, muangx longx yie nyei leiz, meih mbuo ziouc baengh orn nyei yiem wuov norm deic-bung.
19Ndau yaac oix cuotv gaeng-zuangx, meih mbuo ziouc duqv nyanc beuv. Meih mbuo yaac duqv baengh orn nyei yiem.
20Nziex meih mbuo oix naaic, “Se gorngv da'cietv hnyangx yie mbuo maiv duqv zuangx yaac maiv duqv siou, oix zuqc nyanc haaix nyungc?”
21Da'luoqc hnyangx yie oix ceix fuqv camv nyei, bun ndau cuotv gaeng-zuangx gaux nyanc buo hnyangx.
22Da'betv hnyangx meih mbuo zuangx nyei ziangh hoc, corc duqv nyanc loz nyei, yaac duqv nyanc jienv mingh taux da'juov hnyangx siou nyei ziangh hoc.
Zuoqc Ndau Nyei Leiz
23“ ‘Meih mbuo maaic ndau maiv dungx maaic dangx, weic zuqc ndau se yie nyei. Meih mbuo se hnangv kaeqv mienh yaac hnangv ganh fingx mienh daaih caux yie yiem nor.
24Yiem meih mbuo duqv nzipc nyei yietc zungv ndau, oix zuqc bun mienh haih zuoqc nzuonx.
25“ ‘Se gorngv maaih dauh meih mbuo nyei gorx-youz jomc njiec ziouc maaic deix ninh nyei ndau, ninh gauh cien jiex wuov dauh cien-ceqv oix zuqc daaih zuoqc ninh nyei gorx-youz maaic nyei ndau nzuonx.
26Se gorngv wuov dauh mienh maiv maaih haaix dauh zuoqc ndau, ninh ganh manc-manc benx daaih ziouc maaih gaux zuoqc,
27oix zuqc funx yiem ninh maaic mingh duqv mbu'ziex hnyangx, zorqv zengc njiec nyei hnyangx-soux nyei jaax-zinh tuix bun maaiz ndau wuov dauh. Ninh ziouc duqv nzuonx ganh nyei ndau aqv.
28Mv baac se gorngv wuov dauh mienh maiv maaih nyaanh gaux zuoqc ninh maaic nyei ndau, ndau ziouc benx dongh maaiz wuov dauh mienh nyei taux Houc nyei Hnyangx. Taux wuov hnyangx oix zuqc fungx nzuonx bun maaic wuov dauh ziouv. Loz-ziouv ziouc duqv nzuonx mingh yiem ninh ganh nyei ndau.
29“ ‘Se gorngv mienh maaic biauv yiem maaih zingh laatc nyei zingh, maaic liuz daauh hnyangx ninh zuoqc nzuonx duqv nyei. Yiem yietc hnyangx gu'nyuoz corc maaih leiz zuoqc nzuonx.
30Se gorngv yietc hnyangx gu'nyuoz maiv duqv zuoqc nzuonx, yiem maaih zingh laatc nyei zingh wuov norm biauv ziouc benx maaiz wuov laanh mienh caux ninh doic jiex doic nyei zeiv-fun nyei mi'aqv. Taux Houc nyei Hnyangx yaac maiv zuqc tuix nzuonx.
31Mv baac biauv yiem maiv maaih zingh laatc nyei laangz oix zuqc funx hnangv ndeic nor. Zuoqc nzuonx duqv nyei. Taux Houc nyei Hnyangx maaiz nyei mienh zungv oix zuqc tuix nzuonx.
32“ ‘Yiem ⟨Lewi Mienh⟩ duqv nzipc nyei zingh, ninh mbuo nyei biauv Lewi Mienh haaix zanc yaac maaih leiz zuoqc duqv nyei.
33Mv baac se gorngv yiem Lewi Mienh nyei zingh maaih dauh Lewi Mienh maaic biauv yaac maiv zuoqc nzuonx, taux Houc nyei Hnyangx maaiz nyei mienh oix zuqc tuix nzuonx, weic zuqc yiem Lewi Mienh nyei zingh nyei biauv se yiem I^saa^laa^en Mienh mbu'ndongx duqv nzipc nyei buonc.
34Mv baac wuov deix zingh nyei miev-ciangv maiv dungx maaic, weic zuqc benx ninh mbuo yietc liuz duqv nzipc nyei buonc.
Nzie Mienh Jomc Mienh
35“ ‘Se gorngv maaih dauh meih mbuo nyei gorx-youz jomc njiec, yungz maiv duqv ganh, meih mbuo oix zuqc nzie ninh,⚓ bun ninh duqv caux meih mbuo yiem hnangv ganh fingx mienh fai haaix dauh daaih ziouc meih mbuo yiem nyei mienh wuov nor.
36Maiv dungx longc haaix nyungc ndaauv-daauh. Oix zuqc gamh nziex, taaih meih mbuo nyei Tin-Hungh, weic bun meih mbuo nyei gorx-youz duqv yiem meih mbuo mbu'ndongx.
37Bungx zaeqv bun ninh, maiv dungx longc ndaauv-daauh. Maaic nyanc hopv bun ninh yaac maiv dungx douh weic duqv leic zinh.
38Yie se Ziouv, meih mbuo nyei Tin-Hungh, dongh dorh meih mbuo yiem I^yipv Deic-Bung cuotv daaih weic zorqv Kaa^naa^an Deic-Bung jiu bun meih mbuo yaac zoux meih mbuo nyei Tin-Hungh wuov dauh.
Bungx Nouh Nyei Leiz
39“Se gorngv maaih dauh gorx-youz jomc njiec,⚓ zorqv ganh maaic tengx meih zoux nouh, meih maiv dungx bun ninh zoux gong hnangv nouh nor.
40Ninh oix zuqc caux meih yiem hnangv cingv daaih nyei gong-mienh fai ziouc meih yiem nyei mienh. Ninh oix zuqc tengx meih zoux gong taux Houc nyei Hnyangx.
41Taux wuov hnyangx ninh caux ninh nyei fu'jueiv duqv cuotv aengx nzuonx ganh nyei buonv-fingx mienh caux ninh nyei ong-taaix nyei buonv-deic dorngx.
42Weic zuqc I^saa^laa^en Mienh se yie nyei bou, dongh yiem I^yipv Deic-Bung yie dorh cuotv daaih, maiv dungx maaic ninh mbuo zoux nouh.
43Yaac maiv dungx gunv ba'laqc jienv, guatc doqc zeix ninh mbuo. Oix zuqc gamh nziex, taaih meih mbuo nyei Tin-Hungh.
44“ ‘Meih mbuo duqv nyei nouh gauv nouh beiz oix zuqc yiem weih gormx meih mbuo wuov deix ganh fingx mienh maaiz.
45Meih mbuo yaac haih maaiz yiem meih mbuo gu'nyuoz nyei ganh fingx mienh caux yiem meih mbuo nyei deic-bung cuotv seix, dongh wuov deix mienh nyei bungh buonc. Ninh mbuo ziouc benx meih mbuo nyei jaa-dingh mi'aqv.
46Meih mbuo haih liouh bun meih mbuo nyei naamh nyouz nzipc yaac bun ninh mbuo ziangh seix zoux nouh. Mv baac meih mbuo gunv I^saa^laa^en gorx-youz, maiv dungx gunv ba'laqc jienv, guatc doqc zeix ninh mbuo.
47“ ‘Se gorngv yiem meih mbuo mbu'ndongx maaih dauh ganh fingx mienh fai daaih ziouc meih mbuo yiem nyei mienh butv zoih jiez daaih, aengx maaih dauh meih mbuo nyei gorx-youz jomc njiec ziouc maaic ganh zoux nouh tengx wuov dauh ganh fingx mienh fai ziouc meih mbuo wuov dauh fai yietc dauh ninh mbuo nyei bungh buonc mienh,
48ninh corc oix zuqc maaih leiz zuoqc ganh nzuonx. Maaih dauh ninh nyei cien-ceqv zuoqc ninh nzuonx yaac duqv.
49Ninh nyei baeqv fai baeqv-muoz doic fai haaix dauh juangc fingx juangc nziaamv-fei nyei cien-ceqv zuoqc ninh duqv nyei. Fai se gorngv ninh ganh benx daaih, zuoqc ganh yaac duqv nyei.
50Ninh oix zuqc caux maaiz ninh wuov dauh funx yiem maaiz nyei ziangh hoc taux Houc nyei Hnyangx nyei hnyangx-soux. Zuoqc ninh nyei jaax-zinh oix zuqc ziux cingv daaih nyei gong-mienh zoux gong nyei hnyangx-soux nyei gong-zinh.
51Se gorngv corc maaih zengc njiec nyei hnyangx-soux camv ziouc oix zuqc ziux camv nyei hnyangx-soux tuix nzuonx zoux zuoqc nyei jaax-zinh.
52Se gorngv taux Houc nyei Hnyangx zengc njiec nyei hnyangx zoqc, oix zuqc caux maaiz ninh wuov dauh ziux hnyangx-soux funx zuoqc nyei jaax-zinh tuix nzuonx.
53Maaiz ninh wuov dauh ziouv oix zuqc funx ninh hnangv hnyangx jiex hnyangx cingv daaih nyei gong-mienh. Yaac maiv dungx bun ninh nyei ziouv gunv ba'laqc jienv, guatc doqc zeix ninh.
54“ ‘Se gorngv ninh maiv duqv ziux naaiv deix haaix diuc jauv zuoqc nzuonx, taux Houc nyei Hnyangx oix zuqc bungx ninh caux ninh nyei dorn-jueiv cuotv,
55weic zuqc I^saa^laa^en Mienh benx yie nyei bou. Ninh mbuo zoux yie nyei bou, dongh yie yiem I^yipv Deic-Bung dorh cuotv daaih. Yie se Ziouv, meih mbuo nyei Tin-Hungh.
25
安息年
（申15．1－11）
1耶和華在西奈山吩咐摩西說：
2「你要吩咐以色列人，對他們說：你們到了我所賜你們那地的時候，地要休耕，向耶和華守安息。
3你們六年要耕種田地，六年要修整葡萄園，收藏地的出產。
4第七年，地要守完全安息的安息年，就是向耶和華守安息。你們不可耕種田地，也不可修整葡萄園。
5不可收割自然生長的莊稼，也不可摘取沒有修剪的葡萄樹上的葡萄。這年，地要完全安息。
6地在安息年所長出的，要給你和你的奴僕、使女、雇工，以及寄居在你那裏的外人作食物。
7所有的出產也要給你的牲畜和你地上的走獸作食物。」
禧年
8「你要計算七個安息年，就是七個七年。這就成為你的七個安息年，一共四十九年。
9七月初十，你要大聲吹角；這是贖罪日，你要在全地吹角。
10你們要以第五十年為聖年，在全地向所有的居民宣告自由。這是你們的禧年，各人的產業要歸還自己，各人要歸回自己的家。
11第五十年要作為你們的禧年。你們不可耕種，不可收割自然生長的莊稼，也不可摘取沒有修剪的葡萄樹上的葡萄。
12因為這是禧年，是你們的聖年；你們要吃地中自然生長的農作物。
13「這禧年，你們各人的產業要歸還自己。
14無論你賣甚麼給鄰舍，或從鄰舍的手中買甚麼，彼此不可虧負。
15你要按照禧年後的年數向鄰舍買；他要按照可收成的年數賣給你；
16年數越多，價錢就越高；年數越少，價錢就越低，因為他賣給你的是收成的數量。
17你們彼此不可虧負，只要敬畏你的上帝，因為我是耶和華－你們的上帝。」
安息年的食物
18「你們要遵行我的律例，謹守我的典章，遵行它們，就可以在那地上安然居住。
19地必出產果實，你們可以吃飽，在那地上安然居住。
20你們若說：『看哪，第七年我們不耕種，也不收藏農作物，我們吃甚麼呢？』
21我必在第六年發令賜福給你們，地就長出三年的農作物來。
22第八年你們要耕種，也要吃陳糧；等到第九年農作物收成的時候，你們還有陳糧吃。」
贖房地產的條例
23「地不可以賣斷，因為地是我的；你們在我面前是客旅，是寄居的。
24在你們所得為業的全地，要准許人有權將地贖回。
25「你的弟兄若漸漸貧窮，賣了他的一些產業，他的至親就要來把弟兄所賣的贖回。
26若沒有人能為他贖回，他的手頭漸漸寬裕，能夠贖回，
27就要計算賣後的年數，把剩餘年數的價錢歸還給那買主，他的地業便歸還自己。
28若他手頭的財力不夠贖回，所賣的地就要留在買主的手裏，直到禧年。到了禧年，地業要歸還賣主。
29「人若賣城牆內的住宅，賣了以後，一整年內他有權贖回；這是他可以贖回的期限。
30若他在一整年內不贖回，這有牆之城的房屋就確定永歸買主，直到世世代代；在禧年也不必歸還。
31但周圍無城牆之村莊的房屋，要看為鄉下的田地，可以贖回；到了禧年就要歸還。
32至於利未人所得為業的城鎮，利未人可以隨時贖回他們城鎮中的房屋。
33在所得為業的城鎮，利未人若賣了房屋，又不贖回，到了禧年仍要歸還原主，因為利未人城鎮的房屋是他們在以色列人中的產業。
34但是利未人各城郊外之地是不可賣的，因為這是他們永遠的產業。」
借貸給窮人的條例
35「你的弟兄在你那裏若漸漸貧窮，手頭缺乏，你就要幫補他，使他與你一同生活，像外人和寄居的一樣。
36不可向他取利息，也不可向他索取高利；要敬畏你的上帝，使你的弟兄與你一同生活。
37你不可為了利息借錢給他，也不可為了高利而借糧。
38我是耶和華－你們的上帝，曾領你們從埃及地出來，為要把迦南地賜給你們，要作你們的上帝。
39「你的弟兄在你那裏若漸漸貧窮，將自己賣給你，你不可叫他像奴僕服事你。
40他在你那裏要像雇工和寄居的，服事你直到禧年。
41他和他兒女要離開你，一同出去，歸回自己的家，回到他祖宗的地業去。
42因為他們是我的僕人，是我從埃及地領出來的。他們不可被賣為奴僕。
43不可苛刻管轄他，只要敬畏你的上帝。
44至於你所要的奴僕和使女，可以來自你們四圍的列國，你們可以從他們中買奴僕和使女。
45那些寄居在你們中間的外人和他們的家屬，就是在你們地上所生的，你們可以從其中買人；他們要作你們的產業。
46你們可以把他們遺留給你們後代的子孫，作為永遠繼承的產業；你們可以使他們作奴僕。至於你們的弟兄以色列人，你們彼此不可苛刻管轄。
47「住在你那裏的外人或寄居的，若手頭漸漸寬裕，你的弟兄卻漸漸貧窮，將自己賣給那外人或寄居的，或外人家族的一支，
48賣了以後，有權把自己贖回。他弟兄中的一位可以把他贖回。
49他的叔伯或叔伯的兒子可以贖他。他家族中的骨肉之親也可以贖他。他自己若手頭漸漸寬裕，也可以贖回自己。
50他要跟買主計算，從賣自己的那年起，算到禧年；所賣的價錢要按照年數計算，就是雇工跟買主在一起的日子。
51若剩餘的年數多，就要按着年數從買價中償還他的贖價。
52若到禧年只剩下幾年，就要按着年數跟買主計算，償還他的贖價。
53他和買主同住，要像按年雇用的工人，買主不可苛刻管轄他。
54他若不這樣被贖，到了禧年，仍要和他的兒女一同出去。
55因為以色列人都是我的僕人，他們是我的僕人，是我領他們從埃及地出來的。我是耶和華－你們的上帝。」