12
Nau Găn
1Yêhôva lah ma Y-Môis jêh ri Y-Arôn tâm n'gor Êjipt.
2"Khay aơ jêng ma khân may khay tal lor lơn; păng mra jêng ma khân may khlay tal nguay tâm năm,
3ngơi ma lĕ rngôch phung Israel tâm rƀŭn pô aơ, "Nar tal jât khay aơ, ăn ăp nơm bu klâu sŏk du mlâm kon biăp ăp rnăk sa, du mlâm kon biăp ma ăp ngih.
4Tơ lah ngih djê̆ ir bunuyh ma du mlâm kon biăp, ăn bu sŏk păng ndrel ma phung chiau meng dăch lơn tĭng nâm dŭm âk bunuyh, khân may kơp biăp tĭng nâm dơi sa.
5Kon biăp nây mâu mra geh ntŭk mhĭk ôh, nkuăng geh du năm jêh; khân may dơi sŏk du mlâm kon biăp mâu lah du mlâm kon be.
6Ăn khân may mât prăp păng tât ta nar tal jât ma puăn khay aơ; jêh ri ăn lĕ rngôch phung Israel rƀŭn sreh kon biăp khân păng ta ngo suâr vâr păr vik.
7Ăn khân păng sŏk ƀaƀă mham jêh ri mhĭng ta bar đah pĭt mpông, jêh ri ta rkăng kalơ mpông tâm ngih khân păng sa.
8Măng nây lĕ khân păng mra sa nglay iăm mpĭt nđông ta ŭnh; khân păng mra sa iăm nây ma piăng let mâu geh ndrui jêh ri đah trau tăng.
9Lơi ta khân may sa nglay iăm ndrêh mâu lah gâm tâm dak ôh, ƀiălah ăn khân may mpĭt nđông ta ŭnh, nđâp ma bôk păng, jâng păng jêh ri ndơ tâm trôm.
10Lơi ta khân may cha lat du ntil ndơ hôm tât ôi ôh, ƀiălah tơ lah geh ndơ hôm tât ôi, ăn khân may su lơi ma ŭnh.
11Pô aơ, ăn khân may sa păng; khân may mra êt (rêt) rse bŭt khân may, soh ntâu jot khân may, djôt mâng jra, jêh ri sa păng ma nau ndal; păng jêng Nau Yêhôva Găn.
12Yorlah măng nây gâp mra nkhĭt lĕ rngôch kon bôk rah tâm n'gor Êjipt, nđâp bunuyh jêh ri mpô mpa; jêh ri gâp mra ƀư nau phat dôih tâm rdâng đah lĕ rngôch brah n'gor Êjipt. Gâp jêng Yêhôva.
13Mham mra jêng nau tâm mbên yor khân may ta ngih khân may gŭ. Tơ lah gâp saơ mham gâp mra găn ta kalơ khân may jêh ri mâu mra geh nau ji tưp ƀư rai khân may ôh dôl gâp ƀư ma n'gor Êjipt.
14Nau aơ mra jêng ma khân may du nar kah gĭt. Ăn khân may prăp jêng nau nhêt sông ma Yêhôva. Tâm lĕ rngôch rnôk ăn khân may prăp nau nhêt sông aơ jêng nau ntăm n'ho ro.
15"Dôl tâm pơh nar ăn khân may sa kapŭng mâu geh ndrui. Ta nar tal nguay ăn khân may sŏk rdu lơi ndrui bơh ngih khân may, yorlah tơ lah bu sa piăng let geh ndrui bơh nar tal nguay tât ta nar tal pơh, ăn bu nkhĭt lơi nơm nây bơh phung Israel.
16Nar tal nguay ăn khân may tâm rƀŭn kloh ueh, jêh ri nar tal pơh ăn khân may geh nau tâm rƀŭn kloh ueh tâm ban lĕ. Bu mâu dơi ƀư du ntil kan ôh tâm nar nây, kanŏng bu dơi nkra ndơ sông sa ma ăp nơm.
17Ăn khân may kah gĭt prăp Nau Nhêt sa piăng let Mâu Geh Ndrui, yorlah di nar aơ lĕ gâp ngluh khân may luh bơh n'gor Êjipt. Yor nây ăn khân may kah gĭt prăp nar aơ tâm lĕ rngôch rnôk khân may jêng nau ntăm n'ho ro,
18khay tal nguay, nar jât ma puăn tâm nar nây, ta ngo suâr vâr pŭr vik, ăn khân may sa piăng let mâu geh ndrui, tât ta ngo suâr vâr păr vik nar bar jât ma nguay.
19Dôl pơh nar lơi ăn geh ndrui ôh tâm ngih khân may; yorlah tơ lah bu sa piăng let ndrui, nơm nây ăn bu nkhĭt lơi bơh phung Israel tâm rƀŭn, gĭt lah bunuyh nây gŭ jưh ƀât lât, mâu lah bunuyh bu deh tâm n'gor.
20Lơi khân may sa ôh ndơ geh ndrui; tâm lĕ rngôch ntŭk khân may gŭ ăn khân may sa piăng let mâu geh ndrui."
21Y-Môis kuăl lĕ rngôch phung bu bŭnh bu ranh tâm phung Israel jêh ri lah ma khân păng. "Sŏk hom kon biăp tĭng nâm rnăk sa khân may, jêh ri sreh kon biăp Nau Găn.
22Sŏk du nchăp hisôp, trăm tâm mham bu dơm tâm mâm, jêh ri mprah mham ta rkăng kalơ mpông jêh ri ta bar đah pĭt mpông ma mham tâm mâm. Lơi ăn bu du luh bơh ngih păng tât ôi.
23Yorlah Yêhôva mra găn gay ma nkhĭt phung Êjipt; jêh ri tơ lah păng saơ mham ta rkăng mpông jêh ri ta pĭt bar đah mpông. Yêhôva mra găn ta kalơ mpông nây, jêh ri mâu ăn ôh nơm ƀư rai lăp tâm ngih gay ma nkhĭt khân may.
24Ăn khân may kah gĭt prăp nau aơ jêng nau ntăm n'ho ro, ma khân may jêh ri ma phung kon sau khân may.
25Tơ lah khân may lăp jêh tâm n'gor Yêhôva mra ăn ma khân may tĭng nâm păng hŏ ton jêh, ăn khân may kah gĭt prăp kan aơ.
26Jêh ri tơ lah phung kon khân may lah ma khân may: 'Moh ŭch rblang kan aơ?'
27Ăn khân may lah: "Nau aơ jêng nau ƀư brah ma Nau Yêhôva Găn, yorlah păng găn jêh ta kalơ ngih phung Israel tâm n'gor Êjipt, tơ lah păng nkhĭt phung Êjipt, ƀiălah tâm rklaih ngih he." Phung ƀon lan kŭnh bôk jêh ri mbah yơk.
28Phung ƀon lan Israel hăn ƀư pô nây. Khân păng ƀư tĭng nâm Yêhôva ntăm jêh ma Y-Môis jêh ri Y-Arôn.
Nau Rêh Ni Nglĕ Dŭt, Nau Nkhĭt Kon Bôk Rah
29Ta klong măng Yêhôva nkhĭt lĕ rngôch phung kon bôk rah tâm n'gor Êjipt, ntơm bơh kon bôk rah Pharaôn gŭ ta sưng hđăch tât ta kon bôk rah bu nă tâm ndrung bu nă, nđâp ma lĕ rngôch bôk rah mpô mpa rong.
30Pharô dâk dôl măng, nđâp lĕ rngôch phung n'hat na păng, jêh ri lĕ rngôch phung Êjipt; jêh ri geh nau nter huy tâm n'gor Êjipt, yorlah mâu geh ôh du rplay ngih lah mâu geh bunuyh khĭt.
31Măng nây lĕ Pharaôn kuăl Y-Môis jêh ri Y-Arôn, lah: "Dâk hom, du hom tă bơh nklang phung ƀon lan gâp, khân may jêh ri lĕ rngôch phung ƀon lan Israel. Hăn hom pah kan ma Yêhôva tĭng nâm khân may lah jêh.
32Sŏk djôt leo biăp khân may jêh ri mpô mpa rong khân may, tĭng nâm khân may lah, jêh ri du hom; jêh ri mât ton an ma gâp tâm ban lĕ."
33Phung Êjipt ƀư ndal phung ƀon lan gay gơnh nsot khân păng bơh n'gor, yorlah khân păng lah: "Hên mra rai lôch lĕ rngôch."
34Phung ƀon lan djôt piăng let lor ê pot ndrui, kât ndơ mon piăng let tâm bok ao khân păng tuy ta săng nglik.
35Phung ƀon lan Israel ƀư jêh tĭng nâm nau Y-Môis ntăm. Khân păng dăn jêh ma phung Êjipt ndơ khlay prăk jêh ri mah, jêh ri bok ao.
36Yêhôva ăn phung ƀon lan geh nau yô̆ ta năp măt phung Êjipt, jêh ri khân păng ăn tĭng nâm phung Israel dăn. Pô ri phung Israel sŏk pit ndô ndơ phung Êjipt.
Phung Israel Du Luh Bơh N'gor Êjipt
37Phung ƀon lan Israel sak nsong bơh ƀon Ramêsê hăn ta ƀon Sukôt, geh tâm prau rhiăng nuyh bu klâu, mâu kơp ôh phung bu ur jêh ri phung kon.
38Geh âk băl mpôl hăn ndrel ma khân păng; khân păng geh âk biăp jêh ri mpô mpa rong.
39Khân păng gŭch ƀănh mâu geh ndrui ndrel ma piăng let djôt bơh n'gor Êjipt, yorlah piăng let nây ê lŭk rdrui ôh, yorlah bu nsot khân păng ndal bơh n'gor Êjipt, mâu hôm dơi gŭ ôh, jêh ri mâu nkra lor ndơ sông sa ma khân păng nơm ôh.
40Nau jŏ phung ƀon lan Israel gŭ tâm n'gor Êjipt geh puăn rhiăng pe jât năm.
41Lôch puăn rhiăng pe jât năm, di nar nây yơh, lĕ rngôch phung tahan Yêhôva luh bơh n'gor Êjipt.
42Măng nây jêng măng Yêhôva mât mơh, ŭch njŭn leo ngluh phung Israel bơh n'gor Êjipt; yor nây tâm măng nây yơh jêng măng lĕ rngôch phung ƀon lan Israel kah gĭt prăp ma Yêhôva tâm lĕ rngôch rnôk.
Nau Vay Êng Ma Nau Găn
43Yêhôva lah ma Y-Môis jêh ri ma Y-Arôn: "Aơ yơh nau ntăm ma Nau Găn; mâu geh du huê bu năch mra sa păng ôh.
44Ƀiălah lĕ rngôch n'hat na bu rvăt ma prăk dơi sa tơ lah bu koh jêh ntâu păng.
45Du huê gŭ jưh ƀât jêh ri n'hat na nkhôm mâu dơi sa ôh.
46Bu mra sa Nau Găn tâm du rplay ngih. Lơi ta khân may leo nglay pa dih ngih ôh, mâu lĕ dơi ăn khân may ƀư deh du mlâm nting.
47Ăn lĕ rngôch phung Israel tâm rƀŭn kah gĭt prăp.
48Tơ lah du huê bu năch gŭ ndrel ma khân may ŭch kah gĭt prăp Nau Găn ta năp Yêhôva, ăn lĕ rngôch bu klâu tâm ngih păng dơn nau koh ntâu, pô ri mơ ăn păng kah gĭt prăp Nau Găn, bu mra kơp păng tâm ban ma nơm bu deh tâm n'gor; ƀiălah mâu ăn ôh du huê mâu koh ntâu sa.
49Mra geh du nau vay ma mbu nâm deh tâm n'gor jêh ri ma bu năch gŭ ndrel ma khân may."
50Lĕ rngôch phung ƀon lan Israel ƀư pô nây, tĭng nâm Yêhôva ntăm jêh ma Y-Môis jêh ri Y-Arôn.
51Nar nây lĕ Yêhôva njŭn ngluh phung ƀon lan Israel bơh n'gor Êjipt, dăp nâm bu tahan.
12
Thiết Lập Lễ Vượt Qua
1 CHÚA phán với Mô-sê và A-rôn trong xứ Ai-cập,
2 “Tháng nầy sẽ thành tháng đầu trong các tháng trong năm; nó sẽ là tháng Giêng của các ngươi.
3 Hãy nói cho toàn thể hội chúng I-sơ-ra-ên rằng ngày mười tháng nầy, mỗi gia đình sẽ bắt một con chiên, mỗi nhà một con chiên.
4 Nếu gia đình nào ít người, ăn không hết một con chiên, hãy hiệp chung với gia đình láng giềng gần nhất để cùng ăn thịt một con chiên. Thịt chiên sẽ được chia đều theo số người ăn.
5 Con chiên của các ngươi phải là con chiên đực, một tuổi, lành mạnh vẹn toàn. Các ngươi có thể chọn một con trong đàn chiên hay đàn dê cũng được.
6 Các ngươi phải giữ nó cho đến ngày mười bốn tháng ấy, rồi toàn thể hội chúng I-sơ-ra-ên sẽ giết con vật đó vào lúc chạng vạng tối.
7 Chúng phải lấy một ít máu của con vật bôi lên hai thanh dọc và thanh ngang của khung cửa căn nhà chúng sẽ dùng bữa với nhau trong đó.
8 Chúng sẽ ăn thịt con chiên nội trong đêm đó. Chúng sẽ ăn thịt chiên nướng trên lửa, cùng với bánh không men và rau đắng.
9 Chúng không được ăn thịt tái hoặc thịt luộc trong nước, nhưng phải nướng trên lửa; nướng cả đầu, chân, và bộ lòng.
10 Các ngươi không được để phần thịt nào còn lại cho đến sáng. Hễ phần thịt nào còn lại đến sáng hôm sau, hãy đem thiêu nó đi.
11 Ðây là cách các ngươi sẽ ăn thịt con vật đó: lưng nai nịt, chân mang giày, tay cầm gậy, và các ngươi sẽ ăn cách hối hả. Ðó là Lễ Vượt Qua của CHÚA.
12 Ta sẽ đi qua xứ Ai-cập trong đêm ấy. Ta sẽ đánh chết mọi con đầu lòng trong đất Ai-cập, cả loài người lẫn loài thú. Ta sẽ đoán phạt tất cả các thần của Ai-cập. Ta là CHÚA.
13 Máu sẽ là dấu hiệu cho biết các ngươi đang ở trong nhà ấy. Khi Ta thấy máu, Ta sẽ vượt qua các ngươi, và không tai họa gì sẽ xảy đến tiêu diệt các ngươi khi Ta đánh phạt xứ Ai-cập.
14 Ngày ấy sẽ thành một ngày lễ tưởng niệm của các ngươi. Các ngươi sẽ ăn mừng trong ngày ấy để nhớ ơn CHÚA. Trải qua mọi thế hệ, các ngươi phải giữ lễ ấy như một quy luật đời đời.
15 Các ngươi sẽ ăn bánh không men bảy ngày. Ngay từ ngày thứ nhất các ngươi phải cất bỏ men ra khỏi nhà mình, vì từ ngày thứ nhất đến ngày thứ bảy, ai ăn bánh có men sẽ bị khai trừ khỏi dân I-sơ-ra-ên.
16 Vào ngày thứ nhất, các ngươi sẽ có một lễ nhóm họp thánh, và ngày thứ bảy, các ngươi cũng sẽ có một lễ nhóm họp thánh. Không ai được làm việc trong mấy ngày ấy, ngoài việc ăn uống vui vẻ với nhau, và nấu nướng cho các bữa tiệc ấy là việc duy nhất các ngươi được phép làm.
17 Các ngươi sẽ giữ Lễ Bánh Không Men, vì trong chính ngày ấy, Ta đã đem các đội ngũ các ngươi ra khỏi xứ Ai-cập. Các ngươi sẽ giữ ngày lễ ấy qua mọi thế hệ, như giữ một quy luật đời đời.
18 Từ chiều tối ngày mười bốn đến chiều tối ngày hai mươi mốt tháng Giêng, các ngươi sẽ ăn bánh không men.
19 Trong bảy ngày, trong nhà các ngươi sẽ không có men; ai ăn món gì có men sẽ bị khai trừ khỏi cộng đồng dân I-sơ-ra-ên, bất kể người ngoại kiều hay người bản xứ.
20 Các ngươi sẽ không được ăn những gì có men. Trong bất cứ nơi nào các ngươi sống, các ngươi sẽ ăn bánh không men.”
21 Mô-sê gọi các vị trưởng lão của dân I-sơ-ra-ên lại và nói với họ, “Hãy đi, chọn con chiên cho mỗi gia đình anh chị em để giết cho Lễ Vượt Qua.
22 Hãy lấy một bó cây bài hương, nhúng vào chậu máu, rồi phết máu trong chậu ấy vào thanh ngang và hai thanh dọc của khung cửa nhà mình. Không ai trong anh chị em được ra khỏi nhà mình cho đến sáng,
23 vì CHÚA sẽ đi ngang qua để đánh phạt dân Ai-cập. Khi Ngài thấy máu bôi nơi thanh ngang và hai thanh dọc của khung cửa, CHÚA sẽ vượt qua cửa nhà ấy và không cho thần hủy diệt vào trong nhà để đánh giết anh chị em.
24 Anh chị em hãy giữ lễ nầy như một quy luật đời đời cho mình và cho con cháu mình.
25 Khi anh chị em vào trong đất CHÚA sẽ ban cho anh chị em như Ngài đã hứa, anh chị em phải giữ lễ nầy.
26 Khi con cháu anh chị em hỏi, ‘Lễ nầy có ý nghĩa gì?’
27 Anh chị em hãy bảo, ‘Ðó là con vật hiến tế của Lễ Vượt Qua dâng lên CHÚA, vì Ngài đã vượt qua nhà dân I-sơ-ra-ên ở Ai-cập, khi Ngài đánh phạt dân Ai-cập, nhưng chừa nhà chúng ta lại.’” Dân bèn sấp mình xuống và thờ phượng.
28 Dân I-sơ-ra-ên đi và làm y những gì CHÚA đã truyền cho Mô-sê và A-rôn.
Tai Họa Thứ Mười: Con Ðầu Lòng Bị Giết
29 Ðến nửa đêm, CHÚA đánh chết tất cả con đầu lòng trong đất Ai-cập, từ con đầu lòng của Pha-ra-ôn đang ngồi trên ngai cho đến con đầu lòng của người tù bị giam trong ngục tối, cùng tất cả con đầu lòng của mọi súc vật.
30 Ðêm ấy, Pha-ra-ôn thức dậy; ông, quần thần của ông, và tất cả người Ai-cập đều thức dậy. Có tiếng kêu la khóc lóc thảm thiết trong khắp đất Ai-cập, vì không nhà nào không có người chết.
31 Ðang đêm, ông cho triệu Mô-sê và A-rôn vào và nói, “Hãy đứng dậy và đi khỏi dân ta, các ngươi và dân I-sơ-ra-ên. Hãy đi đi. Hãy thờ phượng CHÚA như các ngươi đã nói.
32 Hãy đem các đàn chiên và các đàn bò đi như các ngươi đã nói. Hãy đi và cầu phúc cho ta.”
33 Dân Ai-cập hối thúc dân I-sơ-ra-ên phải vội vã ra khỏi xứ sở của họ, vì họ bảo, “Chúng ta sẽ chết hết.”
34 Vì thế dân phải lấy bột đã nhào nhưng chưa kịp dậy men, rồi lấy áo choàng bọc chậu bột lại, và vác lên vai ra đi.
Tước Ðoạt Của Cải Dân Ai-cập
35 Dân I-sơ-ra-ên đã làm như Mô-sê đã dặn họ. Họ hỏi xin dân Ai-cập những bảo vật bằng bạc và bằng vàng, cùng với những y phục đắt tiền dành để mặc trong những dịp lễ hội.
36 CHÚA làm cho dân I-sơ-ra-ên được lòng người Ai-cập, nên chúng ban cho dân I-sơ-ra-ên những gì họ hỏi xin. Thế là họ đã tước lấy của cải của người Ai-cập.
Hành Trình Từ Ram-se Ðến Su-cốt
37 Dân I-sơ-ra-ên ra đi từ Ram-se đến Su-cốt. Có khoảng sáu trăm ngàn người đàn ông đi bộ, không kể trẻ con.
38 Cũng có những dân tạp chủng đi lên với họ. Ai nấy dẫn theo các đàn súc vật của mình, nào chiên, dê, bò, lừa, thật đông đúc.
39 Họ lấy bột đã nhồi nhưng chưa kịp dậy men mang ra khỏi Ai-cập làm bánh và nướng ăn. Bột ấy chưa kịp dậy men, vì họ bị đuổi ra khỏi Ai-cập, và không thể đợi cho men dậy. Ngay cả thực phẩm, họ cũng không kịp chuẩn bị để mang theo.
40 Thời gian dân I-sơ-ra-ên ở tại Ai-cập là bốn trăm ba mươi năm.
41 Vào cuối bốn trăm ba mươi năm, trong chính ngày đó, tất cả các đội ngũ của CHÚA đã ra khỏi xứ Ai-cập.
42 Ðó là đêm CHÚA đã quan tâm đặc biệt để đem họ ra khỏi xứ Ai-cập. Ðêm đó là đêm toàn dân I-sơ-ra-ên phải giữ, trải qua mọi thế hệ, để nhớ ơn CHÚA đã giải cứu họ.
Chỉ Thị Về Lễ Vượt Qua
43 CHÚA phán với Mô-sê và A-rôn, “Ðây là quy luật về Lễ Vượt Qua: Không người ngoại bang nào được ăn lễ ấy.
44 Chỉ những nô lệ được mua về và đã được cắt bì mới được phép ăn.
45 Không một du khách ngoại quốc hay một người nào trong dân ngoại đến làm thuê được ăn.
46 Khi cử hành lễ ấy, các ngươi phải ăn trong nhà; không ai được đem thịt ra khỏi nhà mà ăn. Các ngươi không được làm gãy xương nào của con vật.
47 Toàn thể hội chúng I-sơ-ra-ên sẽ ăn lễ ấy.
48 Nếu một người ngoại quốc sống ở giữa các ngươi muốn được ăn lễ ấy, thì tất cả người nam trong gia đình người ấy phải được cắt bì; bấy giờ người ấy mới được đến gần để ăn thánh lễ. Người ấy sẽ được xem như người bản quốc. Nhưng bất cứ người nam nào không được cắt bì sẽ không được phép ăn lễ ấy.
49 Ðó là quy luật chung cho người bản quốc và người ngoại quốc sống giữa các ngươi.”
50 Toàn dân I-sơ-ra-ên làm y như lịnh CHÚA đã truyền cho Mô-sê và A-rôn.
51 Chính ngày đó, CHÚA đem dân I-sơ-ra-ên ra khỏi xứ Ai-cập, theo từng đội ngũ của họ.