2
Taniyee txhais Nenpukhanexa zaaj npau suav
1Xyoo ob kws Nenpukhanexa ua vaajntxwv kaav, Nenpukhanexa txawm ua npau suav mas nwg ntxhuv sab heev pw tsw tsaug zug.
2Vaajntxwv txhad has kuas hu cov txwv neeb txwv yaig hab tej kws txawj ua khawv koob hab cov kws txawj saib caij saib nyoog hab cov Kheentia⚓ tuaj txhais vaajntxwv tej npau suav rua nwg. Puab txawm nkaag lug sawv ntsug rua ntawm vaajntxwv xubndag.
3Mas vaajntxwv has rua puab tas, “Kuv tau ua npau suav mas kuv ntxhuv sab kawg xaav paub zaaj npau suav lub ntsab.”
4Cov Kheentia txhad has rua vaajntxwv tas,⚓ “Au vaajntxwv, thov koj muaj txujsa nyob moog ib txhws. Thov koj pav koj zaaj npau suav rua peb kws yog koj cov qhev noog, mas peb yuav txhais lub ntsab rua koj.”
5Vaajntxwv teb cov Kheentia tas, “Kuv yeej has tu nrho tas, yog mej tsw pav zaaj npau suav hab txhais lub ntsab rua kuv, mej tej teg taw yuav raug muab dua tu pov tseg, hab mej tej tsev yuav raug muab rhuav pob taag.
6Tassws yog mej pav zaaj npau suav hab txhais lub ntsab rua kuv, kuv yuav pub tshaav ntuj hab nqe hab koob meej luj rua mej. Yog le nuav, ca le pav zaaj npau suav hab txhais lub ntsab rua kuv.”
7Puab teb zag ob has tas, “Thov vaajntxwv pav zaaj npau suav rua peb noog, mas peb yuav txhais lub ntsab rua koj.”
8Vaajntxwv teb tas, “Kuv paub tseeb tas mej yooj xeeb luab lim swjhawm xwb, vem mej pum tas kuv has tu nrho tas,
9yog mej tsw pav zaaj npau suav rua kuv, tes muaj tuab lu lug txav txem rua mej xwb. Mej yeej has hum yuav has lug daag hab has lug tsw tseeb rua kuv moog txug thaus txawv txaav tsw thooj le kuv has. Vem le nuav mej ca le has zaaj npau suav rua kuv, kuv txhad paub tas mej txhais tau lub ntsab hab.”
10Cov Kheentia txawm teb vaajntxwv tas, “Vaajntxwv, thoob plawg huv lub qaab ntuj nuav yeej tsw muaj ib tug yuav ua tau lawv le koj has. Yeej tsw txeev muaj ib tug vaajntxwv luj kawg kws muaj fwjchim thov le nuav ntawm cov txwv neeb txwv yaig, cov kws ua khawv koob yeeg swv hab cov Kheentia.
11Tej kws koj thov hov nyuaj kawg, tsw muaj ib tug twg yuav pav tau rua koj tsuas yog tej timtswv kws tsw nrug tuabneeg nyob txhad qha tau xwb.”
12Vem qhov nuav vaajntxwv txhad chim heev hab npau tawg ceev txawm has kuas muab cov tuabneeg txawj ntse huv Npanpiloo tua pov tseg huvsw.
13Muaj ntawv tshaaj tawm kuas tua cov tuabneeg txawj ntse pov tseg, mas luas kuj moog nrhav Taniyee hab nwg cov kwvluag yuav muab tua pov tseg.
14Taniyee txawm ua tuab zoo has tej lug txawj ntse teb Ali‑au kws ua thawj rog saib cov tub rog zuv vaajntxwv kws tawm moog tua cov tuabneeg txawj ntse huv Npanpiloo,
15hab nwg has rua Ali‑au kws yog vaajntxwv tug thawj rog tas, “Ua caag vaajntxwv tsaab ntawv yuav txav txem nyaav ua luaj?” Tes Ali‑au kuj pav zaaj hov rua Taniyee paub.
16Mas Taniyee txhad nkaag moog hab thov vaajntxwv pub swjhawm rua nwg sub nwg txhad txhais tau zaaj npau suav lub ntsab rua vaajntxwv.
17Tes Taniyee txawm rov lug rua huv nwg tsev hab qha zaaj hov rua nwg cov kwvluag kws yog Hananiya hab Misa‑ee hab Axaliya noog.
18Nwg has kuas puab thov Vaajtswv ntuj txujkev khuvleej txug zaaj kws tsw muaj leejtwg paub nuav, sub Taniyee hab nwg cov kwvluag txhad tsw nrug lwm tug tuabneeg txawj ntse huv Npanpiloo puam tsuaj.
19Mas zaaj kws tsw muaj leejtwg paub hov raug muab qha rua Taniyee ua yug quas toog mo ntuj. Mas Taniyee txhad qhuas Vaajtswv ntuj.
20Taniyee has tas
“Ca le qhuas Vaajtswv lub npe moog ib txhab ib txhws,
tswvyim hab fwjchim luj kawg yog nwg le.
21Nwg hloov lub caij lub nyoog,
nwg hle tej vaajntxwv hab tsaa tej vaajntxwv tshab.
Nwg pub tswvyim rua cov tuabneeg txawj ntse,
hab pub kev paub rua cov kws txawj nkaag sab.
22Nwg qha tej kws nyob tub
tsw muaj leejtwg paub tshwm lug,
nwg paub tej kws nyob huv qhov tsaus ntuj.
hab qhov kaaj nrug nraim nwg nyob.
23Au kuv tej laug tug Vaajtswv,
kuv ua koj tsaug hab qhuas koj,
vem yog koj pub tswvyim hab pub zug rua kuv,
hab qha yaam kws peb thov rua kuv paub,
tsua qhov koj qha vaajntxwv zaaj tshwm rua peb paub.”
24Tes Taniyee txawm moog cuag Ali‑au kws vaajntxwv tau tsaa kuas muab cov tuabneeg txawj ntse huv Npanpiloo ua kuas puam tsuaj. Nwg nkaag moog has rua Ali‑au tas, “Thov tsw xob ua kuas cov tuabneeg txawj ntse huv Npanpiloo puam tsuaj taag. Ca le coj kuv moog cuag vaajntxwv, kuv yuav txhais zaaj npau suav rua vaajntxwv.”
25Tes Ali‑au txawm maaj nroog coj Taniyee moog cuag vaajntxwv, hab has rua vaajntxwv tas, “Kuv ntswb ib tug huv cov tuabneeg Yuta kws poob tebchaws kws txhais tau zaaj npau suav rua vaajntxwv paub.”
26Vaajntxwv txhad has rua Taniyee kws muaj dua npe hu ua Npeethesaxa tas, “Koj muaj peevxwm pav zaaj npau suav kws kuv pum hov hab txhais lub ntsab rua kuv paub lov?”
27Taniyee teb vaajntxwv tas, “Tsw muaj ib tug tub txawj ntse, lossws ib tug txwv neeb txwv yaig lossws ib tug kws txawj ua khawv koob yeeg swv lossws ib tug kws txawj saib caij saib nyoog yuav qha tau yaam kws tsw muaj leejtwg paub rua vaajntxwv.
28Tassws muaj ib tug Vaajtswv kws nyob sau ntuj qha yaam kws tsw muaj leejtwg paub tshwm lug, hab nwg qha rua vaajntxwv Nenpukhanexa paub txug tej kws yuav muaj tshwm lug rua tom hauv ntej. Koj zaaj npau suav hab koj zaaj yug quas toog kws koj pum huv koj lub taubhau sau koj lub txaaj pw yog le nuav.
29Au vaajntxwv, thaus koj pw sau koj lub txaaj, mas koj xaav txug tej kws yuav tshwm lug rua yaav tom qaab, mas tug Vaajtswv kws qha tej kws tsw muaj leejtwg paub hov qha tej kws yuav tshwm lug rua koj.
30Qhov kws muab yaam nuav kws tsw muaj leejtwg paub qha tshwm rua kuv paub, tsw yog vem kuv muaj tswvyim ntau dua tej tuabneeg kws tseed caj sa nyob suavdawg, tassws yog qha rua vaajntxwv paub zaaj npau suav lub ntsab hab paub txug tej kws koj xaav ca huv lub sab.
31“Au vaajntxwv, koj tsaa qhov muag saib mas pum muaj ib tug nam moj zeeg luj luj. Tug moj zeeg luj nuav muaj fwjchim heev ci quas nplaag, nyob rua ntawm koj xubndag hab saib mas txaus ntshai kawg le.
32Tug moj zeeg lub taubhau yog tseem kub, lub hauv sab hab ob txhais npaab yog nyaj, lub plaab hab ob txhais ncej qaab yog tooj lab,
33ob txhais ceg yog hlau, ob txhais taw yog hlau xyaw aav nplaum.
34Thaus koj saamswm saib, txawm muaj ib lub cos zeb kws muab txaam tsw yog tuabneeg txhais teg txaam, txawm dha lug raug tug moj zeeg hov txhais kwtaw kws yog aav nplaum xyaw hlau hab tsoo ua tawg taag ua tej dwb daim.
35Mas tej hlau, tej aav nplaum, tej tooj lab, tej nyaj hab tej kub puavleej tawg ntsoog ntxawg ua tej dwb daim zoo le tej npluag huv tshaav ntaus qoob thaus lub caij ntuj kub, cua muab ntsawj yaa taag lawm, tsw pum tshuav ib yaam daabtsw hlo le. Tassws lub cos zeb kws tsoo tug moj zeeg hov txawm luj quas zug ua ib lub roob luj luj puv nkaus lub nplajteb.
36“Nuav yog koj zaaj npau suav. Nwgnuav peb yuav txhais lub ntsab rua vaajntxwv paub.
37Au vaajntxwv, kws yog ib tsoom vaajntxwv tug tuam vaajntxwv, kws Vaajtswv ntuj tau pub qhov kws kaav tej tebchaws hab pub fwjchim hab zug hab meej mom rua koj,
38hab tau muab ib tsoom tuabneeg hab tsaj qus hab tej naag noog sau nruab ntug cob rua koj txhais teg tsw has nyob hovtwg kuj xwj, muab rua koj kaav taag nrho huvsw, mas lub taubhau kub hov yog koj ntaag.
39“Dhau koj lawm yuav muaj dua ib lub tebchaws kaav kws qeg dua koj, hab tseed muaj dua lub tebchaws kws peb yog tooj lab kws yuav kaav thoob plawg lub nplajteb.
40Hab yuav muaj lub tebchaws kws plaub muaj zug yaam le hlau, tsua qhov hlau yuav tsoo txhua yaam luv tawg taag ua tej dwb daim. Hab yuav muab luv hab tsoo tej tebchaws hov ntsoog taag ib yaam le hlau tsoo.
41Ib yaam le koj pum txhais kwtaw hab cov ntiv taw ib qho yog aav nplaum ib qho yog hlau, mas lub tebchaws hov yuav sws faib le ntawd. Tassws tseed muaj zug le hlau ib txha, ib yaam le koj pum hlau xyaw aav nplaum hov.
42Ib yaam le tej ntiv taw ib qho yog hlau ib qhov yog aav nplaum, lub tebchaws hov ib qho yuav nplaum ib qho yuav nkig.
43Ib yaam le koj pum hlau xyaw aav nplaum, lub tebchaws yuav txuam tsoov ua tshoob ua kug tassws yuav tsw lu ua ke, ib yaam le hlau tsw lu rua aav nplaum.
44Ncua swjhawm kws tej vaajntxwv hov nyob Vaajtswv ntuj yuav tsaa dua ib lub tebchaws kws tsw muaj ib nub kws ua kuas puam tsuaj le, lossws qhov kws kaav lub tebchaws hov yuav tsw poob rua lwm haiv tuabneeg. Lub tebchaws hov yuav ua rua tej tebchaws tawg ntsoog ntxawg ua tej dwb daim yaaj taag, hab lub tebchaws hov yuav nyob ruaj khov moog ib txhws,
45lawv le kws koj pum lub cos zeb raug muab txaam ntawm lub roob kws tsw yog tuabneeg txhais teg txaam, hab lub cos zeb ua rua tej hlau, tej tooj lab, tej aav nplaum, tej nyaj hab tej kub tawg ntsoog ua tej dwb daim. Tug Vaajtswv luj kawg tau qha vaajntxwv paub tas yuav muaj daabtsw tshwm lug rua yaav tom qaab. Zaaj npau suav nuav muaj tseeb hab tej lug txhais lub ntsab kuj tseeb tag tag le.”
46Vaajntxwv Nenpukhanexa txawm khwb nkaus pe Taniyee, hab has kuas muab hov txhua chaw hab moov tshuaj tsw qaab lug xyeem rua Taniyee.
47Vaajntxwv has rua Taniyee tas, “Muaj tseeb tag, koj tug Vaajtswv yog ib tsoom timtswv tug Vaajtswv, hab yog ib tsoom vaajntxwv tug Tswv, yog tug kws qha tej kws tsw muaj leejtwg paub tshwm lug, vem koj muaj peevxwm qha tau zaaj kws tsw muaj leejtwg paub nuav tshwm lug.”
48Vaajntxwv txhad pub meej mom sab hab tshaav ntuj ntau kawg rua Taniyee, hab tsaa nwg ua tug kaav taag nrho lub xeev Npanpiloo huvsw, hab ua tug thawj kws kaav cov tuabneeg txawj ntse huv Npanpiloo suavdawg.
49Taniyee thov vaajntxwv mas vaajntxwv kuj tsaa Salab, Mesa hab Anpenekau ua cov kws tu daag num huv lub xeev Npanpiloo. Huas Taniyee tseed nyob huv vaajntxwv lub tsev ua num.
2
1尼布甲尼撒在位第二年，他做了很多夢，心裏煩亂，不能睡覺。
2王吩咐人將術士、巫師、行邪術的和迦勒底人召來，要他們把王的夢告訴王；他們就來，站在王面前。
3王對他們說：「我做了一個夢，心裏煩亂，想要知道這是甚麼夢。」
4迦勒底人用亞蘭話對王說：「願王萬歲！請將夢告訴僕人，我們就可以講解。」⚓
5王回答迦勒底人說：「這事我已決定，你們若不把夢和夢的解釋告訴我，就必被凌遲，你們的房屋必成糞堆；
6但你們若能說出這個夢和夢的解釋，就必從我得到禮物、賞賜和殊榮。現在，你們要把夢和夢的解釋告訴我。」
7他們再一次回答說：「請王將夢告訴僕人，我們就可以講解。」
8王回答說：「我確實知道你們是故意拖延，因為你們知道這事我已決定。
9你們若不將夢告訴我，只有一個辦法對待你們；因為你們彼此串通，向我胡言亂語，要等候情勢改變。現在，你們要將夢告訴我，讓我知道你們真能為我解夢。」
10迦勒底人回答王說：「世上沒有人能解釋王的事情；從來沒有君王、大臣、掌權者向術士、巫師，或迦勒底人問過這樣的事。
11王所問的事很難，除了不與血肉之軀同住的上帝，沒有人能在王面前解釋。」
12王因這事生氣，大大震怒，吩咐滅絕巴比倫所有的智慧人。
13命令發出，智慧人將要被殺，人就尋找但以理和他的同伴，要殺他們。
上帝指示但以理
14王的護衛長亞略奉命去殺巴比倫的智慧人，但以理用婉言和智慧回應，
15向王的大臣亞略說：「王的命令為何這樣緊急呢？」亞略就把事情告訴但以理。
16於是但以理進去求王寬限，好為王解夢。
17但以理回到他的居所，把這事告訴他的同伴哈拿尼雅、米沙利、亞撒利雅，
18要他們祈求天上的上帝施憐憫，將這奧祕指明，免得但以理和他的同伴與巴比倫其餘的智慧人一同滅亡。
19這奧祕就在夜間異象中顯明給但以理，但以理就稱頌天上的上帝。
20但以理說：
「上帝的名是應當稱頌的，從亙古直到永遠！
因為智慧和能力都屬乎他。
21他改變時間、季節，
他廢王，立王；
將智慧賜給智慧人，
將知識賜給聰明人。
22他顯明深奧隱祕的事，
洞悉幽暗中的一切，
光明也與他同住。
23我列祖的上帝啊，我感謝你，讚美你，
因你將智慧才能賜給我，
我們所求問的現在你已指明給我，
把王的事給我們指明。」
但以理解夢
24於是，但以理進到王所派滅絕巴比倫智慧人的亞略那裏去，對他這樣說：「不要滅絕巴比倫的智慧人，求你領我到王面前，我可以為王解夢。」
25亞略就急忙領但以理到王面前，對王這樣說：「我在被擄的猶大人中找到一人，能將夢的解釋告訴王。」
26王對那稱為伯提沙撒的但以理說：「你能將我所做的夢和夢的解釋告訴我嗎？」
27但以理回答王說：「王所問的那奧祕，智慧人、巫師、術士、觀兆的都不能告訴王，
28只有那在天上的上帝能顯明奧祕。他已把日後將要發生的事指示尼布甲尼撒王。你在床上做的夢和你腦中的異象是這樣：
29你，王啊，你在床上所思想的是關乎日後的事，那顯明奧祕的主已把將來要發生的事指示你。
30至於我，那奧祕顯明給我，並非因我智慧勝過一切活着的人，而是為了讓王知道夢的解釋，知道你心裏的意念。
31「你，王啊，你正觀看，看哪，有一個很大的像，這像甚高，極其光耀，立在你面前，形狀非常可怕。
32這像的頭是純金的，胸膛和膀臂是銀的，腹部和腰是銅的，
33腿是鐵的，腳是半鐵半泥的。
34你正觀看，見有一塊非人手鑿出來的石頭打在它半鐵半泥的腳上，把腳砸碎；
35於是鐵、泥、銅、銀、金都一同砸得粉碎，如夏天禾場上的糠粃，被風吹散，無處可尋。打碎這像的石頭成了一座大山，覆蓋全地。
36「這就是那夢；我們要在王面前講解那夢。
37你，王啊，你是諸王之王。天上的上帝已將國度、權勢、能力、尊榮都賜給你。
38世人和走獸，並天空的飛鳥，不論居住何處，他都交在你的手中，令你掌管這一切。你就是那金的頭。
39在你以後必興起另一國，不及於你；又有第三國如銅，必掌管全地。
40第四國必堅壯如鐵，就像鐵能打碎砸碎一切；鐵怎樣壓碎一切，那國也必照樣打碎壓碎。
41你既看見像的腳和腳趾頭，一半是陶匠的泥，一半是鐵，那國將來也必分裂。你既看見鐵和泥攙雜，那國也必有鐵的力量。
42那腳趾頭既是半鐵半泥，那國也必半強半弱。
43你既看見鐵和泥攙雜，他們必有混雜的後裔，卻不能彼此相合，正如鐵和泥不能相合。
44當諸王在位的時候，天上的上帝必另立一個永不敗壞的國度，這國度必不歸給其他百姓，卻要打碎滅絕所有的國度，存立到永遠。
45你既看見非人手鑿出來的一塊石頭從山而出，打碎鐵、銅、泥、銀、金，那就是至大的上帝把將來要發生的事給王指明。這夢是確實的，這解釋也是準確的。」
王獎賞但以理
46當時，尼布甲尼撒王臉伏於地，向但以理下拜，並且吩咐人給他奉上供物和香。
47王對但以理說：「你既能講明這奧祕，你們的上帝誠然是萬神之神、萬王之主，是奧祕的啟示者。」
48於是王使但以理高升，賞賜他極多的禮物，派他管理巴比倫全省，又立他為總理，掌管巴比倫所有的智慧人。
49但以理求王，王就派沙得拉、米煞、亞伯尼歌管理巴比倫省的事務，只是但以理仍在朝中侍立。