7

Chanchớm Tễ Dỡi Tamoong

1Ramứh ranoâng táq ranáq o, bữn kia hỡn tễ dỡq phuom moat lứq; cớp tangái cuchĩt o hỡn tễ tangái canỡt.
2Pỡq chu dống cũai tanúh, o hỡn tễ pỡq chu dống cha pêl bũi, yuaq cũai noâng tamoong têq dáng dũ náq cũai cóq cuchĩt.
3Ŏ́c ngua o hỡn tễ ŏ́c carcháng mantier; lứq pai ŏ́c ngua táq yỗn moat chưq, ma táq yỗn mứt hái cỡt dáng achỗn.
4Cũai aléq chanchớm níc tễ ŏ́c bũi óh, cũai ki la cũai sacũl. Ma cũai bữn sarnớm rangoaiq, án chanchớm tễ ŏ́c cuchĩt.
5Tamứng santoiq cũai rangoaiq tĩeih atỡng, la o hỡn tễ tamứng santoiq cũai sacũl achưng alư anhia.
6Toâq cũai sacũl cacháng ayê, ki cỡt samoât sarlia pardễh tễ ũih pĩ. Ŏ́c ki tỡ bữn cỡt kia ntrớu.
7Khân cũai sarnớm rangoaiq lôp cũai canŏ́h, án táq ĩn cũai sacũl táq tê. Khân anhia roap práq noau chang yỗn táq ranáq sâuq, mứt pahỡm anhia cỡt rúng toâp.
8Ranáq parsốt la o hỡn tễ ranáq tễ dâu. Chĩuq tanhĩr la o hỡn tễ ỗt sác.
9Cóq cutóng ót níc toâq mứt anhia sâng nsóq; cũai sacũl bữn ŏ́c ũan níc tâng mứt án.
10Chỗi blớh noâng neq: “Cỗ nŏ́q dỡi mbŏ́q ma o hỡn tễ dỡi sanua?” Yuaq santoiq blớh ki la sacũl lứq.
11O yỗn máh cũai ca noâng tamoong bữn sarnớm rangoaiq; ŏ́c ki o machớng bữn roap mun. 12Sarnớm rangoaiq cỡt parnoâng hái, machớng noau poâng tâng práq tê. Ma sarnớm rangoaiq o hỡn, yuaq án táq yỗn cũai bữn ỡt plot-plál. Nâi la kia tễ hái dáng sa‑ữi.
13Cóq anhia chanchớm loah tễ ranáq Yiang Sursĩ khoiq tễng. Máh crơng Yiang Sursĩ khoiq tễng yỗn cỡt cooc, tỡ bữn noau têq poât yỗn cỡt tanoang loah. 14Toâq tangái dỡi tamoong anhia cỡt o nheq, cóq anhia ỡn chỡ; ma khân bữn ŏ́c túh ngua, cóq anhia sanhữ la Yiang Sursĩ toâp yỗn ŏ́c túh coat cớp ŏ́c bũi óh toâq pỡ anhia; ma anhia tỡ têq dáng ranáq ntrớu ễ toâq chumát.
15Dỡi tamoong cứq tỡ bữn cỡt kia ntrớu. Ma cứq khoiq hữm dũ ramứh tâng dỡi tamoong cứq. Bữn cũai tanoang o chĩuq cuchĩt tễ án noâng póng, tam án táq ranáq tanoang o; cớp bữn cũai sâuq tamoong dũn, tam án táq níc ranáq sâuq. 16Ngkíq, chỗi cỡt cũai o luat ngư, cớp chỗi cỡt cũai rangoaiq luat ngư. Cỗ nŏ́q anhia ễ cachĩt tỗ anhia bữm? 17Ma chỗi cỡt cũai sâuq luat ngư, cớp chỗi cỡt cũai sacũl luat ngư. Cỗ nŏ́q anhia ễ cuchĩt tâng tangái tỡ yũah toâq ngư? 18Cóq anhia viaq yỗn vớt tễ bar ramứh ki. Khân anhia yám noap Yiang Sursĩ, máh ranáq anhia táq lứq cỡt moâm.
19Sarnớm rangoaiq táq yỗn muoi noaq cũai cỡt rêng hỡn tễ muoi chít náq cũai sốt tâng vil.
20Ỡt tâng cốc cutễq nâi tỡ bữn noau táq ranáq o níc, cớp tỡ bữn noau ma tỡ nai táq lôih ntrớu.
21Chỗi noap dũ ramứh máh cũai pai; cŏh lơ anhia sâng cũai tuthễ anhia mumat anhia; 22cớp anhia dáng anhia bữm khoiq mumat cũai canŏ́h sa‑ữi trỗ chơ.
23Máh ranáq ki cứq khoiq chim nhơ sarnớm rangoaiq. Cứq chanchớm cứq toâp bữn sarnớm rangoaiq, ma cứq tỡ têq sapúh nheq ŏ́c ki. 24Noau têq dáng dỡi tamoong la nŏ́q? Ŏ́c nâi yarũ lứq, coat lứq yỗn hái sapúh. 25Mứt pahỡm cứq chanchớm níc yoc ễ dáng. Cứq cutóng níc chuaq sarnớm rangoaiq, dŏq ta‑ỡi loah máh santoiq cứq blớh. Cớp cứq yoc ễ dáng samoât samơi tễ ŏ́c sâuq cớp ŏ́c sacũl la nŏ́q toâp.
26Cứq tamóh muoi ramứh ca ngua clữi nheq tễ ŏ́c cuchĩt; ki la cũai mansễm to rêu ễ cỗp samiang. Mansễm ki ễ bữn anhia samoât án to dŏq rêu, tỡ la yoang dŏq alieiq; atĩ án kĩau anhia la ariang án sacáp anhia toâq sái-sô. Samiang aléq ma táq bũi pahỡm Yiang Sursĩ, án têq vớt tễ mansễm ki. Ma máh cũai lôih, pĩeiq mansễm ki chŏ́q dŏq. 27Cũai Rangoaiq pai neq: “Lứq pĩeiq! Cứq bữn dáng máh ranáq nâi muoi trỗ bĩq, muoi trỗ bĩq, bo cứq chi-chuaq santoiq ta‑ỡi. 28Cứq chuaq santoiq ta‑ỡi loah, ma tỡ bữn tamóh. Tễ cũai samiang muoi ngin náq, cứq tamóh ống muoi noaq sâng tanoang o; ma cũai mansễm ca tanoang o tỡ va manoaq loâng. 29Muoi ramứh cứq khoiq dáng chơ, la Yiang Sursĩ khoiq tễng cũai yỗn cỡt cũai tanoang o; ma tỗ hái toâp táq sa‑ữi ramứh yỗn hái cỡt clŏ́c clu bữm.”

7

智愚之别

  1名誉强如美好的膏油,
  人死去的日子胜过他出生的日子。
  2往丧家去,
  强如往宴乐的家,
  因为死是众人的结局,
  活人必将这事放在心上。
  3忧愁强如喜笑,
  因为面带愁容,终必使心喜乐。
  4智慧人的心在遭丧之家;
  愚昧人的心在快乐之家。
  5听智慧人的责备,
  强如听愚昧人歌唱;
  6因为愚昧人的笑声,
  好像锅子下面烧荆棘的爆声,
  这也是虚空。
  7勒索使智慧人变为愚妄,
  贿赂能败坏人的心。
  8事情的终局强如它的起头;
  存心忍耐的,胜过居心骄傲的。
  9你的心不要急躁恼怒,
  因为恼怒存在愚昧人的怀中。
  10不要说:
  为什么先前的日子强过现今的日子呢?
  你这样问不是出于智慧。
  11智慧加上产业是美好的,
  对见天日的人都有益处。
  12因为智慧庇护人,
  好像金钱庇护人一样;
  智慧能保全智慧者的生命,
  这就是知识的益处。
  13你要观看上帝的作为,
  谁能使他所弯曲的变直呢?
14顺利时要喜乐;患难时当思考。上帝使这两样都发生,因此,人不知将会发生什么事。
15在虚度的日子里,我见过各样的事情,义人在他的义中灭亡,恶人在他的恶中倒享长寿。 16不要行义过分,也不要过于自逞智慧,何必自取败亡呢? 17不要行恶过分,也不要为人愚昧,何必未到期而死呢? 18你持守这个,那个也不要松手才好。敬畏上帝的人,这一切都能兼得。
19智慧使拥有智慧的人比城中十个官长更有能力。
20其实世上没有行善而不犯罪的义人。
21人所说的话,你不要都放在心上,免得听见你的仆人诅咒你。 22因为你心里知道,自己也曾屡次诅咒别人。
23我曾用智慧试验这一切事,我说:“要得智慧。”智慧却离我远。 24万事之理遥不可及,太深奥,谁能测透呢? 25我转念,一心要知道,要考察,要寻求智慧和万事的来由,要知道邪恶为愚昧,愚昧为狂妄。
26我发现有一种妇人比死还苦毒:她本身是陷阱,她的心是罗网,手是锁链。凡蒙上帝喜爱的人必能躲开她;有罪的人却被她缠住了。 27传道者说:“你看,我考察一件又一件,为要寻求万事的来由,这是我所寻得的: 28我继续寻找,却未找到;一千当中,我找到一个男的,但在这一切当中,却找不到一个女的。 29你看,我所找到的只有一件,就是上帝造的人是正直的,但他们却寻出许多诡计。”