25

Saa^mu^en Guei Seix

¹Saa^mu^en guei seix liuz, I^saa^laa^en nyei zuangx mienh gapv zunv daaih weic ninh nzauh nyiemv. Ninh mbuo yaac dorh ninh mingh zangx jienv wuov Laamaa, Saa^mu^en ganh nyei biauv⚓
Ndaawitv yaac suiv njiec mingh yiem Baalaan Deic-Bung-Huaang. ²Maaih dauh mienh yiem Maa^on Mungv. Ninh maaih ndau yiem nitv Kaanmen. Naaiv dauh mienh za'gengh butv zoih haic, maaih buo cin dauh ba'gi yungh caux yietc cin dauh yungh. Ninh yiem Kaanmen japv ba'gi yungh biei. ³Naaiv dauh mienh nyei mbuox heuc Naa^mbaan, se Kaalepv Mienh. Ninh nyei auv heuc Aa^mbi^gaa^yin, se guai haic, nzueic haic nyei m'sieqv dorn. Mv baac ninh nyei nqox hnyouv doqc yaac ciouv haic. ⁴Ndaawitv yiem deic-bung-huaang wuov zanc, ninh hiuv duqv Naa^mbaan japv ba'gi yungh biei. ⁵Ndaawitv ziouc paaiv ziepc dauh mienh⚓ mingh lorz Naa^mbaan yaac paaiv ziangx waac gorngv, “Mingh Kaanmen lorz Naa^mbaan, yaac longc yie nyei mbuox gorngv wuic buangh waac. ⁶Oix zuqc gorngv mbuox ninh, ‘Tov bun meih caux meih nyei biauv zong caux meih maaih nyei yietc zungv duqv baengh orn aqv.
⁷“ ‘Ih zanc yie haiz gorngv meih maaih mienh tengx meih japv ba'gi yungh biei. Meih nyei goux ba'gi yungh nyei mienh caux yie mbuo yiem Kaanmen nyei ziangh hoc, yie mbuo maiv zoux doqc bun ninh mbuo. Ninh mbuo yaac maiv caa yietc nyungc. ⁸Gunv naaic meih ganh nyei mienh, ninh mbuo zungv oix mbuox meih. Weic naaiv, tov meih korv-lienh yie nyei mienh, weic zuqc yie mbuo daaih doix meih mbuo zoux jorm nyei hnoi. Meih haih bun deix haaix nyungc meih nyei bou mbuo caux meih nyei dorn, Ndaawitv, tov bun aqv.’+”
⁹Ndaawitv nyei mienh mingh taux wuov, ninh mbuo ziouc longc Ndaawitv nyei mbuox gorngv wuov deix waac mbuox Naa^mbaan. Gorngv liuz, ninh mbuo zuov jienv aqv.
¹⁰Naa^mbaan dau Ndaawitv nyei bou, “Ndaawitv dongh haaix dauh? Jetc^si nyei dorn dongh haaix dauh? Ih jaax hnoi maaih bou camv haic biaux ninh mbuo nyei ziouv. ¹¹Yie fungc oix zuqc zorqv yie nyei njuov caux yie nyei wuom caux yie weic yie nyei japv ba'gi yungh biei nyei gong-mienh daix daaih nyei orv bun yie maiv hiuv duqv yiem haaix daaih nyei mienh?”
¹²Ndaawitv nyei mienh ziouc daaux sin nzuonx mingh aengx gorngv nzengc naaiv deix waac mbuox Ndaawitv. ¹³Ndaawitv gorngv mbuox ninh nyei mienh, “Meih mbuo dauh dauh zorqv meih mbuo nyei nzuqc ndaauv sai jienv.” Dauh dauh mienh ziouc zorqv nzuqc ndaauv sai jienv aqv. Ndaawitv ganh yaac sai jienv nzuqc ndaauv. Gan Ndaawitv mingh nyei mienh maaih leih maiv go feix baeqv dauh. Maaih nyic baeqv dauh liouh njiec wuov zuov ga'naaiv.
¹⁴Maaih dauh Naa^mbaan nyei bou mingh mbuox Naa^mbaan nyei auv, Aa^mbi^gaa^yin, “Ndaawitv yiem deic-bung-huaang paaiv douc fienx mienh daaih wuic buangh yie mbuo nyei ziouv. Ninh yaac gorngv ciouv bun ninh mbuo. ¹⁵Mv baac wuov deix mienh za'gengh zoux longx bun yie mbuo. Yie mbuo yaac maiv zuqc haaix dauh zoux doqc bun yie mbuo. Da'faanh yie mbuo caux ninh mbuo yiem wuov lomc-huaang nyei ziangh hoc, yie mbuo maiv caa haaix nyungc aqv. ¹⁶Lungh muonz yie mbuo caux ninh mbuo yiem bungx ba'gi yungh nyei ziangh hoc, ninh mbuo zoux hnangv laatc beu jienv yie mbuo. ¹⁷Ih zanc yie tov bun meih hiuv duqv naaiv deix sic yaac hnamv mangc gaax horpc zuqc hnangv haaix nor zoux. Nziex ninh mbuo oix hoic yie mbuo nyei ziouv caux ninh nyei biauv zong mienh. Ninh nyei fiem-fingx ciouv, doqc haic. Maiv maaih haaix dauh haih caux ninh gorngv waac.”
¹⁸Aa^mbi^gaa^yin ziouc siepv-siepv nyei liuc leiz nyic baeqc norm njuov, i ndopv-mbuoqc a'ngunc diuv, biaa dauh ziqv ziangx nyei ba'gi yungh, yietc tongv ziepc hmz morqv⚓ caauv zuoqc nyei hmeiv, caux yietc baeqv ndunh a'ngunc biouv-nqaai, caux nyic baeqv ndunh ngongh nyorx biouv-nqaai, bun lorh tor jienv. ¹⁹Aa^mbi^gaa^yin ziouc gorngv mbuox ninh nyei bou, “Meih mbuo gunv mingh ndaangc, yie nqa'haav gan jienv meih mbuo mingh.” Mv baac ninh maiv mbuox ninh nyei nqox, Naa^mbaan. ²⁰Aa^mbi^gaa^yin geh jienv lorh njiec zorng wuov zanc, buatc Ndaawitv caux ninh nyei mienh yiem ninh nyei wuov ndaangc maengx njiec, hungx jienv ninh daaih. Aa^mbi^gaa^yin ziouc buangh ninh mbuo. ²¹Ndaawitv coqv hoqc gorngv liuz, “Yie yiem deic-bung-huaang baeqc baeqc tengx goux wuov dauh mienh maaih nyei nyungc-nyungc ga'naaiv hnangv. Ninh nyei ga'naaiv maiv maaih yietc nyungc dingx laaih. Yie zoux longx bun ninh, mv baac ninh winh orqv bun yie. ²²Se gorngv taux njang ndorm yie corc liouh njiec wuov dauh mienh nyei yietc dauh m'jangc dorn nor, tov Tin-Hungh hniev-hniev nyei dingc yie, Ndaawitv, nyei zuiz.”
²³Aa^mbi^gaa^yin yietv buatc Ndaawitv, ninh siepv-siepv nyei njiec lorh daaih puoqv njiec taux ndau baaix Ndaawitv. ²⁴Aa^mbi^gaa^yin mbaapv njiec Ndaawitv nyei zaux ga'hlen gorngv, “Yie nyei ziouv aah! Zoux dorngc nyei zuiz ndortv zuqc yie ganh hnangv. Tov bun meih nyei m'sieqv bou gorngv bun meih muangx. Tov muangx meih nyei m'sieqv bou gorngv nyei waac. ²⁵Tov yie nyei ziouv maiv dungx dingc wuov dauh ciouv haic nyei mienh, Naa^mbaan, nyei zuiz. Ninh se hnangv ninh nyei mbuox. Ninh nyei mbuox heuc Naa^mbaan, eix leiz se Hngongx. Ninh benx zoux sic hngongx nyei mienh. Mv baac yie, meih nyei m'sieqv bou, maiv duqv buatc meih, yie nyei ziouv, paaiv daaih nyei mienh.
²⁶“Ziouv dangv jienv meih, yie nyei ziouv, maiv bun meih ganh nyei buoz jaauv win, liouc nziaamv cuotv. Weic naaiv yie ziangv jienv ziangh jienv nyei Ziouv houv waac yaac dorng jienv meih nyei nza'hmien houv jienv gorngv, tov bun meih nyei win-wangv caux yietc zungv oix hoic meih, wuov deix mienh hnangv Naa^mbaan nor. ²⁷Yie, meih nyei m'sieqv bou, dorh daaih naaiv deix ga'naaiv bun meih, yie nyei ziouv. Tov jiu bun gan meih nyei yietc zungv mienh. ²⁸Tov guangc nqoi meih nyei m'sieqv bou zoux dorngc nyei zuiz. Ziouv ndongc haaix zungv oix bun meih zoux hungh yaac liepc wuonv meih nyei hungh douh, weic zuqc meih tengx Ziouv mborqv jaax. Da'faanh meih maaih maengc ziangh jienv nyei hnoi-nyieqc, tov bun yiem meih gu'nyuoz maiv maaih haaix nyungc orqv sic. ²⁹Maiv gunv maaih mienh zunc jienv oix zorqv meih nyei maengc, Ziouv, meih nyei Tin-Hungh, oix beu jienv meih hnangv beu jaaix nyei ga'naaiv nor, mv baac meih nyei win-wangv nyei maengc Ziouv oix longc ndopv-hlaang⚓ fengx guangc hnangv fengx la'bieiv guangc nor. ³⁰Taux Ziouv ziux ninh laengz nyei waac zoux longx bun meih aengx liepc meih zoux hungh gunv I^saa^laa^en Mienh wuov zanc, ³¹meih maiv bun mienh nyei nziaamv liouc cuotv yaac maiv tengx ganh jaauv win, meih nyei hnyouv ziouc maiv zuqc guaix ganh. Ziouv bun meih duqv longx nyei ziangh hoc, tov meih jangx meih nyei m'sieqv bou.”
³²Ndaawitv gorngv mbuox Aa^mbi^gaa^yin, “Ceng Ziouv, I^saa^laa^en nyei Tin-Hungh, dongh ih hnoi paaiv meih daaih buangh yie wuov dauh. ³³Laengz zingh Tin-Hungh weic meih maaih cong-mengh. Yaac tov Tin-Hungh ceix fuqv bun meih, weic zuqc ih hnoi meih laanh jienv yie, maiv bun yie longc yie ganh nyei buoz jaauv win, bun mienh nyei nziaamv liouc cuotv. ³⁴Ziouv dangv jienv maiv bun yie hoic meih. Mv baac yie ziangv jienv ziangh jienv nyei Ziouv gorngv, se gorngv meih maiv siepv-siepv nyei daaih buangh yie nor, taux njang hnoi ndorm, da'faanh Naa^mbaan nyei biauv zong yietc zungv m'jangc dorn maiv zengc yietc dauh.”
³⁵Ndaawitv ziouc zipv Aa^mbi^gaa^yin dorh daaih bun ninh nyei yietc zungv ga'naaiv. Ndaawitv aengx gorngv mbuox ninh, “Gunv baengh orn nyei nzuonx biauv aqv. Yie muangx meih gorngv liuz yaac ei jienv meih tov nyei waac zoux.”
³⁶Aa^mbi^gaa^yin nzuonx mingh lorz Naa^mbaan. Wuov zanc ninh yiem biauv mbenc hnaangx hlo nyei hnangv hungh diex mbenc nor. Naa^mbaan hopv diuv nquin duqv longx haic, hnyouv za'gengh orn-lorqc aqv. Aa^mbi^gaa^yin ziouc maiv gorngv haaix nyungc mbuox ninh, zuov taux da'nyeic ndorm cingx daaih gorngv. ³⁷Da'nyeic ndorm Naa^mbaan nzang daaih, ninh nyei auv gorngv naaiv deix jauv bun ninh muangx. Naa^mbaan ziouc butv baengc hniev, ziangh sin mbai mi'aqv.⚓ ³⁸Nqa'haav leih maiv go ziepc hnoi Ziouv ziouc daix Naa^mbaan. Ninh ziouc daic mi'aqv.
³⁹Ndaawitv haiz gorngv Naa^mbaan daic mi'aqv, ninh ziouc gorngv, “Ceng Ziouv, ninh tengx yie jaauv win bun Naa^mbaan weic Naa^mbaan mangc piex yie nyei sic. Ziouv yaac laanh jienv maiv bun yie zoux dorngc, yaac bun Naa^mbaan zoux dorngc nyei sic ndortv zuqc Naa^mbaan ganh.”
Ndaawitv ziouc paaiv mienh mingh tov Aa^mbi^gaa^yin daaih zoux ninh nyei auv. ⁴⁰Ndaawitv nyei bou mingh taux Kaanmen wuov, ninh mbuo gorngv mbuox Aa^mbi^gaa^yin, “Ndaawitv paaiv yie mbuo daaih oix meih mingh zoux ninh nyei auv.”
⁴¹Aa^mbi^gaa^yin ziouc puoqv njiec hmien taux ndau yaac gorngv, “Yie se meih nyei m'sieqv bou. Yie a'hneiv nzaaux meih nyei bou nyei zaux.” ⁴²Aa^mbi^gaa^yin ziouc siepv-siepv nyei jiez sin daaih geh jienv lorh aengx caux biaa dauh fu-sux ninh nyei nouh beiz gan jienv Ndaawitv nyei douc waac mienh mingh. Ninh ziouc benx Ndaawitv nyei auv mi'aqv. ⁴³Ndaawitv longc ndaangc Yitv^le^en Mienh, Aa^hi^no^am. Ninh mbuo i dauh ziouc benx Ndaawitv nyei auv. ⁴⁴Mv baac Saulo zorqv ninh nyei sieqv, Mikaan, se Ndaawitv nyei auv-hlo, jiu bun Ganlim Mienh, Laa^itc nyei dorn, Banti, longc zoux auv mi'aqv.⚓

25

Na-banh

¹Sau đó, Sa-mu-ên qua đời. Nhân dân Y-sơ-ra-ên họp lại khóc thương và an táng thi hài ông tại quê hương Ra-ma.
Vào lúc ấy, Đa-vít dời đến sa mạc Pha¬-ran. ²Cũng trong vùng ấy, tại Ma-ôn, có một người nhà giàu nuôi đến ba ngàn con cừu và một ngàn con dê. Người ấy đang cắt lông cừu trong trại chăn nuôi mình tại Cát-mên. ³Tên người này là Na-banh dòng dõi Khanh-lý, tính tình thô lỗ vụng về, nhưng người vợ, A-bi-ga-in, lại thông minh và lịch sự. ⁴Đa-vít được tin Na-banh đang cắt lông cừu, ⁵nên sai mười chàng trai trẻ đến Cát-mên, chuyển những lời này đến Na-banh: ⁶“Chúc ông và quý quyến bình an. Cầu cho tài sản ông được bảo toàn. ⁷Nghe tin ông đang cắt lông cừu, tôi chợt nhớ đến các gã chăn cừu của ông ở đây với chúng tôi. Trọn thời gian ở Cát-mên, chúng tôi không hề phiền nhiễu họ. Họ không mất mát gì cả. ⁸Xin ông cứ hỏi họ, tất sẽ biết mọi sự. Vậy xin ông rộng lòng với các thanh niên này, vì họ đến vào một ngày lễ. Xin cho họ và Đa-vít bất kỳ món gì ông có sẵn." ⁹Các thanh niên đến gặp Na-banh, chuyển lời Đa-vít, rồi đứng chờ. ¹⁰Nhưng Na-banh lên giọng: "Đa-vít nào? con Gie-sê là ai? Sao dạo này lắm đứa đầy tớ trốn chủ thế? ¹¹Ta dại gì lấy bánh, nước và thịt dành cho thợ cắt lông cừu ăn, đem đãi những đứa chẳng biết từ đâu đến?" ¹²Các thanh niên quay về, thuật cho Đa-vít nghe tất cả. ¹³Đa-vít ra lệnh: "Anh em đeo kiếm vào!" Ông dẫn theo bốn trăm người, để đồ đạc lại cho hai trăm người khác giữ.
¹⁴Trong lúc đó, một người giúp việc trong nhà Na-banh mách với bà A-bi-ga-in: "Từ trong sa mạc, Đa-vít sai mấy người đến gặp chủ, nhưng họ bị chủ mắng chửi, ¹⁵mặc dù khi ở ngoài đồng, họ rất tốt đối với chúng tôi. Chúng tôi không bị quấy nhiễu hay mất mát gì hết những lúc giữ được liên lạc với họ, ¹⁶vì họ bảo bọc, che chở chúng tôi và đàn cừu an toàn ngày cũng như đêm. ¹⁷Vậy tôi xin cho bà hay để bà ứng phó, vì nguy cơ sắp đến cho chủ và cả nhà ta. Vì chủ dữ tợn quá nên không ai dám nói gì cả."
¹⁸A-bi-ga-in vội vàng lấy hai trăm ổ bánh, hai bầu rượu, năm con cừu quay, hai giạ hạt rang, một trăm bánh nho khô, hai trăm bánh trái vả, chất tất cả lên lưng lừa. ¹⁹Bà bảo người đầy tớ: "Cứ đi trước, ta sẽ theo sau." nhưng bà không cho chồng hay việc mình làm. ²⁰Khi đang cưỡi lừa đi xuống dốc đồi, bà thấy Đa-vít và đoàn người đi tới.
²¹Đa-vít đã tự nhủ: "Ta bảo vệ tài sản của nó trong sa mạc không mất mát gì cả, thế mà nó lại lấy oán trả ân, phí công thật! ²²Xin Thượng Đế phạt kẻ thù Đa-vít cách nặng nề. Từ giờ đến sáng mai, ta sẽ giết sạch chúng nó, không tha một người đàn ông nào hết."
²³Vừa thấy Đa-vít, A-bi-ga-in vội vàng xuống lừa, cúi lạy. ²⁴Bà nói: "Lỗi tại tôi, thưa ông! Tuy nhiên xin nghe tôi trình bày. ²⁵Xin ông đừng kể gì đến Na-banh, một con người thô lỗ, vì ông ta thật ngu ngốc, đúng như nghĩa của tên ông ta.⚓ Nhưng tiếc vì tôi đã không gặp mấy người ông sai đến. ²⁶Mặc dù Chúa đã ngăn cản ông tự tay giết chóc để báo thù, tôi xin cam đoan trước Chúa Hằng sống và trước sinh mạng của ông rằng mọi kẻ thù ông đều sẽ trở nên như Na-banh.
²⁷Và đây là chút đỉnh quà tôi có mang theo, xin ông chấp nhận để phân phát cho các anh em theo ông, ²⁸và xin thứ lỗi cho tôi. Chúa sẽ thiết lập ngôi nước ông vững bền, vì ông chiến đấu cho Chúa. Suốt đời ông không làm điều ác. ²⁹Dù bị săn đuổi, sinh mạng ông sẽ được Chúa bảo bọc, săn sóc; còn mạng của kẻ thù ông sẽ mất, như sỏi từ ná bắn ra. ³⁰Và ngày nào Chúa thực hiện mọi điều đã hứa, cho ông làm vua Y-sơ-ra-ên, ³¹lúc ấy ông sẽ không bị lương tâm cắn rứt vì đã giết người vô cớ, tự ý báo thù. Và ngày ấy, khi Chúa ban phước lành cho ông, xin nhớ đến tôi."
³²Đa-vít đáp lời A-bi-ga-in: "Cảm ơn Chúa Hằng Hữu, Thượng Đế của Y-sơ-ra-ên vì đã cho bà gặp tôi hôm nay và ³³cho bà hành động sáng suốt. Xin Chúa ban phước lành cho bà vì đã ngăn tôi giết người báo oán. ³⁴Vì tôi thề trước Chúa Hằng sống - Thượng Đế của Y-sơ-ra-ên, Đấng đã ngăn cản tôi hại bà, nếu bà không đến gặp tôi, không một người đàn ông nào trong nhà Na-banh sống sót đến sáng mai. ³⁵Rồi Đa-vít nhận những quà biếu, và nói: "Bà an tâm về đi. Tôi nghe lời bà, chấp nhận điều bà thỉnh cầu."
³⁶A-bi-ga-in trở về, thấy Na-banh đang tiệc tùng linh đình, vui vẻ, say sưa, nên bà không nói gì cả. ³⁷Sáng hôm sau, khi Na-banh tỉnh rượu, bà mới kể cho ông nghe mọi việc. Lòng ông chết điếng, người trơ như đá. ³⁸Và chừng mươi hôm sau, Na-banh chết bởi tay Thượng Đế.
³⁹Khi Đa-vít nghe Na-banh chết, ông nói: "Cảm ơn Chúa đã trừng phạt Na-banh và đã ngăn tôi làm điều ác. Nó chửi rủa tôi, nhưng bị Chúa báo ứng." Rồi Đa-vít sai người đi hỏi A-bi-ga-in làm vợ. ⁴⁰Người của Đa-vít tới Cát-mên, trình bày ước muốn của ông. ⁴¹A-bi-ga-in đứng lên, rồi sấp mình cung kính và nói: "Vâng tôi xin làm người rửa chân cho các tôi tớ của Đa-vít." ⁴²Rồi A-bi-ga-in vội vã lên lừa cùng với năm nữ tỳ theo người của Đa-vít để về làm vợ ông.
⁴³Đa-vít còn có một vợ khác là A-hi-nô-am người Gít-rê-ên. ⁴⁴Còn Mi-canh tuy trước là vợ Đa-vít nhưng đã bị Sau-lơ bắt gả cho Phan-ti, con của La-ít người Ga-lim.