19
Y-Pôl Ti Ƀuôn Êphêsô
1Êjai Y-Apôlôs dôk ti ƀuôn Kôrantô, Y-Pôl găn jih čar lăn dap kngư truh ti ƀuôn Êphêsô. Tinăn ñu ƀuh đa đa phung ƀĭng kna,
2leh anăn ñu êmuh digơ̆, “Diih mă tŭ leh mơ̆ Yang Mngăt Jăk hlăk diih đăo?” Digơ̆ lač, “Hơăi, hmei amâo tuôm hmư̆ ôh arăng lač mâo Yang Mngăt Jăk.”
3Ñu lač, “Snăn ya klei ƀaptem diih tŭ lĕ?” Digơ̆ lač, “Klei ƀaptem Y-Yôhan.”
4 Y-Pôl lač, “Y-Yôhan ngă ƀaptem kmhal kơ klei soh, leh anăn hưn kơ phung ƀuôn sang brei đăo kơ Pô srăng truh êdei kơ ñu, jing đăo kơ Yêsu.”
5Leh hmư̆ klei anăn digơ̆ tŭ klei ƀaptem hlăm anăn Khua Yang Yêsu.
6Tơdah Y-Pôl ênă kngan kơ digơ̆, Yang Mngăt Jăk trŭn kơ digơ̆, digơ̆ blŭ klei tue leh anăn hưn êlâo.
7Jih jang digơ̆ mâo hlăm brô pluh dua čô.
8Y-Pôl mŭt hlăm sang bi kƀĭn leh anăn mtô hŏng klei jhŏng êjai tlâo mlan, bi mgăl leh anăn mtrŭt digơ̆ tŭ klei djŏ kơ ƀuôn ala mtao Aê Diê.
9Ƀiădah mâo đa đa ai tiê khăng, amâo đăo ôh, leh anăn blŭ jhat kơ Êlan ti anăp phung bi kƀĭn. Y-Pôl đuĕ mơ̆ng diñu, jak ba phung ƀĭng kna mbĭt, leh anăn bi hriăm grăp hruê hlăm sang hră Y-Tiranus.
10Ñu ngă snăn êjai dua thŭn, tơl jih jang mnuih dôk hlăm čar Asi, wăt phung Yuđa wăt phung Grĕk, hmư̆ klei Khua Yang blŭ sơăi.
Phung Anak Êkei Y-Sêwa
11Leh anăn Aê Diê yua kngan Y-Pôl ngă klei bi knăl yuôm bhăn prŏng snăk,
12tơl arăng ba dưm ti dlông mnuih ruă čhiăm điêt leh anăn čhiăm kdrŭn ao Y-Pôl yua leh, klei ruă duam digơ̆ hlao, leh anăn yang jhat kbiă đuĕ mơ̆ng digơ̆.
13Hlăk anăn phung mjâo Yuđa hiu djăp anôk lông yua anăn Khua Yang Yêsu kơ phung mnuih yang jhat ngă, lač, “Kâo mtă kơ diih hlăm anăn Yêsu pô Y-Pôl mtô anăn!”
14Mâo kjuh čô anak êkei khua ngă yang prŏng Yuđa bi anăn Y-Sêwa dôk ngă klei anăn.
15Ƀiădah yang jhat lŏ wĭt lač kơ diñu, “Kâo thâo kral Yêsu, leh anăn kâo thâo kral Y-Pôl, ƀiădah bi diih, hlei diih jing?”
16Snăn êkei yang jhat ngă anăn êlăm phă diñu, ngă kơ jih jang diñu, leh anăn dưi hŏng diñu. Snăn diñu đuĕ mơ̆ng sang anăn lưng mlŭn leh anăn êka.
17Jih jang phung Yuđa leh anăn phung Grĕk dôk ti ƀuôn Êphêsô hmư̆ hing kơ klei anăn. Jih jang diñu huĭ; leh anăn arăng hơêč hmưi bi mni kơ anăn Khua Yang Yêsu.
18Msĕ mơh lu mnuih đơ phung đăo leh hriê hưn bi êdah bruă soh diñu khăng ngă.
19Lu phung khăng ngă klei mdian djă ba čuh hĕ hdruôm hră diñu ti anăp jih jang mnuih. Ênoh hdruôm hră anăn arăng kăm truh kơ êma pluh êbâo asăr prăk.
20Snăn arăng hưn klei Khua Yang blŭ tar ƀar hŏng klei myang leh anăn mâo klei dưi.
Klei Rŭng Răng Ti Ƀuôn Êphêsô
21Êdei kơ klei anăn Y-Pôl mâo klei mtrŭt čiăng găn čar Masêdôn leh anăn čar Akai nao kơ ƀuôn Yêrusalem. Ñu lač, “Leh kâo nao tinăn, kâo čiăng ƀuh ƀuôn Rôm msĕ mơh.”
22Ñu tiŏ nao dua čô pô đru ñu, Y-Timôthê leh anăn Y-Êrast, nao kơ čar Masêdôn. Ƀiădah ñu pô lŏ dôk sui ƀiă hlăm čar Asi.
23Hlăk anăn mâo klei rŭng răng prŏng kyua Êlan.
24Mâo sa čô tia prăk bi anăn Y-Dêmêtrius, pô ngă rup sang yang H'Artêmis hŏng prăk. Hŏng bruă anăn phung mă bruă ƀơ̆ng lu prăk.
25Ñu bi kƀĭn phung mă bruă ñu mbĭt hŏng phung mă bruă msĕ, leh anăn lač, “Ơ phung ayŏng adei, diih thâo hŏng bruă anei drei mâo klei mdrŏng.
26Leh anăn diih ƀuh leh anăn hmư̆ leh amâo djŏ knŏng ti ƀuôn Êphêsô ôh, ƀiădah păt čiăng tar ƀar čar Asi, Y-Pôl anăn mtô leh anăn mtrŭt lu mnuih lui drei, êjai lač kơ rup yang kngan mnuih ngă amâo jing yang sĭt ôh.
27Mâo klei huĭ amâo djŏ knŏng arăng amâo yap yuôm bruă drei ôh, ƀiădah huĭ msĕ mơh kơ arăng amâo lŏ yap yuôm sang kơ yang prŏng H'Artêmis ôh, leh anăn huĭ wăt kơ yang mniê anei arăng kkuh mpŭ hlăm jih čar Asi leh anăn tar ƀar lăn ala srăng luč klei guh kơang.”
28Tơdah diñu hmư̆ klei anăn, diñu ngêñ snăk leh anăn ur kraih, “H'Artêmis, yang phung Êphêsô, jing prŏng snăk!”
29Snăn jih ƀuôn anăn bŏ hŏng klei rŭng răng; leh anăn diñu êran nao mbĭt kơ sang bi kƀĭn, đoh ba mbĭt hŏng diñu Y-Gaius leh anăn Y-Aristark, phung Masêdôn hiu mbĭt hŏng Y-Pôl.
30Y-Pôl čiăng mŭt ti krah phung lu, ƀiădah phung ƀĭng kna amâo brei ôh.
31Msĕ mơh đa đa phung khua čar Asi jing mah jiăng hŏng ñu tiŏ nao arăng lač kơ ñu đăm mŭt ôh hlăm sang bi kƀĭn.
32Đa đa ur snei, đa đa ur snăn, kyuadah phung bi kƀĭn mâo klei mtŭk mtŭl, leh anăn lu hĭn hlăm phung diñu amâo thâo ôh ya ngă diñu bi kƀĭn tinăn.
33Arăng đoh Y-Aleksanđơr mơ̆ng phung lu, pô phung Yuđa brei nao dôk ti anăp. Y-Aleksanđơr pưi kngan ñu čiăng blŭ mgang ti anăp phung ƀuôn sang.
34Ƀiădah tơdah phung lu thâo kral gơ̆ jing sa čô Yuđa, jih jang sa asăp ur kraih êjai dua mông, “H'Artêmis, yang phung Êphêsô, jing prŏng snăk!”
35Ti knhal tuč khua čih hră ƀuôn anăn brei phung lu dôk ñăt, ñu lač, “Ơ phung Êphêsô, hlei pô amâo thâo kơ ƀuôn Êphêsô jing pô kiă sang yang kơ yang mniê prŏng H'Artêmis leh anăn boh tâo rup ñu lĕ mơ̆ng adiê?
36Arăng amâo dưi bi tăng ôh hŏng klei anăn, snăn brei diih dôk ñăt leh anăn đăm ruăt ngă ôh.
37Diih atăt ba leh tinei phung êkei anei, digơ̆ amâo tuôm tlĕ dŏ yang amâodah blŭ mgao hŏng yang mniê drei ôh.
38Snăn tơdah Y-Dêmêtrius leh anăn phung mă bruă mbĭt hŏng ñu mâo klei kčŭt kơ arăng, mâo leh sang phat kđi leh anăn phung khua čar. Brei phung anăn bi mgăl hdơ̆ng diñu.
39Ƀiădah tơdah diih mâo klei mkăn, brei diih bi trông čhai klei anăn hlăm klei bi kƀĭn tui si klei bhiăn,
40huĭdah arăng kčŭt kơ drei jing phung bi rŭng hruê anei, leh anăn drei amâo mâo klei dưi mgang ôh kơ klei rŭng răng anei.”
41Leh ñu lač klei anăn, ñu brei phung bi kƀĭn wĭt.
19
Phao-lô tại Ê-phê-sô
1Trong khi A-pô-lô ở Cô-rinh-tô, thì Phao-lô đi đường xuyên nội địa, đến Ê-phê-sô. Gặp một số môn đồ ở đó,
2ông hỏi họ: “Từ khi tin, anh em đã nhận lãnh Đức Thánh Linh chưa?” Họ trả lời: “Chúng tôi chưa từng nghe nói có Đức Thánh Linh nào cả.”
3Ông lại hỏi: “Vậy anh em đã nhận báp-têm nào?” Họ đáp: “Báp-têm của Giăng.”
4Phao-lô nói: “Giăng đã làm báp-têm về sự ăn năn tội, bảo dân chúng phải tin Đấng sẽ đến sau mình, nghĩa là tin Đức Chúa Jêsus.”⚓
5Nghe vậy, họ nhận báp-têm nhân danh Chúa là Đức Chúa Jêsus.
6Khi Phao-lô đặt tay lên thì Đức Thánh Linh giáng trên họ; họ nói tiếng lạ và lời tiên tri.
7Tổng cộng khoảng mười hai người.
8Phao-lô vào nhà hội, giảng dạy một cách dạn dĩ, biện luận và thuyết phục người nghe về vương quốc Đức Chúa Trời suốt ba tháng.
9Nhưng có mấy người ngoan cố, không chịu tin, lại còn gièm chê đạo Chúa trước mặt dân chúng nên ông rút lui khỏi họ, đem các môn đồ riêng ra, và hằng ngày thảo luận trong trường học của Ti-ra-nu.
10Việc nầy tiếp tục trong hai năm, đến nỗi mọi người ở A-si-a, cả người Do Thái lẫn người Hi Lạp, đều được nghe đạo Chúa.
11Đức Chúa Trời dùng tay Phao-lô làm các phép lạ phi thường,
12đến nỗi người ta lấy khăn và áo choàng ông đã dùng đặt trên các bệnh nhân thì bệnh tật biến mất và tà linh bị trục xuất khỏi họ.
Các con trai của Sê-va trừ quỷ
13Bấy giờ có mấy thầy phù thủy người Do Thái đi từ nơi nầy đến nơi khác, cũng thử lấy danh Chúa là Đức Chúa Jêsus đuổi tà linh khỏi những kẻ bị ám. Họ nói: “Ta nhân danh Chúa là Đức Chúa Jêsus, Đấng mà Phao-lô rao giảng, truyền lệnh chúng bay.”
14Những người làm việc nầy là bảy con trai của thầy tế lễ thượng phẩm Do Thái tên là Sê-va.
15Nhưng quỷ nói với họ: “Ta biết Đức Chúa Jêsus và cũng biết rõ Phao-lô nữa, nhưng các ngươi là ai?”
16Người bị quỷ ám xông vào họ, áp đảo và đánh bại cả bọn đến nỗi họ phải bỏ nhà chạy trốn, mình trần truồng và đầy thương tích.
17Tất cả những người ở Ê-phê-sô, cả người Do Thái lẫn người Hi Lạp biết việc đã xảy ra thì sợ hãi; danh Chúa là Đức Chúa Jêsus càng được tôn kính.
18Nhiều người đã tin, đến xưng tội và tỏ thật các việc họ đã làm.
19Có một số người trước kia hành nghề phù thủy đem sách vở của họ đốt trước mặt mọi người. Người ta tính trị giá các sách đó lên đến năm mươi nghìn miếng bạc.
20Vậy, nhờ quyền năng của Chúa, đạo Chúa cứ tăng trưởng và ngày càng vững mạnh.
Đê-mê-triu gây rối loạn
21Sau các việc ấy, Phao-lô quyết định trong lòng⚓ đi qua xứ Ma-xê-đô-ni-a và xứ A-chai rồi đến Giê-ru-sa-lem. Ông nói: “Sau khi đi đến đó, tôi cũng phải đến thăm Rô-ma nữa.”
22Ông sai hai người phụ tá của mình là Ti-mô-thê và Ê-rát đi trước qua Ma-xê-đô-ni-a; ông thì ở lại A-si-a ít lâu nữa.
23Vào thời điểm ấy, có một cuộc rối loạn lớn xảy ra liên quan đến đạo Chúa.
24Một người thợ bạc tên Đê-mê-triu làm những khám thờ nữ thần Đi-anh⚓ bằng bạc, đem lại nhiều lợi tức cho các thợ thủ công.
25Ông tập hợp những người thợ đó với các đồng nghiệp lại và nói: “Thưa các bạn, các bạn biết chúng ta được thịnh vượng là nhờ công việc nầy.
26Như các bạn đã thấy và nghe, không những tại Ê-phê-sô mà hầu như cả A-si-a, tên Phao-lô nầy đã thuyết phục và làm cho nhiều người lầm lạc. Nó nói rằng các hình tượng bởi tay người làm ra chẳng phải là các thần.
27Như vậy, chẳng những việc kinh doanh của chúng ta có nguy cơ bị mất uy tín, mà đền thờ của đại nữ thần Đi-anh cũng bị khinh thường; rồi sự vĩ đại của nữ thần được toàn A-si-a cùng cả thế giới tôn kính cũng sẽ tiêu tan.”
28Nghe những lời ấy, họ nổi giận, kêu lớn: “Vĩ đại thay là nữ thần Đi-anh của người Ê-phê-sô!”
29Cả thành đều rối loạn; họ cùng chạy ùa vào nhà hát, kéo theo Gai-út, A-ri-tạc, là người Ma-xê-đô-ni-a, bạn đồng hành với Phao-lô.
30Phao-lô muốn đi ra trước mặt dân chúng, nhưng các môn đồ can ngăn ông.
31Một vài người lãnh đạo ở A-si-a, là bạn của ông, cũng sai người đến khuyên ông đừng mạo hiểm vào nhà hát.
32Trong khi ấy, đám đông thật là hỗn loạn: người thì kêu lên thể nầy, kẻ thì la lên thể khác, vì đa số đều không biết tại sao mình tụ họp ở đây.
33Người Do Thái đẩy ông A-léc-xan-đơ ra phía trước và một vài người trong đám đông bảo ông lên tiếng. A-léc-xan-đơ lấy tay ra hiệu muốn bào chữa trước công chúng.
34Nhưng vừa khi nhận ra ông là người Do Thái thì cả đoàn dân đồng thanh hô lớn trong suốt hai tiếng đồng hồ: “Vĩ đại thay là nữ thần Đi-anh của người Ê-phê-sô!”
35Lúc ấy, ông thư ký thành phố bảo dân chúng yên lặng và tuyên bố: “Thưa đồng bào Ê-phê-sô, ai lại không biết thành Ê-phê-sô là người canh giữ đền thờ của đại nữ thần Đi-anh và tượng của nữ thần từ trời giáng xuống sao?
36Những điều đó không ai có thể chối cãi, nên đồng bào hãy bình tĩnh, đừng làm điều gì vội vã.
37Vì những người mà đồng bào đã giải đến đây không trộm cắp vật thánh cũng không phạm thượng với nữ thần chúng ta.
38Vậy, nếu Đê-mê-triu và các thợ thủ công của ông ta có muốn kiện cáo ai thì đã có các tòa án và các thống đốc, hãy để họ kiện cáo nhau.
39Còn nếu đồng bào yêu cầu việc gì nữa thì sẽ được giải quyết tại hội đồng hợp pháp.
40Vì e rằng chúng ta sẽ bị truy tố về vụ nổi loạn hôm nay, và chúng ta không thể tìm lý do nào để bênh vực sự tụ họp ồn ào nầy.”
41Nói xong, ông giải tán đám đông.