8
Cong-Mengh Se Longx Haic
1Cong-mengh heuc jienv maiv zeiz?
Mengh baeqc nyei jauv heuc qiex hlo nyei maiv zeiz?⚓
2Ninh yiem jauv-hlen hlang nyei dorngx,
souv jienv jaapv-maaz jauv.
3Ninh yiem bieqc zingh nyei laatc gaengh ga'hlen,
yiem bieqc gaengh nyei dorngx heuc mbui nyei gorngv,
4“Zuangx mienh aah! Yie heuc meih mbuo.
Yie hungx jienv yietc zungv baamh mienh heuc.
5Maiv hiuv haaix nyungc nyei mienh aah!
Meih mbuo oix zuqc hoqc guai.
Mienh hngongx mienh aah! Meih mbuo nyei hnyouv oix zuqc mengh baeqc.
6Muangx maah! Yie oix gorngv longx haic nyei waac.
Haaix nyungc horpc nyei oix yiem yie nyei nzuih cuotv,
7weic zuqc yie nyei nzuih oix gorngv zien leiz,
yie nyei nzuih meix gamh nziev haic orqv nyei jauv.
8Yie nyei nzuih gorngv nyei yietc zungv waac horpc nyei,
maiv maaih yietc deix ngau fai njuotv.
9Weic haih bieqc hnyouv nyei mienh, naaiv deix yietc zungv waac se zaqc nyei.
Weic duqv wuonh zaang nyei mienh, naaiv deix waac se horpc nyei.
10Ginv longc yie njaaux nyei waac maiv zeiz nyaanh,
ginv wuonh zaang maiv zeiz zien jiem,
11weic zuqc cong-mengh se gauh longx jiex la'bieiv-jaaix,
dongh meih oix nyei yietc zungv ga'naaiv maiv haih beiv duqv cong-mengh.
12“Yie se cong-mengh. Yie bun mienh haih hnamv duqv tong,⚓
maaih wuonh zaang yaac guai.
13Taaih Ziouv nyei jauv se nzorng orqv nyei sic.
Yie nzorng ceng-hlo, zoux maux nyei sic,
zoux orqv nyei jauv caux gorngv-baeqc nduov mienh nyei waac.
14Yie haih tengx daav za'eix, maaih cong-mengh longx.
Yie haih mengh baeqc yaac maaih qaqv.
15Hungh diex bangc yie gunv.
Zoux hlo nyei mienh bangc yie liepc baengh fim nyei leiz.
16Mouz dauh bieiv zeiv caux zoux hlo nyei mienh
bangc yie gunv lungh ndiev.⚓
17Hnamv yie wuov deix, yie yaac hnamv ninh mbuo,
jienh lorz yie wuov deix yaac lorz duqv buatc.
18Zinh zoih caux njang-laangc yiem yie,
yaac maaih yiem duqv wuonv nyei fuqv-loqc caux gong-fim.⚓
19Meih yiem yie duqv daaih nyei⚓ se gauh longx jiex jiem,
zungv gauh longx jiex zien haic nyei jiem,
yie cuotv nyei yaac gauh longx jiex zien nyaanh.
20Yie yangh zoux horpc nyei jauv,
gan baengh fim nyei jauv-louc.
21Yie bun hnamv yie wuov deix nzipc zinh zoih
bun ninh siou jaaix nyei ga'naaiv nyei dorngx buangv nzengc.
Cong-Mengh Nyei Gorn-Nyuonh
22“Ziouv jiez gorn zoux ninh nyei gong wuov zanc, ninh zeix yie ndaangc jiex,
se ninh loz-hnoi zoux daaih nyei daauh nyungc gong.⚓
23Yiem loz-hnoi dongh cor wuov,
maiv gaengh maaih baamh gen wuov zanc
ninh liepc yie jiez daaih.
24Maiv gaengh maaih koiv,
maiv gaengh maaih wuom camv nyei wuom-zingv
yie cuotv seix daaih aqv.
25Domh mbong maiv gaengh duqv yiem dingc,
fiuv-mbong yaac maiv gaengh maaih, yie zungv cuotv seix.
26Yie cuotv seix ndaangc Tin-Hungh zeix ndau caux lingh deic.
Lungh ndiev diqv dien nyei nie-mbung yaac maiv gaengh maaih.
27Ninh liepc lungh
yaac guetv huing gormx koiv-minc nyei lungh gorn wuov zanc, yie yiem naaic.
28Ninh bun lungh gu'nguaaic yiem duqv wuonv,
yaac liepc ndau-ndiev nyei wuom-zingv wuov zanc,
29ninh dingc koiv nyei gapv-jaaix
weic bun wuom maiv jiex ndaangc ninh hatc nyei waac,
ninh yaac liepc dingc ndau nyei gorn-ndoqv,
30wuov zanc yie yiem ninh nyei ga'hlen hnangv dauh zaangc mienh.
Ninh hnoi-hnoi weic yie a'hneiv,
yie yaac zanc-zanc yiem ninh nyei nza'hmien njien-youh haic.
31Yie a'hneiv ninh nyei baamh gen,⚓
yaac a'hneiv haic baamh mienh.
32“Yie nyei dorn aac, ih zanc muangx yie maah!
Ei jienv yie nyei jauv zoux wuov deix maaih orn-lorqc.
33Oix zuqc muangx yie njaaux nyei waac ziouc duqv cong-mengh,
maiv dungx bungx lorx.
34Muangx yie nyei waac wuov dauh maaih orn-lorqc,
ninh hnoi-hnoi yiem yie nyei gaengh ndaangc mangc,
yiem yie nyei gaengh ga'hlen zuov.
35Haaix dauh lorz buatc yie ziouc duqv maengc ziangh.
Ziouv yaac horpc hnyouv ninh.
36Mv baac haaix dauh lorz maiv buatc yie, ziouc hoic zuqc ganh.
Nzorng yie wuov deix yietc zungv a'hneiv zuqc daic nyei jauv.”
8
Hãy nghe sự khôn ngoan dạy dỗ
1Sự khôn ngoan kêu lớn;
sự thông biết cất cao giọng.
2Từ trên đỉnh đồi dọc theo đường,
từ nơi ngã tư,
sự khôn ngoan đứng kêu.
3Từ nơi cửa thành,
và từ các lối vào thành,
sự khôn ngoan kêu lên:
4“Mọi người hãy nghe đây,
ta kêu gọi các ngươi;
Ta kêu gọi mọi người.
5Những ai thiếu hiểu biết hãy học tính thận trọng.
Những ai ngu dốt hãy học sự hiểu biết.
6Hãy lắng nghe đây
vì ta có điều quan trọng nói cùng các ngươi,
lời ta nói là đúng.
7Điều ta nói là chân thật vì môi miệng ta ghét việc ác.
8Ta nói mọi điều ngay thật;
ta không nói điều gì thiếu ngay thẳng hay giả dối.
9Ta nói thật rõ ràng cho những ai hiểu biết;
và những ai tìm sự khôn ngoan đều thấy lời ta là đúng.
10Đừng chọn bạc mà nên chọn lời dạy dỗ ta,
hãy chọn sự hiểu biết,
đừng chọn vàng ròng.
11Sự khôn ngoan quí hơn châu ngọc.
Chẳng có gì con ưa thích mà sánh với nó được.
Giá trị của sự khôn ngoan
12Ta là sự khôn ngoan sống chung với sự thận trọng.
Ta cũng có trí hiểu và tri thức thông thường.
13Kính sợ Chúa nghĩa là ghét điều ác.
Ta ghét tính tự phụ và khoe khoang,
ta ghét đường lối gian ác và môi miệng lừa gạt.
14Ta có sự khôn ngoan và lời khuyên tốt,
ta có hiểu biết và quyền lực.
15Nhờ ta mà các vua cai trị,
cũng nhờ ta mà các quan quyền
làm ra những luật lệ công bằng.
16Các quan trưởng cần ta để lãnh đạo,
và những người quyền cao chức trọng
cần ta để phân xử công bằng.
17Ta yêu những kẻ yêu ta,
ai tìm ta sẽ gặp ta.
18Trong tay ta có sự giàu sang và danh dự
cùng của cải và sự công chính lâu dài⚓.
19Điều ta cho quí hơn vàng ròng,
sản phẩm của ta tốt hơn bạc nguyên chất.
20Ta làm điều phải,
và đi theo con đường công lý.
21Ta ban của cải cho kẻ yêu thích ta,
cho nhà cửa họ đầy châu báu.
22Ta là sự khôn ngoan,
ở với Chúa khi Ngài khởi công,
và có mặt bên cạnh Ngài
trước khi Ngài tạo dựng nên bất cứ vật gì.
23Từ nguyên thủy ta đã được dựng nên,
trước khi có trời đất.
24Ta được sinh ra trước khi có đại dương,
trước khi có các suối phun nước,
25trước khi có đồi,
trước khi núi non được đặt vào vị trí,
thì ta đã được sinh ra rồi.
26Trước khi Thượng Đế dựng nên đất đai và đồng ruộng,
trước khi có bụi đất trên thế gian.
27Ta đã có ở đó khi Thượng Đế đặt bầu trời vào chỗ,
lúc Ngài trải chân trời trên biển cả⚓,
28khi Ngài tạo mây trên trời
và đặt các suối ngầm của biển khơi vào chỗ.
29Ta có ở đó khi Ngài ra lệnh cho biển không được vượt quá giới hạn Ngài định cho nó.
Ta có ở đó khi Ngài đặt nền trái đất.
30Ta như người thợ giỏi đứng cạnh Ngài⚓.
Mỗi ngày ta là nguồn vui của Ngài,
Nhảy múa trước mặt Ngài,
31Ta chơi đùa trên thế gian mà Ngài tạo dựng,
và vui thích nơi loài người mà Ngài đặt vào đó.
32Bây giờ, các con ơi, hãy nghe ta,
vì những ai đi theo đường ta sẽ hạnh phúc,
33Hãy nghe lời dạy dỗ ta,
các ngươi sẽ khôn ngoan;
đừng bỏ qua lời dạy ta.
34Phúc cho ai lắng nghe ta,
canh chừng nơi cửa ta mỗi ngày,
dựa cửa chờ ta.
35Những ai tìm được ta là tìm được sự sống,
Chúa sẽ ban ơn cho những người ấy.
36Những ai không tìm ta là tự hại mình.
Những ai ghét ta là yêu sự chết.”