4

Nenpukhanexa ua npau suav zaum ob

¹Kuv yog vajntxwv Nenpukhanexa tshaj tawm rau ib tsoom neeg thiab ib tsoom tebchaws thiab cov uas hais txhua yam lus uas nyob thoob qab ntuj hais tias, Thov kom nej tsuas muaj noj qab nyob zoo heev zuj zus. ²Kuv pom zoo uas yuav piav tej txujci tseem ceeb thiab tej txujci phimhwj uas Vajtswv tus loj dua ntais tau ua rau kuv.
³Nws tej txujci loj kawg li lauj!
Nws tej haujlwm phimhwj
muaj hwjchim kawg li lauj!
Nws yuav kav mus ib txhis tsis kawg
thiab nws muaj hwjchim kav
ib tiam dhau ib tiam.
⁴Kuv yog Nenpukhanexa noj qab nyob zoo hauv kuv lub tsev thiab vam meej rau hauv kuv lub tsev vajntxwv. ⁵Kuv ua npau suav pom yam uas ua rau kuv ntshai. Thaum kuv pw saum kuv lub txaj tej uas kuv xav thiab tej uas kuv ua yog toog tshwm rau hauv kuv lub taubhau ua rau kuv poob siab. ⁶Kuv thiaj ua ntawv kom coj cov neeg txawj ntse hauv Npanpiloo sawvdaws tuaj cuag kuv kom lawv thiaj txhais tau zaj npau suav rau kuv paub. ⁷Cov txiv neeb txiv yaig thiab cov uas txawj ua khawv koob yees siv thiab cov Kheedia txawm nkag los. Kuv thiaj piav zaj npau suav rau lawv, tiamsis lawv txhais tsis tau lub ntsiab. ⁸Thaum kawg Daniyee thiaj tuaj cuag kuv, nws muaj dua ib lub npe hu ua Npeethesaxa raws li kuv tus dab lub npe, nws muaj tej timtswv⚓ uas dawb huv tus ntsuj plig, mas kuv piav zaj npau suav rau nws mloog tias, ⁹“Npeethesaxa uas yog tej txiv neeb tus thawj 'e, vim yog kuv paub tias tej timtswv uas dawb huv tus ntsuj plig nyob hauv koj thiab tsis muaj ib yam dabtsi uas tsis muaj leejtwg paub uas yuav ceeblaj dhau koj txhais tsis tau, zaj uas kuv ua npau suav pom yog li no. Mas thov koj txhais lub ntsiab rau kuv. ¹⁰Zaj yog toog uas tshwm rau hauv kuv lub taubhau rau thaum kuv pw saum lub txaj yog li no. Kuv saib mas pom ib tsob ntoo nyob hauv plawv lub ntiajteb siab kawg li. ¹¹Tsob ntoo ntawd loj hlob thiab khov kawg li, lub ntsis siab mus nto ntuj, thiab thoob qab ntuj kawg puavleej pom tau. ¹²Cov nplooj kuj zoo nkauj, cov txiv kuj ncw, sawvdaws noj tau tsob ntoo ntawd. Tej tsiaj qus los nraim hauv tus qab duab ntxoov ntxoo thiab tej nas noog saum nruab ntug los nyob saum tej ceg, thiab txhua yam uas muaj txojsia kuj noj tsob ntoo ntawd.
¹³“Zaj yog toog uas tshwm rau hauv kuv lub taubhau rau thaum kuv pw saum lub txaj, ua ciav kuv pom ib tug faj xwm dawb huv nqes saum ntuj los. ¹⁴Nws qw nrov thiab hais tias, ‘Cia li ntov tsob ntoo no thiab txiav nws tej ceg huvsi, cia li muab tej nplooj lwg du lug thiab muab tej txiv w rau tom ub tom no. Cia tej tsiaj khiav hauv tsob qab ntoo mus thiab tej noog khiav saum tej ceg tag. ¹⁵Tiamsis tseg lub hauv paus thiab cov cag nyob hauv av, muab ib daim hlau thiab tooj liab khwb lub hauv paus cia nyob hauv nruab nrab tej nroj mos tom teb. Cia nws ntub tej lwg saum ntuj, cia nws nrog tsiaj qus nyob hauv nruab nrab tej nroj tsuag hauv lub ntiajteb. ¹⁶Cia nws lub siab hloov tsis thooj li neeg lub thiab muab tsiaj qus lub siab rau nws. Tso nws nyob li ntawd kom puv xya xyoo.⚓ ¹⁷Tej lus txiav txim ntawd yog cov faj xwm txiav, yog cov uas dawb huv tej lus txiav txim siab kom cov uas muaj txojsia nyob thiaj paub tias tus Vajtswv loj dua ntais kav neeg tej tebchaws thiab pub tebchaws rau tus uas nws xav pub, thiab tsa tus uas qes kawg ua tus uas kav.’ ¹⁸Zaj npau suav no yog kuv vajntxwv Nenpukhanexa pom. Npeethesaxa 'e, koj cia li hais lub ntsiab rau kuv, rau qhov cov neeg txawj ntse hauv kuv lub tebchaws sawvdaws txhais tsis tau zaj npau suav rau kuv, tiamsis koj yuav txhais tau vim tej timtswv dawb huv tus ntsuj plig nyob hauv koj.”
¹⁹Ces Daniyee uas muaj dua npe hu ua Npeethesaxa txawm nyuaj siab ib nyuag pliag thiab tej uas nws xav ua rau nws poob siab. Vajntxwv thiaj hais tias, “Npeethesaxa, tsis txhob cia zaj npau suav lossis lub ntsiab ua rau koj poob siab.” Npeethesaxa teb tias, “Yawg hlob, thov cia zaj npau suav ntawd poob rau cov uas ntxub koj thiab lub ntsiab poob rau koj cov yeeb ncuab. ²⁰Tsob ntoo uas koj pom, uas loj hlob thiab khov kawg li, lub ntsis siab mus nto ntuj, thiab thoob qab ntuj kawg puavleej pom tau, ²¹cov nplooj kuj zoo nkauj, cov txiv kuj ncw, sawvdaws noj tau tsob ntoo ntawd, thiab tej tsiaj qus los nraim hauv tus qab duab ntxoov ntxoo thiab tej nas noog saum nruab ntug los nyob saum tej ceg, ²²au vajntxwv, tsob ntoo ntawd yog koj ntag. Koj loj hlob thiab khov, qhov uas koj tau ua loj kuj loj zuj zus tuaj thiab siab mus nto ntuj, thiab koj muaj hwjchim kav mus thoob qab ntuj kawg. ²³Koj pom ib tug faj xwm dawb huv nqes saum ntuj los thiab hais tias, ‘Cia li ntov tsob ntoo no thiab ua kom puam tsuaj, tiamsis tseg lub hauv paus thiab cov cag nyob hauv av, muab ib daim hlau thiab tooj liab khwb lub hauv paus cia nyob hauv nruab nrab tej nroj mos tom teb. Cia nws ntub tej lwg saum ntuj, cia nws nrog tsiaj qus nyob, mus txog thaum puv xya xyoo.’ ^f ²⁴Au vajntxwv, tej uas koj pom ntawd lub ntsiab yog li no. Vajtswv uas loj dua ntais hais lus tuaj rau vajntxwv uas yog kuv tus tswv tias ²⁵koj yuav raug muab ntiab tawm hauv tej neeg mus thiab koj yuav nrog tej tsiaj qus nyob, thiab koj yuav tsum noj zaub ib yam li nyuj, thiab koj yuav ntub cov lwg saum ntuj, thiab koj yuav nyob li ntawd kom puv xya xyoo,^f mus txog thaum koj paub tias tus uas loj dua ntais kav neeg tej tebchaws thiab pub tebchaws rau tus uas nws xav pub. ²⁶Qhov uas hais kom tseg lub hauv paus ntoo thiab tej cag nyob ntawd, lub ntsiab yog hais tias koj lub tebchaws tseem tseg rau koj kav, txij thaum koj lees tias Vajtswv ntuj kav rawv. ²⁷Au vajntxwv, vim li no thov koj yuav tej lus uas kuv hais. Muab koj tej kev txhaum pov tseg es ua ncaj ncees, thiab tseg koj tej kev phem kev qias es muaj lub siab khuvleej cov uas raug quab yuam, xwv koj thiaj noj qab nyob zoo ntev mus.”
²⁸Tej xwm txheej no huvsi tshwm los raug vajntxwv Nenpukhanexa. ²⁹Dhau kaum ob lub hlis nws mus ncig saum vajntxwv txheej tsev las tshav hauv Npanpiloo, ³⁰thiab vajntxwv hais tias, “No yog lub tuam nroog Npanpiloo los tsis yog, uas kuv siv lub hwjchim loj kawg tsim los ua lub chaw rau vajntxwv nyob thiab ua rau kuv lub hwjchim meej mom nto moo lug?” ³¹Thaum tej lus ntawd tseem nyob hauv vajntxwv lub qhov ncauj txawm muaj ib lub suab hais saum ntuj tuaj hais tias, “Au vajntxwv Nenpukhanexa, tej lus no yog hais rau koj tias, lub tebchaws ncaim ntawm koj lawm, ³²thiab koj yuav raug muab ntiab tawm hauv tej neeg mus thiab koj yuav nrog tej tsiaj qus nyob, thiab koj yuav tsum noj zaub ib yam li nyuj, thiab koj yuav nyob li ntawd kom puv xya xyoo,^f mus txog thaum koj lees paub tias tus uas loj dua ntais kav neeg tej tebchaws thiab pub tebchaws rau tus uas nws xav pub.” ³³Ces tamsim ntawd tej lus ntawd txawm tiav rau Nenpukhanexa. Nws raug muab ntiab tawm hauv tej neeg mus thiab nws noj zaub ib yam li nyuj, nws lub cev ntub lwg saum ntuj mus txog thaum cov plaubhau ntev li plaub dav thiab nws tej rau tes ntev li rau noog.
³⁴Dhau lub sijhawm ntawd lawm, kuv, Nenpukhanexa, tsa muag ntsia saum ntuj mas kuv rov feeb meej li qub,
kuv thiaj qhuas Vajtswv uas loj dua ntais,
thiab kuv qhuas thiab ua rau
tus uas nyob mus ib txhis tau koob meej,
rau qhov nws muaj hwjchim kav mus ib txhis
thiab nws lub tebchaws yuav nyob ruaj
ib tiam dhau ib tiam mus li.
³⁵Nws pom tias ib tsoom neeg hauv ntiajteb
sawvdaws tsis tseem ceeb dabtsi,
nws ua raws li nws lub siab nyiam
rau cov neeg qaum ntuj
thiab rau cov uas nyob ntiajteb,
tsis muaj leejtwg tav tau Vajtswv txhais tes
lossis hais rau nws tias, “Koj ua dabtsi ne?”
³⁶Lub sijhawm ntawd kuv lub siab thiaj li feeb rov los, thiab kuv lub hwjchim meej mom thiab kuv lub meej nthawb thiaj li rov los rau kuv ua rau kuv lub tebchaws tau koob meej. Kuv cov tub sablaj thiab kuv cov thawj tuaj cuag kuv, thiab kuv thiaj rov raug muab tsa kav lub tebchaws ruaj thiab tau koob meej loj tsav ntxiv rau. ³⁷Nimno kuv, Nenpukhanexa, qhuas thiab txhawb nqa thiab muab koob meej rau tus tuam vajntxwv saum ntuj, rau qhov txhua yam uas nws ua kuj raug cai thiab nws tej kev kuj ncaj. Cov uas ua lub neej khav theeb nws muab txo tau kom qes.

4

Chiêm Bao Thứ Nhì Của Vua Nê-bu-cát-nết-sa

¹Vua Nê-bu-cát-nết-sa gởi cho mọi người, thuộc mọi quốc gia, dân tộc, và ngôn ngữ khắp thế giới:
“Chúc các ngươi an khang thịnh vượng! ²Ta vui mừng công bố cho các ngươi biết các phép lạ và việc kỳ diệu mà Đấng Tối Cao đã làm cho ta.
³Ôi, phép lạ của Ngài thật vĩ đại,
Việc kỳ diệu Ngài làm đầy quyền uy!
Ngài là vua đời đời,
Cai trị mãi mãi!
⁴Ta, Nê-bu-cát-nết-sa, đang sống an nhàn vui thỏa trong cung điện ta. ⁵Bỗng, đang khi ngủ trên giường, ta thấy chiêm bao làm ta sợ hãi, và những hình ảnh ta thấy trong tâm trí khiến ta kinh hoàng. ⁶Vậy ta ra lệnh triệu tập tất cả các nhà thông thái Ba-by-lôn để giải thích chiêm bao cho ta rõ. ⁷Khi các pháp sư, thuật sĩ, người Canh-đê, và các nhà chiêm tinh vào chầu, ta thuật chiêm bao cho họ nghe, nhưng không ai giải được ý nghĩa chiêm bao cả. ⁸Cuối cùng, Đa-ni-ên vào chầu ta. Người này đã được đổi tên là Bên-tơ-sát-xa, theo danh hiệu của thần ta. Linh các bậc thần thánh ngự trong người. Ta thuật lại chiêm bao cho người:
⁹Này, Bên-tơ-sát-xa, trưởng đoàn pháp sư. Vì ta biết linh các bậc thần thánh ngự trong ngươi, và không có điều huyền nhiệm nào khó quá cho ngươi, nên hãy nghe chiêm bao ta thấy và giải thích ý nghĩa cho ta rõ. ¹⁰Đây là khải tượng ta nhìn thấy đang khi ngủ trên giường: Kìa, một cây rất cao mọc lên ngay trung tâm địa cầu. ¹¹Cây lớn mạnh, đến nỗi ngọn vươn lên tận trời, và mọi nơi trên khắp cả đất đều trông thấy. ¹²Lá cây sum sê, cây sai trái đến nỗi cung cấp thức ăn cho mọi loài; thú rừng núp dưới bóng cây, chim trời làm tổ trên cành, mọi loài sinh vật đều nhờ cây nuôi sống.
¹³Đang khi ngủ trên giường, ta thấy, trong khải tượng, một thiên sứ từ trời ngự xuống. ¹⁴Thiên sứ lớn tiếng ra lệnh: ‘đốn cây này đi, chặt hết các cành; ngắt trụi lá, rải trái ra khắp nơi. Hãy làm cho thú rừng núp dưới bóng cây bỏ chạy, và chim trời bay xa khỏi cành. ¹⁵Nhưng hãy chừa lại gốc cây và rễ dưới lòng đất; xiềng gốc cây lại bằng xiềng sắt và đồng, giữa cánh đồng cỏ. Cho người này dầm thấm sương móc từ trời, và sống với thú ngoài đồng. ¹⁶Hãy cất lòng người khỏi nó, và cho nó lòng thú vật, suốt bảy năm.’
¹⁷Quyết định này do các thiên sứ truyền lại, bản án này do các bậc thánh rao ra, để mọi người biết rõ rằng Đấng Tối Cao cầm quyền trên mọi nước, Ngài muốn giao quyền thống trị cho ai tùy ý Ngài, Ngài có thể đem người ở địa vị thấp nhất lên cai trị.
¹⁸Ta, vua Nê-bu-cát-nết-sa, đã thấy chiêm bao ấy. Vậy bây giờ, ngươi, Bên-tơ-sát-xa, hãy giải nghĩa cho ta. Tất cả các nhà thông thái trong vương quốc ta đều không thể giải ý nghĩa cho ta rõ, nhưng ngươi có khả năng làm điều ấy, vì linh các bậc thần thánh ngự trong ngươi.”

Ý Nghĩa Chiêm Bao

¹⁹Bấy giờ Đa-ni-ên, cũng gọi là Bên-tơ-sát-xa, kinh hoàng vì ý nghĩa của chiêm bao,⚓ sững người trong chốc lát. Vua bảo: “Bên-tơ-sát-xa, đừng để chiêm bao và ý nghĩa của nó làm cho ngươi kinh hãi.”
Bên-tơ-sát-xa thưa: “Muôn tâu bệ hạ, ước gì chiêm bao này ứng cho người nào nghịch lại bệ hạ, và ý nghĩa của nó dành cho kẻ thù của bệ hạ! ²⁰Bệ hạ thấy một cây lớn mạnh, đến nỗi ngọn vươn lên tận trời, khắp đất đều trông thấy; ²¹lá cây sum sê, cây sai trái đến nỗi cung cấp thức ăn cho mọi loài; thú rừng sống dưới bóng cây, và chim trời làm tổ trên cành. ²²Muôn tâu, bệ hạ chính là cây đó. Bệ hạ đã trở nên vĩ đại và cường thịnh. Sự vĩ đại của bệ hạ vươn lên tận trời, và uy quyền bệ hạ bao trùm khắp đất.
²³Bệ hạ cũng thấy thiên sứ từ trời ngự xuống ra lệnh: ‘Đốn cây này đi, hủy diệt nó, nhưng hãy chừa lại gốc và rễ trong lòng đất. Xiềng gốc cây lại bằng xiềng sắt và đồng, giữa đồng cỏ. Cho người này dầm thấm xương móc từ trời, cho nó sống với loài thú ngoài đồng suốt trọn bảy năm.’
²⁴Tâu bệ hạ, đây là ý nghĩa của điềm chiêm bao. Đấng Tối Cao đã truyền lệnh này về bệ hạ: ²⁵bệ hạ sẽ bị đuổi ra khỏi xã hội loài người, và sống với thú rừng; bệ hạ sẽ ăn cỏ như bò và dầm thấm sương móc từ trời suốt trọn bảy năm, cho đến khi bệ hạ nhận biết rõ rằng Đấng Tối Cao cầm quyền trên mọi quốc gia, và Ngài muốn giao quyền thống trị cho ai tùy ý Ngài. ²⁶Lệnh truyền chừa lại gốc và rễ cây có nghĩa là vương quốc của bệ hạ sẽ giao lại cho bệ hạ khi bệ hạ nhận thức rằng Đức Chúa Trời trên trời tể trị mọi loài.
²⁷Vì thế, tâu bệ hạ, nguyền xin lời khuyên của tôi đẹp lòng bệ hạ. Xin bệ hạ từ bỏ tội ác, làm việc lành, và thương xót người bị đàn áp; may ra sự bình an thịnh vượng của bệ hạ có thể kéo dài thêm.”
²⁸Mọi việc ấy đều xảy ra cho vua Nê-bu-cát-nết-sa. ²⁹Một năm sau, đang khi dạo chơi trên sân thượng hoàng cung tại Ba-by-lôn, ³⁰vua tuyên bố: “Kìa, xem Ba-by-lôn vĩ đại dường nào! Há chẳng phải chính ta đã xây thủ đô này với sức mạnh và quyền năng của ta, làm nơi ta ngự, để bầy tỏ sự vinh hiển và uy quyền của ta sao?”
³¹Vua chưa dứt lời, bỗng có tiếng phán từ trời: “Vua Nê-bu-cát-nết-sa, đây là điều đã định cho ngươi: Ta đã tước bỏ vương quyền của ngươi. ³²Ngươi sẽ bị đuổi ra khỏi xã hội loài người, sống với thú rừng, và ăn cỏ như bò suốt trọn bảy năm, cho đến khi ngươi nhận biết rằng Đấng Tối Cao cầm quyền trên mọi quốc gia, và Ngài muốn giao quyền thống trị cho ai tùy ý Ngài.”
³³Ngay giờ đó, lời phán được ứng nghiệm. Vua Nê-bu-cát-nết-sa bị đuổi ra khỏi xã hội loài người; vua ăn cỏ như bò; thân thể vua dầm thấm sương móc từ trời, trong khi tóc vua mọc dài như lông chim đại bàng, và móng tay móng chân vua dài quặp lại như móng chim.
³⁴“Đến cuối thời hạn đó, ta, Nê-bu-cát-nết-sa, ngước mắt lên trời: trí khôn ta bình phục, ta chúc tụng Đấng Tối Cao, ca ngợi và tôn vinh Đấng sống đời đời.
Ngài tể trị mãi mãi,
Vương quốc Ngài tồn tại đời đời.
³⁵Trước mặt Ngài, mọi người sống trên đất đều không ra gì,
Ngài thi hành ý muốn Ngài đối với đạo binh trên trời
Cũng như loài người dưới đất.
Không ai có quyền ngăn chận ý muốn Ngài,
Hoặc chất vấn việc Ngài làm.
³⁶Ngay khi trí khôn ta bình phục, ta nhận lại quyền uy rực rỡ và sự vinh hiển của vương quốc ta. Các bậc cố vấn và quyền thế của ta ngày trước mời ta về trao trả ngai vàng cho ta, và ta trở nên sang trọng hơn trước nhiều. ³⁷Vì thế cho nên, bây giờ, ta, Nê-bu-cát-nết-sa, ca ngợi, tán dương, và tôn vinh vua trời: mọi việc Ngài làm đều ngay thẳng, đường lối Ngài đều công bình; Ngài có quyền hạ thấp người nào sống kiêu căng.”