19
Paul Amăng Plei Ephesos
1Tơdang Apollos dŏ pơ plei Korinthos, Paul găn nao pơ tring pơkŏn, laih anŭn ñu nao truh pơ plei Ephesos. Ñu bưp đơđa ƀing mơnuih đaŏ pơ anŭn
2laih anŭn tơña kơ ƀing gơ̆ tui anai, “Tơdang ƀing gih jing ƀing đaŏ laih, ƀing gih hơmâo tŭ mă Yang Bơngăt Hiam laih aka?”
Ƀing gơñu laĭ glaĭ tui anai, “Aka ôh, ƀing gơmơi aka ƀu hơmư̆ djơ̆ ôh kơ tơlơi hơmâo Yang Bơngăt Hiam.”
3Giŏng anŭn, Paul tơña dơ̆ng tui anai, “Tui anŭn, hơget tơlơi ƀing gih đaŏ kơnang laih tơdang ƀing gih tŭ baptem lĕ?”
Ƀing gơñu laĭ glaĭ tui anai, “Ƀing gơmơi đaŏ kơnang tơlơi Yôhan pơtô laih kơ ƀing mơnuih jing ƀing ñu ngă brơi baptem.”
4Paul laĭ kơ ƀing gơñu tui anai, “Yôhan ngă laih baptem kơ ƀing hlơi pô hơmâo kơhma̱l hĭ laih. Ñu pơtô pơblang kơ ƀing ană plei kiăng kơ đaŏ kơnang kơ Pô rai tơdơi kơ ñu, anŭn jing Yang Yêsu Krist yơh.”⚓
5Laih kơ hơmư̆ kơ tơlơi anŭn, ƀing gơñu tŭ baptem mơtam yuakơ ƀing gơñu hơmâo đaŏ kơnang laih kơ Yang Yêsu Krist.
6Tơdang Paul ăh tơngan ƀơi ƀing gơñu, Yang Bơngăt Hiam trŭn ƀơi ƀing gơñu laih anŭn ƀing gơñu pơhiăp tơlơi tuai hăng pơhiăp laĭ lui hlâo yơh.
7Abih bang ƀing gơñu hơmâo kơplăh wăh pluh-dua čô.
8Paul mŭt pơ sa boh sang jơnum laih anŭn nanao amăng klâo blan ñu pơhiăp pơ anŭn hăng tơlơi khĭn. Ñu pơrơklah pơđu̱r kơ abih bang mơnuih kơ tơlơi ƀing gơñu năng brơi kơ Ơi Adai git gai ƀing gơñu.
9Samơ̆ hơmâo đơđa amăng ƀing gơñu jing mơnuih khăng akŏ biă mă. Ƀing gơñu hơngah ƀu kiăng đaŏ kơnang ôh laih anŭn pơhiăp tă tăn ƀơi anăp ană plei kơ hơdră jơlan Khua Yang pơklaih mơnuih. Tui anŭn, Paul đuaĭ hĭ mơ̆ng ƀing gơñu. Ñu djă̱ ba ƀing đaŏ hrŏm hăng ñu laih anŭn rĭm hrơi ñu pơrơklah amăng sang hră Turannos.
10Ñu ngă tui anŭn amăng dua thŭn, kiăng kơ abih bang ƀing Yehudah hăng ƀing Grek, jing ƀing hơdip amăng kwar Asia dưi hơmư̆ boh hiăp Khua Yang.
Ƀing Ană Đah Rơkơi Skeuas
11Ơi Adai yua Paul ngă lu tơlơi mơsêh mơyang yom pơphan,
12tơl wơ̆t tơdah arăng mă khăn sut ƀôdah ao tơƀăk tĕk djơ̆ drơi jan Paul hăng ba pioh ƀơi mơnuih ruă, tơlơi ruă nuă gơñu ăt dưi suaih mơ̆n, laih anŭn ƀing yang sat ăt đuaĭ hĭ mơ̆ng ƀing gơñu mơ̆n.
13Hơmâo mơ̆n đơđa ƀing Yehudah, jing ƀing juăt nao hyu kiăng pơhaih kơ tơlơi puh pơđuaĭ hĭ ƀing yang sat rĭm boh anih. Hơmâo sa wơ̆t ƀing gơñu gir kiăng yua anăn Khua Yang Yêsu kiăng kơ pơpuh pơđuaĭ hĭ yang sat mơ̆ng mơnuih yang sat ngă. Ƀing gơñu laĭ tui anai, “Amăng anăn Yêsu, jing Pô Paul pơtô pơblang, kâo pơđar kơ ih tơbiă đuaĭ bĕ.”
14Anŭn jing tơjuh čô ană đah rơkơi Skeuas, jing sa čô khua ngă yang prŏng ƀing Yehudah, hlak ngă kơ bruă anŭn.
15Hơmâo sa hrơi, yang sat laĭ glaĭ kơ ƀing gơñu tui anai, “Kâo thâo Yêsu laih anŭn kâo ăt thâo krăn Paul mơ̆n, samơ̆ ƀing gih ƀu dưi ngă hơget tơlơi kơ kâo ôh!”
16Giŏng anŭn, pô mơnuih yang sat ngă anŭn kơsung nao ƀơi ƀing gơñu hăng dưi hĭ kơ abih bang ƀing gơñu yơh. Pô yang sat ngă anŭn taih ƀing gơñu kơtang biă mă tơl ƀing gơñu rơka ruă hăng đuaĭ tơbiă dŏ mơhlŭn mơ̆ng sang anŭn yơh.
17Tơdang ƀing Yehudah hăng ƀing Grek, jing ƀing hơdip amăng plei Ephesos, thâo krăn kơ tơlơi bruă anŭn, abih bang ƀing gơñu huĭ bra̱l biă mă yơh, laih anŭn ƀing arăng pơpŭ pơyom kơ Khua Yang Yêsu biă mă.
18Hơmâo lu mơnuih đaŏ kơnang laih, truh ƀơi mông anŭn ƀing gơñu pơhaih tơlơi soh ƀing gơñu hơmâo ngă laih.
19Ăt hơmâo lu ƀing mơnuih ngă pơjâo mơ̆n ba rai hơdôm tơkŭl hră kơ tơlơi mơsêh hrŏm hơbĭt laih anŭn čuh hĭ ƀơi anăp abih bang mơnuih. Tơdang ƀing gơñu yap pơƀut glaĭ nua abih bang gơnam anŭn, arăng yap truh kơ rơmapluh-rơbâo drakma.⚓
20Amăng hơdră jơlan anŭn yơh, hơmâo lu mơnuih dơ̆ng hơmư̆ boh hiăp Khua Yang laih anŭn boh hiăp anŭn dưi mơyang pơplih hĭ ƀing gơñu yơh.
21Tơdơi kơ abih bang tơlơi hơmâo truh kar hăng anŭn laih, Paul khưp kiăng nao pơ plei Yerusalaim, găn nao kwar Makedonia hăng kwar Akhaia. Ñu laĭ tui anai, “Tơdơi kơ kâo dŏ pơ plei Yerusalaim laih, kâo khŏm nao čuă ngui plei Rôm mơ̆n.”
22Ñu pơkiaŏ dua čô pô djru ñu, anŭn jing Timothe hăng Erastos, nao pơ kwar Makedonia, tơdang anŭn, ñu pô dŏ glaĭ amăng kwar Asia sui ƀiă.
Tơlơi Tơgŭ Pơkơdơ̆ng Amăng Plei Ephesos
23Hlak anŭn, hơmâo tơlơi rŭng răng prŏng truh yuakơ jơlan Khua Yang pơklaih mơnuih mơnam.
24Hơmâo sa čô mơnuih mă bruă hăng amrăk, anăn ñu Dêmêtrios. Ñu pơkra khul djuai anet sang yang rơba̱ng HʼArtemis laih anŭn ñu hăng lu mơnuih mă bruă kơ ñu hơmâo prăk lu yơh mơ̆ng tơlơi sĭ hơdôm djuai gơnam anŭn.
25Ñu pơƀut glaĭ abih bang ƀing mơnuih mă bruă kơ ñu anŭn laih anŭn ƀing mơnuih pơkŏn jing ƀing mơnuih mă bruă hăng amrăk laih anŭn laĭ tui anai, “Ơ ƀing gơyut hơi, ƀing gih thâo kơ tơlơi ƀing ta hơmâo tơlơi đĭ kơyar mơ̆ng bruă anai.
26Laih anŭn ƀing gih ăt hơmâo ƀuh hăng hơmư̆ laih mơ̆n kơ tơlơi hiư̆m sa čô mơnuih anăn Paul anŭn hơmâo pơtrŭt pơsur hăng kơčrâo brơi laih lu mơnuih nao jrôk jơlan amăng plei Ephesos anai laih anŭn ăt amăng abih bang kwar Asia anai mơ̆n. Ñu laĭ kơ tơlơi ƀing yang mơnuih mơnam pơkra jing ƀu djơ̆ ƀing yang biă mă ôh.
27Tơlơi anŭn ba rai tơlơi răm kơ ta ƀu djơ̆ ƀing ta kơnơ̆ng či rơngiă hĭ anăn hiam kơ bruă mơnuă ta ôh, samơ̆ sang yang rơba̱ng HʼArtemis arăng ăt ƀu či yap kơnăl dơ̆ng tah. Laih anŭn yang rơba̱ng đah kơmơi anŭn, jing yang arăng kơkuh pơpŭ amăng djŏp kwar Asia laih anŭn amăng lŏn tơnah anai, ƀing gơñu ƀu či kơkuh pơpŭ dơ̆ng tah.”
28Tơdang ƀing gơñu hơmư̆ hơdôm tơlơi anŭn, ƀing gơñu hil biă mă laih anŭn čơdơ̆ng ur kraih tui anai, “Yang rơba̱ng HʼArtemis kơ ƀing Ephesos jing prŏng!”
29Tañ mơtam, abih bang ană plei amăng plei anŭn hơmâo tơlơi tơgŭ pơkơdơ̆ng yơh. Ƀing gơñu nao mă Gaios hăng Aristarkhos, jing ƀing nao hrŏm hơbĭt hăng Paul mơ̆ng kwar Makedonia, laih anŭn ječ ameč dui ba ƀing gơ̆ đuaĭ nao pơ sang adoh yơh.
30Paul kiăng biă mă pơrơđah ñu pô amăng ƀing mơnuih lu anŭn, samơ̆ ƀing ding kơna ƀu brơi ñu nao ôh.
31Đơđa ƀing khua moa amăng kwar anŭn, jing ƀing gơyut Paul, ăt mơit kơ Paul tơlơi pơtă kwưh rơkâo kơ ñu anăm mŭt nao pơ sang adoh anŭn ôh.
32Ƀing mơnuih pơjơnum glaĭ pơ anŭn tŭ rŭng răng biă mă tui anai: Hơmâo đơđa mơnuih ur đĭ kơ sa tơlơi anai, ƀing mơnuih pơkŏn ur đĭ kơ tơlơi adih. Hơmâo lu mơnuih amăng anih anŭn ƀu thâo krăn ôh yua hơget ƀing gơñu nao pơjơnum pơ anih anŭn.
33Ƀing Yehudah tơlư̆ Aleksandrơ tơbiă nao pơ gah anăp laih anŭn đơđa mơnuih amăng mơnuih lu anŭn pơhiăp kraih kơčrâo brơi kơ gơ̆. Ñu yơr tơngan ngă gru kiăng kơ ƀing mơnuih lu dŏ rơiăt laih anŭn ñu čơdơ̆ng pơhiăp pơgang ƀơi anăp ƀing ană plei yơh.
34Samơ̆ tơdang ƀing gơñu thâo krăn gơ̆ jing sa čô mơnuih Yehudah, abih bang ƀing gơñu ur kraih hrŏm hơbĭt sa asăp pơhiăp amăng dua rơwang mông mơtam tui anai, “Yang HʼArtemis kơ ƀing Ephesos jing prŏng!”
35Laih anŭn hơmâo pô khua čih hră plei anŭn khă kơ ƀing ană plei dŏ rơiăt hăng laĭ tui anai, “Ơ ƀing mơnuih Ephesos, sĭt yơh abih bang lŏn tơnah anai thâo krăn kơ tơlơi plei prŏng Ephesos anai jing wai pơgang kơ sang yang HʼArtemis laih anŭn kơ rup trah ñu hơmâo trŭn rai laih mơ̆ng adai adih!
36Hơnŭn yơh, yuakơ tơlơi bruă anŭn arăng ƀu dưi hơngah hĭ ôh, tui anŭn brơi kơ ƀing gih dŏ rơiăt laih anŭn anăm pơrŭng pơrăng ôh.
37Ƀing gih hơmâo ba rai laih ƀing mơnuih anŭn pơ anai, ƀing gơñu ƀu klĕ khul sang yang ôh laih anŭn kŏn pơhiăp ƀrưh mơhiăh kơ yang đah kơmơi ta lơi.
38Tui anŭn, tơdah Dêmêtrios hăng ƀing mơnuih mă bruă kơ ñu hơmâo pơrơngot pơkơdơ̆ng glaĭ hăng hlơi pô, sĭt khul sang phat kơđi pŏk bah amăng laih anŭn ăt hơmâo ƀing khua phat kơđi kiăng kơ phat. Ƀing gơñu dưi phŏng kơđi kơ ñu yơh.
39Tơdah ƀing gih hơmâo hơget tơlơi bruă pơkŏn dơ̆ng kiăng kơ pơrơđah, brơi ƀing gih pơgiŏng hĭ bĕ bruă anŭn djơ̆ găl.
40Yuakơ tui hăng tơlơi truh hrơi anai, arăng či phŏng kơ ƀing ta kơ tơlơi pơrŭng pơrăng yơh. Amăng tơlơi bruă anŭn, ƀing ta ƀu hơmâo tơlơi laĭ glaĭ hơget ôh kiăng kơ pơgang brơi tơlơi pơjơnum anai, yuakơ tơlơi pơjơnum ƀu hơmâo tơhơnal tơlơi ôh.”
41Tơdơi kơ ñu pơhiăp giŏng tơlơi anŭn, ñu brơi kơ abih bang glaĭ yơh.
19
保罗在以弗所
1亚波罗在哥林多的时候，保罗经过了内陆地区，来到以弗所，在那里他遇见几个门徒，
2问他们：“你们信的时候领受了圣灵没有？”他们说：“没有，我们连什么是圣灵都没有听过。”
3保罗说：“这样，你们受的是什么洗呢？”他们说：“是受了约翰的洗。”
4保罗说：“约翰所施的是悔改的洗礼，他告诉百姓当信那在他以后要来的那位，就是耶稣。”
5他们听见这话以后，就奉主耶稣的名受洗。
6保罗给他们按手，圣灵就降在他们身上，他们开始说方言⚓ 和说预言。
7他们约有十二个人。
8保罗进会堂，一连三个月放胆讲道，辩论上帝国的事，劝导众人。
9后来，有些人心里刚硬不信，在众人面前毁谤这道；保罗就离开他们，也叫门徒与他们分开，就在推喇奴的讲堂天天辩论。
10这样有两年之久，使一切住在亚细亚的，无论是犹太人是希腊人，都听见主的道。
士基瓦的儿子们
11上帝藉保罗的手行了些奇异的神迹，
12甚至有人从保罗身上拿走手巾或围裙放在病人身上，病就消除了，邪灵也出去了。
13那时，有几个巡回各处念咒赶鬼的犹太人，擅自利用主耶稣的名，向那些被邪灵所附的人说：“我奉保罗所传的耶稣命令你们出来！”
14做这事的是犹太祭司长士基瓦的七个儿子。
15但邪灵回答他们：“耶稣我知道，保罗我也认识，你们却是谁呢？”
16被邪灵所附的人就扑到他们身上，制伏他们，胜过他们，使他们赤着身子，受了伤，从那房子里逃出去了。
17凡住在以弗所的，无论是犹太人是希腊人，都知道这件事，也都惧怕；主耶稣的名从此就更被尊为大了。
18许多已经信的人来承认并公开自己所行的事。
19又有许多平素行邪术的人把他们的书都拿来，堆积在众人面前焚烧。他们计算书价，得知共值五万块银钱。
20这样，主的道大大兴旺，而且普遍传开了。
以弗所的暴动
21这些事过后，保罗心里决定要经过马其顿、亚该亚，就往耶路撒冷去。他说：“我到了那里以后，也必须到罗马去看看。”
22于是他差遣两个助手提摩太和以拉都往马其顿去，自己暂时留在亚细亚。
23那时，因这道路而起的骚动不小。
24有一个银匠，名叫底米丢，是制造亚底米神银龛的，他使从事这手艺的人生意发达。
25他聚集他们和同行的工人，说：“诸位，你们知道我们是倚靠这生意发财的。
26你们看到，也听见这保罗不但在以弗所，也几乎在亚细亚全地，引诱迷惑了许多人，说：‘人手所做的不是神明。’
27这样，不仅我们这行业陷入被藐视的危险，就是大女神亚底米的庙也要被人轻看，连亚细亚全地和普天下所敬拜的女神的威望也受损害了。”
28众人听见，就怒气冲冲，喊着说：“大哉，以弗所人的亚底米！”
29于是满城都骚动起来。众人抓住与保罗同行的马其顿人该犹和亚里达古，齐心冲进剧场。
30保罗想要进到民众那里，门徒却不许他去。
31连亚细亚的几位官员，是保罗的朋友，也打发人来劝他不要冒险到剧场里去。
32聚集的人乱成一团，有的喊这个，有的喊那个，大半不知道为了什么聚集。
33犹太人把亚历山大推出去，人群中有人怂恿他，他就做手势，要向民众申诉。
34但他们一认出他是犹太人，大家就异口同声喊着：“大哉，以弗所人的亚底米！”约喊了两小时。
35城里的书记官安抚了群众后，说：“以弗所人哪，谁不知道以弗所人的城是看守大亚底米的庙和从宙斯那里落下来的像的守护者呢？
36既然这些事是驳不倒的，你们就要安静下来，不可妄动。
37你们把这些人带来，他们并没有偷窃庙中之物，也没有亵渎我们的女神。
38如果底米丢和他同行的手艺人有控告的事，自有公堂，也有省长，他们可以彼此控告。
39你们若有别的事请求，可以在合法的集会里解决。
40今日的扰乱本是无缘无故的，有被控告的危险。这次的骚动，我们也说不出理由来。”
41他说完这些话，就叫众人散会。