6
Daniêl Amăng Pa̱r Tơpul Rơmung Dŭl
1Darius mơak ruah mă sa-rơtuh duapluh⚓ čô ƀing khua kwar čar kiăng git gai djŏp anih amăng dêh čar ñu,
2laih anŭn ñu ruah klâo čô khua pơala pơtao prŏng git gai gah ngŏ kơ ƀing khua kwar čar anŭn, sa čô amăng klâo čô anŭn jing Daniêl yơh. Ƀing khua kwar čar anŭn ră ruai bruă gơñu kơ klâo čô khua prŏng anŭn yơh, tui anŭn, kiăng kơ pơtao ƀu hơmâo rơngiă hĭ ôh tơlơi bruă kơmlai ñu.
3Hlak anŭn, tơlơi bruă Daniêl ngă hơmâo pơrơđah kơ tơlơi dưi jing hloh kơ ƀing khua prŏng laih anŭn ƀing kwar čar anŭn, yuakơ gơ̆ hơmâo tơlơi rơgơi hloh, tui anŭn pơtao kiăng pioh gơ̆ wai lăng abih bang dêh čar ñu yơh.
4Yuakơ tơlơi anŭn yơh, ƀing khua prŏng hăng ƀing khua kwar čar anŭn gir hơduah khul tơhơnal tơlơi kiăng kơ phŏng kơđi pơkơdơ̆ng glaĭ hăng Daniêl amăng khul bruă ñu git gai kơnŭk kơna, samơ̆ ƀing gơñu ƀu dưi hơduah ngă kar hăng anŭn ôh. Ƀing gơñu ƀu dưi hơduah ƀuh ôh tơlơi wĕ wŏ amăng ñu, yuakơ ñu jing pô lăp kơ đaŏ kơnang hăng ƀu hơmâo tơlơi wĕ wŏ ôh kŏn hơmâo tơlơi ƀlĕt ƀleo lơi.
5Hơnăl tuč ƀing mơnuih anŭn pơlaĭ hăng tơdruă tui anai, “Ƀing ta ƀu či hơduah ƀuh tơhơnal tơlơi hơget ôh kiăng kơ phŏng kơđi pơkơdơ̆ng glaĭ hăng pô Daniêl anai, samơ̆ ƀing ta dưi ngă tơlơi anŭn kơnơ̆ng kơ hơduah tơhơnal tơlơi tĕk djơ̆ hăng tơlơi juăt Ơi Adai ñu đôč yơh.”
6Tui anŭn, ƀing khua prŏng hăng ƀing khua kwar čar pơgop jing sa grup nao bưp pơtao laih anŭn laĭ tui anai, “Ơ pơtao Darius, hơdip hlŏng lar ăh!
7Abih bang ƀing khua prŏng ih, ƀing khua kwar čar, ƀing khua kwar, ƀing khua djru pơmĭn laih anŭn ƀing khua tring tŭ ư hrŏm hơbĭt kiăng rơkâo kơ ih khŏm pơkra sa tơlơi phiăn laih anŭn khŏm ngă tui tơlơi phiăn anŭn yơh. Tui anŭn, hlơi pô iâu laĭ kơ ƀing yang ƀôdah mơnuih amăng klâopluh hrơi pơanăp, rơngiao kơ tơlơi iâu laĭ kơ ih pơtao ăh, rơkâo kơ ih brơi bĕ arăng glŏm hĭ ñu anŭn amăng pa̱r rơmung dŭl.
8Ră anai, Ơ pơtao ăh, kơđŏm bĕ tơlơi phiăn anai laih anŭn čih pioh hĭ bĕ, tui anŭn, tơlơi phiăn anŭn ƀu či dưi pơplih hĭ ôh tui hluai hăng khul tơlơi juăt ƀing Mêdi laih anŭn Persia, jing tơlơi ƀu dưi hơngah lui hĭ ôh.”
9Tui anŭn, Pơtao Darius čih tơbiă tơlơi phiăn kiăng pơtă anŭn yơh.
10Tơdang Daniêl hơmư̆ pơtao čih tơbiă laih tơlơi phiăn anŭn, ñu glaĭ pơ sang ñu hăng nao pơ anih gah ngŏ, jing anih hơmâo khul amăng phă̱ pŏk anăp nao pơ plei Yerusalaim. Klâo wơ̆t amăng sa hrơi ñu tŏ tơŭt hăng iâu laĭ, bơni hơơč kơ Ơi Adai ñu, kar hăng tơlơi ñu juăt ngă hlâo yơh.
11Giŏng anŭn, ƀing grup mơnuih anŭn nao hơduah ƀuh Daniêl hlak dŏ iâu laĭ kwưh rơkâo kơ tơlơi djru mơ̆ng Ơi Adai ñu.
12Tui anŭn, ƀing gơñu nao pơ pơtao laih anŭn pơhiăp hăng pơtao kơ tơlơi phiăn pơtao čih laih hlâo anŭn tui anai, “Ơ pơtao ăh, ih ƀu čih tơbiă laih ôh hă sa tơlơi phiăn kiăng kơ pơtă, amăng klâopluh hrơi tơdah hlơi pô iâu laĭ kơ ƀing yang ƀôdah kơ mơnuih rơngiao kơ ih, arăng či glŏm hĭ ñu anŭn mŭt amăng pa̱r rơmung dŭl?”
Pơtao laĭ glaĭ tui anai, “Tơlơi phiăn kiăng kơ pơtă anŭn ăt dŏ yap yơh tui hluai hăng khul tơlơi juăt ƀing Mêdi laih anŭn ƀing Persia, jing tơlơi ƀu dưi pơplih ôh.”
13Giŏng anŭn, ƀing gơñu laĭ hăng pơtao tui anai, “Ơ pơtao ăh, Daniêl yơh, jing sa čô amăng ƀing hlŭn mơnă mơ̆ng anih lŏn Yudah, ƀu kiăng hơmư̆ tui ih ôh laih anŭn ñu ƀu kiăng ngă tui tơlơi phiăn ih čih pơtă laih. Ñu ăt dŏ iâu laĭ nanao klâo wơ̆t amăng sa hrơi.”
14Tơdang pơtao hơmư̆ tơlơi anŭn, ñu rŭng răng biă mă. Ñu hơduah hơdră kiăng kơ pơklaih hĭ Daniêl laih anŭn hơduah rĭm jơlan hlŏng truh kơ yang hrơi lê̆ kiăng kơ pơklaih gơ̆.
15Giŏng anŭn, ƀing grup mơnuih anŭn nao pơ pơtao hăng laĭ tui anai, “Ơ pơtao ăh, hơdơr bĕ tui hăng tơlơi juăt ƀing Mêdi laih anŭn ƀing Persia, ƀu hơmâo tơlơi pơtă ƀôdah tơlơi kơđŏm pă ôh dưi pơplih hĭ.”
16Tui anŭn, pơtao pơđar kơ arăng ba rai Daniêl laih anŭn laĭ hăng ñu tui anai, “Rơkâo kơ Ơi Adai ih, jing Pô ih tŏng ten mă bruă kơ Ñu, pơklaih hĭ ih!” Laih anŭn, ƀing gơñu glŏm trŭn gơ̆ amăng pa̱r rơmung dŭl yơh.
17Ƀing arăng ba rai sa boh boh pơtâo laih anŭn go̱m hĭ ƀơi kơbăng pa̱r anŭn, laih anŭn pơtao kơđŏm hĭ kơbăng anŭn hăng rơbưn kơđŏm ñu pô wơ̆t hăng khul rơbưn ƀing khua moa ñu mơ̆n, tui anŭn tơlơi truh Daniêl ƀu hơmâo hlơi pô dưi pơplih hĭ ôh.
18Laih anŭn, pơtao wơ̆t glaĭ pơ sang pơtao ñu hăng đih pơdơi ƀu ƀơ̆ng hơget ôh kŏn rơkâo ƀing mơnuih rai pơmơak kơ ñu lơi, laih anŭn ñu ƀu thâo pĭt ôh.
19Ƀơi mơguah ưm, pơtao tơgŭ hăng ječ ameč nao pơ pa̱r rơmung dŭl mơtam yơh.
20Tơdang ñu rai jĕ pơ pa̱r anŭn, ñu iâu Daniêl hăng asăp ruă pran biă mă tui anai, “Ơ Daniêl, ding kơna kơ Ơi Adai hơdip, Ơi Adai ih, jing Pô ih tŏng ten mă bruă kơ Ñu, dưi pơklaih hĭ ih mơ̆ng tơpul rơmung dŭl mơ̆?”
21Daniêl laĭ glaĭ tui anai, “Ơ pơtao, hơdip hlŏng lar ăh!
22Ơi Adai kâo pơkiaŏ rai laih ling jang Ñu laih anŭn pơkơ̆ng hĭ abih bang amăng bah tơpul rơmung dŭl anai. Ơ pơtao ăh, Ơi Adai pơgang kâo yuakơ kâo ƀu hơmâo tơlơi soh ôh ƀơi anăp Ñu. Kâo kŏn ngă tơlơi bruă hơget soh lơi ƀơi anăp ih.”
23Pơtao hơ̆k mơak biă mă hăng pơđar arăng dui đĭ Daniêl tơbiă mơ̆ng pa̱r anŭn. Laih anŭn, tơdang arăng dui đĭ Daniêl mơ̆ng pa̱r anŭn laih, laih anŭn ƀu ƀuh nam rơka hơget ôh ƀơi drơi jan ñu, yuakơ ñu đaŏ kơnang kơ Ơi Adai ñu yơh.
24Giŏng anŭn, pơtao pơđar kơ ƀing arăng ba rai ƀing mơnuih phŏng kơđi soh kơ Daniêl laih anŭn glŏm trŭn hĭ ƀing gơñu mŭt amăng pa̱r rơmung dŭl anŭn, hrŏm hăng ƀing ană bơnai gơñu yơh. Tui anŭn, hlâo kơ ƀing gơñu lê̆ truh kơ atur pa̱r anŭn, tơpul rơmung dŭl kơplŏng mă hak ƀơ̆ng hĭ ƀing gơñu laih anŭn pơjŏh hĭ abih bang tơlang tơleh gơñu yơh.
25Giŏng anŭn, pơtao Darius čih hră kơ abih bang djuai mơnuih, lŏn čar, laih anŭn kơ mơnuih mơnam hơmâo tơlơi pơhiăp phara phara pơ djŏp djang anih amăng dêh čar tui anai:
“Kwưh kiăng kơ ƀing gih đĭ kơyar bă blai!
26“Kâo čih kơđŏm sa tơlơi pơtă kơ rĭm tring trang plei pla amăng dêh čar kâo, mơnuih mơnam khŏm huĭ pơpŭ laih anŭn pơpŭ pơyom kơ Ơi Adai Daniêl yơh.
“Ñu jing Ơi Adai hơdip
laih anŭn Ñu dŏ nanao hlŏng lar;
dêh čar Ñu ƀu či răm rai hĭ ôh
tơlơi git gai wai lăng Ñu ƀu či abih hĭ ôh.
27Ñu pơklaih hăng ba pơđuaĭ hĭ mơ̆ng tơlơi tơnap;
Ñu ngă khul tơlơi gru kơnăl mơsêh mơyang
amăng adai rơngit adih laih anŭn ƀơi lŏn tơnah anai.
Ñu pơklaih hĭ laih Daniêl
mơ̆ng tơlơi dưi tơpul rơmung dŭl.”
28Tui anŭn, Daniêl hơdip jơna̱p đĭ kơyar yơh amăng rơnŭk pơtao Darius laih anŭn amăng rơnŭk pơtao Sirus, mơnuih Persia, git gai wai lăng.
6
Đa-niên trong hang sư tử
1Vua Đa-ri-út nghĩ nên chọn một trăm hai mươi thống đốc để cai trị toàn vương quốc mình.
2Vua chọn ba quan để giám sát các thống đốc, và Đa-niên là một trong ba quan đó. Nhiệm vụ của quan giám sát là để cho các thống đốc không lường gạt nhà vua.
3Đa-niên chứng tỏ mình có thể làm hơn các quan giám sát và thống đốc cho nên vua dự định đề cử Đa-niên cai quản cả xứ.
4Vì thế các quan giám sát và thống đốc kia tìm cách tố cáo Đa-niên trong công vụ nhưng họ không tìm được khuyết điểm hay lý do gì để tố cáo ông vì Đa-niên rất đáng tin, không lười biếng hay bất lương.
5Sau cùng họ bảo nhau, “Chúng ta sẽ không bao giờ tìm được lý do gì để tố cáo Đa-niên ngoại trừ lý do liên quan đến luật lệ của Thượng Đế nó.”
6Nên các quan giám sát và thống đốc họp nhau đi đến yết kiến vua và tâu: “Chúc vua Đa-ri-út vạn tuế!
7Các quan giám sát, phụ tá thống đốc, các thống đốc, cố vấn vua, và sĩ quan chỉ huy quân đội đều đồng ý rằng vua nên ra một luật mới cho mọi người tuân theo: Trong vòng ba mươi ngày tới đây không ai được phép cầu nguyện cùng thần nào khác ngoài vua. Ai vi phạm sẽ bị ném vào hang sư tử.
8Bây giờ xin vua ra luật đó và ký vào để không thể thay đổi được vì là luật của người Mê-đi và Ba-tư, không thể hủy bỏ.”
9Thế là vua Đa-ri-út ký đạo luật ấy.
10Sau khi Đa-niên biết rằng luật mới đã ký, ông vẫn lên lầu nhà mình cầu nguyện, các cửa sổ lầu mở về hướng Giê-ru-sa-lem. Mỗi ngày ba lần Đa-niên quì gối xuống cầu nguyện và cảm tạ Thượng Đế như vẫn làm từ trước.
11Bọn đó thấy Đa-niên cầu nguyện xin Thượng Đế giúp đỡ.
12Chúng liền đến trình với vua về luật mới mà vua ban hành. Chúng tâu, “Thưa vua, có phải vua ban hành luật qui định rằng không ai được phép cầu nguyện với thần hay người nào khác ngoài vua không? Có phải luật đó nói rằng trong ba mươi ngày sắp đến ai bất tuân sẽ bị ném vào hang sư tử không?”
Vua đáp, “Đúng, đó là luật của người Mê-đi và Ba-tư không thể hủy bỏ được.”
13Bọn chúng liền tâu với vua, “Thưa vua, Đa-niên, một trong những tù binh Giu-đa, không thèm đếm xỉa đến vua hay luật vua đã ký. Nó vẫn cứ cầu nguyện cùng Thượng Đế mỗi ngày ba lần.”
14Khi nghe vậy vua rất lấy làm bực dọc. Vua muốn cứu Đa-niên nên cố gắng cho đến chiều tối tìm mọi cách cứu ông.
15Bọn chúng họp lại cùng đi gặp vua. Chúng bảo, “Xin vua nhớ cho rằng luật của người Mê-đi và Ba-tư qui định rằng một khi luật hay mệnh lệnh vua ban ra thì không thể thay đổi được.”
16Nên vua Đa-ri-út buộc lòng ra lệnh bắt Đa-niên ném vào hang sư tử. Vua bảo Đa-niên, “Nguyện Thượng Đế mà ngươi hằng phục vụ giải cứu ngươi!”
17Người ta lấy một tảng đá lớn chận miệng hang. Rồi vua đóng ấn và ấn của các sĩ quan hoàng gia trên tảng đá để không ai có thể dời tảng đá mà mang Đa-niên ra.
18Sau đó vua Đa-ri-út trở về cung. Đêm đó vua không ăn cũng không cho ban nhạc đến giải trí. Vua cũng không ngủ được.
19Sáng hôm sau vua Đa-ri-út dậy sớm vội vàng đi đến hang sư tử.
20Khi đến gần hang, vua rất lo ngại. Vua kêu lớn cùng Đa-niên, “Đa-niên, tôi tớ của Thượng Đế hằng sống ơi! Thượng Đế mà ngươi luôn luôn thờ phụng có giải cứu ngươi khỏi sư tử không?”
21Đa-niên đáp, “Vua vạn tuế!
22Thượng Đế tôi đã sai thiên sứ Ngài bịt mồm sư tử cho nên chúng nó không làm hại tôi vì Ngài biết tôi vô tội. Thưa vua, tôi không có làm gì thiệt hại cho vua.”
23Vua Đa-ri-út vô cùng mừng rỡ và ra lệnh cho các tôi tớ đưa Đa-niên ra khỏi hang. Họ mang ông ra khỏi hang và nhận thấy ông không bị thương tích gì vì Đa-niên tin cậy Thượng Đế mình.
24Rồi vua liền truyền lệnh ném những kẻ đã tố cáo Đa-niên vào hang sư tử. Bọn đó, vợ con chúng đều bị ném vào hang. Trước khi chúng rơi đến đáy hang thì sư tử vồ lấy xé nát xương chúng.
25Rồi Đa-ri-út viết một văn thư gởi các dân tộc, các quốc gia, các người nói mọi thứ ngôn ngữ trên thế giới:“Ta chúc bình an và thịnh vượng cho các ngươi.
26Ta nay ban hành một luật mới cho các dân sống trong vương quốc ta. Tất cả các ngươi phải kính sợ Thượng Đế của Đa-niên.
Thượng Đế của Đa-niên là Thượng Đế hằng sống;
Ngài sống mãi mãi.
Nước Ngài không bao giờ bị tiêu diệt,
quyền cai trị của Ngài không bao giờ chấm dứt.
27Ngài giải cứu mọi dân và làm nhiều phép lạ
lớn lao trên trời và dưới đất.
Ngài là Đấng giải cứu Đa-niên
khỏi mãnh lực sư tử.”
28Đa-niên được trọng vọng suốt triều đại Đa-ri-út và Xi-ru của Ba-tư.