37
Y-Yôsep Jêh Ri Phung Oh Nâu Păng
1Y-Yakôb gŭ tâm n'gor mbơ̆ păng mâp gŭ jêh ƀât lât, tâm n'gor Kanaan.
2Aơ nau nkoch bri ma mpôl băl Y-Yakôb: Y-Yôsep geh jât ma pơh năm, chiă biăp ndrel ma phung nâu păng. Păng jêng bu klâu dôl dal ndăm gŭ ndrel ma phung kon bu klâu H'Bilha jêh ri H'Silpa, phung ur mbơ̆ păng. Y-Yôsep nkoch ma mbơ̆ khân păng nau mhĭk khân păng ƀư.
3Y-Israel rŏng Y-Yôsep âk lơn ma lĕ rngôch kon păng, yorlah păng jêng kon păng geh jêh păng ranh. Păng ƀư ma kon păng du blah ao jâr jong ti.
4Tơ lah phung nâu păng saơ mbơ̆ khân păng rŏng ma Y-Yôsep âk lơn ma lĕ rngôch phung oh nâu, khân păng tâm rmot ma Y-Yôsep jêh ri mâu dơi ngơi ueh đah Y-Yôsep ôh.
5Y-Yôsep geh nau mbơi, jêh ri tơ lah păng nkoch bri nau nây ma phung oh nâu păng, khân păng tâm rmot ma Y-Yôsep âk lơn.
6Păng lah ma phung oh nâu păng: "Khân may iăt hom nau gâp hŏ mbơi jêh.
7Aơ, he gŭ chăp ba tâm mir, jêh ri nchăp ba khân may gŭ dăp tring jŭm păng jêh chon mon mbah ta năp nchăp ba gâp."
8Phung nâu păng lah ma păng: "Ngăn lĕ may mra jêng Kôranh hên? Ngăn lĕ may mra chiă uănh hên?" Pô ri khân păng tâm rmot ma Y-Yôsep âk lơn yor nau mbơi jêh ri nau păng ngơi.
9Păng geh tay nau mbơl êng, jêh ri nkoch bri nau nây ma phung oh nâu păng, păng lah: "Aơ, gâp geh nau mbơi nar, khay, jêh ri jât ma nguay rplay mănh chon mon mbah ta năp gâp!"
10Păng nkoch bri nau nây ma mbơ̆ păng jêh ri ma phung oh nâu păng. Mbơ̆ păng nduyh păng, lah: "Moh nau mbơi may geh pô nây? Ngăn lĕ gâp, me may, jêh ri phung oh nâu may mra văch chon mon ta neh ta năp may?"
11Phung nâu păng mô nach ma păng, ƀiălah mbơ̆ păng ndjôt prăp nau ngơi nây tâm nau mĭn păng.
Bu Tăch Y-Yôsep Tâm N'gor Êjipt
12Phung nâu Y-Yôsep hăn chiă biăp mbơ̆ khân păng ta ƀon Sichem.
13Y-Israel lah, ma Y-Yôsep: "Mâu di hĕ phung nâu may chiă biăp ta ƀon sichem? Văch hom gâp mra njuăl may ta khân păng." Y-Yôsep lah ma păng: "Aơ ta aơ gâp."
14Păng lah ma Y-Yôsep: "Hăn hom, uănh gĭt lah phung nâu may jêh ri phung biăp geh nau ueh, jêh ri sĭt mbơh ma gâp. Păng njuăl Y-Yôsep hăn tă bơh rlŭng Hêbron, jêh ri păng tât ta ƀon Sichem.
15Geh du huê bunuyh tâm mâp đah păng dôl păng hiơt trong tâm mir. Bunuyh nây ôp păng: "Moh may joi?"
16Păng plơ̆ lah: "Gâp joi phung nâu gâp. Gâp dăn ma may, lah an ma gâp, mbah ntŭk khân păng chiăp biăp."
17Bunuyh nây lah: "Khân păng du jêh bơh aơ, yorlah gâp tăng khân păng lah, hôm he ta ƀon Dôthan." Pô ri Y-Yôsep hăn joi phung nâu păng jêh ri saơ khân păng ta ƀon Dôthan.
18Phung nâu păng, saơ păng bơh ngai, jêh ri êhŏ dăch tât, phung khân păng mĭn ŭch nkhĭt lơi Y-Yôsep.
19Khân păng tâm lah ndrăng khân păng; "Aơ bunuyh mbêch mbơi,
20pô ri, lŏng he, ăn he nkhĭt lơi păng, klŭp păng tâm ntu dak jêh ri he mra lah: "Du mlâm mpa bri sa jêh Păng? jêh ri he mra saơ moh nau mra tât ma nau păng mbơi."
21Ƀiălah tơ lah Y-Ruben saơ nau nây, păng nklaih an Y-Yôsep bơh ti phung nâu păng. Păng lah: "Lơi ta he nkhĭt păng ôh!"
22Y-Ruben lah ma khân păng: "Lơi nkhŭt mham ôh; klŭp păng tâm ntu dak, tâm ndrêch rdah aơ, ƀiălah lơi he ƀư ma păng ôh."
23Păng ŭch rklaih Y-Yôsep bơh ti phung nâu păng, khân păng doh ao jâr jong ti khân păng soh.
24Khân păng nhŭp Y-Yôsep nklăch tâm ntu dak. Ntu nây sơh mâu geh dak ôh.
25Khân păng gŭ mƀŏng ma sông sa, khân păng n'gơr măt uănh, jêh ri aơ geh du phung Ismaêl văch tă bơh n'gor Galaat, ncho seh samô rdeng ndơ ƀâu kah (mngưi), dak ƀâu kah, jêh ri dak si tăng ma n'gor Êjipt.
26Y-Yuda lah ma phung oh nâu păng: "Moh khlay nkhĭt lơi oh he jêh ri pôn mham păng?
27Lŏng he, tăch păng ma phung Ismaêl. Lơi he ƀư ma păng ôh, yorlah păng jêng oh he, nglay săk he nơm." Phung oh nâu păng tông nau nây.
28Jêh ri phung Midian tăch rgâl rgăn. Khân păng đŏt Y-Yôsep tă bơh ntu dak jêh ri tăch păng bar jât rlay prăk ma phung Ismaêl. Phung nây ndjôt Y-Yôsep leo ta n'gor Êjipt.
29Tơ lah Y-Ruben sĭt ta ntu nây jêh ri Y-Yôsep mâu gŭ ta nây ôh, păng nkhêk lơi kho ao păng.
30Păng sĭt ta phung oh păng jêh ri lah: "Bu klâu dôl dal ndăm mâu hôm saơ ôh, jêh ri mbah ntŭk gâp mra hăn?"
31Khân păng sŏk ao jâr Y-Yôsep, nkhĭt du mlâm be nkuăng jêh ri trăm ao jâr nây tâm mham.
32khân păng ndjôt ao jâr jong ti nây njŭm sĭt ta mbơ̆ păng, lah: "Hên saơ ndơ aơ, sek uănh hom, gĭt lah jêng ao jâr kon may?"
33Y-Yakôb năl ao nây jêh ri lah: "Ao jâr kon gâp yơh." Geh du mlâm mpa bri sa jêh păng. Nanê̆, Y-Yôsep hêk rai jêh."
34Y-Yakôb nkhêk kho ao păng jêh ri soh kpau jêh ri ndrê nglâng khĭt ma kon bu klâu păng jŏ nar.
35Lĕ rngôch phung kon bu klâu păng jêh ri lĕ rngôch phung kon bu ur păng hăn văch bonh leng păng; ƀiălah păng dun nau tâm bonh nây jêh ri lah; "Mâu!" Gâp mra jŭr hăn ta Ƀon Phung Khĭt ma kon gâp ma nau ndrê nglâng." Pô ri mbơ̆ păng nhĭm ma Y-Yôsep.
36Phung Midian tăch Y-Yôsep ta n'gor Êjipt ma Y-Pôtipar, Kôranh tahan phung gak.
37
約瑟和他的兄弟
1雅各住在迦南地，就是他父親寄居的地。
2這是雅各的事蹟。
約瑟十七歲與他哥哥們一同牧羊。他是個少年，與他父親的妾辟拉和悉帕的兒子們常在一起。約瑟把他們的惡行報給父親。
3以色列愛約瑟過於其他的兒子，因為約瑟是他年老生的；他給約瑟做了一件長袍⚓。
4哥哥們見父親愛約瑟過於他們，就恨約瑟，不與他說友善的話。
5約瑟做了一個夢，告訴他哥哥們，他們就更加恨他。
6約瑟對他們說：「請聽我做的這個夢：
7看哪，我們在田裏捆禾稼；看哪，我的捆起來站着；看哪，你們的捆圍着我的捆下拜。」
8他的哥哥們對他說：「難道你真的要作我們的王嗎？難道你真的要統治我們嗎？」他們就因他的夢和他的話更加恨他。
9後來他又做了另一個夢，告訴他哥哥們說：「看哪，我又做了一個夢；看哪，太陽、月亮和十一顆星都向我下拜。」
10約瑟告訴他父親和哥哥們，他父親就責備他說：「你做的這是甚麼夢！難道我和你母親、你的兄弟真的要俯伏在地，來向你下拜嗎？」
11他的哥哥們都嫉妒他，他父親卻把這事存在心裏。
約瑟被賣到埃及
12約瑟的哥哥們到示劍去放他們父親的羊。
13以色列對約瑟說：「你哥哥們不是在示劍放羊嗎？來，我派你到他們那裏去。」約瑟對他說：「我在這裏。」
14以色列對他說：「你去看看你哥哥們是否平安，羊羣是否平安，再回來告訴我。」於是他派約瑟出希伯崙谷，約瑟就往示劍去了。
15有人遇見他，看哪，他在田野走迷了路。那人問他說：「你找甚麼？」
16他說：「我找我的哥哥們，請告訴我，他們在哪裏放羊。」
17那人說：「他們已經離開這裏走了，我聽見他們說：『我們往多坍去。』」約瑟就去追哥哥們，在多坍找到了他們。
18他們遠遠看見他，趁他還沒有走近他們，就圖謀要殺死他。
19他們彼此說：「看哪！那做夢的來了。
20現在，來吧！我們把他殺了，丟在一個坑裏，就說有惡獸把他吃了。我們且看他的夢將來怎麼樣。」
21呂便聽見了，要救約瑟脫離他們的手，說：「我們不可害他的性命。」
22呂便又對他們說：「不可流他的血，可以把他丟在這曠野的坑裏，不可下手害他。」呂便要救他脫離他們的手，把他還給他父親。
23約瑟到了他哥哥們那裏，他們就剝去他的外衣，就是他身上那件長袍。
24他們抓住他，把他丟在坑裏。那坑是空的，裏頭沒有水。
25他們坐下吃飯，舉目觀看，看哪，有一羣以實瑪利人從基列來，用駱駝馱着香料、乳香、沒藥，要帶下埃及去。
26猶大對他的兄弟們說：「我們殺我們的弟弟，遮掩他的血有甚麼好處呢？
27來，我們把他賣給以實瑪利人，不要下手害他，因為他是我們的弟弟，我們的骨肉。」他的兄弟們就聽從了他。
28那時，有些米甸的商人從那裏經過，就把約瑟從坑裏拉上來。他們以二十塊銀子把約瑟賣給以實瑪利人，他們就把約瑟帶到埃及去了。
29呂便回到坑旁，看哪，約瑟不在坑裏，就撕裂自己的衣服，
30回到他兄弟們那裏，說：「孩子不在了。我往哪裏去才好呢？」
31於是，他們宰了一隻公山羊，拿了約瑟的那件外衣染上了血，
32派人把長袍送到他們的父親那裏，說：「我們發現這個， 請認一認，是不是你兒子的外衣？」
33他認出來，就說：「這是我兒子的外衣，惡獸把他吃了，約瑟一定被撕碎了！」
34雅各就撕裂衣服，腰間圍上麻布，為他兒子哀傷了多日。
35他的兒女都起來安慰他，他卻不肯受安慰，說：「我必哀傷着下陰間，到我兒子那裏。」約瑟的父親就為他哀哭。
36米甸人把約瑟賣到埃及，給法老的官員，就是護衛長波提乏。