1
Anpisa tu Tavi
1Thaus vaajntxwv Tavi noob nyoog nchaav hab laug heev lawd, txawm yog puab muab choj lug vuv nwg, los kuj tsw suv nwg le.
2Yog le nuav nwg cov tub teg tub taw txhad has rua Tavi tas, “Vaajntxwv, ca le nrhav ib tug hluas nkauj dawb huv lug rua koj kws yog peb tug tswv. Ca nwg ua koom rua koj hab tu koj. Ca nwg pw huv koj lub xubndag, sub txhad le suv vaajntxwv kws yog peb tug tswv.”
3Puab txawm moog nrhav ib tug hluas nkauj kws zoo nkauj heev thoob plawg Yixayee tebchaws, mas nrhav tau Anpisa kws yog tuabneeg Sunee hab coj nwg lug cuag vaajntxwv.
4Tug hluas nkauj hov zoo nkauj heev, nwg tu vaajntxwv hab ua koom rua vaajntxwv, tassws vaajntxwv tsw tau deev nwg.
Antauniya xaav ua vaajntxwv
5Antauniya kws yog Hakis⚓ le tub txeeb ua luj has tas, “Kuv yuav ua vaajntxwv.” Nwg npaaj tau tsheb ua rog hab tub rog caij neeg hab muaj tub teg tub taw tswb caug leej dha ua nwg ntej.
6Nwg txwv yeej tsw tau taav nwg ib lus has tas, “Ua caag koj ua le u le nuav?” Nwg yog ib tug zoo nraug heev hab yog Axaloo tug kwv ntaag.
7Antauniya sablaaj rua Yau‑a kws yog Xeluya tug tub hab rua Anpiyatha kws ua pov thawj. Ob tug kuj koom nrug Antauniya hab paab nwg.
8Tassws tug pov thawj Xantau hab Npenaya kws yog Yehauyanta tug tub hab Nathaa kws ua xwbfwb cev Vaajtswv lug hab Sime‑i hab Le‑i hab Tavi cov tub rog sab luj sab tuab tsw koom nrug Antauniya.
9Antauniya muab yaaj muab nyuj hab tej tsaj rog rog tua xyeem rua ntawm lub pob zeb Xauhele kws nyob ze lub qhov dej Eelaukee. Mas nwg hu nwg cov kwvtij suavdawg, kws yog vaajntxwv cov tub hab cov tuabneeg Yuta kws ua vaajntxwv cov tub teg tub taw huvsw tuaj.
10Tassws nwg tsw hu Nathaa kws ua xwbfwb cev Vaajtswv lug hab Npenaya hab cov tub rog sab luj sab tuab hab nwg tug kwv Xalaumoo tuaj.
11Tes Nathaa txawm has rua Npasenpa kws yog Xalaumoo nam tas, “Koj tsw paub tsw tau nov lov? Hakis tug tub Antauniya tub sawv ua vaajntxwv kaav lawm hab Tavi kws yog peb tug tswv kuj tsw paub hlo le.
12Vem le nuav thov ca kuv has ib lu lug rua koj sub koj txhad cawm tau koj txujsa hab koj tug tub Xalaumoo txujsa.
13Koj ca le moog cuag vaajntxwv Tavi taamswm nuav hab has rua nwg tas, ‘Vaajntxwv kws yog kuv tug tswv, koj tub cog lug twv rua kuv kws yog koj tug nkauj qhev has tas thaus dua koj lawd kuv tug tub Xalaumoo yuav nyob koj chaw kaav hab yuav nyob sau koj lub zwm txwv los tsw yog? Ua caag Antauniya tub ua vaajntxwv lawm?’
14Thaus koj tseed saamswm has rua vaajntxwv hov, kuv yuav lawv qaab lug hab paab has tuab zaaj hov.”
15Tes Npasenpa txawm moog cuag vaajntxwv huv nwg lub txaaj pw. Vaajntxwv laug heev lawm hab Anpisa kws yog tuabneeg Sunee saamswm tu vaajntxwv.
16Npasenpa khoov ntshws pe vaajntxwv mas vaajntxwv has rua nwg tas, “Koj xaav yuav daabtsw?”
17Nwg has rua vaajntxwv tas, “Kuv tug tswv, koj tub tuav Yawmsaub kws yog koj tug Vaajtswv lub npe cog lug twv rua kuv kws yog koj tug nkauj qhev tas, thaus dua koj lawd kuv tug tub Xalaumoo yuav nyob koj chaw ua vaajntxwv hab nyob sau koj lub zwm txwv.
18Tassws nwgnuav Antauniya tub ua vaajntxwv lawm, mas vaajntxwv kws yog kuv tug tswv, koj tub tsw paub le.
19Nwg tub muab nyuj hab tej tsaj rog rog hab tej yaaj ntau kawg le tua xyeem, hab hu vaajntxwv tej tub suavdawg hab Anpiyatha kws ua pov thawj hab Yau‑a kws ua thawj kaav cov tub rog tuaj. Tassws nwg tsw hu koj tug qhev Xalaumoo.
20Vaajntxwv kws yog kuv tug tswv, nwgnuav cov Yixayee saib ntsoov koj saib koj yuav has rua puab tas thaus dua koj lawd leejtwg yuav nyob sau kuv tug tswv lub zwm txwv.
21Yog koj tsw ua le ntawd yuav zoo le nuav. Thaus koj moog nrug koj tej laug nyob lawd kuv hab kuv tug tub Xalaumoo ib yuav poob rua huv qhov txhum.”
22Thaus nwg tseed saamswm has rua vaajntxwv hov, Nathaa kws ua xwbfwb cev Vaajtswv lug txawm nkaag lug.
23Puab has rua vaajntxwv tas, “Xwbfwb Nathaa kws cev Vaajtswv lug nyob nuav.” Thaus Nathaa lug rua ntawm vaajntxwv lub xubndag nwg txawm khoov ntshws ua lub plhu ti nkaus aav pe vaajntxwv.
24Nathaa has tas, “Vaajntxwv kws yog kuv tug tswv, koj tau has tas, thaus dua koj lawd Antauniya yuav nyob koj chaw kaav hab nyob sau koj lub zwm txwv lov?
25Nub nua nwg tub moog muab nyuj hab tej tsaj rog rog hab tej yaaj ntau kawg tua xyeem, hab hu vaajntxwv tej tub suavdawg hab Yau‑a kws ua thawj kaav cov tub rog hab Anpiyatha kws ua pov thawj tuaj. Puab saamswm noj haus rua ntawm nwg lub xubndag hab has tas, ‘Thov kuas vaajntxwv Antauniya muaj txujsa luj sav ntev.’
26Tassws nwg tub tsw hu kuv kws yog koj tug qhev hab tug pov thawj Xantau hab Npenaya kws yog Yehauyanta tug tub hab koj tug qhev Xalaumoo.
27Tej nuav yog vaajntxwv kws yog kuv tug tswv kuas ua lov, es koj tsw has rua koj cov tub teg tub taw paub tas thaus dua koj lawd leejtwg yuav nyob sau koj lub zwm txwv?”
Tsaa Xalaumoo ua vaajntxwv
28Vaajntxwv Tavi txawm has tas, “Ca le hu Npasenpa lug cuag kuv.” Npasenpa txhad lug cuag vaajntxwv hab sawv rua ntawm vaajntxwv xubndag.
29Tes vaajntxwv cog lug twv tas, “Muaj Yawmsaub kws muaj txujsa nyob pum, yog tug kws cawm kuv txujsa dim huv txhua txujkev txom nyem ceblaaj,
30kuv tub tuav Yawmsaub kws yog cov Yixayee tug Vaajtswv lub npe cog lug twv rua koj tas, ‘Thaus dua kuv lawd koj tug tub Xalaumoo yuav ua vaajntxwv kaav hab yuav nyob kuv chaw sau kuv lub zwm txwv.’ Mas kuv yuav ua le ntawd rua nub nua ntaag.”
31Tes Npasenpa txawm khoov ntshws ua lub plhu ti nkaus aav pe vaajntxwv hab has tas, “Thov vaajntxwv Tavi kws yog kuv tug tswv muaj txujsa nyob moog ib txhws.”
32Vaajntxwv Tavi has tas, “Ca le hu tug pov thawj Xantau hab Nathaa kws cev Vaajtswv lug hab Npenaya kws yog Yehauyanta tug tub tuaj cuag kuv.” Puab txawm tuaj cuag vaajntxwv.
33Mas vaajntxwv has rua puab tas, “Ca le coj kuv cov tub teg tub taw moog hab muab kuv tug luj txwv rua Xalaumoo caij hab coj nwg moog rua lub qhov dej Kihoo.
34Ca tug pov thawj Xantau hab Nathaa kws yog xwbfwb cev Vaajtswv lug laub roj ywg tsaa nwg hov ntawd ua vaajntxwv kaav cov Yixayee, hab tshuab raaj kub yaaj qw has tas, ‘Thov kuas vaajntxwv Xalaumoo muaj txujsa luj sav ntev.’
35Tes mej le nrug nwg nce lug mas nwg yuav nyob sau kuv lub zwm txwv, tsua qhov nwg yuav nyob kuv chaw ua vaajntxwv. Kuv tub tsaa nwg ua tug kws kaav cov Yixayee hab cov Yuta huvsw lawm.”
36Tes Yehauyanta tug tub Npenaya teb vaajntxwv tas, “Amee! Vaajntxwv kws yog kuv tug tswv, thov Yawmsaub kws yog koj tug Vaajtswv paab kuas muaj lawv le ntawd.
37Yawmsaub nrug nraim vaajntxwv kws yog kuv tug tswv nyob le caag, kuj thov kuas nwg nrug nraim Xalaumoo ib yaam le ntawd, hab thov pub kuas nwg lub zwm txwv luj dua le vaajntxwv Tavi kws yog kuv tug tswv lub.”
38Tes tug pov thawj Xantau hab Nathaa kws cev Vaajtswv lug hab Yehauyanta tug tub Npenaya hab cov Khelethi hab cov Pelethi⚓ txawm nqeg moog muab Xalaumoo caij vaajntxwv Tavi tug luj txwv hab coj nwg moog rua lub qhov dej Kihoo.
39Mas tug pov thawj Xantau coj lub khob kub nyuj kws ntim roj aulib huv Yawmsaub lub tsev ntaub moog laub ywg tsaa Xalaumoo. Puab tshuab raaj kub yaaj hab ib tsoom pejxeem suavdawg has tas, “Thov kuas vaajntxwv Xalaumoo muaj txujsa luj sav ntev.”
40Cov pejxeem suavdawg nrug nwg nce moog tshuv raaj qw zoo sab xyiv faab ua aav tseeg quas nkawg.
41Thaus Antauniya hab cov kws nwg hu tuaj koom suavdawg noj mov taag puab nov lub suab hov. Thaus Yau‑a nov lub suab raaj kub yaaj nwg txawm has tas, “Lub suab nrov ntsug quas qeeg huv lub nroog yog daabtsw nej?”
42Thaus nwg saamswm has lug hov, Yaunathaa kws yog pov thawj Anpiyatha tug tub tuaj txug. Mas Antauniya has tas, “Ca le lug, koj yog tuabneeg zoo, koj yeej coj xuv zoo tuaj.”
43Yaunathaa teb Antauniya tas, “Tsw yog le ntawd, tsua qhov vaajntxwv Tavi kws yog peb tug tswv tub tsaa Xalaumoo ua vaajntxwv.
44Vaajntxwv khaiv tug pov thawj Xantau hab Nathaa kws cev Vaajtswv lug hab Yehauyanta tug tub Npenaya hab cov Khelethi hab cov Pelethib nrug Xalaumoo moog hab puab muab Xalaumoo caij vaajntxwv tug luj txwv.
45Hab tug pov thawj Xantau hab Nathaa kws ua xwbfwb cev Vaajtswv lug tub laub roj tsaa nwg ua vaajntxwv ntawm lub qhov dej Kihoo. Puab nce hov ntawd rov lug muaj kev zoo sab xyiv faab, lub nroog txhad muaj suab nrov ntsug quas qeeg, yog lub suab kws mej nov.
46Xalaumoo tau nyob sau vaajntxwv lub zwm txwv lawm.
47Tsw taag le ntawd vaajntxwv cov tub teg tub taw kuj moog foom koob moov rua vaajntxwv Tavi kws yog peb tug tswv has tas, ‘Thov koj tug Vaajtswv ua kuas Xalaumoo lub npe nrov nchaa moo quas lug heev dua le koj lub, hab ua kuas Xalaumoo lub zwm txwv luj dua koj lub.’ Tes vaajntxwv txawm nyo hau pe Yawmsaub sau nwg lub txaaj.
48Hab vaajntxwv has tas, ‘Qhuas Yawmsaub kws yog cov Yixayee tug Vaajtswv, kws tau pub kuv le tub ki ib tug lug nyob sau kuv lub zwm txwv rua nub nua, rua kuv lub qhov muag tau pum lawm.’ ”
49Tes cov kws Antauniya hu tuaj koom suavdawg kuj ntshai sawv pis tseeg nyag moog nyag taag lawm.
50Mas Antauniya ntshai Xalaumoo heev, nwg txawm sawv tseeg moog tuav nkaus tej kub ntawm lub thaaj xyeem.
51Muaj tuabneeg moog has rua Xalaumoo tas, “Saib maj, Antauniya ntshai vaajntxwv Xalaumoo kawg. Nwg moog tuav rawv tej kub ntawm lub thaaj xyeem has tas, ‘Thov vaajntxwv Xalaumoo cog lug twv rua kuv ua ntej has tas nwg yuav tsw xuas ntaaj tua kuv kws yog nwg tug qhev.’ ”
52Xalaumoo has tas, “Yog nwg ua tau tuabneeg zoo, nwg ib txuj plaubhau yuav tsw poob rua huv aav le, tassws yog pum tas nwg muaj qhov phem mas nwg yuav tuag xwb.”
53Vaajntxwv Xalaumoo txawm tso tuabneeg moog coj nwg nqeg ntawm lub thaaj lug. Mas nwg txhad lug pe vaajntxwv Xalaumoo. Xalaumoo has rua nwg tas, “Ca le rov qaab moog tsev.”
1
A-đô-ni-gia tự tôn làm vua
1Vua Đa-vít đã già; mặc dù người ta mặc cho nhiều áo, vua vẫn không thấy ấm.
2Các tôi tớ vua đề nghị: "Xin bệ hạ cho đi tìm một trinh nữ để hầu hạ, săn sóc bệ hạ; cô ấy sẽ nằm trong lòng bệ hạ làm cho vua ấm."
3,4Vậy người ta tìm khắp nước và thấy A-bi-sác ở Su-nem là một trinh nữ trẻ đẹp, nên đem cô về cho vua. Cô săn sóc, hầu hạ vua; ngoài ra vua không có gì với cô cả.
5Lúc ấy hoàng tử A-đô-ni-gia, (con Đa-vít và bà Hà-ghi) tuyên bố: "Ta sẽ làm vua" rồi sắm xe ngựa và tuyển năm mươi người chạy trước mở đường.
6Vua cha cũng chẳng trách cứ hoặc hỏi xem con mình muốn làm gì. A-đô-ni-gia là em kế Áp-sa-lôm nên cũng rất đẹp trai.
7Ông thuyết phục tướng Giô-áp và thầy tế lễ A-bia-tha - họ bằng lòng theo giúp ông.
8Nhưng thầy tế lễ Xa-đốc, Bê-na-gia (con Giê-hô-gia-đa), tiên tri Na-than, Si-mê-i, Rê-i và các dũng tướng của Đa-vít không theo A-đô-ni-gia.
9A-đô-ni-gia đi Ên-rô-ghên dâng cừu, bò và thú vật béo tốt trên hòn đá Xô-hê-lết làm tế lễ rồi mời các anh em mình, tức là các hoàng tử và những quan Giu-đa trong triều đình đến dự.
10Tuy nhiên ông không mời tiên tri Na-than, Bê-na-gia, các dũng tướng và hoàng tử Sa-lô-môn.
11Na-than đến nói với Bát-sê-ba, mẹ Sa-lô-môn: Bà có nghe việc A-đô-ni-gia con bà Hà-ghi lên làm vua trong khi vua cha không biết gì cả không?
12Bây giờ tôi xin hiến kế để cứu mạng bà và mạng Sa-lô-môn con bà.
13Bà đi ngay vào cung tâu với vua Đa-vít như sau: "Có phải bệ hạ đã thề với tôi rằng: 'Sa-lô-môn con sẽ nối ngôi ta' hay không? Thế sao bây giờ A-đô-ni-gia làm vua?
14Trong khi bà đang nói, tôi sẽ vào xác nhận với vua những lời bà nói là đúng."
15Bát-sê-ba vào phòng vua nằm, vì lúc ấy Đa-vít già yếu lắm. Có A-bi-sác (người Su-nem) đang ở đấy săn sóc vua.
16Bát-sê-ba cúi mình lạy vua. Vua hỏi: "Bà muốn gì?"
17Bà thưa: "Bệ hạ, vua có thề trước Chúa Hằng Hữu với tôi rằng Sa-lô-môn con tôi sẽ nối ngôi vua.
18Nhưng bây giờ A-đô-ni-gia lên làm vua trong khi chúa tôi chẳng biết gì cả.
19A-đô-ni-gia có tổ chức tế lễ, dâng bò, thú béo và cừu vô số, đồng thời mời các hoàng tử, thầy tế lễ A-bia-tha và tổng tư lệnh Giô-áp đến dự, nhưng không mời Sa-lô-môn.
20Bây giờ, trăm họ đang ngóng trông, xem bệ hạ chỉ định ai lên ngôi kế vị.
21Còn nếu cứ để thế này, đến ngày bệ hạ an giấc với tổ tiên, tôi và con tôi là Sa-lô-môn sẽ bị coi là phạm nhân."
22,23Khi bà đang nói, có người trình: "Tiên tri Na-than đến." Na-than vào, phủ phục cúi chào cung kính nói:
24“Muôn tâu, có phải bệ hạ đã truyền ngôi cho A-đô-ni-gia không?
25Vì hôm nay ông ấy đã làm lễ đăng quang và dâng tế những thú vật béo tốt, cùng mời các hoàng tử, tổng tư lệnh quân đội và thầy tế lễ A-bia-tha đến dự. Hiện nay họ đang cùng nhau ăn uống với A-đô-ni-gia, và tung hô: 'Vua A-đô-ni-gia vạn tuế.'
26Tuy nhiên tôi cũng như thầy tế lễ Xa-đốc, Bê-na-gia (con Giê-hô-gia-đa) và Sa-lô-môn đều không được mời.
27Có phải bệ hạ chủ trương việc này không? Vì không thấy bệ hạ cho chúng tôi biết ai là người kế vị cả.
Đa-vít chọn Sa-lô-môn làm vua
28Vua Đa-vít bảo: "Gọi Bát-sê-ba cho ta." Bà trở vào đứng trước mặt vua.
29Vua thề: "Trước Chúa Hằng Hữu, Đấng đã cứu ta khỏi mọi điều nguy hiểm,
30ta xác nhận có thề với bà, nhân danh Thượng Đế Hằng Hữu của Y-sơ-ra-ên rằng: 'Sa-lô-môn con bà sẽ kế vị ta, ngồi trên ngôi thay ta,' và hôm nay ta thực hiện điều ấy."
31Bát-sê-ba phủ phục, cúi mặt sát đất và tung hô: "Đức vua Đa-vít vạn tuế."
32Vua truyền: "Gọi thầy tế lễ Xa-đốc, tiên tri Na-than và Bê-na-gia (con Giê-hô-gia-đa) vào đây." Khi họ vào
33vua ra lệnh: "Các ông dẫn Sa-lô-môn và các bầy tôi ta xuống Ghi-hôn. Sa-lô-môn sẽ cưỡi con la của ta mà đi.
34Tại đấy, thầy tế lễ Xa-đốc và tiên tri Na-than sẽ xức dầu cho Sa-lô-môn làm vua Y-sơ-ra-ên; rồi thổi kèn tung hô:
35“Vua Sa-lô-môn vạn tuế.' Xong rồi các ông sẽ theo Sa-lô-môn về đây. Sa-lô-môn sẽ lên ngồi trên ngai ta, vì được ta chỉ định làm vua Y-sơ-ra-ên và Giu-đa."
36Bê-na-gia (con Giê-hô-gia-đa) đáp lời vua: "A-men! Xin Thượng Đế Hằng Hữu của bệ hạ chuẩn chấp y cho.
37Cầu Chúa Hằng Hữu ở với Sa-lô-môn như đã ở với bệ hạ. Xin Ngài làm cho ngôi nước của Sa-lô-môn lớn hơn cả ngôi nước của vua Đa-vít chúa tôi."
38Vậy thầy tế lễ Xa-đốc, tiên tri Na-than, Bê-na-gia, những người Kê-rết và Phê-lết nâng Sa-lô-môn lên lưng con la của vua Đa-vít rước xuống Ghi-hôn.
39Tại đấy, Xa-đốc cầm cái sừng đựng dầu lấy từ Đền tạm, xức cho Sa-lô-môn. Họ thổi kèn và mọi người tung hô: "Vua Sa-lô-môn vạn tuế!"
40Sau đó mọi người theo Sa-lô-môn trở về. Họ thổi sáo, hân hoan reo hò vang dậy cả đất.
41A-đô-ni-gia và đoàn tân khách nghe tiếng hò reo khi vừa dự tiệc xong. Tướng Giô-áp nghe tiếng kèn liền hỏi: "Trong thành có gì xảy ra ồn ào như thế?"
42Vừa lúc đó Giô-na-than (con thầy tế lễ A-bia-tha) đến. A-đô-ni-gia liền bảo: "Vào đây! Anh là một dũng sĩ chắc đem tin tốt lành."
43Giô-na-than nói: "Vua Đa-vít đã truyền ngôi cho Sa-lô-môn.
44Chính vua đã bảo thầy tế lễ Xa-đốc, tiên tri Na-than, Bê-na-gia, người Kê-rết và Phê-lết đỡ Sa-lô-môn lên cưỡi con la của vua.
45Thầy tế lễ Xa-đốc và tiên tri Na-than đã xức dầu cho Sa-lô-môn làm vua tại Ghi-hôn. Rồi họ trở về liên hoan, làm náo động cả thành. Đó là tiếng vang quý vị đã nghe.
46Sa-lô-môn lên ngồi trên ngai,
47còn các quần thần của vua đều đến mừng vua Đa-vít rằng: 'Xin Thượng Đế làm cho Sa-lô-môn nổi danh hơn cả bệ hạ, cho ngôi nước người lớn hơn ngôi nước vua.' Vua vẫn ở trên giường đáp lễ:
48“Ngợi khen Thượng-Đế Hằng Hữu của Y-sơ-ra-ên, vì ngày nay Ngài cho có một người ngồi trên ngai tôi trong khi tôi còn đây để được thấy tận mắt."'
49Các tân khách đều sợ hãi, bỏ chạy.
50A-đô-ni-gia vì sợ Sa-lô-môn giết nên chạy vào nắm lấy sừng bàn thờ.
51Sa-lô-môn nhận được báo cáo: A-đô-ni-gia vì sợ vua Sa-lô-môn nên đã chạy đến nắm sừng bàn thờ, và xin vua thề sẽ không xử tử.
52Sa-lô-môn nói: "Nếu anh ấy chứng tỏ là một người xứng đáng thì một sợi tóc cũng không mất; nhưng nếu làm điều xằng bậy, sẽ bị xử tử."
53Vua Sa-lô-môn sai người đem A-đô-ni-gia ra khỏi bàn thờ. Ông đến cúi lạy Sa-lô-môn. Vua bảo: "Anh về nhà đi."