3
Sa-lô-môn cầu xin Thượng Đế ban cho khôn ngoan
1Sa-lô-môn kết thân với Pha-ra-ôn, cưới công chúa Ai-cập, rước về thành Đa-vít. Họ ở đấy cho đến khi cung điện, Đền thờ và tường thành chung quanh Giê-ru-sa-lem cất xong.
2Trong lúc Đền thờ của Chúa chưa được xây cất, nhân dân tế lễ trên những đồi cao.
3Sa-lô-môn kính yêu Chúa và vâng theo những huấn lệnh của Đa-vít, cha mình. Tuy nhiên, vua vẫn tế lễ và đốt hương tại các đồi cao.
4Một hôm, vua đi Ga-ba-ôn dâng sinh tế, vì tại đấy có một ngọn đồi nổi tiếng. Trên bàn thờ, vua dâng một ngàn sinh vật làm lễ thiêu.
5Đêm ấy, trong giấc mộng, Sa-lô-môn thấy Chúa Hằng Hữu hiện ra, hỏi ông: "Con muốn xin điều gì?'
6Sa-lô-môn thưa: "Chúa đã tỏ lòng thương xót dồi dào đối với cha con là Đa-vít, vì người đã hết lòng trung thành, công bằng và ngay thẳng trước mặt Ngài. Chúa vẫn tiếp tục thương xót, cho người có một con trai nối ngôi.
7Bây giờ, lạy Thượng Đế Hằng Hữu, Chúa đã cho con làm vua kế vị Đa-vít, cha con, dù con chỉ là một đứa con nít chưa rõ đường đi nước bước.
8Con đang ở giữa tuyển dân Ngài, một dân tộc quá đông đúc.
9Vậy, xin Chúa cho con có sự hiểu biết để cai trị dân Ngài và để biết phân biệt tốt xấu, đúng sai. Vì ai có thể tự mình cai trị nổi một dân tộc đông đảo như thế này?"
10Nghe Sa-lô-môn xin như vậy, Chúa rất hài lòng.
11Ngài đáp: "Vì con đã không xin sống lâu, giàu sang hoặc sinh mạng của kẻ thù, nhưng xin sự khôn ngoan để ý thức công lý,
12Ta chấp nhận điều con xin, cho con có trí khôn ngoan sáng suốt chẳng ai bằng, kể cả người đời trước và sau con.
13Ta cũng cho cả những điều con không xin là giàu có và danh dự. Trong suốt đời con, không vua nước nào sánh nổi.
14Và Ta sẽ gia tăng năm tháng đời con nếu con theo đường lối Ta, tuân hành điều răn và luật lệ Ta như cha con là Đa-vít đã làm."
15Sa-lô-môn thức giấc, thấy đó là một giấc mộng. Vua về Giê-ru-sa-lem, đứng trước Rương giao ước của Chúa dâng lễ thiêu và lễ thù ân cho Ngài. Sau đó, vua mở tiệc khoản đãi toàn thể quần thần.
16Một hôm, có hai gái mãi dâm được dẫn đến đứng trước ngai.
17,18Một chị nói: "Chị này với tôi ở chung một nhà, ngoài ra chẳng có ai khác trong nhà nữa. Cả hai chúng tôi đều sinh con, chị này sinh sau tôi ba ngày.
19Nhưng đứa con của chị này chết, vì đang đêm chị ấy nằm đè lên.
20Nửa đêm, lúc tôi đang ngủ cạnh con trai tôi, chị ấy dậy ẵm con tôi đi, tráo đứa con trai chết của chị ấy vào.
21Sáng hôm sau, khi thức dậy cho con bú, tôi thấy nó chết, nhưng nhìn kỹ mới biết nó không phải là con tôi."
22Chị kia cãi: "Nó đúng là con chị, còn đứa sống là con tôi." Nhưng chị thứ nhất nói: "Không. Đứa chết là con chị, đứa sống mới là con tôi." Họ cãi qua cãi lại trước mặt vua.
23Vua bảo: "Người nào cũng nhất định đứa sống là con mình, còn đứa chết là con người kia.
24Thế thì, đem cho ta một cây kiếm!" Một cây kiếm được đem đến.
25Vua ra lệnh chặt đứa sống ra làm hai, giao cho mỗi người phân nửa!"
26Người mẹ của đứa bé còn sống xót thương con, vội nói: "Xin đừng giết nó! Cho chị ấy đi!" Nhưng chị kia đáp: "Nó không thuộc về tôi, cũng không thuộc về chị. Cứ chia đôi nó đi!"
27Vua ra lệnh: "Giao đứa bé còn sống ấy cho chị này, vì đúng là mẹ nó. Ta đâu cần phải giết nó."
28Nghe vua xử án như thế, trong nước ai nấy đều kính sợ, vì biết rằng Thượng Đế cho vua trí khôn để cầm cân công lý.
3
Y-Salômôn Mbơh Sơm Dăn Nau Gĭt Mĭn
1Y-Salômôn ƀư nau tâm rnglăp đah Pharaôn, hađăch n'gor bri Êjipt. Păng ŭch sŏk kon bu ur Pharaôn jêh nây leo bu ur nây sĭt rlet ma ƀon Y-David kŏ tât tơlah păng ƀư an jêh ndâk ngih păng nơm, ngih ma Yêhôva, jêh ri mpêr ƀon văr jŭm Yêrusalem.
2Nđâp lah phung ƀon lan ăt hôm e nhhơr ƀư brah tâm âk ntŭk prêh kalơ, yorlah ê hŏ bu ndâk ôh Ngih Brah ma amoh Yêhôva.
3Y-Salômôn rŏng ma Yêhôva, chuat tâm nau vay Y-David, mbơ̆ păng; ƀiălah păng ăt hôm e nhhơr ƀư brah jêh ri su n'hôl ƀâu kah ta ntŭk prêh kalơ.
4Hađăch hăn ta ƀon Gabaôn gay ƀư brah ta nây, yorlah nây jêng ntŭk prêh kalơ khlay lơn. Ta nây Y-Salômôn vay nhhơr ta kalơ nơng du rbăn ndơ nhhơr gŭch.
5Ta ƀon Gabaôn, bri măng Yêhôva tâm mpơl ma Y-Salômôn tâm nau mbơi; Brah Ndu lah pô aơ: "Dăn hom lĕ dĭng ntil ndơ may ŭch, gâp mra ăn ma may."
6Y-Salômôn lah: "May hŏ mpơl jêh nau ueh jêh ri nau rŏng dŭt n'hâm ma oh mon may Y-David, mbơ̆ gâp, yorlah păng ma lĕ nuih n'hâm chuat hăn ma nau răp jăp, ma nau sŏng srăng, jêh ri ma nau di ta năp măt may. Jêh ri may mpơl tay đŏng nuih n'hâm ueh ma nau rŏng toyh aơ jêh ri ăn ma păng du huê kon buklâu gŭ ta sưng hađăch păng nar aơ.
7Aƀaơ ri, Hơi Yêhôva Brah Ndu gâp, may ăn jêh oh mon may jêng hađăch thoi ntrok Y-David, mbơ̆ gâp, ƀiălah gâp jêng kanŏng du huê kon se jê̆; mâu gĭt ôh mâm bu mât uănh kan bri dak.
8Jêh ri oh mon may gŭ ta nklang phung ƀon lan may hŏ săch jêh, du phung ƀon lan âk râk, mâu dơi kơp ôh yor âk ir.
9Pô ri ăn hom ma oh mon may nuih n'hâm gĭt mĭn gay phat nkra dôih phung ƀon lan may âk râk aơ?"
10Yêhôva maak ngăn yor Y-Salômôn hŏ dăn nau nây.
11Pô nây Brah Ndu lah ma păng: "Yorlah may dăn jêh nau aơ, mâu dăn ôh ma may nơm nau rêh jŏ mâu lah nau ndrŏng, mâu lah nau dơi nkhĭt phung rlăng may, ƀiălah dăn ăn ma may nơm nau gĭt rbăng gay sek uănh moh nau di.
12Aơ, gâp mra ăn ma may nuih n'hâm gĭt mĭn jêh ri gĭt rbăng nau sek uănh, kŏ tât mâu hŏ geh ôh du huê bunuyh pa năp may tâm ban ma may jêh ri pa kơi may mâu mra geh bunuyh dơi ban may ôh.
13Rlau ma nây, gâp mra ăn ma may moh nau may mâu mâp dăn ôh. May mra geh nau ndrŏng jêh ri nau bu yơk, kŏ tât du njăr rêh may, mâu geh ôh du huê hađăch êng mra tâm ban ma may.
14Tơlah may chuat hăn tâm trong gâp, djôt prăp nau vay gâp jêh ri nau gâp ntĭnh nâm bu mbơ̆ may Y-David hŏ ƀư, pôri gâp mra ăn ma may dơi ntoch đŏng nar rêh jŏ."
15Jêh nây Y-Salômôn kah rngăl, jêh ri mơ gĭt nây jêng nau mbơi. Jêh ri păng hăn sĭt ma ƀon Yêrusalem, dâk panăp hip nau tâm rnglăp Yêhôva, jêh ri nhhơr ndơ nhhơr gŭch jêh ri ndơ nhhơr nau đăp mpăn jêh ri ƀư du nau nhêt sông ma lĕ rngôch phung oh mon păng.
Nau Y-Salômôn Phat Dôih Ma Nau Gĭt Mĭn
16Nôk nây geh bar hê bu ur văng tĭr văch tât dâk panăp hađăch.
17Du huê bu ur lah:
"Hơi kôranh gâp, bu ur aơ jêh ri gâp rêh ndrel du vâl. Gâp deh du huê kon buklâu, dôl păng gŭ du vâl n'hanh gâp.
18Lôch năng pe, jêh gâp deh, păng deh tâm ban đŏng ma du huê kon buklâu. Kanŏng geh bar hê hên dơm gŭ du vâl, mâu geh ôh rlŭk du huê bunuyh êng.
19Dôl klong măng, kon buklâu păng khĭt, yorlah păng geh tŭn kalơ ôbăl.
20Yor nây klong măng păng kah rngăl, dôl gâp lêt bêch, păng pư sŏk kon buklâu gâp dôl em êp ta meng gâp nơm. Păng leo ôbăl lâng ta kalơ ntang ntơh păng, jêh nây păng djôt kon păng hŏ khĭt nây ăn ta ntang ntơh gâp.
21Kah ôi taơ, gâp gay ăn kon gâp pu toh, ta aơ păng lĕ khĭt jêh. Ƀiălah tât kêng kloh ang, gâp uănh n'hêl nanê̆, aơ mâu di jêng kon gâp deh ôh."
22Bu ur ri lah: "Mâu ôh! Kon rêh jêng kon gâp ngăn, kon khĭt jêng kon ay."
Ƀiălah bu ur lor saơm ri lah: "Mâu ôh! kon khĭt jêng kon ay ngăn, kon rêh jêng kon gâp." Pônây khân păng tâm rlăch tra năp măt hađăch.
23Jêh ri hađăch lah: "Du huê aơ lah: "Kon gâp jêng nơm rêh bi ma kon ay jêng nơm khĭt, 'jêh ri du huê ri lah: Mâu ôh! Kon ay jêng kon khĭt bi ma kon gâp jêng kon rêh
24Hađăch lah: "Djôt leo hom ăn gâp du n'gâr đao." Pôri bu leo du n'gâr đao ma hađăch.
25Hađăch lah: "Blah bar kon hôm e rêh, jêh nây tâm pă ăn du đah ma nơm aơ, jêh ri du đah ma nơm ri."
26Bu ur geh kon hôm e rêh ma nuih n'hâm njê yor klâng kon, lah ma hađăch: "Hơi kôranh gâp, lơi ƀư. Ăn hom ma păng oh bê jê̆ nây. Lơi ta nkhĭt ôbăl!" Ƀiă lah bu ur du huê ri lah: "Păng mâu mra jêng kon ay jêh ri ăt mâu đŏng jêng kon gâp. Blah hom păng tâm pă bar buh."
27Nôk nây hađăch ntrŭnh lah: "Ăn oh bê hôm e rêh nây ma nơm lor saơm. Lơi ta nkhĭt ôbăl. Bunuyh nây jêng mê̆ păng yơh."
28Tơlah lĕ rngôch phung Israel hŏ tăng nau hađăch phat dôih nây, jêh ri khân păng geh nau yơk ma hađăch, yorlah khân păng saơ nau gĭt mĭn Brah Ndu gŭ tâm păng, gay ƀư nau di.