3
Sa-lô-môn cầu xin Thượng Đế ban cho khôn ngoan
1Sa-lô-môn kết thân với Pha-ra-ôn, cưới công chúa Ai-cập, rước về thành Đa-vít. Họ ở đấy cho đến khi cung điện, Đền thờ và tường thành chung quanh Giê-ru-sa-lem cất xong.
2Trong lúc Đền thờ của Chúa chưa được xây cất, nhân dân tế lễ trên những đồi cao.
3Sa-lô-môn kính yêu Chúa và vâng theo những huấn lệnh của Đa-vít, cha mình. Tuy nhiên, vua vẫn tế lễ và đốt hương tại các đồi cao.
4Một hôm, vua đi Ga-ba-ôn dâng sinh tế, vì tại đấy có một ngọn đồi nổi tiếng. Trên bàn thờ, vua dâng một ngàn sinh vật làm lễ thiêu.
5Đêm ấy, trong giấc mộng, Sa-lô-môn thấy Chúa Hằng Hữu hiện ra, hỏi ông: "Con muốn xin điều gì?'
6Sa-lô-môn thưa: "Chúa đã tỏ lòng thương xót dồi dào đối với cha con là Đa-vít, vì người đã hết lòng trung thành, công bằng và ngay thẳng trước mặt Ngài. Chúa vẫn tiếp tục thương xót, cho người có một con trai nối ngôi.
7Bây giờ, lạy Thượng Đế Hằng Hữu, Chúa đã cho con làm vua kế vị Đa-vít, cha con, dù con chỉ là một đứa con nít chưa rõ đường đi nước bước.
8Con đang ở giữa tuyển dân Ngài, một dân tộc quá đông đúc.
9Vậy, xin Chúa cho con có sự hiểu biết để cai trị dân Ngài và để biết phân biệt tốt xấu, đúng sai. Vì ai có thể tự mình cai trị nổi một dân tộc đông đảo như thế này?"
10Nghe Sa-lô-môn xin như vậy, Chúa rất hài lòng.
11Ngài đáp: "Vì con đã không xin sống lâu, giàu sang hoặc sinh mạng của kẻ thù, nhưng xin sự khôn ngoan để ý thức công lý,
12Ta chấp nhận điều con xin, cho con có trí khôn ngoan sáng suốt chẳng ai bằng, kể cả người đời trước và sau con.
13Ta cũng cho cả những điều con không xin là giàu có và danh dự. Trong suốt đời con, không vua nước nào sánh nổi.
14Và Ta sẽ gia tăng năm tháng đời con nếu con theo đường lối Ta, tuân hành điều răn và luật lệ Ta như cha con là Đa-vít đã làm."
15Sa-lô-môn thức giấc, thấy đó là một giấc mộng. Vua về Giê-ru-sa-lem, đứng trước Rương giao ước của Chúa dâng lễ thiêu và lễ thù ân cho Ngài. Sau đó, vua mở tiệc khoản đãi toàn thể quần thần.
16Một hôm, có hai gái mãi dâm được dẫn đến đứng trước ngai.
17,18Một chị nói: "Chị này với tôi ở chung một nhà, ngoài ra chẳng có ai khác trong nhà nữa. Cả hai chúng tôi đều sinh con, chị này sinh sau tôi ba ngày.
19Nhưng đứa con của chị này chết, vì đang đêm chị ấy nằm đè lên.
20Nửa đêm, lúc tôi đang ngủ cạnh con trai tôi, chị ấy dậy ẵm con tôi đi, tráo đứa con trai chết của chị ấy vào.
21Sáng hôm sau, khi thức dậy cho con bú, tôi thấy nó chết, nhưng nhìn kỹ mới biết nó không phải là con tôi."
22Chị kia cãi: "Nó đúng là con chị, còn đứa sống là con tôi." Nhưng chị thứ nhất nói: "Không. Đứa chết là con chị, đứa sống mới là con tôi." Họ cãi qua cãi lại trước mặt vua.
23Vua bảo: "Người nào cũng nhất định đứa sống là con mình, còn đứa chết là con người kia.
24Thế thì, đem cho ta một cây kiếm!" Một cây kiếm được đem đến.
25Vua ra lệnh chặt đứa sống ra làm hai, giao cho mỗi người phân nửa!"
26Người mẹ của đứa bé còn sống xót thương con, vội nói: "Xin đừng giết nó! Cho chị ấy đi!" Nhưng chị kia đáp: "Nó không thuộc về tôi, cũng không thuộc về chị. Cứ chia đôi nó đi!"
27Vua ra lệnh: "Giao đứa bé còn sống ấy cho chị này, vì đúng là mẹ nó. Ta đâu cần phải giết nó."
28Nghe vua xử án như thế, trong nước ai nấy đều kính sợ, vì biết rằng Thượng Đế cho vua trí khôn để cầm cân công lý.
3
Sa-lamôn Câu Sễq Ŏ́c Roan Rangoaiq
1Puo Sa-lamôn cỡt yớu ratoi cớp puo Ê-yip-tô, cỗ án racoâiq con cumũr puo Ê-yip-tô. Puo Sa-lamôn dững niang ỡt pỡ Vil Davĩt⚓ toau án táq moâm dống án ỡt, dống sang Yiang Sursĩ, cớp viang lavíng vil Yaru-salem.
2Ma dống sang Yiang Sursĩ án tỡ yũah táq. Yuaq ngkíq, máh cũai proai dững crơng chiau sang pỡ máh prông sang canŏ́h.
3Puo Sa-lamôn ayooq lứq Yiang Sursĩ, cớp táq puai riang santoiq puo Davĩt mpoaq án khoiq patâp. Ma án cơi kiac charán chiau sang tâng cóh cớp tâng ntốq canŏ́h hỡ.
4Bữn muoi trỗ, puo Sa-lamôn pỡq chu vil Ki-bê-ôn ễ chiau crơng sang, yuaq tâng vil nâi bữn prông sang parchia parhan lứq. Nhũang ki án khoiq bốh chiau sang sa‑ữi culám charán tâng prông ki.
5Tâng sadâu ki Yiang Sursĩ toâq sapáh án na rláu mpáu, cớp blớh án neq: “Ntrớu mới yoc ễ bữn tễ cứq?”
6Sa-lamôn ta‑ỡi: “Ncháu khoiq apáh ŏ́c ayooq toâr lứq yỗn puo Davĩt mpoaq cứq, la cũai táq ranáq anhia mantái níc. Mpoaq cứq la sabớng, tanoang o, cớp tanoang tapứng chóq anhia. Anhia ayooq níc án cớp yỗn án bữn con samiang dŏq cỡt puo pláih án tangái nâi.
7Ơ Yiang Sursĩ, Ncháu cứq ơi! Anhia khoiq yỗn cứq cỡt puo pláih mpoaq cứq, tam cứq la cũai póng cớp tỡ dáng táq sốt nŏ́q.
8Cứq ỡt tâng mpứng dĩ máh cũai proai anhia khoiq rưoh yỗn cỡt tỗp anhia, la cũai clứng luat ngư.
9Ngkíq, sễq anhia chuai cứq yỗn bữn ŏ́c roan rangoaiq dŏq cỡt sốt máh cũai proai anhia yỗn pĩeiq; cớp yỗn cứq dáng raloaih têq cayoah ŏ́c o cớp ŏ́c sâuq. Khân tỡ bữn ngkíq, nŏ́q têq cứq cỡt sốt máh cũai proai anhia ca clứng lứq?”
10Yiang Sursĩ sâng bũi pahỡm tễ ŏ́c puo Sa-lamôn sễq.
11Chơ Yiang Sursĩ pai neq: “Yuaq mới tỡ bữn sễq dỡi tamoong dŏq ỡt cóng tamoong dũn, tỡ la sễq ŏ́c sốc bữn, tỡ la sễq cachĩt cũai par‑ũal mới, ma mới sễq ŏ́c roan rangoaiq dŏq táq sốt tanoang tapứng máh cũai proai,
12yuaq ngkíq cứq ễ yỗn mới máh ŏ́c mới khoiq sễq. Cứq ễ yỗn mới cỡt roan rangoaiq cớp dáng sa‑ữi hỡn tễ máh cũai tễ nhũang, cớp nỡ‑ra tỡ bữn noau noâng ariang mới.
13Cớp cứq ễ yỗn mới máh ramứh mới tỡ bữn sễq hỡ; sốt dỡi tamoong mới, mới lứq cỡt cũai sốc lứq, cớp bữn chớc clữi nheq tễ puo canŏ́h.
14Khân mới trĩh cớp yống pacái níc máh santoiq cứq khoiq patâp, ariang Davĩt mpoaq mới khoiq táq chơ, cứq ễ yỗn mới bữn ỡt cóng tamoong dũn.”
15Puo Sa-lamôn satŏh tamỡ, cớp án dáng raloaih la Yiang Sursĩ toâp táq ntỡng cớp án na rláu mpáu. Chơ án píh chu loah pỡ vil Yaru-salem; án pỡq tayứng choâng moat Hĩp Parnai Parkhán dŏq bốh crơng chiau sang, cớp chiau sang crơng dŏq cỡt ratoi hỡ. Vớt ki, án táq muoi pêl cha bũi yỗn dũ náq cũai táq ranáq án.
Sa-lamôn Parchĩn Parnai Ca Coat Lứq
16Bữn muoi tangái, bữn bar náq mansễm chếq tỗ toâq pỡ puo Sa-lamôn.
17Muoi noaq pai neq: “Puo hếq ơi! Mansễm nâi cớp hếq, hếq bar náq la cũai ỡt muoi dống. Ma bữn muoi sadâu hếq sễt con samiang tâng dống; bo ki án ỡt ngki tê.
18Tữ vớt bar tangái, catâm tangái pái, mansễm nâi sễt con samiang tê, ma tỡ bữn cũai léq ỡt tâng dống; bữn ống bar náq hếq sâng.
19Bữn muoi sadâu, mansễm nâi bếq catễt chíq con án bữm. Con án tỡ têq tangứh, chơ cuchĩt.
20Ma sadâu ki, án yuor cớp tuoiq ĩt con hếq ca bếq yáng coah hếq, bo hếq bếq langêt. Chơ án pỡq achúh dŏq bân ntốq án bếq. Moâm ki án ĩt con samiang án ca khoiq cuchĩt, pỡq achúh dŏq bân ntốq hếq bếq.
21Toâq poang tarưp, hếq tamỡ ễ yỗn con pu tóh, mŏ hữm án khoiq cuchĩt chơ. Toâq hếq nhêng samoât lứq con ki, hếq sacoal án tỡ cỡn con hếq.”
22Ma mansễm bar ta‑ỡi loah mansễm muoi neq: “Tỡ cỡn! Án ca noâng tamoong nâi la con cứq; ma án ca khoiq cuchĩt ki la con mới.”
Mansễm muoi ta‑ỡi loah: “Tỡ cỡn! Án ca khoiq cuchĩt ki la con mới; ma án ca noâng tamoong nâi la lứq con cứq.”
Bar náq alới ki rasuon níc choâng moat puo Sa-lamôn.
23Chơ puo Sa-lamôn pai neq: “Anhia bar náq tampỗr carnễn noâng tamoong. Ma án ca khoiq cuchĩt ki con noau.”
24Chơ án ớn noau pỡq ĩt dau. Tữ noau dững dau pỡ án,
25án ớn neq: “Anhia ploah carnễn noâng tamoong nâi táq bar saráh, chơ tampễq yỗn bar náq mansễm nâi, muoi noaq muoi saráh.”
26Án ca lứq mpiq carnễn ki sâng ayooq lứq con án, chơ án pai chóq puo neq: “Puo hếq ơi! Sễq anhia chỗi cachĩt con hếq; ma sễq anhia chiau án yỗn mansễm ki.”
Ma mansễm bar pai neq: “Chỗi chiau con nâi yỗn hếq, cóq ploah án táq bar saráh.”
27Puo Sa-lamôn ớn neq: “Chỗi cachĩt carnễn nâi; anhia chiau án yỗn mansễm muoi ki, yuaq mansễm ki la lứq mpiq án.”
28Tữ nheq tữh cũai I-sarel sâng tễ ranáq puo Sa-lamôn parchĩn, ngkíq alới yám noap án nheq tễ mứt pahỡm. Yuaq alới dáng samoât lứq la Yiang Sursĩ toâp yỗn án bữn ŏ́c roan rangoaiq dŏq parchĩn tanoang tapứng lứq.