3
Sa-lô-môn cầu xin Thượng Đế ban cho khôn ngoan
1Sa-lô-môn kết thân với Pha-ra-ôn, cưới công chúa Ai-cập, rước về thành Đa-vít. Họ ở đấy cho đến khi cung điện, Đền thờ và tường thành chung quanh Giê-ru-sa-lem cất xong.
2Trong lúc Đền thờ của Chúa chưa được xây cất, nhân dân tế lễ trên những đồi cao.
3Sa-lô-môn kính yêu Chúa và vâng theo những huấn lệnh của Đa-vít, cha mình. Tuy nhiên, vua vẫn tế lễ và đốt hương tại các đồi cao.
4Một hôm, vua đi Ga-ba-ôn dâng sinh tế, vì tại đấy có một ngọn đồi nổi tiếng. Trên bàn thờ, vua dâng một ngàn sinh vật làm lễ thiêu.
5Đêm ấy, trong giấc mộng, Sa-lô-môn thấy Chúa Hằng Hữu hiện ra, hỏi ông: "Con muốn xin điều gì?'
6Sa-lô-môn thưa: "Chúa đã tỏ lòng thương xót dồi dào đối với cha con là Đa-vít, vì người đã hết lòng trung thành, công bằng và ngay thẳng trước mặt Ngài. Chúa vẫn tiếp tục thương xót, cho người có một con trai nối ngôi.
7Bây giờ, lạy Thượng Đế Hằng Hữu, Chúa đã cho con làm vua kế vị Đa-vít, cha con, dù con chỉ là một đứa con nít chưa rõ đường đi nước bước.
8Con đang ở giữa tuyển dân Ngài, một dân tộc quá đông đúc.
9Vậy, xin Chúa cho con có sự hiểu biết để cai trị dân Ngài và để biết phân biệt tốt xấu, đúng sai. Vì ai có thể tự mình cai trị nổi một dân tộc đông đảo như thế này?"
10Nghe Sa-lô-môn xin như vậy, Chúa rất hài lòng.
11Ngài đáp: "Vì con đã không xin sống lâu, giàu sang hoặc sinh mạng của kẻ thù, nhưng xin sự khôn ngoan để ý thức công lý,
12Ta chấp nhận điều con xin, cho con có trí khôn ngoan sáng suốt chẳng ai bằng, kể cả người đời trước và sau con.
13Ta cũng cho cả những điều con không xin là giàu có và danh dự. Trong suốt đời con, không vua nước nào sánh nổi.
14Và Ta sẽ gia tăng năm tháng đời con nếu con theo đường lối Ta, tuân hành điều răn và luật lệ Ta như cha con là Đa-vít đã làm."
15Sa-lô-môn thức giấc, thấy đó là một giấc mộng. Vua về Giê-ru-sa-lem, đứng trước Rương giao ước của Chúa dâng lễ thiêu và lễ thù ân cho Ngài. Sau đó, vua mở tiệc khoản đãi toàn thể quần thần.
16Một hôm, có hai gái mãi dâm được dẫn đến đứng trước ngai.
17,18Một chị nói: "Chị này với tôi ở chung một nhà, ngoài ra chẳng có ai khác trong nhà nữa. Cả hai chúng tôi đều sinh con, chị này sinh sau tôi ba ngày.
19Nhưng đứa con của chị này chết, vì đang đêm chị ấy nằm đè lên.
20Nửa đêm, lúc tôi đang ngủ cạnh con trai tôi, chị ấy dậy ẵm con tôi đi, tráo đứa con trai chết của chị ấy vào.
21Sáng hôm sau, khi thức dậy cho con bú, tôi thấy nó chết, nhưng nhìn kỹ mới biết nó không phải là con tôi."
22Chị kia cãi: "Nó đúng là con chị, còn đứa sống là con tôi." Nhưng chị thứ nhất nói: "Không. Đứa chết là con chị, đứa sống mới là con tôi." Họ cãi qua cãi lại trước mặt vua.
23Vua bảo: "Người nào cũng nhất định đứa sống là con mình, còn đứa chết là con người kia.
24Thế thì, đem cho ta một cây kiếm!" Một cây kiếm được đem đến.
25Vua ra lệnh chặt đứa sống ra làm hai, giao cho mỗi người phân nửa!"
26Người mẹ của đứa bé còn sống xót thương con, vội nói: "Xin đừng giết nó! Cho chị ấy đi!" Nhưng chị kia đáp: "Nó không thuộc về tôi, cũng không thuộc về chị. Cứ chia đôi nó đi!"
27Vua ra lệnh: "Giao đứa bé còn sống ấy cho chị này, vì đúng là mẹ nó. Ta đâu cần phải giết nó."
28Nghe vua xử án như thế, trong nước ai nấy đều kính sợ, vì biết rằng Thượng Đế cho vua trí khôn để cầm cân công lý.
3
Saa^lo^morn Longc Faalo Nyei Sieqv Zoux Auv
1Weic Saa^lo^morn Hungh longc I^yipv Deic-Bung nyei hungh, Faalo, nyei sieqv zoux auv, Saa^lo^morn caux Faalo ziouc maaih jiu tong. Saa^lo^morn dorh naaiv dauh sieqv daaih yiem jienv Ndaawitv nyei Zingh zuov ninh zoux ziangx ninh ganh nyei hungh dinc caux zaangc Ziouv nyei biauv, yaac zoux ziangx Ye^lu^saa^lem nyei zingh laatc.
2Wuov zanc baeqc fingx corc yiem hlang nyei dorngx fongc horc ziec weic zuqc maiv gaengh zoux biauv weic Ziouv nyei Mengh.
Saa^lo^morn Tov Cong-Mengh
(Beiv mangc 2 Zunh Doic Douh 1:3-12)
3Saa^lo^morn hnamv Ziouv yaac ei jienv ninh nyei die, Ndaawitv, nyei lingc zoux, cuotv liuz ninh yiem hlang nyei dorngx fongc horc ziec yaac buov hung.
4Hungh diex mingh Gi^mbe^on, oix yiem wuov fongc horc ziec weic zuqc wuov norm hlang nyei dorngx maaih mengh dauh gauh hlo jiex. Saa^lo^morn ziouc fongc horc yietc cin dauh saeng-kuv an wuov norm ziec-dorngh buov ziec.
5Yiem Gi^mbe^on maaih muonz Saa^lo^morn mbeix buatc Ziouv daaih caux ninh gorngv waac. Tin-Hungh gorngv, “Meih oix yie ceix haaix nyungc bun meih, gunv tov aqv.”
6Saa^lo^morn gorngv, “Meih bun cing meih za'gengh hnamv haic meih nyei bou, yie nyei die, Ndaawitv, weic zuqc ninh yiem meih nyei nza'hmien ziepc zuoqv nyei, hnyouv zingx nyei, maaih hnyouv zoux horpc bun meih. Meih corc hnamv haic ninh yaac zanc-zanc hnamv cingx daaih bun ninh maaih dorn ih hnoi zueiz jienv ninh nyei weic.
7“O Ziouv, yie nyei Tin-Hungh aac, ih zanc meih bun meih nyei bou zoux hungh div yie nyei die, Ndaawitv, maiv gunv yie zoux fu'jueiv yaac maiv hiuv duqv hnangv haaix nor bieqc cuotv.
8Meih nyei bou yiem meih ginv daaih nyei baeqc fingx mbu'ndongx, se yietc fingx hlo nyei, zungv maiv haih funx, maiv haih saauv maiv nzengc.
9Weic naaiv tov ceix bun meih nyei bou maaih cong-mengh haih hiuv duqv longx, haih hiuv duqv ciouv, weic bun yie haih gunv duqv meih ndongc naaiv camv nyei baeqc fingx.”
10Saa^lo^morn hnangv naaiv nor tov se horpc Ziouv nyei hnyouv.
11Tin-Hungh ziouc gorngv mbuox ninh, “Weic zuqc meih hnangv naaiv nor tov, maiv zeiz weic ganh tov maengc ndaauv fai butv zoih fai oix mietc win-wangv nyei maengc, mv baac meih tov cong-mengh weic bun meih haih samx duqv cuotv haaix nyungc horpc nyei, baengh fim nyei,
12yie ziouc ei meih tov nyei zoux. Yie ceix cong-mengh bun meih maaih banh zeic hiuv duqv horpc. Jiex daaih nyei ziangh hoc maiv maaih haaix dauh hnangv meih. Nqa'haav hingv yaac maiv maaih haaix dauh hnangv meih.
13Liemh meih maiv tov nyei, yie yaac oix ceix bun meih. Yie bun meih butv zoih, bun mienh taaih weic yiem meih nyei seix zeiv maiv maaih ganh dauh hungh diex ndongc meih.
14Se gorngv meih gan longx yie, muangx yie nyei leiz-latc caux lingc hnangv meih nyei die, Ndaawitv nor, yie ziouc bun meih ziangh duqv siouc nyuonh ndaauv.”
15Saa^lo^morn nyie daaih ziouc hiuv duqv ninh mbeix buatc. Ninh nzuonx Ye^lu^saa^lem mingh souv jienv Ziouv nyei ⟨Laengz Ngaengc Waac Faang⟩ nza'hmien maengx fongc horc buov ziec caux ziec weic jiu tong nyei ga'naaiv, aengx weic ninh nyei zuangx jien mbenc hnaangx hlo nyei.
Saa^lo^morn Longc Cong-Mengh Siemv
16Maaih hnoi maaih i dauh maaic buonv-sin nyei m'sieqv dorn daaih lorz hungh diex yaac souv jienv ninh nyei nza'hmien.
17Maaih dauh gorngv, “Yie nyei ziouv aac, naaiv dauh m'sieqv dorn caux yie juangc norm biauv yiem. Ninh caux yie yiem biauv wuov zanc yie yungz duqv dauh gu'nguaaz.
18Yie yungz liuz, nqa'haav buo hnoi ninh yaac yungz duqv dauh. Yie mbuo ganh yiem hnangv. Cuotv liuz yie mbuo i dauh, maiv maaih haaix dauh caux yie mbuo yiem biauv.
19Lungh muonz zanc naaiv dauh m'sieqv dorn nyei gu'nguaaz daic, weic zuqc ninh ngatv zuqc daic mi'aqv.
20Ndaamv muonz yie, meih nyei bou, bueix m'njormh wuov zanc, ninh jiez sin daaih. Ninh yiem yie nyei sin-hlen hlorpv jienv yie nyei dorn mingh an jienv ninh nyei ga'hlen, aengx zorqv ninh nyei gu'nguaaz-daic an jienv yie nyei ga'hlen.
21Da'nyeic ndorm yie nyie daaih oix bun gu'nguaaz hopv nyorx, buatc gu'nguaaz daic mi'aqv. Lungh za'gengh njang, yie longx-longx nyei mangc, buatc maiv zeiz yie yungz nyei dorn.”
22Wuov dauh m'sieqv dorn gorngv, “Maiv zeiz lorqc. Nangh wuov dauh se yie nyei dorn. Daic wuov dauh se meih nyei.”
Mv baac da'yietv dauh gorngv, “Maiv zeiz! Daic wuov dauh se meih nyei. Nangh wuov dauh se yie nyei.” Ninh mbuo ziouc yiem hungh diex nyei nza'hmien hnangv naaiv nor nzaeng.
23Hungh diex gorngv, “Yietc dauh gorngv, ‘Nangh naaiv dauh dorn se yie nyei. Daic wuov dauh se meih nyei.’ Wuov dauh gorngv, ‘Maiv zeiz! Daic wuov dauh se meih nyei. Nangh wuov dauh se yie nyei.’+”
24Hungh diex ziouc gorngv, “Zorqv zung nzuqc ndaauv daaih bun yie.” Mienh ziouc dorh nzuqc ndaauv daaih bun hungh diex.
25Hungh diex ziouc paaiv mienh, “Zorqv nangh naaiv dauh gu'nguaaz piqv zoux i maengx. Zorqv maengx bun naaiv dauh m'sieqv dorn, aengx zorqv maengx bun wuov dauh.”
26Nangh wuov dauh gu'nguaaz nyei maa weic ninh nyei gu'nguaaz hnyouv mun haic ziouc gorngv, “Yie nyei ziouv aah! Tov zorqv gu'nguaaz-nangh bun wuov dauh m'sieqv dorn maah! Maiv dungx daix ninh aqv!”
Mv baac wuov dauh m'sieqv dorn gorngv, “Maiv dungx bun yie yaac maiv dungx bun ninh. Zorqv daaih piqv zoux i maengx.”
27Hungh diex gorngv, “Zorqv gu'nguaaz-nangh bun da'yietv dauh m'sieqv dorn. Maiv dungx daix. Dongh naaiv dauh zoux cien maa.”
28I^saa^laa^en nyei zuangx mienh haiz hungh diex hnangv naaiv nor dunx sic, ninh mbuo ziouc mbuoqc horngh haic, weic zuqc ninh mbuo buatc ninh maaih Tin-Hungh ceix bun nyei cong-mengh baengh fim nyei dunx sic.