8
Lối xử thế của người khôn
1Không gì hơn khôn ngoan. Người khôn giải thích được sự vật nhờ hiểu biết. Sự khôn ngoan làm cho mặt mày sáng sủa, đổi nét cứng cỏi ra dịu dàng.
2Phải tuân lệnh vua như lời mình đã thề.
3Đừng tránh né bổn phận, dù phải làm việc mình không thích; Vì vua sẽ trừng phạt người bất tuân.
4Lệnh vua nghiêm vì vua uy quyền, ai dám cãi?
5Người tuân lệnh vua không bị trừng phạt. Người khôn ngoan biết theo thời hạn và thủ tục để thi hành lệnh vua.
6,7Đúng thế, việc gì cũng có thời hạn và cách thức để thực hiện. Tuy nhiên, người ta thường gặp khó khăn trong lúc thi hành, nhiều việc bất ngờ xảy ra làm cho bối rối. Vì ai biết được việc gì sẽ xảy ra?
8Lúc hồn sắp lìa khỏi xác có ai giữ linh hồn mình lại được không? Có ai tránh ngày chết được đâu? Không một người nào được miễn trừ trong cuộc chiến tranh với tử thần này. Và dĩ nhiên, công việc gian ác của một người sẽ chẳng cứu được người ấy khỏi chết.
9Tôi liên miên nghĩ đến mọi việc xảy ra trong hạ giới, cả đến việc người hại người.
10Tôi cũng thấy những người ác qua đời, được chôn vào đất thánh hẳn hoi. Người trong thành đi đưa đám xác về, sẽ chóng quên những việc ác người chết đã làm. Đây cũng là một điều vô nghĩa.
11Vì kẻ ác không bị báo ứng nhãn tiền, nên người đời mới dám chuyên tâm làm ác.
12,13Tuy vậy, dù người làm cả trăm điều ác mà vẫn còn sống, nhưng tôi biết chắc chắn là người kính sợ Thượng Đế chung quy vẫn được phúc hạnh. Còn kẻ ác sẽ chẳng trường thọ, đời họ sẽ qua nhanh như bóng, vì họ không kính sợ Thượng Đế.
14Còn một điều vô nghĩa khác nữa thường xảy ra trong đời. Có những người thiện chịu số phận của người ác, lại có những người ác được hưởng số phận của người thiện. Thật là hư ảo.
15Tôi mới cho rằng ở đời chẳng gì bằng cứ thụ hưởng vui sướng, ăn và uống. Như vậy, một người theo lệnh Thượng Đế để làm lụng vất
16Trong cuộc tìm kiếm khôn ngoan, tôi có nghiên cứu các công việc của người trần gian, họ hoạt động không ngừng, ngày cũng như đêm.
17Tối lại quan sát công việc liên miên của Thượng Đế. Nhưng trí người trần làm sao hiểu nổi việc Ngài làm? Dù cố tâm tìm tòi, vẫn không hiểu được. Một người dù khôn ngoan tuyệt mức, tưởng mình biết cả, nhưng kỳ thực có biết gì đâu?
8
1Mbu ơm jêng nâm bu du huê bunuyh blau mĭn? êh ri mbu dơi rblang lĕ ntil ndơ? Nau blau ĭn du huê bunuyh ăn muh măt păng jêng ng, Jêh ri tâm rgâl lơi nau dăng jâk uh măt păng.
Tông Hom Ma Hađăch
2Djôt răp hom nau hađăch ntăm, yor nau may sơm ăk tanăp Brah Ndu.
3Lơi r ndal rŭch plơ̆ tă bơh ta năp păng; ơi dơh dăch đah nau djơh ôh, yorlah ăng ƀư tĭng nau păng ŭch.
4Yorlah nau hađăch gơi geh nau rnam, mbu dơi lah ma păng, Moh may ƀư?
5Mbu ơm tông ma nau păng ntăm mâu mra mâp au mhĭk ôh, jêh ri nau mĭn du huê bunuyh blau mĭn mra gĭt ông găl jêh ri trong ƀư.
6Yorlah ĭng nâm bunuyh geh nau rŭng răng tât k ntil, moh ntil nau tâm ban lĕ geh mông găl jêh i lĕ ơm trong da dê.
7Yorlah ăng mâu gĭt ôh moh nau mra tât, yorlah mbu dơi mbơh ma păng mâm mra jêng?
8Mâu eh ôh du huê bunuyh geh nau brah dơi mât chiă uêng păng, mâu lah geh nau dơi dun nau khĭt; tơlah geh nau tâm lơh mâu geh ôh nơm âm mƀơk an; kŏ mâu geh lĕ nau djơh ơi tâm rklaih phung ƀư nau djơh, nau mhĭk.
9Gâp aơ jêh nau nây dôl gâp gŭ mĭn ek uănh ma lĕ rngôch nau bu ƀư tâm âng măt nar, geh tơ̆ bunuyh ƀư kôranh a bunuyh êng; nau nây ƀư mhĭk ma păng ơm.
10Gâp saơ êh phung bunuyh djơh khĭt; jêh ri bu tâp rôi ueh djhep; bi ma phung bunuyh ƀư nau ueh nkhơng u ngluh lơi bơh ntŭk kloh ueh, geh bunuyh gŭ u ƀon chuêl păng. Nây tâm ban lĕ êng nau dơm dam.
Nau Mĭn Bunuyh Mâu Dơi Nkra Ôh Lĕ Ntil Nau
11Tơlah nau phat ơih ma nau mhĭk bu ƀư jêh mâu phat ơnh ro ôh, nuih n'hâm phung kon bunuyh lĕ ơng ƀư nau mhĭk.
12Yorlah unuyh tih ƀư mhĭk rhiăng tơ̆ ăt ơi geh nau jŏk rêh; nđâp tơlah pônây, âp gĭt nau mra tât ma phung klach yơk ma Brah du, nar kêng lôch mra dơi eh nau ueh uĭn.
13Ƀiălah au tât ma phung djơh mâu jêng ueh ôh, âu mra geh nau jong rêh ôh, yorlah nau rêh ăng nâm bu n'hâm tơm si; yor păng âu klach yơk ôh tanăp Brah du.
14Geh du nau jêng ơm dam tât ta neh ntu: geh âk phung sŏng geh au tât nâm bu nau tât ma phung djơh lĕ; êh ri geh âk phung djơh geh nau tât nâm u phung sŏng lĕ Gâp lah nau nây tâm an lĕ jêng nau dơm dam.
15Pôri gâp âm rnê ma nau hâk răm, yorlah bunuyh mâu eh nau ueh lơn ôh tâm dâng măt nar, anaŏng sông sa, nhêt, jêh ri ƀư aak ma păng nơm; yorlah nau nây mra gŭ ndrel a păng tâm kan păng ƀư du bông au rêh, păng rêh Brah Ndu n ma păng tâm dâng măt nar.
16Tơlah gâp ơih prăp nau mĭn gâp ŭch nti ăn ĭt nau blau mĭn, gay gĭt rbăng lĕ rngôch an ƀư ta neh ntu, pôri gâp saơ geh bunuyh ar măng mâh geh bêch ôh,
17gâp aơ jêh nau Brah Ndu ŏ ƀư jêh. Bunuyh mâu dơi gĭt băng ôh lĕ nau tât tâm dâng măt ar. Nđâp tơlah bunuyh pah kan joi nau nây, ăng mâu mra gĭt rbăng ôh; nđâp ơlah du huê bunuyh blau mĭn, ntôn lah păng ĭt rbăng, ƀiălah păng mâu dơi ĭt rbăng nau nây ôh.