8
Lối xử thế của người khôn
1Không gì hơn khôn ngoan. Người khôn giải thích được sự vật nhờ hiểu biết. Sự khôn ngoan làm cho mặt mày sáng sủa, đổi nét cứng cỏi ra dịu dàng.
2Phải tuân lệnh vua như lời mình đã thề.
3Đừng tránh né bổn phận, dù phải làm việc mình không thích; Vì vua sẽ trừng phạt người bất tuân.
4Lệnh vua nghiêm vì vua uy quyền, ai dám cãi?
5Người tuân lệnh vua không bị trừng phạt. Người khôn ngoan biết theo thời hạn và thủ tục để thi hành lệnh vua.
6,7Đúng thế, việc gì cũng có thời hạn và cách thức để thực hiện. Tuy nhiên, người ta thường gặp khó khăn trong lúc thi hành, nhiều việc bất ngờ xảy ra làm cho bối rối. Vì ai biết được việc gì sẽ xảy ra?
8Lúc hồn sắp lìa khỏi xác có ai giữ linh hồn mình lại được không? Có ai tránh ngày chết được đâu? Không một người nào được miễn trừ trong cuộc chiến tranh với tử thần này. Và dĩ nhiên, công việc gian ác của một người sẽ chẳng cứu được người ấy khỏi chết.
9Tôi liên miên nghĩ đến mọi việc xảy ra trong hạ giới, cả đến việc người hại người.
10Tôi cũng thấy những người ác qua đời, được chôn vào đất thánh hẳn hoi. Người trong thành đi đưa đám xác về, sẽ chóng quên những việc ác người chết đã làm. Đây cũng là một điều vô nghĩa.
11Vì kẻ ác không bị báo ứng nhãn tiền, nên người đời mới dám chuyên tâm làm ác.
12,13Tuy vậy, dù người làm cả trăm điều ác mà vẫn còn sống, nhưng tôi biết chắc chắn là người kính sợ Thượng Đế chung quy vẫn được phúc hạnh. Còn kẻ ác sẽ chẳng trường thọ, đời họ sẽ qua nhanh như bóng, vì họ không kính sợ Thượng Đế.
14Còn một điều vô nghĩa khác nữa thường xảy ra trong đời. Có những người thiện chịu số phận của người ác, lại có những người ác được hưởng số phận của người thiện. Thật là hư ảo.
15Tôi mới cho rằng ở đời chẳng gì bằng cứ thụ hưởng vui sướng, ăn và uống. Như vậy, một người theo lệnh Thượng Đế để làm lụng vất
16Trong cuộc tìm kiếm khôn ngoan, tôi có nghiên cứu các công việc của người trần gian, họ hoạt động không ngừng, ngày cũng như đêm.
17Tối lại quan sát công việc liên miên của Thượng Đế. Nhưng trí người trần làm sao hiểu nổi việc Ngài làm? Dù cố tâm tìm tòi, vẫn không hiểu được. Một người dù khôn ngoan tuyệt mức, tưởng mình biết cả, nhưng kỳ thực có biết gì đâu?
8
1Ống cũai rangoaiq sâng têq dáng samoât lứq tễ máh ramứh ki. Sarnớm rangoaiq táq yỗn cũai cacháng cubũiq, cớp táq yỗn moat múh canám cỡt poang loah.
Cóq Trĩh Puo
2Cóq anhia trĩh santoiq puo ớn,⚓ cớp chỗi coâp parkhán ntrớu chóq Yiang Sursĩ.
3Puo têq táq dũ ramứh ca án yoc ễ táq; ngkíq cóq anhia loŏh chái tễ ntốq án ỡt; chỗi ỡt níc tâng ntốq croŏq criat.
4Yuaq puo táq dũ ranáq puai chớc án, tỡ bữn noau khớn rasuon tễ ranáq án táq.
5Khân anhia trĩh máh santoiq án ớn, lứq anhia bữn ỡt plot ien; cũai bữn sarnớm rangoaiq têq dáng nŏ́q án ễ táq, cớp bo léq án ễ táq.
6Dũ ramứh hái táq la cóq pĩeiq ngư cớp pĩeiq ngê; ma cũai cóq chĩuq sa‑ữi túh coat.
7Lứq tỡ bữn noau têq dáng ranáq ntrớu ễ cỡt chumát, cớp tỡ bữn noau têq atỡng loah yỗn hái dáng tễ ranáq ki.
8Tỡ bữn noau têq chuai tỗ bữm yỗn vớt tễ cuchĩt, tỡ la atỡi tangái án cuchĩt. Tahan tỡ têq lúh aloŏh tễ ntốq rachíl; cớp ŏ́c sâuq tỡ têq chuai amoong cũai sâuq.
Cũai Sâuq Cớp Cũai Tanoang O
9Cứq khoiq hữm máh ranáq nâi toâq cứq chanchớm yoc ễ dáng tễ máh ranáq ca cỡt tâng cốc cutễq nâi. Máh cũai bữn chớc, alới táq yỗn cũai canŏ́h chĩuq túh coat.
10Cứq khoiq hữm noau tứp sac cũai sâuq tâng ping. Ma tữ noau chu tễ tứp cumuiq, alới pỡq khễn chíq cũai cuchĩt ki tâng vil án khoiq táq ranáq sâuq. Ranáq nâi tỡ bữn cỡt kia ntrớu.⚓
11Cỗ nŏ́q máh cũai chái táq ranáq sâuq? La cỗ tian noau tỡ bữn táq tôt chái chóq máh cũai táq ranáq sâuq.
12Khân bữn muoi noaq cũai sâuq táq muoi culám ramứh lôih, cớp noâng bữn tamoong dũn, ma noâng cứq dáng o lứq khân cũai yám noap Yiang Sursĩ.
13Ma máh cũai sâuq tỡ bữn ramóh ŏ́c o. Dỡi tamoong alới cỡt samoât mul, cớp alới cuchĩt bo noâng póng, la cỗ alới tỡ bữn yám noap Yiang Sursĩ.
14Ma bữn muoi ranáq ễn tỡ bữn cỡt kia tâng cốc cutễq nâi; bữn cũai tanoang o roap tôt tang cũai sâuq; cớp cũai sâuq roap ŏ́c o tang cũai tanoang o. Cứq pai ŏ́c nâi tỡ bữn cỡt kia ntrớu.
15Ngkíq, pĩeiq lứq la cóq táq yỗn dỡi tamoong bữn ŏ́c bũi óh, yuaq tâng dỡi nâi tỡ bữn ntrớu o hỡn tễ cha nguaiq cớp bữn ŏ́c bũi óh. Ŏ́c bũi óh ỡt níc cớp hái, toau sốt dỡi tamoong Yiang Sursĩ yỗn hái, bo hái táq ranáq cutóng tâng cốc cutễq nâi.
16Toâq cứq cutóng yoc ễ cỡt cũai rangoaiq cớp rien dũ ramứh tâng cốc cutễq nâi, bo ki cứq ỡt chanchớm tangái sadâu, ŏ́q dếh bếq loâng.
17Chơ cứq hữm máh ranáq Yiang Sursĩ khoiq táq. Ma tam cứq ravoât níc, cứq tỡ têq tamóh nheq. Cũai rangoaiq dốq ỗt pai án dáng, ma lứq án tỡ bữn dáng ntrớu tháng.