8
Lối xử thế của người khôn
1Không gì hơn khôn ngoan. Người khôn giải thích được sự vật nhờ hiểu biết. Sự khôn ngoan làm cho mặt mày sáng sủa, đổi nét cứng cỏi ra dịu dàng.
2Phải tuân lệnh vua như lời mình đã thề.
3Đừng tránh né bổn phận, dù phải làm việc mình không thích; Vì vua sẽ trừng phạt người bất tuân.
4Lệnh vua nghiêm vì vua uy quyền, ai dám cãi?
5Người tuân lệnh vua không bị trừng phạt. Người khôn ngoan biết theo thời hạn và thủ tục để thi hành lệnh vua.
6,7Đúng thế, việc gì cũng có thời hạn và cách thức để thực hiện. Tuy nhiên, người ta thường gặp khó khăn trong lúc thi hành, nhiều việc bất ngờ xảy ra làm cho bối rối. Vì ai biết được việc gì sẽ xảy ra?
8Lúc hồn sắp lìa khỏi xác có ai giữ linh hồn mình lại được không? Có ai tránh ngày chết được đâu? Không một người nào được miễn trừ trong cuộc chiến tranh với tử thần này. Và dĩ nhiên, công việc gian ác của một người sẽ chẳng cứu được người ấy khỏi chết.
9Tôi liên miên nghĩ đến mọi việc xảy ra trong hạ giới, cả đến việc người hại người.
10Tôi cũng thấy những người ác qua đời, được chôn vào đất thánh hẳn hoi. Người trong thành đi đưa đám xác về, sẽ chóng quên những việc ác người chết đã làm. Đây cũng là một điều vô nghĩa.
11Vì kẻ ác không bị báo ứng nhãn tiền, nên người đời mới dám chuyên tâm làm ác.
12,13Tuy vậy, dù người làm cả trăm điều ác mà vẫn còn sống, nhưng tôi biết chắc chắn là người kính sợ Thượng Đế chung quy vẫn được phúc hạnh. Còn kẻ ác sẽ chẳng trường thọ, đời họ sẽ qua nhanh như bóng, vì họ không kính sợ Thượng Đế.
14Còn một điều vô nghĩa khác nữa thường xảy ra trong đời. Có những người thiện chịu số phận của người ác, lại có những người ác được hưởng số phận của người thiện. Thật là hư ảo.
15Tôi mới cho rằng ở đời chẳng gì bằng cứ thụ hưởng vui sướng, ăn và uống. Như vậy, một người theo lệnh Thượng Đế để làm lụng vất
16Trong cuộc tìm kiếm khôn ngoan, tôi có nghiên cứu các công việc của người trần gian, họ hoạt động không ngừng, ngày cũng như đêm.
17Tối lại quan sát công việc liên miên của Thượng Đế. Nhưng trí người trần làm sao hiểu nổi việc Ngài làm? Dù cố tâm tìm tòi, vẫn không hiểu được. Một người dù khôn ngoan tuyệt mức, tưởng mình biết cả, nhưng kỳ thực có biết gì đâu?
8
1Hlơi jing pô hrup hăng mơnuih rơgơi lĕ?
Hlơi pô thâo pŏk pơblang kơ khul mơta tơlơi lĕ?
Tơlơi rơgơi yơh ngă brơi kơ ƀô̆ mơta mơnuih jing bơngač,
laih anŭn pơplih hĭ tơlơi khăng gah rơngiao ƀô̆ anŭn.
Tui Gưt Kơ Pơtao
2Kâo laĭ, tui gưt bĕ kơ tơlơi pơtao pơđar, yuakơ ih ƀuăn rơ̆ng laih ƀơi anăp Ơi Adai.
3Anăm ječ ameč đuaĭ hĭ mơ̆ng anăp pơtao ôh. Anăm gŭm djru kơ tơhơnal tơlơi soh sat ôh, yuakơ pơtao či ngă tui hăng tơlơi ñu khăp kiăng yơh.
4Yuakơ boh hiăp pơtao hơmâo tơlơi dưi, tui anŭn hlơi pô dưi laĭ kơ ñu tui anai, “Hơget tơlơi ih hlak ngă lĕ?”
5Hlơi pô tui gưt tơlơi ñu pơđar, ñu anŭn ƀu či hơmâo tơlơi răm ôh,
samơ̆ mơnuih hơmâo jua pơmĭn rơgơi či thâo krăn yơh hrơi mông hăng hơdră bruă djơ̆ lăp.
6Yuakơ hơmâo hrơi mông hăng hơdră bruă djơ̆ găl kơ rĭm tơhơnal tơlơi,
samơ̆ mơnuih gir run amăng lu tơlơi gleh tơnap.
7Yuakơ ƀu hơmâo hlơi pô ôh thâo krăn kơ tơlơi hơdip pơanăp,
hlơi pô dưi ruai kơ ñu hơget tơlơi či truh lĕ?
8Ƀu hơmâo ôh hlơi pô dưi kơtang hloh kơ angĭn laih anŭn pơkhư̆ hĭ;
ăt tui anŭn mơ̆n, ƀu hơmâo hlơi pô ôh hơmâo tơlơi dưi kơtang hloh kơ hrơi ñu djai.
Kar hăng mơnuih ƀu dưi kơdŭn đuaĭ hĭ ôh amăng mông pơblah,
Ăt tui anŭn mơ̆n tơlơi sat ƀai ƀu či pơrơngai hĭ ôh ƀing hlơi juăt ngă kơ tơlơi anŭn.
9Kâo ƀuh abih bang tơlơi anŭn, tơdang kâo pơmĭn kơ abih bang tơlơi mơnơ̆ng hơmâo ngă laih gah yŭ yang hrơi. Hơmâo sa gưl tơdang mơnuih ngă khua kơ ƀing arăng jing hĭ tơlơi ruă kơ ñu pô.
10Tui anŭn, mơ̆n, kâo ƀuh laih ƀing sat ƀai djai hĭ laih anŭn arăng dơ̱r hĭ ƀing gơñu, samơ̆ ƀơi jơlan glaĭ mơ̆ng anih pơsat anŭn ƀing ană plei bơni kơ ƀing gơñu kơ hơdôm tơlơi ƀing gơñu ngă laih amăng plei anŭn. Tơlơi anŭn ăt jing hĭ đôč đač biă mă yơh.
11Tơdang arăng ƀu ngă tui mơtam ôh tơlơi klă̱ kơđi kơ tơlơi bruă sat ƀai, pran jua mơnuih mơnam bă hăng khul hơdră mơneč kiăng ngă soh yơh.
12Wơ̆t tơdah mơnuih sat ƀai ngă soh truh kơ sa-rơtuh wơ̆t, samơ̆ ñu ăt dŏ hơdip sui thŭn mơ̆n, kâo thâo sĭt či hơmâo tơlơi hiam hloh yơh kơ ƀing hlơi pô huĭ pơpŭ kơ Ơi Adai, yuakơ ƀing gơñu hơdip huĭ pơpŭ kơ Ơi Adai.
13Samơ̆ yuakơ mơnuih sat ƀai ƀu huĭ pơpŭ ôh kơ Ơi Adai, tui anŭn ƀing gơñu ƀu či hơmâo tơlơi hiam klă ôh, laih anŭn khul hrơi gơñu hơdip ƀu či sui ôh, kơnơ̆ng kar hăng sa boh tơui đôč.
14Hơmâo tơlơi pơkŏn dơ̆ng mơ̆n jing hĭ đôč đač jing tơlơi truh ƀơi lŏn tơnah anai: Ƀing mơnuih tơpă hơnơ̆ng jing ƀing mă tŭ hơget tơlơi sat năng truh kơ ƀing sat ƀai, laih anŭn ƀing sat ƀai mă tŭ hơget tơlơi hiam năng truh kơ ƀing mơnuih tơpă hơnơ̆ng. Kâo laĭ ăt tơlơi anŭn mơ̆n jing hĭ đôč đač.
15Tui anŭn, kâo pơtrŭt mơnuih mơnam hơdip mơak mơai amăng tơlơi hơdip, yuakơ ƀu hơmâo tơlơi hơget ôh hiam hloh kơ mơnuih hơdip gah yŭ yang hrơi anai kơ tơlơi ƀơ̆ng, mơñum laih anŭn hơ̆k mơak. Giŏng anŭn, tơlơi mơak anŭn či dŏ hrŏm hăng ñu amăng abih hrơi ñu mă bruă, jing tơlơi Ơi Adai hơmâo brơi laih kơ ñu gah yŭ yang hrơi anai.
16Kâo gir pơmĭn thâo hluh kơ tơlơi rơgơi laih anŭn kơsem lăng ƀuh bruă mơnuă gleh mơnuih mơnam ƀơi lŏn tơnah anai, hơmâo mơnuih mơta ñu ƀu pĭt ôh hrơi ƀôdah mlam.
17Giŏng anŭn, kâo ƀuh laih abih bang tơlơi Ơi Adai hơmâo ngă. Ƀu hơmâo hlơi pô ôh dưi thâo hluh kơ hơget tơlơi truh gah yŭ yang hrơi anai. Wơ̆t tơdah mơnuih hơmâo hơduah sem laih hăng abih pran jua, samơ̆ ñu ƀu dưi thâo hluh ôh hơdôm tơhơnal tơlơi anŭn. Wơ̆t tơdah mơnuih rơgơi yap kơ ñu pô jing thâo hluh, samơ̆ ñu anŭn ăt ƀu dưi thâo hluh biă mă ôh kơ tơlơi anŭn.