13
1Con khôn ngoan để ý nghe cha khuyên dạy,
Đứa nhạo cười bỏ lời khiển trách ngoài tai.
2Người lành thắng kiện nhờ nói năng dè dặt,
Kẻ ác chỉ ước ao toàn chuyện bạo tàn.
3Người tự chủ biết hãm cầm miệng lưỡi,
Kẻ hở môi gặt lấy thất bại hoài.
4Kẻ làm biếng mong muốn mà chẳng được chi,
Người siêng năng ước gì có nấy.
5Người công chính ghét những gì không ngay thật,
Kẻ ác ôn dối trá rồi gặt nhuốc nhơ.
6Đức công chính bảo vệ người ngay thẳng,
Tội lỗi luôn tiêu diệt kẻ tà tâm.
7Có người tỏ vẻ giàu mà chẳng có chi,
Có kẻ làm bộ nghèo mà giàu nứt vách.
8Người giàu mới có tiền chuộc mạng,
Còn kẻ nghèo đâu sợ ai bắt cóc.
9Đèn người lành sáng choang,
Đèn kẻ ác tắt ngấm.
10Tính kiêu căng chỉ sanh ra tranh chấp,
Nhưng ai khiêm tốn phục thiện mới là khôn ngoan.
11Của phi nghĩa là của phù vân,
Tiền mồ hôi nước mắt mới còn bền lâu.
12Hy vọng trì hoãn khiến lòng đau ê ẩm,
Mộng được thành làm phấn chấn tâm can.⚓
13Kẻ coi thường giáo huấn, lãnh hậu hoạn chẳng sai,
Người kính trọng mạng lệnh nhận phần thưởng chắc chắn.
14Lời dạy của người khôn như nguồn sự sống,
Hướng dẫn người nghe thoát cạm bẫy tử thần.
15Lương tri đem lại lòng mến phục,
Nhưng đường xảo trá dẫy đầy gian nan.
16Người khôn⚓ suy tính kỹ càng,
Người dại hấp tấp tỏ mình ngây ngô.
17Sứ giả gian hùng ngã vào tội ác,
Khâm sai trung tín đem lại chữa lành.
18Khước từ kỷ luật gây ra bần cùng nhục nhã,
Ai đón nhận khiển trách sẽ thấy ngày quang vinh.
19Ước muốn thực hiện làm linh hồn khoan khoái,
Vì vậy kẻ ác ôm chặt lấy ước muốn lạc sai.
20Gần đèn thì sáng, gần người khôn trở nên khôn,
Gần mực thì đen, gần người khờ phải mang họa.
21Tai họa đuổi theo kẻ tội ác,
Phước hạnh bám sát người thiện lành.
22Của cải người lành để lại cho con cháu hưởng,
Gia tài kẻ ác dành cho người công chính dùng.
23Ruộng người nghèo có thể sản xuất nhiều hoa lợi,
Nhưng ăn ở bất lương sẽ thành công dã tràng.
24Ai kiêng roi vọt ghét con trai mình,
Người biết thương con không quên sửa trị nó.
25Người công chính ăn thì được ấm lòng,
Kẻ gian tà ăn mà vẫn đói meo.
13
1A wise son heeds his father’s instruction,
but a mocker does not respond to rebukes.
2From the fruit of their lips people enjoy good things,
but the unfaithful have an appetite for violence.
3Those who guard their lips preserve their lives,
but those who speak rashly will come to ruin.
4A sluggard’s appetite is never filled,
but the desires of the diligent are fully satisfied.
5The righteous hate what is false,
but the wicked make themselves a stench
and bring shame on themselves.
6Righteousness guards the person of integrity,
but wickedness overthrows the sinner.
7One person pretends to be rich, yet has nothing;
another pretends to be poor, yet has great wealth.
8A person’s riches may ransom their life,
but the poor cannot respond to threatening rebukes.
9The light of the righteous shines brightly,
but the lamp of the wicked is snuffed out.
10Where there is strife, there is pride,
but wisdom is found in those who take advice.
11Dishonest money dwindles away,
but whoever gathers money little by little makes it grow.
12Hope deferred makes the heart sick,
but a longing fulfilled is a tree of life.
13Whoever scorns instruction will pay for it,
but whoever respects a command is rewarded.
14The teaching of the wise is a fountain of life,
turning a person from the snares of death.
15Good judgment wins favor,
but the way of the unfaithful leads to their destruction.⚓
16All who are prudent act with⚓ knowledge,
but fools expose their folly.
17A wicked messenger falls into trouble,
but a trustworthy envoy brings healing.
18Whoever disregards discipline comes to poverty and shame,
but whoever heeds correction is honored.
19A longing fulfilled is sweet to the soul,
but fools detest turning from evil.
20Walk with the wise and become wise,
for a companion of fools suffers harm.
21Trouble pursues the sinner,
but the righteous are rewarded with good things.
22A good person leaves an inheritance for their children’s children,
but a sinner’s wealth is stored up for the righteous.
23An unplowed field produces food for the poor,
but injustice sweeps it away.
24Whoever spares the rod hates their children,
but the one who loves their children is careful to discipline them.
25The righteous eat to their hearts’ content,
but the stomach of the wicked goes hungry.